Deplasman Şampiyonları

Şişecam, Turkcell, Ülker, Vitra ve diğerleri… Türkiye’nin bu dev şirketleri, yıllardır önemli yatırımlara imza atıyorlar. Hem sektörlerinde, hem kendi aralarında “en büyük” olmak için kıyasıya rekabet ediyorlar. Ancak bu rekabet yalnızca Türkiye topraklarıyla sınırlı değil. Bir de işin yurtdışı boyutu var. Türkiye dışında da milyonlarca dolarlık yatırımları yönetiyorlar. Rusya’dan Çin’e, Balkanlar’dan Avrupa’ya, her pazardaki en büyük Türk yatırımlarını araştırdık. Çoğunda Türkiye’nin en büyükleri listede ilk sıraya yerleşirken, kimilerinde sürpriz isimlerle karşılaştık.  

“İlhan, Avustralya’nın en zengin genci çıktı.” Geçtiğimiz aylarda hemen tüm gazetelerde bu cümleyle başlayan bir haber gördük. Avustralya’da aylık yayınlanan BRW dergisi tarafından geleneksel olarak her yıl yapılan 40 yaş altı en zenginler listesinde Crazy John (Çılgın John) ismiyle tanınan Türk asıllı Mustafa (John) İlhan, 300 milyon dolarlık servetiyle bu yıl da birinci oldu. Kısa adı Telstra olan Avustralya Telekomünikasyon Şirketi’nin cep telefonu bayiliği ile 1991’de işe başlayan Mustafa İlhan, bugün Avustralya çapında toplam 100 mağazayı, kendi adına tescilli Crazy John markası ile işletiyor. Crazy John, Avustralya’nın en büyük şirketi Telstra’nın cep telefonu pazarı içinde en az yüzde 25’ini elinde bulunduruyor. Mustafa İlhan, Avustralya’daki en büyük yatırımın sahibi Türk unvanını da bu şekilde almış oluyor.

Peki, Türkiye’nin neredeyse bütün dev şirketlerinin yatırım yaptığı diğer ülkelerin Türk yatırım kralları kim? Müteahhit firmaları dışarıda tutarak yaptığımız araştırmada ülkelerin en büyük Türk yatırımcılarını belirledik. İrlanda’dan Kazakistan’a, Çek Cumhuriyeti’nden Bosna Hersek’e birçok ülkede milyon dolarlık yatırımların sahibi olan şirketler aslında Türkiye’nin de en büyükleri listesinde yer alıyor.

Bosna Hersek’deki Gizli Güç
Yugoslavya’nın dağılmasından sonra Türkiye için önem kazanan ülkelerden biri Bosna-Hersek. Genellikle savaş görüntüleriyle hatırladığımız bu ülkede Türk yatırımları da mevcut. Ziraat Bankası ve Kent Gıda gibi şirketlerin yatırımlarının olduğu ülkede en büyük sanayi yatırımı Kastamonu Entegre’ye ait. Ülkedeki 60 milyon dolarlık yatırımın sahibi olan şirket, buradaki kamu ortaklı yatırımın yüzde 80 oranındaki büyük hissesinin sahibi.

Kastamonu Entegre’nin 2005 yılında kurduğu Natron Hayat adlı şirket, mevcut tesisinin modernizasyonu ve kapasite artışı yatırımına yeni başladı. Tesis 2007 başında devreye alınacak. Hayat Grubu şirketlerinin iştiraki olan Kastamonu Entegre’nin yönetim kurulu başkanı Yahya Kiğılı.

İlk 500 şirket sıralamasında 140’ıncı olan şirketin yalnızca Bosna-Hersek’te değil, Romanya ve Bulgaristan’da da yatırımları bulunuyor. Bulgaristan’daki yatırım, Şişecam bu pazara girmeden önce, buradaki en büyük Türk yatırımıydı. 2000 yılında özel sektörden satın alınan şirketin ismi ise Gabrovnitsa AD. Sunta ve suntalam üretilen tesis için yapılan yatırım 12 milyon dolar.

1998 yılında yurtdışı yatırımlarına başlayan Kastamonu Entegre’nin Romanya’daki yatırım tutarı ise 90 milyon dolar. Doorpan markasının sahibi olan Romanya’daki S.C. Prolemn SA, Avrupa’da bu alandaki üretim kapasitesinin yüzde 50’sine sahip. Kastamonu Entegre, önümüzdeki dönemde yurtdışı yatırımlarını daha da genişletmeyi, farklı coğrafyalara yayılmayı öngörüyor. İran, Ukrayna ve Rusya'da da yatırım planlıyor.

