Çocuk YouTuber'larla tanışın

 Yine de son dönemde pek çok çocuk, “Ne olmak istiyorsun” sorusuna “YouTuber” yanıtını veriyor. Peki, sürekli daha fazla seyirci çekme baskısı, okulu bırakma zorunluluğu gibi sonuçları olan bu furya ne kadar daha devam edecek? İşte bu sorunun farklı açıdan yanıtları….

Çocuklar YouTube’da görünüşe bakılırsa hiç uğraşmadan bir gecede milyoner olabiliyor. Aralarında en çok kazanan sekiz yaşındaki Ryan Kaji, 2018’de Kanalı Ryan ToysReview’de (Ryan’ın Oyuncak İncelemeleri) oyuncaklarla oynayarak 22 milyon dolar kazandı. Artık benzer şekilde ünlü çocuk YouTuber’lardan binlerce var: Doğdukları andan itibaren vlogları çekilen bebekler, video oyun numaraları gösteren 10 yaşındaki yayıncılar, yatak odalarından akne tavsiyeleri veren genç kızlar... Geçtiğimiz yaz Lego’nun 3 bin çocukla yaptığı bir anket, ABD ve İngiltere’dekiler arasında en çok rağbet gören mesleğin “vlogger ya da YouTuber”lık olduğunu buldu. Astronot ise en az popüler olan seçenekti. Kısacası “Kidfluencer” kelimesi artık dile iyice yerleşmiş durumda. Dünyadaki Ryan’ların her birine karşılık, her gün YouTube’a ünlü olma umutlarıyla giriş yapan milyonlarca çocuk var. Hepsi “Merhaba millet, kanalıma tekrar hoş geldiniz” diyor. Neden bu kadar çok çocuk YouTuber olmak istiyor? Sadece şöhret mi istiyorlar yoksa daha fazlası da mı var: Yaratıcılık, topluluk içinde ya da gelecekte önemli bir kariyer? Ebeveynleri onlara nasıl yardım ediyor? Ayrıca çoğu okulu bırakıyor. Peki bu başarı sürdürülebilir olmazsa ne olalcak? Bundan ne elde ettiklerini sormak için çeşitli ülkelerden henüz çok ünlü olmamış beş genç YouTuber’la röportaj yaptık. Refuwe Mosomothane 18, Johannesburg, Güney Afrika Refuwe Mosomothane, Temmuz 2015’te 14 yaşındayken yüklediği ilk videosunda, ellerini “çok” kullandığı için özür diliyor. Videonun sonundaki mecburi “Beğenmeyi ve abone olmayı unutmayın” kısmından sonra 1 dakika 56 saniye boyunca ekran kararıyor.Bu yeni başlayan bir YouTuber’ın basit bir hatası. Bugüne geldiğimizdeyse 18 yaşındaki Mosomothane’nin videoları daha düzgün ve profesyonel. Kanal adı Radical Ree’nin etrafından uçuşan kelebeklerin olduğu kendine ait bir açılış yazısı bile var. Videoları günlük hayatından klipler (okul balosuna gitmek için edilen teklifler, börek çörek pişirme projeleri, son sınıfın ilk günü) ve YouTube’da popüler olan düelloların (bir arkadaşı bir keresinde 10 dakikada 60 tane McNugget yemeye çalıştı ve başaramadı) bir karışımı. Yine de son iki yıldır düzenli olarak haftalık vloglar yüklemiş olmasına rağmen, bu yazı yazılırken Mosomothane’nin kanalının sadece 558 tane abonesi vardı. Bu, onun herhangi bir gelir elde edemeyeceği kadar