Yataktaki En Hızlılar!

Son 3 yılda Türk turizminde yatak kapasitesi yüzde 20 oranında arttı. Yatakta en hızlılar ise kapasitelerini sektör ortalamasının üzerinde artırdılar. İçlerinde yatak kapasitesini 5’e katlayanlar bile var. Örneğin Kazım Cengiz’in sahip olduğu Cengiz Grubu 2003’te 650 olan yatak kapasitesini 2006’da 4 bin 150’ye yükseltti. Talha Görgülü liderliğindeki Kayı Grubu ise bu süreçte 2 bin yataktan 6 bin yatağa çıktı. Yatak kapasitesi bakımından hızlı büyüyen bu işadamları “yatak kralları” sıralamasını da değiştirdi.

Son 3 yılda Türkiye’de yatak kapasitesinde hızlı bir artış yaşandı. 2003 yılında toplam yatak kapasitesi 450 bin civarındaydı. 2006 yılında ise bu rakam yüzde 20’lik artışla 530 bine ulaştı. Türkiye’nin en hızlı turizmcileri yaptıkları atılımla mevcut kapasiteye 80 bin yatak ekledi.

Bu gelişmede turizm sektöründe 2003 yılı sonrasındaki talep artışı etkili oldu.
Bu talebe 80 bin yataklık arzla karşılık verenler ise sadece 3 yıl öncesinin yatak kralları değil. Yeni yatırımcılar arasında sektörün en büyükleri arasına katılacak kadar iddialı olanlar da var. Örneğin, Cengiz Şirketler Grubu’nun 3 yıl önce 650 yatak kapasiteli tek oteliyle turizmin ilk 30 şirketi arasında adı bile yoktu. Oysa grup bugün 4 bin 150 yatakla kapasitesini en çok artıran şirketler listesinde ilk sırada.

Benzer şekilde Kayı Group da bugün hem yatak sayısı hem de yatak kapasite artırım hızıyla dikkat çekiyor. Geçtiğimiz 3 yıl içinde yatak kapasitesini yüzde 182 oranında artıran grup en hızlılar arasında 2’nci sırada yer alıyor. Kayı Group, en fazla yatak kapasitesine sahip şirketler arasında da 7’nci.

Yatak kapasitesi artırımıyla ön plana çıkan bir diğer şirket ise Joy Group. Joy yatak kapasitesini en hızlı artıran 3’üncü şirket. 3 yıl önceye göre yüzde 149 yatak kapasite artırımı yapan zincir, bugünün yatak kralları arasında da 2’nci.

En hızlılar arasında turizm sektörü dışından gelen yatırımcılar da dikkat çekiyor. Daha önce inşaat sektöründeki yatırımlarıyla bilinen Cengiz Şirketler Grubu bu örneklerin en çarpıcısı. Yine tekstil sektöründen tanıdığımız Akkanat Holding de son 3 yılda turizm yatırımlarına hız verenlerden.

Turizm’de Yatırım Atağı
Turizm Yatırımcıları Derneği (TYD)Başkanı Oktay Varlıer’e göre, turizmde talebin özellikle 2004 ve 2005 yıllarında toplam yüzde 50 oranında büyümesi sektördeki arzı tetikledi. 2005 itibariyle otomotivden sonra en fazla yatırım yapılan sektör olarak turizm ön plana çıktı.

Turizm yatırımlarında geri dönüş süresi uzun olmasına rağmen, sektörün geleceğiyle ilgili olumlu beklentiler, yatırım eğiliminin artmasını sağladı. Örneğin, Çin’in kotalarının kalkması, başta tekstil olmak üzere pek çok sektörün geleceğiyle ilgili soru işaretleri oluşturdu. Bu durumda riski düşük, geleceği parlak olarak görülen turizme sermaye akımı başladı.

