Zor yıl hedefi

Nilüfer Gözütok Ünal

[email protected]

2019’UN İLK ÇEYREĞİNDE SANAYİ ÜRETİMİ GEÇEN YILIN AYNI DÖNEMİNE GÖRE yüzde 5,7 küçüldü. Perakende satışlara baktığımızda reel olarak yüzde 5,5 düşüş yaşandı. Türkiye ekonomisinin gidişatını gösteren bu iki veri, aslında yılın ne kadar zor geçeceğinin de bir göstergesi. Döviz kurlarındaki yukarı yönlü hareketlilik, yüksek faizler de iş yapmayı giderek zorlaştırıyor. Diğer yandan ABD ile Çin arasında yeniden alevlenen dış ticaret savaşları ve global durgunluk önümüzdeki dönemde dış talepte de durumun pek parlak olmayacağının sinyallerini veriyor. Zor bir yılın ilk yarısını geride bırakan şirketler, bu tabloda ayakta kalmak için müthiş bir mücadele sergiliyor. Bu mücadeleyi ise liderler, belirledikleri kritik hedefler doğrultusunda sürdürüyor. Sun Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk de bu liderlerden biri. Bir numaralı hedefinin ciroyu artırmak olduğunu söyleyen tecrübeli iş insanı, daha yüksek kâr, maliyetleri düşürme ve stokları azaltmanın da öncelik listesinde olduğunu açıklıyor. Gülman Group Yönetim Kurulu Başkanı Polat Gülman, kendisine üç kritik hedef belirlemiş. Bunlardan birincisini kârı artırmak olarak açıklayan Gülman, “İkincisi maliyetlerimizi minimum envanter taşıyarak düşük tutmak, üçüncüsü de boş kiralık bir yerimizin kalmaması” diye konuşuyor. Eğretli Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Galip Eğretli’nin satışları, adetsel bazda artırmak, stok seviyelerini optimuma indirmek, kârlılık oranını yükseltmek, alacak tahsil süresini kısaltmak ve inovasyonu teşvik etmek olmak üzere toplam 5 kritik hedefi bulunuyor. Bu hedefler arasında en çok stok seviyelerini optimuma indirmeye önem verdiğini belirten Eğretli, “Benim için diğer öncelikli hedefler de kârlılık oranını artırmak ve alacak tahsil süresini kısaltmak” diyor. 

GÖZLER YURT DIŞINDA Birçok sektörde iç pazarın daralması, şirketleri yurt dışı faaliyetlerini artırmaya yönlendiriyor. Pek çok iş insanı da özellikle yurt dışına ilişkin hedeflerin öne çıktığını söylüyor. Bu yıl için 11 kritik hedefinin olduğunu belirten Kastamonu Entegre CEO’su Haluk Yıldız, birinci hedeflerin daralan iç piyasayı dengelemek için yurt dışı pazarlardan elde ettikleri ciroyu artırmak olduğunu dile getiriyor. “Bu noktada Türkiye’de yaptığımız üretimin yüzde 25-30’unu ihraç etmeyi hedefliyoruz. Global olarak da toplam satış gelirlerimizin yüzde 60’ının yurt dışı operasyonlardan ve Türkiye’den yaptığımız ihracattan gelmesini bekliyoruz” diye konuşuyor. Digicom Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Yiğit, hızlı tüketim sektöründeki markası Parex için ihracatta atılım planları yapıyor. Yiğit, “Bu kapsamda en önem verdiğimiz kritik hedeflerimiz, markayı Körfez ülkelerinin tümünde pazar lideri konumuna taşımak, marka için bölgede yeni yatırımlar yapmak ve markanın Türkiye’deki konumunu güçlendirmek” diyor. Işıklar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Kutlu Işık, ihracatı artırmaya, yeni ve ihraç edilebilir ürün lansmanı gerçekleştirmeye ve borçluluğu yok etmeye odaklanıyor. Işık, “Bu yıl bu üç hedef benim için kritik” diye konuşuyor. Hafele Genel Müdürü Hilmi Uytun için ihracatı artırmak, kullanılan kredileri düşürmek, siparişleri stoktan karşılama oranını yükseltmek en kritik hedefler. Uytun, “İhracatta ürün çeşitliliğimizi artırmak diğer önceliğimiz oldu” diyor. Erkunt Traktör Yönetim Kurulu Başkanı Zeynep Erkunt, orta ve uzun vadeli olmak üzere 10’un üzerinde hedef koyduklarını söylüyor. İlk 3’ü ise şöyle açıklıyor: “Ayakta kalmak için ihracatı artırmak, ithalatı sıfırlamak üzere başladığımız yerli motor projemizi ilerletmek ve maliyetleri düşürmek.” 

