Ian Bremmer yazdı: Trump küresel enerji geçişini nasıl etkileyecek?

Ian Bremmer / Capital Mart 2025 sayısından

ABD başkanı, çevreyle ilgili düzenlemeleri geri çekmeye yemin etti. Yeryüzü ısınmaya devam ediyor ve karbonsuzlaştırmada hala net sıfır hedeflerinin gerisindeyiz. Trump, ilk başkanlık döneminde yeşil enerjiye geçişe engel olamadı, bu sefer de başarılı olamayacak. Nedeni ise basit. Teknolojik atılımlar ve düşen maliyetler çoğu yerde temiz enerji kaynaklarını fosil yakıtlardan daha ucuz hale getirdi. ABD’de Trump yönetimi çevre ve iklimle ilgili düzenlemeleri gevşetme, ülke içinde petrol ve doğal gaz üretimini teşvik etme, doğal gazla çalışan enerji tesislerini destekleme ve elektrikli araçlara yönelik teşvikleri sonlandırma yönünde adımlar atmaya başladı bile. Başkanın ilk gün imzaladığı kararnameler, petrol ve doğal gaz için kiralamaya müsait olan federal arazilerini genişletti. Federal arazi ve sulardaki yeni rüzgar projelerini duraklattı. Yine de Washington’ın hiçbir fermanı, ABD enerji geçişinin ilerlemesini durduramaz. Trump’ın “ulusal bir enerji krizi”ne dair iddialarının tersine ABD, 2019’dan beri net enerji ithalatçısı durumunda ve halihazırda tarihteki herhangi bir ülkenin ürettiğinden daha fazla petrol üretiyor. Fakat düşük fiyatlar ve zaten rekor seviyelerde olan ABD petrol ve doğal gaz üretimiyle birlikte Trump ne yaparsa yapsın, fosil yakıt üretimi yakın dönemde daha yukarı çıkma konusunda zorluk yaşayacak. Bu yüzden giderek artan enerji talebiyle özellikle güneş enerjisi konusunda düşen fiyatların yön verdiği temiz enerji kullanımı devam edecek. ABD’li otomobil üreticileri, Trump yönetimi elektrikli araç konusundaki teşvikleri ve şarj altyapısıyla ilgili fonları kaldırsa da uzun vadeli elektrikli araç planlarını terk etmeyecek. Demokratların kontrolündeki eyaletler de karbonsuzlaştırma politikalarını sürdürmeye devam edecek. Nükleer, jeotermal ve karbon yakalama ile saklama gibi yeni nesil temiz enerji teknolojileri destek almaya devam edecek. ABD’nin küresel iklim liderliğinden çekilmesinin, dış ülkelerdeki enerji geçiş hızı için önemli fakat ölümcül olmayan sonuçları olacak. Trump’ın ABD’yi Paris Anlaşması’ndan tekrar çıkarmasıyla BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne sağlanan fonları çekme kararı, gelişmekte olan ekonomiler için iklim finansmanı akışlarını azaltacak. Bu durum Arjantin ile Endonezya gibi bazı ülkeleri Trump’ı takip etme konusunda cesaretlendirecek. Fakat tıpkı ABD’deki geçişin durdurulamaz olması gibi küresel geçiş de durdurulamaz. ABD dışındaki sanayileşmiş ülkeler, Paris Anlaşması’na sadık kalacak. Avrupa, enerji geçişini ithalata olan bağımlılığını azaltma ve enerji güvenliğini artırmanın bir yolu olarak görüyor. Karbon salımı yapan ve dünyanın en hızlı büyüyen ülkesi olan Hindistan ise karbonsuzlaştırmayı ekonomik bir fırsat ve hava kirliliğini azaltmak için gerekli bir adım olarak yorumluyor. Gelişmekte olan diğer pazarlar da tamamen ekonomik sebeplerden dolayı yenilenebilir enerji kullanımını hızlandırma konusunda istekli. En önemlisi Çin, önceden belirttiği 2030 hedefinden 5 yıl önce hedefine ulaşmış olacak. Güneş panelleri, elektrikli araçlar ve piller gibi teknolojilerin küresel tedarik zincirlerine hakim olan Çinli üreticiler de büyüme planlarını sürdürecek. Bilakis, Trump yönetiminin politikalarını küresel pazar payı elde etmek ve fiyatları daha da düşürmek için bir fırsat olarak görüyorlar. ABD, temiz enerji konusunda Çin’in daha da gerisine düşerken yenilenebilir enerji maliyetlerinde devam eden düşüş, daha fazla gelişmekte olan pazarı güneş ve rüzgar enerjisine yöneltecek. Temiz enerji devrimine yön veren ekonomik ve teknolojik kuvvetler, tek bir ülkenin veya başkanın durduramayacağı kadar güçlü hale geldi. Kısacası küresel geçiş kararlı ve güçlü bir şekilde devam edecek.