az. Gelir elde edebilmek için YouTube en az 1000 abonenizin olmasını istiyor. Mosomothane, bir noktada “Peki, bunu yapmamın hiçbir anlamı yok’ diye düşündüm” diyor, omuzlarını silkerek. Bir vlog’u düzenlemek gününün iki üç saatini alırken, onun devam etmesini sağlayan ne? “Yalan söyleyemem, zor bir yolculuk oldu... Ama her şeyi yeniden değerlendirmem gerekti” diyor. “’Seni hala destekleyen insanlar var’ diye bir durup düşünmem gerekti. Günümü kameraya çekmeyi seviyorum. Video düzenlemeyi seviyorum. Kendime bunun gibi şeyleri hatırlatmam gerekti.” Mosotmothane, ne kadar uzun sürerse sürsün 1000 aboneye ulaşmayı hedefliyor fakat YouTube’un muhtemelen onun kariyeri olmayacağı konusunda gerçekçi davranıyor. “YouTube’un Güney Afrika’da çok istikrarlı bir şey olmadığını hissediyorum, bu yüzden ek iş olarak yaparsam daha rahat olurum” diyor. Bunun işe yaraması içinse şimdiye kadar elde ettiğinden daha iyi bir büyümeyi umut etmesi lazım: YouTube analiz sitesi Social Blade, bir YouTuber günde 1000 kere izlenirse, günlük kazancının 25 sent ila 4 dolar arasında olacağını tahmin ediyor. Mosomothane liseden sonra sinema alanında eğitim görmek istiyor ve bir yapımcı olmayı umut ediyor. “Yıllar içinde kanalımı hazırlarken bunun eğlenceli olduğunu fark ettim; hayatımın her gününde bunu yapmayı çok isterim” diyor. “Biraz kendiliğinden oldu. Böyle olmasına yol açtı. YouTube, hayatta daha sonra ne yapmak istediğimi bulmama yardımcı oldu ve bu güzel bir şey.” Dane 10, Dallas Dane, kanalının hızla abone kaybettiğini söylüyor, fakat yine de bir gün bir YouTube kariyerinin olmasını istiyor. Ancak olmazsa da bir kimyager olmaya razı. O zamanlar yedi yaşında olan Dane, Kasım 2016’da ilk abonesini kazandığında “1 sub yas” (1 abone oley) isminde bir teşekkür videosu yaptı. O “1 abone” Dane’in büyükannesi ve Dane videoda kanalına abone olduğu için ona çok teşekkür ederken, büyükannesi de başının üstüne tünemiş gözlükleriyle arkada sırıtıyor. Doğal olarak video hızla popüler oluyor. Büyük YouTube kanallarında adından bahsedilmesi, Mashable ve Daily Dot’da hikayesinin yayınlanması ve popüler bir Reddit başlığı Dane’in 19 bin aboneyi çabucak geçmesini sağlıyor. Dane’in 44 yaşında serbest çalışan bir katip olan annesi Tammy, o zamandan beri Dane’in adı her geçtiğinde bunu bir çizelgeye kaydediyor. 2018’de o zamanlar dünyanın en popüler YouTuber’ı olan Pewdiepie, bir videosunda Dane’den bahsediyor ve Dane’in 300 binden fazla abonesi oluyor. Şu an 10 yaşında olan Dane kendi adını taşıyan kanalına, kendisinin 12 yaş altındaki çocuklar arasında popüler durumdaki çevrimiçi çok oyunculu bir oyun olan Roblox gibi oyunlar oynarken çekilmiş videolarını yüklüyor.