YATIRIMLA BÜYÜYECEKLER Bu yıl hedefler arasında yatırımı ve üretimi artırmak da kritik önemde. Bilfen Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Fatih Öztürk’ün 3 başlıkta topladığı hedeflerden ilki eğitim yatırımları. Geçtiğimiz yıl hedefledikleri ve inşaatına başladıkları tüm yeni okulların tamamlanması bu başlıkta yer alıyor. İkinci başlık istihdam. Öztürk, “Bu yıl istihdamda yüzde 10’luk büyüme öngörüyoruz. Bunun üzerine de çıkabiliriz” diyor. Yurt dışı projeleri başlığı altında en önemli hedef ise Bilfen markasını yurt dışına taşımak. Bunun için de ilk adımı attıklarını açıklayan Öztürk, “Londra’da bir şirket kurduk” diye anlatıyor. Matlı Yönetim Kurulu Başkanı Önder Matlı, öncelikli hedefini yeni üretim tesislerinin devreye girmesiyle satışlarını miktar bazında artırmak olarak açıklıyor. “Bunun yanı sıra payımızı artırmayı ve kârlılığımızı geçen yılki seviyede tutmayı hedefliyoruz” diyor. ISO Automotive Genel Müdürü H. Kemal Görgün’ ün hedef listesi 6 maddeden oluşuyor. Bunlar da satış, yatırım ve AR-GE başlıkları altında toplanıyor. Görgünel, bütçeledikleri satış rakamına ulaşmak, planlanmış olan kataforez tesisinin yıl sonuna kadar bitirilmesi ve yeni ürün geliştirme sürecinin hızlandırılmasıyla ürün gamlarındaki eksik referansların bir an önce devreye alınmasının kendileri için kritik olduğunu söylüyor. 

DİJİTALLEŞME DİYENLER Rekabet avantajı yakalamak, değer yaratmak ve verimliliği artırmak için dijitalleşme de şirketlerin kritik hedefleri arasında. KoçSistem Genel Müdürü Mehmet Ali Akarca, Türkiye’nin çeşitli sektörlerinde dijitalleşme hızını artıran çözümleriyle sektörde liderliğini korumayı hedefliyor. “Sadece Türkiye pazarı için değil yurt dışında da fark yaratacak ürün ve hizmetlerle kurumların dijitalleşme ivmesini artıracağız. Yeni şirketimiz KoçDigital, hem Türkiye hem teknoloji ihracatı hedefiyle bölgede müşterilerimizin dijital dönüşüm beklentilerine yüksek bir ivmeyle yanıt vermeyi sürdürecek” diyor. Akarca’nın bir diğer kritik hedefi de yeni girişimleri desteklemek ve yenilikçi teknolojilerle çözümler üretmek için hayata geçirdiği Techsquare girişim platformunun büyümesi. “2019’da Techsquare girişimcilerinin ortaya koyduğu ürün ve hizmetlerin müşterilerimizle buluşmasını sağlamak kritik hedeflerimiz arasında yer alıyor” diye konuşuyor. Pegasus Genel Müdürü Mehmet Nane, bu yıl sadece 3 kritik hedefi olduğunu belirtiyor ve bunları şöyle sıralıyor: Misafir deneyimini iyileştirmek, dijital dönüşümü gerçekleştirmek ve operasyonel verimliliği sağlamak… Prometeon Türkiye, Orta Doğu, Afrika, Rusya, Orta Asya ve Kafkaslar CEO’su Alp Günvaran’ın 6 kritik hedefi var. Bunlar büyümek, çalışan deneyimini girişimci çalışma felsefesiyle maksimize etmek, müşterilere katma değer yaratan hizmetler sunmak, risk yönetimi ve kâr-nakit akışı-tasarruf döngüsü sağlamak. Günvaran tüm bunlar içinde en önem verdiği hedefin ise sürdürülebilir büyüme olduğunu ifade ediyor. 

