SEV'den kapsamlı öğretmen araştırması

Çalışma sonucunda hazırlanan “Profesyonel Öğrenmeye Öğretmenlerin Gözünden Bir Bakış” başlıklı raporda, öğretmenlerin profesyonel öğrenme süreçlerine dair kapsamlı bir perspektif sunuldu. Araştırmaya göre; öğretmenler arasında en yararlı bulunan profesyonel öğrenme etkinlikleri arasında “iş birliğine dayalı öğrenme faaliyetleri” ilk sırada yer alıyor.

Eğitimle insana ve topluma katkı için çalışan Sağlık ve Eğitim Vakfı (SEV), Türkiye’deki öğretmenlere yönelik kapsamlı bir araştırmaya imza attı. Sağlık ve Eğitim Vakfı Araştırma ve Etki Departmanı’nın yaptığı çalışmada, 44 farklı ilden, devlet ve özel okullarda görev yapan; şehir, ilçe ve köylerdeki eğitimcilerin görüşleri bir araya getirildi. Çalışma sonucunda “Profesyonel Öğrenmeye Öğretmenlerin Gözünden Bir Bakış” başlıklı rapor yayımlandı. SEV Araştırma ve Etki Departmanı'nın yeni raporu, öğretmenlerin profesyonel öğrenme süreçlerini odağa aldı. Rapor, Türkiye’de öğretmenlerin mesleki öğrenme faaliyetlerine katılım düzeylerini, bu faaliyetleri ne ölçüde yararlı bulduklarını ve katılımlarını etkileyen faktörleri ortaya koydu.

RAPORUN ÖNE ÇIKAN BULGULARI

* İş birliğine dayalı öğrenme faaliyetleri: Öğretmenler arasında en sık gerçekleştirilen ve en yararlı bulunan profesyonel öğrenme etkinlikleri arasında yer alıyor. Bu faaliyetler, meslektaşlarla fikir paylaşımı, öğretim sorunlarını tartışma ve rehberlik konularında iş birliğini içeriyor.

* Uygulamaya yönelik faaliyetler: Öğretmenlerin günlük öğretim süreçlerinde en sık gerçekleştirdiği ve en etkili bulduğu öğrenme biçimi olarak öne çıkıyor. Bu faaliyetler, ders materyali hazırlama ve öğretimi öğrenci ihtiyaçlarına göre uyarlama gibi uygulamaları kapsıyor.

* Bireysel öğrenme faaliyetleri: Eğitimciler tarafından sık tercih edilen ve faydalı bulunan yöntemler arasında yer alıyor. İnternetteki eğitim platformlarını kullanma ve branşla ilgili literatürü inceleme gibi aktiviteler bu kategoriye dâhil.

* Kısa süreli eğitimler ve okulda meslektaş koçluğu/mentorluğu: Katılım ve yararlılık açısından daha düşük seviyelerde değerlendiriliyor.

EĞİTİMCİLERİN MOTİVASYONLARI VE KARŞILAŞTIKLARI ENGELLER

* Araştırma, öğretmenlerin profesyonel öğrenmeye katılımlarında içsel motivasyonun belirleyici olduğunu gösteriyor. Öğretmenler, öğrencilerine daha iyi destek olma ve öğretim becerilerini geliştirme isteğiyle bu faaliyetlere katılıyor.

* Profesyonel öğrenmeye katılımın önündeki en önemli engel yeterli finansal desteğin sağlanmaması. Bunu, yetersiz zaman ve ders dışı iş yükü izliyor.

ÖNERİLER

Araştırmacılar, bulgulardan hareketle eğitimcilerin profesyonel öğrenme deneyimlerini geliştirmek için şu önerileri sunuyor:

1. İş birliği ikliminin güçlendirilmesi: Okullarda meslektaş iş birliğini teşvik edecek yapılar kurulmalı. Profesyonel Öğrenme Toplulukları (PLC’ler) gibi araçlar kullanılabilir.

2. Uygulamaya yönelik faaliyetlerin artırılması: Öğretmenlere pratik ve sınıfta uygulanabilir öğrenme fırsatları sunulmalı.

3. Finansal destek mekanizmalarının oluşturulması: Burslar ve hibe programları gibi teşvik edici araçlar hayata geçirilmeli.

4. Meslektaş koçluğu ve mentorluk programlarının geliştirilmesi: Okullarda meslektaşlar arası geri bildirim ve öğrenme süreçlerini destekleyecek yapılar oluşturulmalı.

RAPOR, ÖĞRETMENLERİN SESİ OLDU

Bu rapor, eğitimcilerin profesyonel öğrenme süreçlerine dair kapsamlı bir perspektif sunarak, okullara ve bu kapsamda eğitim politikalarına rehberlik sunmayı amaçlıyor. Araştırmacılar, çalışmanın önemine dair şu açıklamada bulunuyor: “Mart 2025 tarihli ‘Profesyonel Öğrenmeye Öğretmenlerin Gözünden Bir Bakış’ raporu; Türkiye'deki eğitimcilerin profesyonel öğrenme faaliyetlerine katılım düzeylerini, bu faaliyetlerin algılanan yararlılık düzeylerini ve motivasyonlarını etkileyen faktörleri kapsamlı bir şekilde inceliyor ve öğretmenlerin profesyonel öğrenme süreçlerini daha iyi anlamayı sağlıyor. Araştırma, öğretmenlerin sürekli profesyonel gelişim süreçlerinde iş birliğine dayalı öğrenme faaliyetlerinin önemini vurgularken, uygulama odaklı etkinliklerin öğretim kalitesini artırmadaki rolünü de ortaya koyuyor. Bulgular, eğitimcilerin yüksek içsel motivasyon düzeylerinin profesyonel öğrenme faaliyetlerine katılımda etkili olduğunu, bununla birlikte finansal destek eksikliği gibi engellerin giderilmesi gerektiğini gösteriyor. Bu bulgular, eğitim sistemimizin güçlenmesi ve öğretmenlerin profesyonel öğrenme süreçlerinin desteklenmesi için öğretmenlerin seslerine kulak vermenin önemini bize bir kez daha hatırlatıyor.”