Ultrason ile dijital petrol arama

Siemens’in Deniz Görüntüleri İşleme adıyla bilinen yeni prototip yazılımıyla petrol ve doğal gaz çıkarma işi yakında çok daha ucuza ve çok daha verimli bir şekilde yapılabilir. Bu yazılım Healthineers tarafından kullanılan görüntü analizi algoritmalarını baz alıyor ve bir keşif aracı tarafından toplanan ultrason (ses ötesi) verileri değerlendirme sürecini otomatikleştirmek için tasarlanmış bir yapıya sahip. Bunu başarabilmek için bu verilerden araçla deniz tabanı arasında bir su kolonunun 3D modelinin çıkartılmasında ve bu kolon içindeki gaz baloncuklarının yani bir gaz işareti olup olmadığının anlaşılmasında faydalanılıyor. Siemens ve Shell’den uzmanlar yakın zamanda Paris’teki bir konferansta bu teknolojiyi tanıtmışlardı. Mesaj veren baloncuklar Dünyadaki doğal gaz rezervlerinin ciddi bir kısmı deniz tabanının altında bulunuyor. Açık deniz havzalarında yer altındaki hidrokarbonları arama işi jeolojik tartışmalarla başlar ve jeofiziksel ile sismik verilerin değerlendirilmesi sıklıkla pahalı keşif araçları kullanılarak yapılır. Eldeki verilerin uygun bir ortam ve hidrokarbonlar içeren jeolojik yapılanmalar olduğunu öngördüğü zaman bile çalışan bir petrol sisteminin olduğu yerde dikkatsizce keşif yapmak ciddi bir risk almak olabilir. Bundan sonra su kolonunun içinde doğal gaz bacaları aramak için yüksek çözünürlüklü ultrason keşifleri yapılarak daha iyi hidrokarbon numuneleri alınabilir. Bu adım aslında 100 milyon Euro’dan fazlasına mal olan bir kör kuyuda sondaj yapma riskine karşı bir güvence olarak tasarlanmıştır. Bugüne kadar denizaltı ultrason verilerinin veya çok ışınlı yankı sondajı (MBES) verilerinin analiz edilmesi çok pahalıya patlıyor ve aşırı zaman alıyordu. Genellikle gelecek vaad eden bir bölgeye bir gemi gönderilir, deniz tabanına ultrason dalgalar yönlendirilir ve geri yansıyan enerji kaydedilir. Araç sonra uzmanların verileri incelemeleri için karaya geri döner. Orada uzmanlar gemi ile deniz tabanı arasındaki su kolonunun 3D bir modelini çıkartır ve geminin konumu ile deniz tabanının topoğrafyasından faydalanarak verilerde yeniden konum belirleme yapar. Ayrıca geminin sinyal gönderip alması arasında geçen sürede belirli bir mesafe kat ettiği ve sudaki akıntıların doğal gaz baloncuklarını başlangıçtaki kaçış noktalarından saptırdığı gibi gerçeklerden kaynaklanan çeşitli etkileri de dikkate alarak hesaplamalarını tekrar yapar. Uzmanlar düzeltilmiş görüntülerden faydalanarak el yordamıyla tarifi zor doğal gaz baloncuklarını tanımlayabilir. Ortaya çıkan analize bakılarak su altı numune toplama sistemiyle donatılmış ikinci bir seferin yapılıp yapılmayacağına dair karar verilir. Açık deniz teşhisleri Siemens Petrol & Gaz Piyasası Geliştirme Kurulu, Siemens Kurumsal Teknolojiler ile bir Siemens iştiraki olan Dresser- Rand’den gelen ve bu değerlendirme sürecini otomatikleştirmek ve veriler kaydedildikten sonra anında sonuç alınmasını sağlamak için algoritmalar geliştirmek amacıyla Royal Dutch Shell’den jeobilimcilerle birlikte çalışmış uzmanları bir araya getirdi. Bu yazılım 3D bir model yaratıyor ve onu GPS konumları, geminin hızı ve deniz tabanının topoğrafyasıyla bağdaştırıyor. Tüm bunlara ek olarak bu yazılım tam da bu noktada Siemens’in tıbbi ultrason görüntülerini analiz etmekteki müthiş deneyiminin devreye girmesiyle bu görüntüleri gölgeler gibi faktörlerin neden olduğu hatalardan arındırıyor ve en önemlisi de gaz baloncuklarını buluyor. Royal Dutch Shell ile birlikte yüksek çözünürlüklü MBES veri setleri üzerinde yapılan testlerde, Deniz Görüntüleri İşleme Yazılımı ile deniz tabanından gaz kaçıran yerlerin yüzde 95’i tespit edildi ve bu oran el yordamıyla başarılan yüzde 80’in altındaki orandan çok daha iyi. Bu prototip yazılım aynı zamanda 4 kata kadar daha hızlı da çalışabiliyor. Bu durum kararların yüksek doğruluk derecesiyle halen geminin güvertesindeyken izleme aşamasında alınabileceği anlamına geliyor. Bu keşif gemilerinin bir günlük çalışmalarının 10 binlerce Euro’ya mal olduğu dikkate alındığında, petrol ve doğal gaz arama çalışmalarında bu yeni aracın kullanımının sadece çok daha verimli olmakla kalmayacağı aynı zamanda ciddi bir maliyet tasarrufu da sağlayabileceği ortaya çıkıyor.