BÜTÇE VE LİKİDİTE ÖNCELİKLİ Maliyet yönetimi, bütçeleri tutturmak, operasyonu iyileştirmek bu yıl birçok şirket için hiç olmadığı kadar önemli hedefler… Bahçeşehir Koleji Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hüseyin Yücel, nakit akımı ve maliyet yönetiminin öncelikli ele aldığı konular olduğunu belirtiyor, içinde bulunduğumuz konjonktürde likit olmanın en önemli hedefleri olduğunu söylüyor. Okar Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Sami Nacaroğlu, bu zor yılda en önemli hedefinin bütçeyi tutturmak olduğunu dile getiriyor. Satış ve ciro hedefine ulaşmanın, başa baş noktasında kârlılık elde etmenin ve verimliliği artırmanın de kendileri için kritik diğer hedefler olduğunu ifade ediyor. Yemeksepeti CEO’su Nevzat Aydın’ın 3 kritik hedefi bulunuyor. Market alışveriş platformu Banabi’yi 10 ilde aktif hale getirmek bu hedeflerin başında yer alıyor. Aydın, diğerlerini de şöyle sıralıyor: “Yemeksepeti’ni yüzde 50’nin üzerinde büyütmek, Yemeksepeti Vale siparişlerini de yüzde 100 artırmak kritik hedefler arasında.” Cargill Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Murat Tarakçıoğlu’nun da birçok hedefi var. Büyüme odaklı oldukları için hedeflerin ağırlıklı bu tür projeler olduğunu dile getiren Tarakçıoğlu, en kritik ilk 3 hedefini de şöyle açıklıyor: “Bunlar büyüme, kârlılık ve sürdürülebilirlik.” P&G Türkiye CEO’su Tankut Turnaoğlu, şirketin globalde ve Avrupa’daki hedefleriyle paralel olarak Türkiye ve Orta Asya bölgesi için 5 kritik hedefi olduğunu paylaşıyor. Bu hedeflerle ilgili şöyle konuşuyor: “İnsan kaynağını yani P&G yetenek havuzunu geliştirmeyi, operasyonu daha hızlı ve verimli hale getirmeyi ve değer yaratan sonuçlara odaklanmayı istiyoruz.” 

EN ÇOK NE ZORLAYACAK? Peki bu yıl tüm bu kritik hedeflerden hangilerini gerçekleştirmek iş insanları için daha zor olacak? Bu noktada dengeli büyümek, kâr ve nakit akışı sağlamak, riskleri kontrol altında tutmak öne çıkıyor. Sun Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk, bu yıl ciro artışı sağlamanın zor olacağını ifade ediyor. P&G CEO’su Tankut Turnaoğlu, kendisini zorlayacak hedefi şöyle paylaşıyor: “Ekonomik konjonktürde dengeli büyüme zorluyor. Hem kârlılığı hem pazar payını dengeli şekilde beraber büyütmek ulaşmakta zorlanılacak hedefler olacak.” Sabri Yiğit, Türkiye’deki ekonomik faktörler nedeniyle Körfez bölgesinde planladıkları yatırımlarda gecikme yaşayabileceklerini söylüyor. Hayrettin Çaycı, müşteri risklerinin kontrolünde ISO Automotive Genel Müdürü H. Kemal Görgün de bütçelenen satış rakamına ulaşmakta zorlanacağını düşünüyor. Önder Matlı, kârlılığı geçen yılki seviyede tutmanın sıkıntı yaratacağını dile getiriyor ve ekliyor: “Geçen yıla göre toplam pazardaki küçülme veya sabit kalma durumundan dolayı kârlılık hedefimizi tutturmak zor olacak.” Cargill Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Murat Tarakçıoğlu da benzer noktaya değiniyor. Rekabetin çok yoğun olduğu bir sektörde faaliyet gösterdiklerini belirten Tarakçıoğlu, “Bu durum kârlılık hedeflerimizi zorluyor. O nedenle kendimizi ayrıştıracak, müşterilerimizin farklı beklentilerine cevap verecek ürün ve projelere odaklanıyoruz” diyor. Polat Gülman, envanterleri düşük olsa da bu yıl yeni satış yapmakta zorlanacaklarını söylüyor.