- Anasayfa
- Capital Dergi
- İller
- “Suyumuz tehdit altında”
“Suyumuz tehdit altında”
Şaban Ünlü, artan nüfusu ile Kayseri’nin iyi bir su politikası oluşturması gerektiğini söylüyor.
Geçmişte Tuna nehrinin kirletilmesi Karadeniz’e kıyısı olan AB ülkeleri ile Almanya ve Avusturya arasında dava konusu olmuştu. Aynı şekilde; Uganda yaptığı baraj ve kuraklık sebebiyle Nil’in suyunu kesince, yaşamı bu nehre bağlı Mısır ve Sudan zor durumda kalmıştı. Nüfus artışı, kentleşme ve küresel ısınma dünyayı su sorunuyla karşı karşıya getiriyor. Güncel veriler ışığında 2025 yılında dünya nüfusunun yüzde 66’sının ciddi su sıkıntısı çekeceği tahmin ediliyor. Kayseri Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Ünlü, Kayseri’de bu konuya çalışmalar yürütüyor. Şaban Ünlü ile Türkiye ve Kayseri’nin su yönetimi konusunda ilginç bir söyleşi gerçekleştirdik.
Su yönetimi ile ilgili araştırma yapma fikri nereden doğdu?
Gıdaya olan talep artarken 2025’te, su sorunu sebebiyle bugünkü hububat tüketiminin yüzde 30’una eşit bir miktar ürün alınamayacaktır. İçerisinde bulunduğumuz yüzyılın ortalarına doğru ise, dünyada var olan su kaynaklarının tamamı tüketilmiş olacak. Bugün ulaşılabilir temiz suyun yüzde 70’i tarımda, yüzde 16’sı sanayide ve yüzde 14’ü konutlarda kullanılıyor. McKinsey’in güncel bir araştırması suya olan küresel talebin yirmi yılda yüzde 40 artacağını öngörüyor ve hızlı gelişen ülkelerde bu oranın yüzde 50’ye yükseleceğini gösteriyor. Bu sebeple günümüzde suyun kullanımı, yeniden temizlenmesi ve deniz suyundan kullanılacak su elde edilmesi gibi birçok yol denenmeye başlanıldı. Bu veriler ışığında Kayseri’nin de su yönetimi konusunda çalışması gerektiğini düşünüyorum.
Peki, suyun iyi kullanılması için ne gibi önlemler alınabilir?
Tasarruf, en ucuz ve en kolay çözüm olarak gözüküyor. Atık suyun arıtılarak yaşamda ve tarım suyu olarak yeniden kullanılması örnekleri çoğalmış durumda. Daha çok baraj yapılıyor, yapılanların hacimleri büyük tutulmaya gayret ediliyor. Deniz suyundan temiz su elde ediliyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı İcra Direktörü Mustafa Kemal Tolba’ya danışmanlık yapmış ve su yönetimi konusunda düşünce kuruluşu bulunan Asit Biswas, su sorununun politik müdahalelerle suyun bedava veya düşük fiyatla kullanımına izin verilmesinden kaynaklandığını belirterek, “Sorunu yaratan yöneticiler beceriksizliklerini örtmek için su sorununu kıyamet senaryolarıyla açıklamaya çalışıyorlar. Sakin olalım, su petrol değil, bir kere kullanıldı mı kullanılmaz hale gelmiyor. Bu sebeple 2060’a kadar yetecek miktarda su var” diyor ve çözüm önerilerini şöyle sıralıyor: “Suyun kullanılacak miktara göre kademeli bir bedeli olmalı. Çiftçilere ideal su kullanımı eğitimi verilmeli, iyi tohum ve kaliteli gübre sağlanmalı. Teknolojik kazanımlarla gıda üretimi artırılmalı.”
Kayseri gelecekte nasıl bir su sorunu ile karşılaşabilir?
Türkiye’de, sınırlı su kaynakları bugünkü ihtiyacı ancak karşılıyor. Kayseri’deki kullanılabilir su miktarı ise bin 46 hektometreküp. Bu miktarın yüzde 84,25’i tarımsal sulamada, yüzde 4,54’ü sanayide, yüzde 11,21’i içme ve kullanma suyunda kullanılıyor. Kayseri’de kullanılabilir suyun 685 hektometreküpü yer üstünden, 360 hektometreküpü yer altından sağlanıyor. 2023 yılında Kayseri’de kullanılabilecek suyun 360,74 hm3’ünün yer üstünden, 507 hektometreküpünün yer altından sağlanacağı tahmin ediliyor. Kayseri’nin 2023 yılında kullanabileceği potansiyel toplam 868 hektometreküptür. Bugünkü ve 2023’deki potansiyeller karşılaştırıldığında iyi bir su yönetimi sağlamamız gerektiği açık. Hızlı nüfus artışı, sanayileşme, su kirliliği ve yıllık yağış ortalamasının düşmesi Kayseri’nin de su kaynaklarını tehdit ediyor. Bir üst düzey yetkili yaptığı açıklamada, dünyanın diğer ülkeleri gibi Türkiye’nin de kuraklıktan etkilenecek ve su sıkıntısı yaşayacak ülkeler arasında gösterildiğine dikkati çekmiş ve “Kayseri’de ve ülkemizde su sıkıntısı yaşamamak için suyu bilinçli tüketelim, heba olmasına izin vermeyelim” diyerek konunun önemini vurgulamış. ~
Suyun büyük bölümü tarımda kullanılıyor. Bu alanda önerileriniz nelerdir?