Kazakistan’da Okan Faktörü
Okan Holding, çok fazla öne çıkmayan, ancak büyük gruplardan biri. 1972 yılında inşaat işiyle temelleri atılan grup bugün gıdadan tekstile, turizmden dış ticarete birçok alanda faaliyet gösteriyor. Yönetim Kurulu Başkan Bekir Okan, “15 yıldır bu pazarda etkiniz” diye konuşuyor. 

Okan Holding, Sultan Makarna ile ülkedeki pazarın yüzde 70’ini karşılıyor. Bugüne kadarki yatırımlarının tutarı 350 milyon dolara ulaştı. Sultan Makarna Fabrikası ile başlayan yatırımlar, Sultan Bisküvi ve Şekerleme Fabrikası, Sultan Marketing, Okan Agro, IBA Bank, Astana Beton, Okan Intercontinental Hotel Astana, Okan Merei Interconti Astana Alışveriş Merkezi ve Konut Kompleksi, Okan Jeruik Astana Alışveriş Merkezi ve Konut Kompleksi, Okan Baytrek Almaty 5 Yıldızlı Hotel, İş Merkezi ve Alışveriş Kompleksi ve Okan Sultan Grand Petropavlovsk Alışveriş ve Konut Kompleksi ile sürdü.

Okan Holding, bu yatırımlarıyla, aynı zamanda Kazakistan’a müthiş istihdam olanağı da sağlıyor. Çünkü, grubun, 2 bini sanayi şirketlerinde olmak üzere 4 bin çalışanı bulunuyor. Okan Holding, Kazakistan pazarında yatırımlara aynı hızla devam etmeyi planlanıyor. Kazakistan’da bu yıl iki büyük inşaat projesi başlıyor. Hedef, Kazakistan’daki 15’inci yılda, 500 milyon doları aşan yatırıma ulaşmak. Bu iki projenin 2007 yılı sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor. Ayrıca, Sultan Grand Petrapavlovks Alışveriş ve Konut Kompleksi’nin yatırımı da devam ediyor.

Rusya’da Perakende Lideri
Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, serbest rekabete açılan Rusya pazarına ilk gidenler arasında çok sayıda Türk yatırımcı yer aldı. Bunlar arasında en çok öne çıkan, kuşkusuz Ramstore’du. Koç ve Enka Holding’in Rusya’daki ortak yatırımı 1997 yılında başladı. Bugüne kadar açılan Ramstore’lar için yaklaşık 650 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Belki de dünyada en çok Türk girişimcinin olduğu ülkelerden biri olan Rusya’da böylece Koç-Enka ortaklığı en büyük yatırımcı olarak öne çıkıyor. Ülkedeki toplam Türk yatırımı toplamı ise 3 milyar doları buluyor.

Rusya pazarındaki önemli Türk yatırımlarından bir diğeri de Anadolu Efes. Anadolu Efes’in Rusya’daki yatırım tutarı son olarak Krasny Vostok Bira Grubu’nun yüzde 92’sini satın almasıyla birlikte 625 milyon dolara ulaştı.

Dünya çapında yatırımı olan bir diğer dev Türk şirketi Şişecam da yatırım kralları arasında. Şişecam’ın Rusya, Gürcistan, Bulgaristan, Mısır ve İtalya’da yatırımı bulunuyor. Bulgaristan ve Gürcistan’ın en büyük Türk yatırımcısı durumunda. Şirketin Bulgaristan’da 3 tesisi için 237 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Toplam istihdamı ise 2 bin 248 kişi. Gürcistan’daki tesis ise cam ambalaj üretimi yapıyor. 20 milyon dolarlık yatırım yapılan tesiste 330 kişi istihdam ediliyor. Şirketin Rusya’daki yatırımı da büyük. 5 tesis için yapılan yatırım 209 milyon dolar.