Bu yıl turizmde beklentilerin altındaki turist sayısı da yatırımların hızını kesmiş değil.
Oktay Varlıer, turizm yatırımlarının geleceği parlak, sağlam yatırımlar olarak görüldüğünü söylüyor. Turizm yatırımlarındaki artış eğiliminin ise 2006’nın ilk aylarında da devam ettiğini belirtiyor.

Sektörün 2010 yılı beklentisi ise 1 milyon yatak kapasitesi, 32 milyon yabancı turist ve 27 milyar dolar turizm geliri. Varlıer, bu hedefe ulaşmak için yapılması gerekenleri şöyle dile getiriyor: “Şu anda 550 bin dolayında olan uluslararası standarttaki yatak sayımızı 1 milyona çıkartmamız gerekiyor. Ancak, artık Antalya bölgesinde yatak yapmak turizme zarar verir hale geldiğinden yatırımları potansiyel sahibi bakir bölgelere kaydırmalıyız.”

Bu büyümeye sektörün bütün şirketlerinin belli ölçüde katkısı oldu. Ancak, en büyük katkı, “yatakta yatırım şampiyonu” olan gruplardan geldi. Capital, bunlardan 10 grubun yatırımlarını incelerken, geleceğe yönelik planlarını da ortaya koydu.

Cengiz’in Müthiş Yükselişi
Geçtiğimiz 3 yıl içinde yatak sayısını en hızlı artıran grup Cengiz Şirketler Grubu. Kazım Cengiz’in yönettiği turizm grubu, son 3 yılda yatak kapasitesini yüzde 538 oranında artırdı. 2003’te sadece bir tesisi ve 650 yatak kapasitesi olan grubun, şimdi 2 tesisi ve toplam 4 bin 150 yatak kapasitesi bulunuyor. Grup bünyesindeki oteller ise 650 yatak kapasiteli Le Jardin Otel ile 3 bin 500 yatak kapasiteli 7 yıldızlı Sungate Port Royal.

Geçtiğimiz yıl grup en büyük yatırımı da Sungate Port Royal Otel’e yaptı. Cengiz Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Kazım Cengiz, bu yatırımla ilgili olarak şöyle konuşuyor: “Antalya Kemer bölgesinde yer alan otel için 150 milyon dolarlık yatırım yaptık. Kemer’e bu yatırımı yapma nedenimizin başında ise bölgenin tabiatı ve yatırım yapılacak yerin uygunluğu geliyor.”

Cengiz, son 3 yıldır turizm sektöründe müşteri beklentilerinin ön planda tutulduğunu ve böylelikle kalitenin de arttığını belirtiyor. Konsept otellerin artışıyla Türk turizminin birbirinden kaliteli oteller kazandığını söylüyor.

Yatak kapasitesindeki artışla pek çok büyük grubu geride bırakan Cengiz Şirketler Grubu, yakın zamanda İstanbul’da bir şehir oteli açmayı planlıyor. Grubun, 2010 yılı hedefi ise tesis sayısını 3’e, yatak kapasitesini ise 5 bine çıkarmak.

Kayı’nın Hedefi 50 Otel
Yatak kapasitesini en hızlı artıranlar arasında 2’inci sırada Kayı Group geliyor. Grup 3 yıl içinde yatak kapasitesini yüzde 182 oranında artırdı. 2003 yılında 4 tesisi ve 2 bin 126 yatak kapasitesi olan Kayı Group’un 2006 itibariyle 8 oteli ve 6 bin yatak kapasitesi bulunuyor. Geçtiğimiz haziran ayına kadar Riva Otelleri adı altında 7 adet tesisi olan grup, önümüzdeki aylarda Adam&Eve adıyla 8’inci tesisini de hizmete açacak. Kayı Grup Yönetim Kurulu Başkanı Talha Görgülü, turizmde ulaştıkları düzeyi şöyle ortaya koyuyor:

 “Grubumuz geçtiğimiz yıl toplam 600 milyon doların üzerinde ciro yaptı. Bu yılki ciro hedefimiz ise 650 milyon euro civarında. Son 3 yılda da Riva otelleri 7 adet oldu. 4 tanesi kendi mülkümüz, 3’ü işletme. Bunun yanında ‘Adam and Eve’ ile otel sayımızı 8’e çıkardık. Son otelimiz ile birlikte yatak kapasitemiz 6 bine ulaştı. Kemer’den Alanya’ya kadar her bölgede otelimiz var.”

