Reklamın En Güçlü Kadınları

Reklam sektöründe başarının kriteri yaratıcılık ve fark yaratma. Dolayısıyla bu sektörde yükselmek kadınlar için diğer sektörlere oranla daha kolay. Zaten rakamlar da bu durumu doğruluyor. Türkiye’nin en büyük 10 reklamveren şirketinden 9’unun bütçesi kadınlar tarafından yönetiliyor. Müşteri sayısı ve yaratıcılık performansıyla sektörün en büyükleri arasında yer alan pek çok ajansın yöneticisi yine kadın.

Türk reklam sektöründe güç kadın yöneticilerin elinde. Türkiye’nin en büyük 10 reklamveren şirketinden 9’unda reklam bütçeleri kadın yöneticilere emanet. Sahip olduğu müşteri sayısı ve yaratıcılıktaki performansıyla en büyükler arasında yer alan birçok reklam ajansı da kadınlar tarafından yönetiliyor. Sektörün en büyük medya planlama ajansının yöneticisi yine bir kadın.

Bunun nedeni ise kuşkusuz sektördeki başarı kriterinin yaratıcılık ve farklılık yaratmak olması. Yaratıcılık, yenilikçilik ve yönetim becerisi… Bunlar reklam sektörüne yön veren kadınların üç ortak özelliği. Bunların yanında reklam bütçe yöneticisinden ajans başkanına kadar sektörde yer alan pek çok kadının bir diğer özelliği de yaptıkları işleri çok seviyor olmaları.

Capital olarak reklam sektörüne yön veren kadınları araştırdık. Bunun için de ilk etapta en büyük reklamveren şirketler sıralamasına baktık. Listede ilk 10’da yer alan şirketlerde reklam bütçesini yöneten kadınları belirledik. Ardından da sektörün en büyük ajanslarının yönetim kadrolarına göz attık. Reklam ve medya ajanslarında sahip oldukları güçle sektöre yön verenler de böylelikle ortaya çıktı. İşte Türk reklam sektörüne yön veren o kadınlar.

Şirketi Değil, Sektörü de Geliştirdi
Unilever Türkiye’nin en büyük reklamvereni. Çok sayıda markası için yılın her döneminde iletişim çalışması yapan markanın reklam bütçesini yönetmek ise ciddi bir sorumluluk. Erkey’in Unilever’deki çalışma hayatı 1976 yılında başlamış. Geçen yıllar içinde 8 ayrı görevde çalışan Erkey, son 14 yıldır şirketin reklam ve iletişimini yönetiyor.

Ancak, Erkey’in görevini yaparken ortaya koyduğu çalışmaları sadece şirket içi başarı olarak değerlendirmemek gerekiyor. Çünkü, o pazarlama iletişimine ciddi katkısı dokunan isimlerden. Örneğin, sektörde mecra ölçümlerinin başlatılması, TİAK, BİAK ve RİAK gibi kurulların hayata geçirilmesinde Dilek Erkey’in girişimleri önemli rol oynuyor.

Erkey de şirketinde gerçekleştirdiği ve sektöründe de ilk olan uygulamalarından bazılarını şöyle aktarıyor: “Örneğin tüketicilerimizin marka ve ürünlerimize karşı tutumu ve kullanma alışkanlıklarını ilk ben araştırmayla ortaya koydum. Ürünlerimizin performans testlerinden geçirilmesini de ilk ben sağladım.”

Sonradan Olma Reklamcı
Markom Leo Burnett, sektörün en güçlü ajanslarından. Ajansın bu noktaya gelmesinde en büyük katkıyı sağlayanların başında ise 9 yıldır ajans başkanlığını yapan Meral Akyel geliyor.

Akyel’in sektöre girişine gelince… İşte hikayesi: “15 yıl önce ODTÜ’den yakın arkadaşım Haluk Mesci’nin önerisiyle reklam dünyasına Markom Leo Burnett’te ilk adımı attım. Yani ben reklamcı doğmadım, sonradan olmayım. Ama sektörü gerçekten çok sevdim.”

ODTÜ Fizik Bölümü mezunu olan Meral Akyel, Endüstri Mühendisliği Bölümü’nde de yüksek lisansını yapmış. İş hayatının ilk 16 yılında farklı sektörlerde çalışmış. Akyel, “31 yıllık evli ve eski nesil bir kadın olarak bu dönemde eş durumundan dolayı çeşitli şehirlerde yaşadım. Ama iş hayatından hiç kopmadım. Farklı kültürde yöneticilerle çalışma becerisinin yanında bir de iş ve annelik görevleri arasında doğru bir denge yakalama becerisi geliştirdim” diyor.