Fakat Skype’ta konuştuğumuzda, iki aydır video yüklememiş durumdaydı. Sondan ikinci videosunun adı “My channel is pretty much dying” (Kanalım ölüyor sanki) idi. Şimdi her video yüklediğinde 1000’den fazla abone kaybediyor. Dane “Sanırım çok sık video yüklemediğim için” diyor. “Bunun hakkında video yapamayacak kadar çok üzülüyorum.” Duvarda başının üstünde, kendisine 100 bin aboneye ulaştığında ödül olarak verilen gümüş bir YouTube Oynatma Düğmesi parlıyor. 

BASKI HİSSEDİYOR 

Dane, daha fazla video yapma konusunda “baskı altında” hissettiğini söylüyor, fakat ayrıca büyüdüğünde YouTube’un kariyeri olmasını istediğini de belirtiyor. “Çünkü hızlı bir şekilde çok para kazanabilirsiniz” diye konuşuyor. Kameradan utanan ve sohbetimiz için kenara çekilen Tammy, Dane’in YouTube’daki son üç yılında toplam 9 bin dolar civarı bir para kazandığını söylüyor. Pewdiepie’ın ondan bahsetmesi Dane’e bir talih kuşu getirdi ve o da bunu en yakın arkadaşıyla Oklahoma City’de bir tatil yapmak için harcamayı seçti. “İyi geldi, çok eğlendim” diyor. Yine de izleyicilerin azalması etkilerini göstermeye başlıyor: Ürettirdiği ürünler pek satmadı ve hayran mektupları için bir posta kutusu kiraladıysa da hiçbir şey gelmedi. Kameradan uzaklaşıp koltuğa uzanırken, “Bu beni üzüyor çünkü gerçekten de insanların bana bir şeyler göndermesini istemiştim” diyor. YouTuber olamazsa ne olacak? “Bir kimyager olmak isterim. Bilime, periyodik tabloya çok ilgi duyuyorum” diye konuşuyor. Siddhika 7, Hyderabad, Hindistan Yedi yaşındaki Siddhika’nın annesi onun kaç tane abonesi olduğunu bilmesine izin vermiyor. Yedi yaşındaki Siddhika, bir YouTuber olmak istediğini bilecek kadar küçük fakat neden olduğunu bilecek kadar büyük değil. Konuşma boyunca annesi ona daha dik oturmasını söylerken, o utanıyor. Yine de sohbet ederken sessiz olmasına rağmen, yayın yaparken çok doğal davranıyor. 200 civarı abonesi olan kanalı Siddhika’sToysAndTales’da, Barbie bebeklerin kutularını açıyor, slime yapıyor ve çaba harcamasını gerektirmeyen bir özgüvenle resim çizip boya yapıyor. 