Bursel’in Özbekistan Zaferi
Bursel Holding, 1989 yılında plastik ve petro-kimya hammaddeleri pazarlama ve taşımacılığı amacıyla temelleri atılan bir şirketler grubu. 1991 yılında faaliyete başladığı Özbekistan’ın en büyük Türk yatırımcısı olan şirketin başkanı Burhan Enuştekin. Bursel Holding’le ilgili ilginç bir nokta, yurtdışında yalnızca Özbekistan’da yatırımı bulunması. Şirket dış pazarlarda şimdilik yalnızca bu ülkeye konsantre olmuş durumda.

Özbekistan’da faaliyete başladığı ilk 10 yıl içinde toplam 9 tekstil ve konfeksiyon tesisini modernize ederek işletmeye açtı. Grup şirketlerinden biri olan Bursel İnşaat ve Makine ile ise konut, işyeri ve endüstriyel tesisi inşaatları yapmaya başladı. Bursel Tekstil Sanayi ve Dış Ticaret AŞ ile ise tekstil yatırımları için gerekli makine ve ekipmanların ithalat/ihracatı ve tesislerin işletilmesi faaliyetlerini üstlendi. 2000 yılında Mitsubishi ortaklığıyla işletmeye başlayan 2 adet iplik ve örme kumaş fabrikası, 2003 yılında faaliyet geçen boya-terbiye ve konfeksiyon fabrikasıyla tam entegre hale gelerek sadece Özbekistan’ın değil Orta Asya’nın en büyük işletmelerinden biri oldu. Şu andaki bu 3 fabrikanın toplam proje değeri yaklaşık 175 milyon dolar.

Ukrayna’nın Gsm Lideri
Yurtdışı yatırımı dendiğinde, ilk akla gelen isimlerden biri de, kuskusuz Turkcell. Türkiye GSM pazarının lideri Turkcell’in en önemli hedeflerinden biri, bölgede lider olmak. Şirketin birkaç yıldır çevre ülkelerde yaptığı yatırımlar da bu hedefin bir parçası. Ukrayna ise Turkcell’in Astelit şirketiyle en önemli Türk yatırımcı olarak öne çıktığı ülke. Şirket, 2 Nisan 2004 tarihinde, Digital Cellular Communication (DCC) ortaklarıyla bir anlaşma imzalayarak,

Ukrayna’daki GSM operasyonlarının başlatılması yönündeki girişimini tamamladı. Turkcell’in yüzde 54,41 oranında hisse sahibi olduğu Euroasia, DCC ve Astelit’in tamamına iştirak ediyor. Astelit Ukrayna’da “life:)” markasıyla Şubat 2005’te operasyonel hale geldi. Ukrayna’daki abone sayısı bir yıldan az bir zamanda 2,5 milyona ulaştı. 2005 yılında 270,6 milyon dolar yatırım yapan Astelit’in 2006 yatırım hedefi de 200 milyon dolara yaklaşıyor.

Turkcell ayrıca Fintur Holding B.V.’de bulunan yüzde 41,45 ortaklığı aracılığıyla Azerbaycan (Azercell), Kazakistan (K'Cell), Gürcistan (GeoCell) ve Moldova’da (Moldcell) bulunan GSM operatörlerine iştirak ediyor. Geçtiğimiz yıl yaklaşık 640 bin net yeni aboneyle 2005 yıl sonunda 6,1 milyona ulaşan toplam abone sayısıyla bu operatörler de kendi pazarlarında olumlu bir performans çiziyorlar. Azercell, Azerbaycan iletişim sektöründe lider konumda. K’Cell, Orta Asya’nın en büyük GSM operatörlerinden biri ve Kazakistan’ın lider operatörü konumunda.

Arçelik’in İngiltere Başarısı
Türk şirketlerinin yurtdışı yatırımlarının haritasına bakıldığında, genellikle serbest rekabete yeni açılan pazarlardaki yoğunluk dikkat çekiyor. Avrupa’nın gelişmiş pazarları ise yatırım açısından biraz daha geri planda. Örneğin, İngiltere’de büyük hacimli Türk sanayi yatırımı yok. Ancak, dev şirketlerin ticari faaliyetlerinin hacmi de kayda değer boyutta.
İş hacmi ve pazar payına bakıldığında Beko markasıyla Arçelik, İngiltere pazarında en çok öne çıkan Türk şirketi. “2010’a kadar sektöründe dünyanın en çok tercih edilen ilk 10 markasından birine sahip olmak” vizyonu doğrultusunda hareket eden Arçelik, Beko markasıyla, 2005’in ikinci yarısında yüzde 16’lık bir paya ulaşarak İngiltere soğutucu pazarının lideri oldu.