Yerli Devin Başındaki Kadın
Rafineri, Türkiye’ye Cannes’dan ilk ödülü getiren ajans. Portföyünde Axess, Boyner, Profilo, Lassa gibi markaların bulunduğu ajansın başkanlığını Nil Bağcıoğlu yapıyor. Bağcıoğlu, yalnızca Rafineri’nin değil, grup bünyesindeki Trafo ve Protein isimli uzman ajansların da en üst noktada yönetiminden sorumlu.

Boğaziçi Üniversitesi İşletme Fakültesi mezunu olan Nil Bağcıoğlu, okuldan sonraki ilk yıllarda gıda ve dış ticaret şirketlerinde çalışmış. Reklam sektörüne geçişi ise Reklamevi’ne girişiyle olmuş. Sonrasını ise kendisi şöyle anlatıyor:
“Sektörde çok uluslu ajanslarda özellikle uluslararası müşterilerle çalıştıktan sonra 1996’da Total iletişim’in kurucu ortağı oldum. Daha sonra 2001’de Total’den ayrılarak Rafineri’yi kurdum. Rafineri bugün Türkiye’de yabancı ortağı olmayan en büyük ajanslardan birisi olmanın ötesinde sektörün en yaratıcı ajanslarından biri.”

Turkcell’in Kaptanı
Turkcell’in birçok duyguyu bir arada yaşatan reklamları ekrana gelmeden hatta oluşturulmadan önce onun süzgecinden geçiyor. Şirketin milyon dolarlık reklam bütçesinin nereye ve ne şekilde harcanacağına da o karar veriyor. Lale Saral Develioğlu’ndan bahsediyoruz. 

Üç yıl önce Turkcell’de Bireysel Müşteriler Bölüm Başkanı olarak göreve başlayan Develioğlu, son 6 aydır da Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı pozisyonunda çalışıyor. Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği mezunu olan ve Amerika’da Yönetim Mühendisliği üzerine master yapan Develioğlu’nun iş hayatına başladığı nokta Unilever. Becel markasını taşıdığı konum ve Lipton’un yaşadığı atılımlar onun Unilever’de geçirdiği 12 yıla dair hatırladığı en büyük başarılar.

P&G’nin Güçlü Yöneticisi
P&G Türkiye’nin en büyük üçüncü reklamvereni. Bünyesinde birçok markayı barındıran şirketin reklam bütçesi ise Zeynep Kutlay Özcan’a emanet. Özcan, “Türkiye’nin en çok reklam veren şirketlerinden birinin en önemli pazarlama silahlarını yönetiyorum. Böyle bir şirkette bu işi sürdürmek çok keyif verici” diyor.

Cornell Üniversitesi mezunu olan Özcan, mezun olur olmaz P&G’de çalışmaya başlamış. 11 yıldır aynı şirkette… P&G’de bugünkü pozisyonuna gelmeden önce pazarlama konusunda çeşitli sorumluluklar üstlenmiş. Wella’yı P&G ailesine katan, açık ara pazar lideri olan Kolleston markasını büyüten ekibin lideri de yine o.
Özcan’ın işe bakış ve yapış tarzına ilişkin konuşuyor: “Hedef tüketicimizin markayla ne zaman ve nasıl karşılaşmak istediğini göz önünde bulunduruyoruz. Tabii bir diğer kriter de yapılan harcamanın geri dönüşü.”

Krizde Yabancı Ortak Buldu
Reklam sektörünün en güçlü ajanslarından bir diğeri de Elan Altavia. Ajans özellikle perakende sektöründe pastanın büyük dilimini elinde bulunduruyor. Müşterileri arasında CarrefourSA, Gima, Dia, Teknosa ve Ariston gibi markalar yer alıyor.

Ajansın kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Zeynep Neciboğlu, Boğaziçi Üniversitesi mezunu. Mezuniyet sonrası bir süre yurtiçi ve yurtdışı projeler bazında çalışmış. Girişimci bir yapıya sahip. 1989 yılında iletişim dalında bir şirket kurup devretmiş. 1997 yılında da Elan’ı kuran Zeynep Neciboğlu, 2000 yılında da network ajansı Fransız Altavia ile ortaklık anlaşması imzaladı.

Bu anlaşmayı kariyerinin en büyük başarılarından biri olarak kabul eden Neciboğlu konuyla ilgili şöyle konuşuyor: “Elan’ın kuruluşunun 3’üncü yılında ve krizin tam ortasında dünya network’ü olan Fransız Altavia ile şirketin birleşmesini sağladım. Kriz ortamında bu büyük bir başarıydı. Böylelikle Türkiye’de ilk defa kağıt ithalinden lojistiğe kadar aynı çatı altında hizmet veren tek şirket olduk.”