DOĞAL GELİYOR 

Siddhika “Kanalıma hoş geldiniz” diye bağırıyor Barbie kutusunu açtığı videosunun başında. “Abone olmayı unutmayın!” Siddhika’nın 33 yaşında bir yazılım mühendisi olan annesi Trishna, kızının vlogger’ların dilini tamamen kendi kendine öğrendiğini söylüyor. “Ona bir cümle bile söylemedim” diyor. “Bu nesil dizi veya film izlemiyor. Siddhika YouTube izleyerek büyüdü. Sanırım bu yüzden bir YouTuber olmak ona doğal geliyor.” Trishna, Siddhika’nın sadece üç yaşındayken kendi YouTube kanalını açmak istediğini fakat ailenin onun yedinci yaş gününden kısa bir süre önce video çekmeye başladığını söylüyor. Haftalık videoları çekmesi bir saat ve düzenlemesi de birden çok gün alıyor. “Bana her zaman ‘Anne, nasıl yaparsın bilmiyorum ama yapman lazım’ diyor” diye anlatıyor Trishna. “’Benim videolarımı çekmen lazım çünkü arkadaşlarım izleyecek ve eğlenceli olacak’... Bence çoktan ilgi çekmeye başladı ve bu da hoşuna gidiyor.” Fakat Trishna için YouTube şöhreti yüceltilecek bir şey değil. Siddhika’nın kanalındaki abonelerin sayısını bilmesine izin vermediğini söylüyor ve eğer kanal büyürse onun “ünlü modu”na girmesini istemiyor. “Onun kaba birisine dönüşmesini istemiyorum. Ünlü olmak kolay değil, özellikle de bir çocuk için” diyor ve ekliyor: “Siddhika bunu çok uzun zamandır istiyor. Eğer bunu büyütebilirse; iyi videolar çekip iyi içerikler oluşturabilirse ve eğer bir hayran kitlesi edinebilirse o zaman destekleyici oluruz.” Trishna diğer yandan, eğer kendisinin işi çok yoğun olmaya başlarsa veya Siddhika fikir değiştirip kanalından utanırsa ailenin video çekmeyi bırakabileceğini de söylüyor. Siddhika röportajın sonlarına doğru sonunda konuşmaya başlıyor. “Fideo çekmesi eğlenceli (henüz “video” demeyi pek beceremiyor) ve insanların videoları izlemesi de eğlenceli.” Trishna kızı pek konuşkan olmadığı için özür diliyor. “Röportajın ne olduğunu bile bilmiyor” diyor. Fakat Siddhika’nın hazır bir cevabının bulunduğu bir soru var. Ünlü olmak ister miydi? “Evet!” Igor van Lamsweerde 20, Haarlem, Hollanda Igor van Lamsweerde, YouTube sahnesine duyduğu ilgiyi yitirmiş. Artık sahne arkası film yapımcılığıyla daha çok ilgileniyor. Igor van Lamsweerde 17 yaşındayken okulu bırakmaya karar verdi. YouTube kanalı sürekli büyüyordu, ebeveynlerinden daha fazla para kazanmaya başlamıştı ve kendisinin düellolara katılmasını, stres çarklarıyla oynamasını ve hayranlardan gelen soruları cevaplamasını izlemek için 65 bin abone videolarını izliyordu. Van Lamsweerde, “Sınıfta oturduğumu ve tek düşüncemin eve gidince hangi videoları çekeceğim olduğunu hatırlıyorum” diyor. “Çoktan okulu bırakmayı düşünmeye başlamıştım bile çünkü okulu gerçekten sevmiyordum. Tüm bu takipçileri kazanınca ‘Tamam, artık bitti. Artık okula gitmeyeyim’ demesi kolay oldu” diye konuşuyor. Fakat van Lamsweerde’nin kanalındaki son video bir yıldan daha eski ve kendisi iki yıldır da düzenli bir şekilde video yüklememiş. Sondan ikinci videosunda izleyicilerine rehberlik etmeleri için yalvarıyor ve “YouTube çok zor” diye şikayet ediyor. Şimdi “Okulu bırakıp video yapmayı kovaladığım zaman işler birkaç aylığına harika gitti” diyor ve ekliyor: “Ama bir noktada izlenme ve takipçi sayısında bir düşüş gördüm. Bu zordu. Bu videolar üzerinde çok çalışıyorsunuz ve insanların artık ilgilenmediğini görüyorsunuz.” Günlük olarak video çekme ve düzenlemenin zorluğunun acısı çıkmaya başlamış: “Geriye dönüp baktığımda, o kadar genç ve o kadar çok takipçiye sahip olmak bu işi yapmaya devam etme konusunda çok büyük bir baskı yaratmış” diyor van Lamsweerde. 

“İLGİNİN OLMAMASI GÜZEL” 

Kanalı için duyduğu hırs parçalanınca, van Lamsweerde yerel bir işletme için videolar düzenlemeye başlamış ve şimdi de kendi yapım şirketi Igor Yapımcılık’ın sahibi. İlgi odağı olma konusundaki arzusunu “aştığını” söylüyor ve “Film yapımcılığı hakkında sevdiğim şey her zaman ilginin sizde olmaması; siz kamera arkasında oluyorsunuz” diye konuşuyor. Dairesinde, kendisinin arkasında elektronik aletler ve iki tane klaketin bulunduğu bir kitaplık duruyor. “Her gün yeni fikirler düşünmek zorunda olmamayı” seviyor. Igor internet ünlüsü olmak isteyen gençlere bir mesajı olduğunu da söylüyor: “Influencer olacağına inanan kişilerin muhtemelen gerçekten de influencer olabilecek kişiler olduğunu düşünüyorum. Bunun kendilerine göre olup olmadığından emin olmayan fakat denemek isteyen insanlar ise çok büyük ihtimalle influencer olamayacak. Bu yüzden belki de herkesin kendine aşağıdaki şu soruyu sorması gerekiyor: Bu gerçekten yapmak istediğim bir şey mi yoksa sadece başka herkes yaptığı için mi istiyorum?”