Beko, 2005’te 200 milyon pound değerinde ciroya ulaştı. Beko markası, solo beyaz eşya pazarında üçüncü marka konumunda. Arçelik’in dünya pazarındaki 75 milyon ürününün yaklaşık 10 milyon adedi İngiliz tüketiciler tarafından kullanılıyor. Yurtdışında büyümeye devam eden şirketin bir diğer önemli yatırımı Rusya’da. Haziran 2005’te Rusya’da, buzdolabı ve çamaşır makinesi üretim tesisinin temelini attı. 58 milyon Euro’luk bu yatırım yapılıyor.
İngiltere’nin bir diğer büyük yatırımı Vestel’e ait. Vestel UK, televizyon pazarının yüzde 25’ine sahip. 2005 cirosu 200 milyon pound.

Kordsa’nın Mısır Keyfi!
Tekstil sektörünün önde gelen şirketlerinden Kordsa, geçtiğimiz aylarda dünya çapındaki tüm şirketlerini Kordsa Global çatısı altında birleştirdi. Merkezi İstanbul olan dev grubun toplam 2 bin 700 çalışanı bulunuyor. 7 ülkede 8 üretim şirketiyle faaliyette olan Kordsa Global, faaliyetlerini 3 bölgede organize etti. Mısır’daki Nile Kordsa ve Kordsa Arjantin ise Türk yatırımcı olarak öne çıktığı ülkelerdeki şirketler. Tamamı Kordsa’ya ait olan Kordsa Arjantin’in, 12 bin ton naylon 6.6 iplik, 9 bin ton büküm dokuma ve 12 bin ton terbiye kapasitesi bulunuyor. Güney Amerika pazarının naylon 6.6 iplik ve kord bezi ihtiyacını büyük ölçüde karşılıyor.

1993 yılında kurulan Nile Kordsa’nın yüzde 51 hissesi Kordsa Türkiye’ye ait. Kordsa’nın yıllık 6 bin ton kapasiteyle ürettiği kord bezleriyle gerek Mısır iç pazarının gerekse Afrika kıtasındaki diğer müşterilerinin ihtiyaçlarına cevap veriliyor.

Mısır’da önde gelen Türk yatırımcılardan biri de Evyap. İlk yurtdışı yatırımını 2002 yılında Mısır’ın İskenderiye şehrinde gerçekleştiren Evyap’ın bu tesiste ürettiği Duru, Fax, Savoy vs markalı sabunlar Mısır pazarında önemli yer tutuyor. 30’dan fazla ülkeye de ihracat yapılıyor. Yaklaşık 400’e yakın çalışanı ile Evyap Mısır 25 milyon dolar civarında satışı olan bir şirket.

Çin’de Büyüyen Demirdöküm
Son dönemde, birçok Türk yatırımcı dikkatini muazzam Çin pazarına yöneltmiş durumda. Hemen her sektörde, buraya yatırım planları yapılıyor. Şu anda Çin’deki en büyük Türk yatırımının sahibi Demir Döküm. Şirket, Çin’de 2003 yılında üretime başladı ve sektöründe bu ülkeye yatırım yapan ilk Türk şirketi oldu. Çinli ortağı ile DongGuan’da ilk olarak elektrikli yağlı radyatör üretimi işine girdi. Daha sonra banyopan, elektrikli yağlı radyatör ve ani su ısıtıcısı üretimi işleri eklendi. Ani su ısıtıcısı üretim kapasitesi 500 bin, elektrikli yağlı radyatör 180 bin, banyopan üretim kapasitesi ise 450 bin adet. Çin’deki fabrika, aslında bir üs olarak kurgulanmış durumda. Bu fabrikadan çıkan ürünler, Türkiye, İngiltere, İtalya, Romanya, Ukrayna, Macaristan, Rusya gibi ülkelere ihraç ediliyor.

