KORONA ETKİSİ DEVAM EDER Mİ?

E-TİCARET SEKTÖRÜNDE SON TABLO

Korona virüs pek çok işi durma noktasına getirirken e-ticaret sektöründe ise yükseliş etkisi yarattı. Salgın kısıtlamaları ve evden çalışmanın da etkisiyle sektör Nisan, Mayıs’ta önceki aylara göre yüzde 50 daha hızlı büyüdü. E-Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkanı Emre Ekmekçi, Korona etkisiyle gelen büyümenin aynı hızda devam etmeyeceğini görüşünde. Ekmekçi, “AVM’lerin ve fiziksel mağazaların açılması e-ticaretteki suni artışı durdurup, bir ciro normalleşme sürecini başlatacaktır. Nisan/Mayıs aylarındaki suni artışla gelen yüzde 60’a varan büyümeler, sektörün normal büyüme hızı olan yıllık yüzde 39 büyüme olarak devam edecektir” diyor. Ekmekçi ile e-ticaret sektöründeki son tabloyu konuştuk.

1-E-ticaret sektörü 2019’u nasıl geçirdi? Sektör ne kadar büyüdü?

Nisan 2020’de açıklanan TÜBİSAD Türkiye’de “E-Ticaret 2019 Pazar Büyüklüğü Raporu”na göre Türkiye'de e-ticaret pazarı 2019’da yüzde 39 büyüyerek 83,1 milyar TL oldu. E-ticaretin toplam perakende içindeki payı ise yüzde 5,3’ten yüzde 6,2’ye çıktı. Burada dikkat çeken, sadece online perakende kategorisindeki büyüme yüzde 48 ve pazaryerlerinin büyümesinin yüzde 50’nin üzerinde gerçekleşmesi oldu.

2-2020’nin ilk çeyreğinde sektörün son durumu nedir? 

2020’nin ilk çeyreğinde daha COVID-19’un etkisi görülmemişti. İlk çeyrekteki büyüme oranımız sadece online perakendenin büyümeyi sürdürmesiyle toplamda yüzde 45 seviyesinde gerçekleşti. Toplamda 100 binin üzerinde farklı boyutlarda firmamız e-ticaret yapıyor.

3-Korona salgınıyla başlayan talep sektörü nasıl etkiledi? İşinizde ne kadar artış oldu? 

11 Mart’tan bu yana e-ticarette bir önceki aylara göre yüzde 60’ın üzerinde bir artış oldu. Özellikle market ve zorunlu ihtiyaçlar satan platformlarda bu oran yüzde 200’ün üzerine çıktı. Pandemi döneminde 1 milyon yeni müşteri ilk defa e-ticaret ile tanıştı.

Bu dönemde evden çıkmıyoruz ancak evde de e-ticaretimizi mobil platformlardan yapmaya devam ediyoruz.  Özellikle sosyal medya mecralarının, video konferans ve mesajlaşma aplikasyonlarının daha fazla mobilden kullanılıyor olması, evdeki yaşamda da mobilden alışveriş yapmamızı sağladı. Mobil cihazlardan gelen trafik yüzde 80 ve ciro payı ise yüzde 60 olarak gerçekleşti.

Zorunlu market ihtiyaçları en fazla satış artışı yaşayan kategori oldu. Tüketicilerin internetten gıda ve ev temizlik ürünü satın alma sıklığı ise yüzde 41 arttı. Yüzde 500 artışla bu kategori zirve yaptı. Evde yemek yapma tercihinin yüzde 80 arttığı bu dönemde elektrikli küçük ev aletleri ve züccaciye kategorilerinde yüzde 100 artış yaşandı. Evde yaşamın bir parçası olarak sağlık ve hijyen, spor malzemeleri ve kitap kategorileri en hızlı büyüyenler arasında yer aldı.
4-Korona etkisi sektörde kendisini hangi alanlarda nasıl gösterecek? 

Korona dönemindeki anlık ciro artışıyla birlikte e-ticaretin özellikle lojistik alanında ciddi bir yığılma oldu. E-ticaretin ilk bakışta görünmeyen en önemli alanı lojistiği. Platformların ön yüzleri (siteler, aplikasyonlar) trafik anlık artışlarına daha kolay adapte olabiliyor. İşin operasyon tarafı ise aynı hızda genişleyemiyor ve kapasite artıramıyor. Mayıs ayı başı itibariyle lojistik ve teslimat alanlarında ciddi sıkıntılar var. Anlık olarak 1 milyon siparişin söz verilen tarihten gecikmiş olduğunu tahmin ediyoruz.