Kayı Grup’un amacı ise 8 olan işletme sayısını, 10 yılda, 50’ye çıkarmak. Bu konudaki hedeflerini de Talha Görgülü şöyle dile getiriyor:

 “Amacımız 10 tanesi Antalya’da olmak üzere 50 otele çıkmak. Mısır, Hırvatistan’da resort otelleri, Moskova, Petersburg, Amsterdam, Düseldorf ve İstanbul’da şehir otelleri açmak anlamında yeni yatırımlar düşünüyoruz. Tüm bunları 10 yıl içinde gerçekleştirmek istiyoruz.”

The Marmara En Hızlı 5’inci
Türkiye’nin en önemli şehir otel zincirlerinden biri olan The Marmara Otelleri, İstanbul Turizm ve Otelcilik adlı şirkete ait. Şirket son 3 yıldaki yüzde 111’lik yatak artırım hızıyla en hızlı 5’inci grup oldu. Grubun 2003 yılında Türkiye’de 4 oteli ve bunlarda da toplam 967 yatağı bulunuyordu. Ayrıca ABD’de The Marmara Manhattan grubun yurtdışındaki turizm yatırımı idi. The Marmara Otelleri’nin sahibi Oğuz Gürsel, son 3 yılda The Marmara Pera, The Marmara Antalya ve The Marmara Pendik Residence otellerini açarak yatak kapasitesine bin 71 yatak daha ekledi. Böylece yatak kapasitesini yüzde 111 artırdı ve 2006’nın en hızlı 5’inci turizm yatırımcısı oldu. Şu an Türkiye’deki The Marmara Otelleri’nin toplam yatak kapasitesi 2 bin 38. Bu üç tesise yapılan yatırım miktarı ise 75 milyon dolar.

Oğuz Gürsel, 2010 yılına kadar biri yurtdışında olmak üzere 3 şehir oteli daha açmayı planlıyor. Son 3 yıldaki turizm yatırımlarının daha önceki yıllara benzer şekilde yatak arzının talebe göre önde gittiği bir seyir izlediğini ifade eden Gürsel, “Bunun sonucu olarak da Akdeniz sahil bandında fiyatlar aşağı çekildi” diyor.

Green Park da Dışarda Büyüyecek
The Green Park Hotels&Resort, son 3 yıl içinde yatak kapasitesini yüzde 102 oranında artırdı ve en hızlılar arasında 6’ıncı sıraya oturdu. 2003 yılında 2 işletmeye sahip olan grubun yatak kapasitesi 832’ydi. 2006 yılında grubun işletme sayısı 4’e çıkarken, yatak kapasitesi de bin 680’e ulaştı.

2003’ten bu yana sürekli yükselen bir seyir izleyerek yatak kapasitelerini artırdıklarını belirten The Green Park Hotels&Resorts Yönetim Kurulu Başkanı Adil Üstündağ, “Son 3 yıl içinde The Green Park Hotel Bostancı ve The Green Park Resort Kartepe otellerini hizmete açtık. En son yatırımımız olan bu otel için 40 milyon dolar harcadık” diyor.

The Green Park Hotels&Resort, geçtiğimiz aylarda Pendik’te yeni 5 yıldızlı bir otelin çalışmalarına başladı. Otelin 2007 Formula yarışlarından önce hizmete açılması planlanıyor. Ancak, grubun büyüme planlarıyla ilgili tek projesi bu değil. Eskişehir, Balıkesir ve Malatya gibi illeri yatırım planlarında öncelikli iller listesinde yer alıyor. Yurtiçinin yanı sıra, yurtdışında da yayılma çalışmaları yapan The Green Park Hotels&Resort, İtalya, Almanya, Fransa, Yunanistan ve İran gibi ülkelerde otel yatırımı için incelemelerini sürdürüyor.