Demir Döküm’ün Çin’deki faaliyetler iki yönlü. Bir taraftan Türkiye’de üretilen ürünler Çin’e ihraç ediliyor. Oradaki Demiladi şirketi aracılığı ile kombi ve panel radyatör ürünleri satılıyor. Diğer taraftan, Çinli ChungMei şirketi ile ortak bir “joint venture” ile Çin’de üretim yapılıyor, dünyaya yağlı radyatör ve banyopan satılıyor. Geçen yıl Çin’e 10 milyon dolarlık yatırım yapan şirket, bu yıl üretimden 12 milyon dolar ciro hedefliyor. Demir Döküm’ün stratejik hedeflerinden biri, “Panel radyatör tesislerinin dünyadaki en büyük üretim merkezi olması.” Bu amaçla, 2005 yılında Alman Schaefer firmasının Neunkirchen’deki panel radyatör tesisinin tüm makine parkı ve ekipmanları satın alındı. Şu anda kapasitesi 3,3 milyon metre. 2007 yılında kapasite 5,5 milyon metreye çıkacak.

Çin’deki bir diğer büyük Türk yatırımcı da Çimtaş. Şirketin ülkedeki yatırım tutarı 5 milyon dolar düzeyinde.

İrlanda’ya 7 Yılda 15 Milyon Euro

İlk Ve Tek Tesis Vitra, 1999 yılından beri İrlanda’da üretim yapıyor. İrlanda’nın en büyük Türk yatırımcısı. Haziran ayında Arklow’da faaliyete geçen üretim tesisi için bugüne kadar 15 milyon Euro tutarında yatırım yapıldı. Eczacıbaşı Karo Seramik ile üretim ve satış konusunda yakın işbirliği içinde çalışan ve İrlanda’nın ilk ve tek karo üretim tesisi olan kuruluş, tüm "VitrA" markalı karo ürünlerini özellikle İrlanda ve İngiltere’de faaliyet gösteren Vitra UK kanalıyla pazarlıyor. Büyük ebatlı duvar karolarında da Britanya Adaları’nın yanı sıra, Orta Avrupa, Kuzey Amerika ve Kanada'ya satış yapıyor.

Teşkilat Büyüyor Topluluğun ihracatının en büyük bölümünü gerçekleştiren Yapı Grubu, yurtdışındaki teşkilatlanmasını da hızla geliştiriyor. Mevcut olan Almanya, İngiltere, İrlanda, ABD ve Rusya’nın yanı sıra, 2004 yılı içinde İtalya, Ukrayna, Fransa ve Çin’deki örgütlenmelerini tamamladı ve faaliyete geçti. Yapı Grubu’nun yurt dışına açılmasındaki en son gelişme de 2005 yılı sonlarında Almanya pazarının tanınmış karo seramik kuruluşlarından Engers Keramik GmbH&Co. KG’nin satın alınması oldu. 

Rusya’da Üretim Yapı Grubu ayrıca seramik sağlık gereçleri ve karo seramik konularında, Rusya’da Moskova bölgesinde üretim yatırımı yapmayı kararlaştırdı. Bu konuda proje çalışmaları tamamlandı ve Serpuhov’da yatırım faaliyetleri başlatıldı.
Eczacıbaşı Topluluğu’nun bir diğer şirketi İpek Kağıt da marka yatırımlarını tamamlayarak, Türk Cumhuriyetleri ve Kazakistan’da faaliyetlerini yoğunlaştırmaya karar verdi. Gürcistan ve Azerbaycan’da kendi markalarıyla pazarlama faaliyetleri hız kazanırken, Kazakistan’da da, dağıtım güçlendirilerek, üretim tesisi yatırımı başlatıldı. Burada kurulacak üretim merkezi kanalıyla, Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan’da da pazarlama faaliyetleri genişletilecek.

Kemal Şahin / Şahinler Holding Yönetim Kurulu Başkanı

Avrupa’nın İlk 50 Şirketi Arasında
Dünyanın en büyük tekstil işletmeleri arasında 18’inci sırada yer alan Şahinler Holding, 15 ülkede 27 şirketle faaliyet gösteriyor. Grubun cirosu, 1,4 milyar dolar. Avrupa’nın ilk 50 şirketi arasında yer alan ilk Türk şirketi unvanına sahip. Kemal Şahin, yurtdışındaki yatırımlarını şöyle anlatıyor:

Avrupa’da 3 Bin Çalışan Almanya’da tekstil dışında yatırımımız yok. Burada 17 bin metrekarelik büyük bir merkezimiz var. Şehrin başka bir yerinde ise 30 bin metrekare üzerinde 12 bin metrekare gayrimenkulümüz daha var. Bunların hepsi büro, depo, tasarım merkezi gibi binaları kapsıyor. Bunun dışında 300 civarında dükkanımız var. Toplam olarak Avrupa’da 3 bin, Almanya’da bin 700 çalışanımız var. Birkaç tekstil fabrikasından daha büyük yatırımımız söz konusu. Ancak bunlar lojistik, mağaza, depo gibi yatırımlar. Dünya çapında 12 bin çalışanımız bulunuyor.