Ciroyu 35’e Katlayan İsim
Ogilvy Türkiye Grubu Türkiye’de 5 şirketten ve 120 çalışandan oluşuyor. Bu şirketler reklam ajansı, uzman ajanslar ve halkla ilişkiler şirketi gibi yine iletişim sektöründen… Ogilvy’nin müşterileri arasında Ford, Microsoft, Kraft gibi büyük reklamverenler yer alıyor. Aytül Gülçelik, 5 yıldır bu büyük grubun başkanı.

Gülçelik, Boğaziçi Üniversitesi Orta Kademe Yöneticilik bölümü mezunu. İlk işi DuPont De Nemurous şirketinin İzmir Temsilciliği’nde sekreterlik. Gülçelik, reklam sektörüyle tanışmasını ise şöyle anlatıyor: “Tam olarak ne olduğunu bilmediğim bir İngilizce gazete ilanına başvurdum. Karşıma Reklam Moran, Ogilvy&Mather reklam ajansı çıktı. İşe alındım.” Tam 7 yıl bu ajansta çalışan Aytül Gülçelik, bir ara ajanstan ayrılıp Capitol Halkla İlişkiler şirketini kuruyor. Ancak, reklamdan kopmuyor. Gülçelik, 2001 yılında itibaren de aralarında Capitol’ün de bulunduğu Ogilvy Türkiye şirketler grubunun başında.

Beş Yılda 35 Kat Büyüdü
Mindshare Türkiye, 2000 yılında 12 kişilik bir ekiple kuruldu. Bugün şirket kuruluşunun altıncı yılında kadrosunu 110 kişiye çıkarırken cirosunu da 35 kat artırmanın başarısını yaşıyor. Bu başarının başından beri mimarı ise Mindshare Türkiye Başkanı Demet İkiler.

Böylesine başarılı bir şirkette başarıyı yöneten İkiler, “Başarıyla ilgili en önemli olgulardan biri birlikte çalışma fırsatını yakaladığımız iş ortaklarımız, yani müşterilerimiz” diyor ve ekliyor: “Bugün Türkiye’nin en büyük reklamveren gruplarına, birçok kıymetli markaya hizmet veriyoruz. İşimizle onların markalarını daha meşhur, işlerini daha karlı hale getirmeyi hedefliyoruz.”

Aygen Onar/Ülker Medya Planlama Müdürü
“Sonuç Odaklı Ve Pragmatik Bir Yöneticiyim”

“Türkiye’de İlk Olduk”
 “15 yıla yakın çalışma hayatım boyunca yüzlerce ürün ve 50’yi aşkın markayı yönetme fırsatı buldum. Bu süreçte bugün gururla baktığım çalışmalar, pazar payı kaybı yaşamakta olan markaların, yeniden konumlandırma sonucu pazar payını artırdıkları çalışmalar oldu. Bunlara örnek olarak yurtdışında Macleans, Farley’s markalarını sayabilirim. Ülker’de ise Cafe Crown ve Kalbim lansmanları beni çok heyecanlandıran çalışmalar. Cafe Crown ürün gamımızı zenginleştirerek kahve kategorisinde önemli bir inovasyon gerçekleştirdik. Ülker Kalbim ile de sektöre damgamızı vurduk.”

Medya Ajanslarını da Yönetiyor
Bu sözler Türkiye’nin ikinci büyük reklamvereni Ülker’in dev reklam bütçesini yöneten Aygen Onar’a ait. Ülker Medya Planlama Müdürü olan Onar, 2 yıldır Ülker’de… Görevi çerçevesinde şirketin pazarlama ekipleri ile beraber medya aktivite ve planlarının etkin bir şekilde yürütülmesinden sorumlu. Ayrıca Ülker’in çalıştığı 2 medya ajansının yönetiminden de sorumlu. Marmara Üniversitesi İşletme mezunu Aygen Onar iş hayatına 1992 yılında Unilever’de başlamış. Cadbury Schweppes, GlaxoSmithKline ve Heinz’in Londra ofislerinde pazarlama yöneticiliği yapmış.

 “İşimi Kendi Şirketim Gibi Sahiplenirim”
İpek Zeren Suel/Coca-Cola Türkiye Medya Müdürü

Beşinci Büyük Reklamveren
 Coca-Cola dünyanın en değerli markalarından. Türkiye’nin de beşinci büyük reklamvereni. Markalaşmada dünya genelinde uyguladığı stratejiler, mecra kullanımındaki tercihleri reklam sektörünün yönünü belirlemekte oldukça etkili oluyor.