Adil Üstüntepe, 2010 yılına kadar 10 otel açmayı planladıklarını, yatak kapasitesini de 10 bine çıkarmayı hedeflediklerini söylüyor.

Alkan Yeni Otel Arayışında
Alkan Grup’a ait Amara Otelleri yatak kapasitesini son 2 yılda yüzde 91 oranında artırdı. 2004 yılında 2 tesisi ve bin 654 yatak kapasitesi olan Alkan Grup, 2006’da 4 tesis ve 3 bin 154 yatağa ulaştı.

Alkan Grup Yönetim Kurulu Başkanı Levent Aydın, ilk atılımın 2004 yılında yapıldığını söylüyor. Aydın, bu yıl turizmin farklı alanlarında yatırımlar yaparak büyümeyi hedeflediklerini belirtiyor. Bu hedeflerini nasıl uygulamaya geçirdiklerini de şöyle dile getiriyor:
“İlk olarak 2004 yılında Amara World markasıyla faaliyetlere başladık. Amara World markası ile inşa edilen ilk otel, Amara Beach Resort Hotel oldu. 2004 yılının mayıs ayında faaliyete başlayan 5 yıldızlı otele, Ekim 2004 tarihinde satın alınan 1’inci sınıf tatil köyü Amara Club Marine Beldibi katıldı. 2005’te ise Amara Wing Kemer Hotel ve Amara Dolce Vita ile turizm sektöründeki yatırımlarımıza yenilerini ekledik.”

Geçtiğimiz 3 yıl içinde 4 otel açan Alkan Grup, bu yıl yurtdışında da pazar arayışında. Levent Aydın, Kıbrıs ve Maldivler’de görüşmeler yaptıklarını söylüyor. Alkan Grup 2010 yılına kadar da otel sayısını 40’a çıkarmayı hedefliyor.

Dıana’dan 50 Milyon Euro Yatırım
Paloma Otelleri’ni bünyesinde barındıran Diana Travel, Türkiye’nin en büyük tur operatörlerinden. Şirket geçtiğimiz yıl sadece tur operatörlüğünden 250 milyon dolar ciro elde etti. Şirketin cirosu oteller, taşımacılık ve feribotçulukla birlikte 320 milyon doları buldu. Diana Travel, geçtiğimiz 3 yıl içinde ise yatak kapasitesini yüzde 74 oranında artırarak en hızlı yatak kapasitesi artıran 8’inci şirket oldu. 2003 yılında 5 tesisi ve 2 bin 457 yatak kapasitesi bulunan Diana Travel, 2006 itibariyle 6 tesise ve toplam 4 bin 264 kapasitesine sahip. Diana Travel’ın otellerinden 4’ü Antalya, diğer 2’si ise İzmir Özdere ve Aydın Kuşadası’nda bulunuyor. Grubun otelleri ve statüleri ise şöyle: Side’de 5 yıldızlı Paloma Perissia Hotel ve 4 yıldızlı Paloma Beach Hotels, Belek’te 5 yıldızlı Paloma Grida Village Hotel, Beldibi-Kemer’de 4 yıldızlı Paloma Beach Hotel Beldibi, İzmir Özdere’de 4 yıldızlı Paloma Club Sultan Hotel ve Aydın Kuşadası’nda 4 yıldızlı Paloma Rina Hotel. Diana Travel Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Tonbul, geçtiğimiz 3 yıl içinde Belek bölgesindeki Paloma Grida Village’i gruplarına dahil ettiklerini söylüyor. Yatırımlarını genellikle mevcut otellerin yenilenmesi ve geliştirilmesi yönünde yaptıklarını belirten Tonbul, “Bu yatırımlar için de 50 milyon Euro harcadık” diyor.