Nathan 5, Londra Nathan’ın kanalı, annesi video çekmenin ona yük gibi geldiğini fark ettiğinde faal olmayı bıraktı. Nathan, üç yaşında bir çocuk olarak ailesiyle iletişim kurmakta zorluk yaşıyordu fakat Ryan ToysReview’u (Ryan’ın Oyuncak İncelemeleri) izlemeyi seviyordu. 2012’de Rusya’da İngiltere’ye göç eden annesi Jenny, oğlunu konuşmaya cesaretlendirmek için ona bir YouTube kanalı açmaya karar verdi. 2017’de, Jenny, Nathan’ı bilim setleri, sayı sayma ve ekrandaki renkleri tanıma gibi öğretici, aile dostu oyunlar oynarken videoya çekmeye başladı. Kanalı Qtiess küçük fakat istikrarlı bir izleyici kitlesi edindi: Jenny, en tepe noktasında Nathan’ın ayda 10.000 kez izlendiğini söylüyor.

FaceTime üzerinden yapılan görüşmede, Nathan iletişim kurmaya pek gönüllü değil, yüzünü annesinin kucağına gömüyor. Şu anda beş yaşında olan Nathan, annesi YouTube annesi olarak hayatın nasıl olduğundan bahsederken kafasını kaldırıp 27 yaşındaki Jenny’e meraklı gözlerle bakıyor. “Evimize bir arka plan koyuyorduk; masayı kurmamız, her şeyi hazırlamamız ve 15 dakikalık bir video çekmek için bir iki saat çekim yapmamız gerekiyordu” diyor. Ailenin ayrıca yüksek kalitede bir kamera ve tripod, artı ek aksesuarlar için de para dökmesi gerekmiş: “Bu proje için tonlarca oyuncak alındı. Bunun bize para kazandırabileceğini düşünmeye başladık. Sanırım 100 sterlinlik bir çek elde ettik fakat bu, siz binler harcıyorken şaka gibi geldi.” Nathan’ın kanalı şu anda iki yıldır faaliyet dışı. Jenny, “Bunun ona bir görev gibi gelmeye başladığını fark ettik” diyor. “Kreşten eve yorgun ve aksi bir halde dönüyordu ve ben de ‘Hadi oyun oynayalım! Hadi bunu yapalım! diyordum. O anda suçlu hissetmeye başladım. Bu, onun çocukluğuydu. Eğer o yapmak istemiyorsa onu neden zorlayalım ki?” Fakat Nathan tekrar bir YouTuber olmak istiyor. Jenny, okuldaki çocuklar YouTube’dan bahsettiğinde Nathan’ın gururla kendi kanalı olduğunu belirttiğini söylüyor. Jenny ve kocası şimdi evlerinin arkasında Nathan ve küçük kız kardeşinin video çekmeyi umut ettiği bir stüdyo inşa ediyor. Hayatını çiçekleri muhafaza ederek kazanan ama mimarlık ve iç tasarım okumuş olan Jenny için bu videolar yaratıcılığını dışa vurabileceği ve çocuklarıyla vakit geçirebileceği bir yer. Kocası çocukların videolardan para kazanabileceğini umuyor ve Jenny de bu deneyimin onlara ileride hayatta yardımcı olmasını umut ediyor. “Eğer medya sektörüne girebilirlerse, hayatları daha kolay olur. Bu, pek YouTube’dan para kazanmakla ilgili değil fakat gelecekte birisi tarafından fark edilebilmeleriyle ilgili” diyor ve Nathan’ın modellik teklifi aldığını, fakat kendisinin bunu geri çevirdiğini söylüyor ve ekliyor: “Artık biraz büyüdüler, bunu yapıp yapmamak kendi seçimleri fakat geçmişte olsaydı benim seçimim olurdu ve ben de onları zorlamak istemedim.”