8 Yıldır Sorumluluk Onda
Coca-Cola Türkiye’de bu önemli sorumluluğu üstlenen kişi ise İpek Zeren Suel. 1998 yılından itibaren Coca-Cola’da medya müdürlüğü yürüten Suel, markaların hedef ve stratejileri doğrultusunda en doğru kararları almakla yükümlü.

Marmara Üniversitesi İngilizce İşletme Bölümü mezunu olan İpek Zeren Suel, Coca-Cola’dan önceki 2 yıl Carat medyada çalıştı. Shell, Visa, DHL, Toyota gibi uluslar arası şirketlerin müşteri direktörlüğünü yaptı. Suel, işe yaklaşımını da şöyle açıklıyor: “İşimi kendi şirketim gibi sahiplenmek, kafamda ve kalbimde 24/7 çalışıyor olmak da sanırım önemli bir özelliğim.”

12 Eylül Yüzünden Reklamcı Oldu
Nesteren Davutoğlu/Lowe İstanbul Ajans Başkanı

 Ajans Sektörde Hep İlk 10’da
 Nesteren Davutoğlu tam 12 yıldır Lowe İstanbul’un ajans başkanlığını yapıyor. Kurulduğu günden beri sektörde daima ilk 10 içinde yer alan ajansta aralarında Efes Pilsen, Hyundai, Nestle ve Omo gibi büyük markaların da olduğu bir müşteri grubuna hizmet veriyor.

Hava Trafik Kontrolörlüğü Yaptı
 Nesteren Davutoğlu’nun sektördeki geçmişine göz attığımızda ise karşımıza 25 yıllık bir deneyim çıkıyor. Üniversitede basın yayın okuyan Davutoğlu, mezuniyet sonrası çeşitli işler yapmış. Bu işler arasında havalimanında hava trafik kontrolörlüğü de yer alıyor. Ardından TRT yılları başlamış. Montajcılıktan prodüktörlüğe uzanan TRT deneyimi 12 Eylül’le son bulmuş

Ersin Salman İstedi Reklamcı Oldu
TRT sonrası Davutoğlu’nun reklam sektörüne atılmasına neden olan kişi ise sektörün duayeni Ersin Salman. Türkiye İşçi Partisi’nde tanıştığı Salman’ın Ajans Ada’da kendilerine katılmasını teklif etmesiyle 25 yıllık reklamcılık serüveni başlamış. Nesteren Davutoğlu, iş yaşamında güçlü ve kalıcı ilişkiler kurmanın kendisinin en büyük başarısı olduğuna inanıyor. Efes’le 25 yıl birlikte çalışmak ise onun övünç duyduğu ilişkilerin başında geliyor.

 “Ajans Yeniden Yapılandı 3 Yılda 12 Müşteri Kazandık”
Arzu Ünal/Y&R Reklamevi Ajans Başkanı

Ajansta 15 Yılını Doldurdu
 Y&R Reklamevi sektörün müşteri bazında en büyük ve mecralara reklam üretme anlamında da en üretken ajanslarından. Arçelik, Aygaz, Avea, Danone, Hayat Kimya ve Pınar gibi birçok büyük reklamverene hizmet veriyor. Ajansta dümenin başındaki kişi ise 2007’de ajanstaki 15’inci yılını dolduracak olan ajans başkanı Arzu Ünal.

Turist Rehberliği de Yaptı
Ünal, reklam sektörüne adım atmadan önce reklamveren ayağında bir takım tecrübeler kazanmış. Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji bölümünden mezun olduktan sonra bir süre turist rehberliği yapmış. Ardından da P&G’de ürün müdürü olarak çalışmaya başlamış. 1992 yılında Y&R Reklamevi’ne müşteri temsilcisi olarak girmiş. Ünal, kendini, “Hırslı ve mükemmeliyetçi” olarak tanımlıyor.

Eski Büyüklüğü Geri Yakaladı
 Ünal’ın ajanstaki belki de en büyük rolü Serdar Erener sonrasında ajansın yaşadığı dönüşüm oldu. Kendisi de bu durumu şöyle ifade ediyor: “1997-2003 yılları arasında ajansın sektörün en büyüğü olma sürecinin as oyuncularındanım. 2003’te Serdar Erener ile aynı anda bizden ayrılan Garanti ve Turkcell’den sonra ajansın yeniden yapılanması sürecini yönettim. Aradan geçen 3 yıl içinde 12 yeni müşteri kazandık. 2003’teki büyüklüğümüze geri döndük. Bu süreç benim için mükemmel bir deneyim ve fırsat oldu.”

Nilüfer Gözütok
ngozutok@capital.com.tr