Akkanat’ın Atağı Devam Ediyor
Ana faaliyet alanı tekstil ve hazır giyim olan Akkanat Holding, ilk otel yatırımını 1989’da yaptı. 1992 yılında da Antalya’da Clup Hotel Sirene’yi hizmete açtı. Golf turizmine ilk yatırımlardan biri de yine Akkanat Holding tarafından yapıldı. Holding, 2002 yılında Türkiye’nin en büyük golf sahasını işletmeye açtı.

Son 3 yıldır tekstil sektöründe yaşanan sorunlarla birlikte Akkanat Holding de turizmdeki yatırımlarını artırma kararı aldı. Yatak kapasitesi bu zaman zarfında yüzde 70 oranında artırdı. 2003 yılında 2 oteli ve bin 500 yatak kapasitesi olan holding, 2006 yılına kadar otel sayısını 4’e, yatak kapasitesini de 2 bin 551’e çıkardı. Yatak kapasitesini en hızlı artıran 9’ncu şirket oldu.

Akkanat Holding’in otelleri de Antalya bölgesinde yoğunlaşmış durumda. Antalya Belek’te biri Osmanlı mimarisi ile yapılmış butik otel olan The Dome Kempinski olmak üzere, toplam 3 oteli ve 2 golf sahası bulunuyor. Bunun yanı sıra Isparta’da da 1 kayak oteli bulunan Akkanat Holding, Ege Bölgesi’nde de bir kayak oteli yapma çalışmalarını başlattı. Akkanat Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Akkanat, önümüzdeki dönemde ise golf tesislerinin sayısını artırmayı ve Almanya’da şehir otelleri ile golf sahaları inşa etmeyi düşündüğünü söylüyor.

Barut, 3 Yılda Bin Yatak Ekledi
Turizm sektörüne 1971 yılında 3 yıldızlı Cennet Otel ile giren Barut Otelleri, bugün sektörün en önemli gruplarından. Grup 1971’de faaliyete geçen bu otelin ardından sırasıyla 1987 yılında 4 yıldızlı Acanthus, 1990 yılında 4 yıldızlı Hemera, 1996 yılında da 5 yıldızlı Arum Otel’i hizmete açtı. En büyük büyüme ivmesini ise son 3 yılda yakaladı. 2003 ile 2006 yıllarında yatak kapasitesini yüzde 59 artırdı. Yatak kapasitesi artırımında en hızlı 10’uncu şirket olan Barut Otelleri’nin 2003 yılında 4 tesisi ve bin 702 yatak kapasitesi vardı. Grubun 2006 yılı itibariyle 5 tesisi ve 2 bin 702 yatağı bulunuyor.

Barut Otelleri Başkanı Ahmet Barut, geçtiğimiz birkaç yılda tesislerine Lara Resort’ü eklediklerini belirtiyor. Barut Oteller zincirinin yeni 5 yıldızlı üyesi Lara Resort Spa& Suites hem sağlık hizmeti veren spa merkezi, hem de toplantı ve kongre amaçlı şehir oteli özelliğini taşıyor. Ahmet Barut, bin yatak kapasiteli bu otel için toplam 40 milyon Euro yatırım yaptıklarını söylüyor.

Barut Otelleri önümüzdeki 5 yılda da yatırımlarını sürdürecek. Ahmet Barut, “2007 yılında Side’de 750 yatak kapasiteli bir tesisimiz daha devreye girecek. 2010 yılına kadar golf otelleri projemiz var. Bu projemizin ise henüz bütçesi belli değil” diyor.

Hüseyin Akın Yılmaz/Joy Grup Yönetim Kurulu Başkanı
“Yeni Yatak Yatırımı İçin 12 Milyon Euro Harcadık”

Kapasiteyi Yüzde 149 Artırdı Joy Group, son birkaç yıldır bünyesine kattığı yeni otellerle sektörde ön plana çıkan bir grup. Yatak kapasitesini en hızlı artıranlar arasında 3’üncü sırada yer alıyor. Yaptığı yatırımlarla geçtiğimiz 3 yıl içinde yatak kapasitesini de yüzde 149 oranında artırdı. 2003 yılında grubun tesis sayısı 8, yatak kapasitesi de 4 bin 772 idi. 2006 yılına gelindiğinde ise tesis sayısı 12, yatak kapasitesi 11 bin 888’ye ulaştı.