��Su kullanımı denetim altına alınmalı, ayrıca, su tasarrufu sağlayan sulama tekniklerinin uygulanması yaygınlaştırılmalı. Evsel ve diğer su kullanımlarının azaltılması için çalışmalar yapılmalı. Bu çerçevede, yerleşim yerlerindeki tüketicilerin su tüketimlerinin belirlenen oranlarda azaltması gündeme getirilmeli. İşyerlerinde de belirlenen oranlarda kısıntıya gidilmeli.
Su yönetimi ile ilgili araştırma yapma fikri nereden doğdu?
Gıdaya olan talep artarken 2025’te, su sorunu sebebiyle bugünkü hububat tüketiminin yüzde 30’una eşit bir miktar ürün alınamayacaktır. İçerisinde bulunduğumuz yüzyılın ortalarına doğru ise, dünyada var olan su kaynaklarının tamamı tüketilmiş olacak. Bugün ulaşılabilir temiz suyun yüzde 70’i tarımda, yüzde 16’sı sanayide ve yüzde 14’ü konutlarda kullanılıyor. McKinsey’in güncel bir araştırması suya olan küresel talebin yirmi yılda yüzde 40 artacağını öngörüyor ve hızlı gelişen ülkelerde bu oranın yüzde 50’ye yükseleceğini gösteriyor. Bu sebeple günümüzde suyun kullanımı, yeniden temizlenmesi ve deniz suyundan kullanılacak su elde edilmesi gibi birçok yol denenmeye başlanıldı. Bu veriler ışığında Kayseri’nin de su yönetimi konusunda çalışması gerektiğini düşünüyorum.
Peki, suyun iyi kullanılması için ne gibi önlemler alınabilir?
Tasarruf, en ucuz ve en kolay çözüm olarak gözüküyor. Atık suyun arıtılarak yaşamda ve tarım suyu olarak yeniden kullanılması örnekleri çoğalmış durumda. Daha çok baraj yapılıyor, yapılanların hacimleri büyük tutulmaya gayret ediliyor. Deniz suyundan temiz su elde ediliyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı İcra Direktörü Mustafa Kemal Tolba’ya danışmanlık yapmış ve su yönetimi konusunda düşünce kuruluşu bulunan Asit Biswas, su sorununun politik müdahalelerle suyun bedava veya düşük fiyatla kullanımına izin verilmesinden kaynaklandığını belirterek, “Sorunu yaratan yöneticiler beceriksizliklerini örtmek için su sorununu kıyamet senaryolarıyla açıklamaya çalışıyorlar. Sakin olalım, su petrol değil, bir kere kullanıldı mı kullanılmaz hale gelmiyor. Bu sebeple 2060’a kadar yetecek miktarda su var” diyor ve çözüm önerilerini şöyle sıralıyor: “Suyun kullanılacak miktara göre kademeli bir bedeli olmalı. Çiftçilere ideal su kullanımı eğitimi verilmeli, iyi tohum ve kaliteli gübre sağlanmalı. Teknolojik kazanımlarla gıda üretimi artırılmalı.”
Kayseri gelecekte nasıl bir su sorunu ile karşılaşabilir?
Türkiye’de, sınırlı su kaynakları bugünkü ihtiyacı ancak karşılıyor. Kayseri’deki kullanılabilir su miktarı ise bin 46 hektometreküp. Bu miktarın yüzde 84,25’i tarımsal sulamada, yüzde 4,54’ü sanayide, yüzde 11,21’i içme ve kullanma suyunda kullanılıyor. Kayseri’de kullanılabilir suyun 685 hektometreküpü yer üstünden, 360 hektometreküpü yer altından sağlanıyor. 2023 yılında Kayseri’de kullanılabilecek suyun 360,74 hm3’ünün yer üstünden, 507 hektometreküpünün yer altından sağlanacağı tahmin ediliyor. Kayseri’nin 2023 yılında kullanabileceği potansiyel toplam 868 hektometreküptür. Bugünkü ve 2023’deki potansiyeller karşılaştırıldığında iyi bir su yönetimi sağlamamız gerektiği açık. Hızlı nüfus artışı, sanayileşme, su kirliliği ve yıllık yağış ortalamasının düşmesi Kayseri’nin de su kaynaklarını tehdit ediyor. Bir üst düzey yetkili yaptığı açıklamada, dünyanın diğer ülkeleri gibi Türkiye’nin de kuraklıktan etkilenecek ve su sıkıntısı yaşayacak ülkeler arasında gösterildiğine dikkati çekmiş ve “Kayseri’de ve ülkemizde su sıkıntısı yaşamamak için suyu bilinçli tüketelim, heba olmasına izin vermeyelim” diyerek konunun önemini vurgulamış. ~
Suyun büyük bölümü tarımda kullanılıyor. Bu alanda önerileriniz nelerdir?
��Su kullanımı denetim altına alınmalı, ayrıca, su tasarrufu sağlayan sulama tekniklerinin uygulanması yaygınlaştırılmalı. Evsel ve diğer su kullanımlarının azaltılması için çalışmalar yapılmalı. Bu çerçevede, yerleşim yerlerindeki tüketicilerin su tüketimlerinin belirlenen oranlarda azaltması gündeme getirilmeli. İşyerlerinde de belirlenen oranlarda kısıntıya gidilmeli.