Bu yoğunluğa önlem olarak kısa vadede en hızlı çözüm istihdamı artırmak. E-ticaret platformları ve birçok firma da buna yönelik istihdam paketlerini açıkladılar. Ancak verimliliği yükseltecek ve teknolojiyi daha doğru kullanacak çözümler olmaz ise karlılık hedeflerinin tutturulmasında sıkıntı yaşanılabilir.

5-Korona etkisiyle sektöre sizce bu yıl yeni oyuncular girer mi? Rekabet nasıl şekillenir?

Türkiye e-ticaret pazarı dünyadaki büyük oyuncuların neredeyse hepsinin olduğu bir pazar.  Korona sonrası yeni iş-modellerinin çıkmasıyla halihazırda ülkemizde bulunan global ve yerel markalar ve perakende firmalarının bir şekilde e-ticaret alanına gireceği ve yeni yatırımlar yapacağını tahmin ediyoruz. Korona etkisiyle en çok dikkat çeken kategori grubu Süpermarket kategorisi oldu. Bu yıl içinde pazardaki oyunculara ek olarak 10 yeni süpermarket kategorisi çözümü girişiminin pazara gireceğini tahmin ediyoruz.

6-Salgın önlemlerinin gevşetilmesiyle Korona ile e-ticarete yönelen yeni müşterilerin yüzde kaçı uzun vadede kalıcı olacak?
Yapılan anketlere göre bu dönemde internetten ilk defa alışveriş yapan müşterilerin yüzde 45’i Korona sonrası da internetten alışveriş yapmaya devam edecekler. AVM’lerin ve fiziksel mağazaların açılması e-ticaretteki suni artışı durdurup, bir ciro normalleşme sürecini başlatacaktır. Nisan/Mayıs aylarındaki suni artışla gelen yüzde 60’lara varan büyümeler, sektörün normal büyüme hızı olan yıllık yüzde 39 büyüme olarak devam edecektir. 

7-2020 yılını yüzde kaç büyümeyle kapatırsınız? Hangi alanlarda büyüme olur? 

2020 hepimiz için zorlu ve bilinmeyenlerle dolu bir yıl oldu. Öngöremeyeceğimiz talep değişimleriyle karşılaştık. 2019’da yakalanan yüzde 39 büyümeyi, yılsonunda yüzde 60 olarak ön görüyoruz. Özellikle online tarafta en zorlu olan market kategorisinin yüzde 100’ün üzerinde büyüyerek en büyük büyümeyi gerçekleştireceğini düşüyoruz.

8-Sektörün taşıdığı ürün yelpazesine baktığınızda en büyük pay genelde hangi sektör ve ürün kategorilerinden geliyor? Korona etkisiyle birlikte bu nasıl değişti? 

Korona öncesinde tekstil, elektronik ve anne-bebek ürünlerinin en büyük payı oluşturduğu e-ticaret pazarı liderliğine, Korona etkisiyle hızlı tüketim ve süpermarket ürünleri eklendi. Market alışkanlığının internete kaymasıyla bu kategorinin kalıcı olacağını tahmin ediyoruz.

9-Sektörün geleceğini nasıl görüyorsunuz ?
Ülkemizde ve tüm dünyada geleceği parlak olan e-ticaret sektörü, önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam ederek, ülkemizde şuan toplam perakendenin içinde yüzde 6 -7’lerde olan payını dünya ortalaması olan yüzde 12-13’lere çıkartacaktır.

10-E-ticaret sektörünü bugünlerde en çok ne zorluyor?

Pandemi döneminde bir kez daha gördük ki sektörümüzün hızla artan bu talebi karşılayabilmesi için operasyon ve dağıtım süreçlerinin çok daha gelişmesi gerekiyor.  Yeni teslimat çözümlerine acil ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Şu anda sektör fiziksel kapasitemiz, gelen talebi sağlıklı bir şekilde karşılamak için yetmiyor. Kargo ve teslimat maliyetlerinin artması ve tüketicilerin teslimat hizmetine ücret ödemek istememesi, kapasitenin ve verilen hizmetin kalitesinin artmasının önündeki en büyük engel.