Yatırımlar Antalya’ya Joy Group da diğer gruplar gibi bu artışı çoğunlukla Antalya bölgesindeki tesis sayısını artırarak gerçekleştirdi. Joy Group Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akın Yılmaz, Antalya bölgesine yatırım yapmalarının nedenlerini şöyle açıklıyor: “Destinasyon olarak Avrupa’dan sonra 2’nci Antalya bölgesi. Bu nedenle bu bölgeye yatırım yaptık. Bu yatırım için de yaklaşık 12 milyon Euro harcadık.”
Clup Bodrum, Club Marmaris, Mirage Otel, Pegasus Resort, Pegasus Clup, Kiriş Word Hotel, Kimenos Resort oteller bu grubun bünyesinde bulunuyor.

2010 Hedefi 16 Bin Yatak Joy Grup, önümüzdeki dönemde yatırımlarında önceliği yine Antalya’ya vermeyi planlıyor. Hüseyin Akın Yılmaz, yatırımlarında Antalya’ya öncelik verme nedenlerini, “Yeni yatırımlarda yine Antalya bölgesi ağırlıklı olarak düşünüyoruz. Çünkü Marmaris, Fethiye ve Bodrum bölgesi hem düşük fiyat hem de karlılık açısından cazip görünmüyor” şeklinde açıklıyor. Joy Grup 2010 yılına kadar da tesis sayısını 16’ya, yatak kapasitesini ise 16 bine çıkarmayı planlıyor.

Fettah Tamince/Rixos Yönetim Kurulu Başkanı
Rixos’un Hedefi 2015’te Bin Otellik Zincir Olmak

En Hızlı 4’üncü Grup Yatak kapasitesini en hızlı artıran 4’üncü grup ise Rixos. 2003 yılında 4 işletmeye ve 3 bin yatak kapasitesine sahip olan Rixos Grup, bugün işletme sayısını 6, yatak kapasitesini de 6 bin 350’ye çıkardı. Rixos Grup’un yurtdışında da 2 adet daha tesisi bulunuyor. Dolayısıyla toplam 8 tesisi olan grubun toplam yatak kapasitesi de bu durumda 7 bin 500.

Son 3 Yılda Atılım Yaptı Rixos, 2003 yılında Labada, Beldibi, Tekirova ve Bodrum tesisleri ile toplam 3 bin yataklık bir kapasiteye sahipti. Ancak 2003 yılında markasını dünya markası yapma kararı aldıktan sonra, yatırımlarına da hız verdi. 3 yıl içinde peş peşe Rixos Hotel Konya, President Astana, Prikarpatye ve Rixos Premium otelleri açıldı.

“Büyümemiz Planlı” Büyüme hızlarının planlı olduğunu belirten Rixos Yönetim Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince, “Büyüme stratejimizi Rixos Management şirketimiz yapıyor. Dünya ve Türkiye turizmini çok iyi analiz ederek yatırım yapma kararı alıyor. Burada sermayeden çok bilgi birikimini yönetiyoruz. Rixos’un yatırımları da bu şekilde gerçekleşiyor” diyor.

“Hedef Bin Otel” Rixos önümüzdeki 4 yıl içinde de dünyanın yeni ve eski turizm bölgelerinde büyümeyi planlıyor. Tamince, bu planla ilgili şöyle konuşuyor: “Hedefimiz 2015 yılında bin otellik bir zincire ulaşmak. Rixos markasını ve işletme anlayışını bünyemize katacağı zincir veya zincirlerle bu noktaya ulaşmayı amaçlıyoruz.”

Özlem Aydın
oaydin@capital.com.tr