Yatırımlara Devam Bunun dışında Fransa, Hollanda, Avusturya, İsviçre, Slovenya ve Bulgaristan’da yatırımlarımız mevcut. Ayrıca ABD’de ticari bir işletmemiz var. Bulgaristan, Ürdün, Hindistan, Çin ve Mısır’da üretim yapıyoruz. Almanya’da en büyük biziz herhalde. Bin 700 çalışanı olan başka bir grup bilmiyorum. Avusturya’da 300-400, İsviçre’de 100 çalışanımız var. Bu ülkelerde de öne çıkıyoruz.
Yatırımlara devam ediyoruz. Avrupa’da 4 ülkede 300 civarında mağazamız var. Mağaza yatırımlarını artırmaya devam ediyoruz. Adessa markasıyla yeni ülkelere de gireceğiz. Önümüzdeki dönemde Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan’da mağaza açacağız.

Mısır’da Yeni Yatırım Ürdün’de şu ana kadar 3 fabrika açtık.  Ürdün’de de bin 500 çalışanımız var. Bugünlerde Mısır’da da ilk fabrikamızı açtık. 400 kişi çalışacak. Bu yılın sonuna doğru Mısır’da daha büyük bir entegre tesis kuracağız. 60 milyon dolarlık bir yatırım olacak. Bunu yaptığımız zaman da Mısır’da yaklaşık 4 bin çalışanımız olacak.
İnşaatta İddialı Türkiye’de de inşaat yatırımına başlıyoruz. 500 milyon dolarlık satış değeri olan büyük bir inşaata başlıyoruz. Beylikdüzü’nde bin civarında konutu da içeren alışveriş merkezi projesi. Üst gelir seviyesinde kişilere hitap eden konutlar olacak. Bir toplu yemek şirketimiz var. Bununla büyüyeceğiz. Turizm ve enerjideki yatırımlarımız sürecek. Serbest bölge başarıyla çalışıyor. Tekstil alanında Türkiye’de büyümeyeceğiz. Türkiye’de büyümenin lokomotifi inşaat olacak. 

İş Hacmiyle Öne Çıkanlar

Prag’ın Gözde Mağazası Bazı ülkelerde ise yatırım tutarıyla olmasa bile bulunduğu sektör itibariyle iş hacminin büyüklüğüyle en büyük yatırımcılar var. Bunlardan biri Çek Cumhuriyeti’nin en büyük Türk yatırımcısı olan Lapis. Ünlü turistik mücevher ve halı firmasının Prag’da bir mağazası bulunuyor. Yıllık hacmi ise 10-15 milyon Euro arasında değişiyor.

İsveç’te Öne Çıkıyor Ticaret hacmiyle en büyük yatırımcı olarak gösterilen bir diğer şirket de turizm sektöründen. 1989 yılında kurulan ünlü tur operatörlerinden Detur, İsveç’in en büyük Türk yatırımcısı. Yönetim kurulu başkanı Firuz Bağlıkaya olan şirketin İskandinav pazarında önemli bir ağırlığı bulunuyor. Şirket, İskandinav pazarında, Türkiye, Tunus ve Mısır gibi ülkelere yaptığı turlarla pazar lideri konumunda.

Bölgede Yayılıyor 1997 yılında kurulan Detur Finland’ın 2005 cirosu yaklaşık 19 milyon Euro. 1998 yılında faaliyete başlayan Detur Norway, 11 milyon Euro’luk ciroya sahip. 1999 yılında kurulan Detur Sweden ise geçen yıl 31 milyon Euro ciroya ulaştı. Detur 2005 yılında Finlandiya, Norveç ve İsveç’te toplam 160 bin turist sayısı ve 90 milyon Euro’luk cirosu ile kendi pazarlarında birinci sırada yer aldı. Bu 3 şirkete son 3 yıldır uluslararası yetkili ve bağımsız finansal kuruluş olan D&B tarafından “Financial Rating” raporlarında AAA notu verildi.

Yasemin Balaban
ybalaban@capital.com.tr