İlk 50'ye 2015'de gireriz

Keskinoğlu Tavukçuluk, son 10 yılda 12 kat büyüdü. 747 milyon TL cirosuyla Türkiye’nin devler ligine girdi. Bu başarının mimarı ve Capital500 listesinin en büyük 181 ’inci şirketinin yönetim kurulu başkanı FEVZİ KESKİNOĞLU, 2012’de 1 milyar TL ciro eşiğini aşacaklarını söylüyor. Yenilikçilik, tam entegre ve gıda sektörüne odaklı yapılarıyla bugünlere geldiklerine dikkat çekiyor. Geleceğe yönelik de oldukça iddialı hedeflere sahip olan Keskinoğlu, “Hedefimiz 2015’te en büyük 50 şirketten biri olmak, 2023’te ise dünya markası olarak 2 milyar TL ciroya ulaşmak” diye konuşuyor. KESKINOGLU TAVUKÇULUK, son 10 yılın en hızlı büyüyen şirketlerinden... Bu sürede 12 kat büyümesiyle dikkat çeken şirket, 2011’de 747 milyon TL ciroyla Capital500 listesinde 181’inci sırada yer aldı. Keskinoğlu Tavukçuluk Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Keskinoğlu, 2012’de ciroda 1 milyar TL eşiğini aşacaklarını söylüyor. Bugüne kadarki hızlı büyümelerinin arkasındaki sırrın gıdada entegre düşünme ve yeni ürünler olduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor: “Yumurtacı tavuk işi yaparken viyol fabrikası kurmamız ciroyu çok artırdı. Ondan sonra yumurtalık tavukları keserken broiler kesimhanesi kurup günde 15 bin tavuk kesmeye başlamamız bizi hızlı büyüten önemli bir diğer adımdı. 1998 yılında günde 15 bin tavuk kesiyorduk, 1999 yılında günlük 50 bine çıktık. Bu artışlar ciro ve istihdamı otomatik olarak artırdı.” Piliç etinde yüzde 15, yumurtada yüzde 70, zeytinyağında yüzde 10 pazar payına ulaşan şirket, ambalaj ve gübrede de önemli bir oyuncu olmak yolunda ilerliyor. Keskinoğlu, 2012’de girmedikleri perakende noktası kalmasın diye 75 milyon TL yatırım yapacaklarını ve dünya markası olmaya çalıştıklarını belirtiyor ve “2023’te 400 milyon dolar ihracat yapan 2 milyar TL cirolu bir şirket hayal ediyorum. 2015’te ise en büyük 50 şirket içinde yer alacağız” diye konuşuyor. Keskinoğlu Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Keskinoğlu’nun sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:

Capital: Keskinoğlu, Türkiye’nin en büyük 200 şirketi içinde yer alıyor. Bu noktaya nasıl geldiniz?
- 1963 ’ten beri tavukçulukla ilgileniyoruz. 15 yaşındaydım. Kurucumuz babam İsmail Keskinoğlu, bir arkadaşından kuluçka makinesi aldı. 600 adetlik ufak bir makineydi. Makineye 600 yumurta koyduk, içinden sadece 3 civciv çıktı. Oysa yumurtaların döllü olması gerekiyormuş. Sonra civar köylerden döllü yumurta alınca makineden yüzde 65 civciv aldık. İşe böyle başladık. Bir kuluçka makinesi yapmaya karar verdik. O zamanlar devlet tavukçuluğu teşvik etmek için Amerika’dan kuluçka makineleri getirmişti. Hatta ücretsiz civciv dağıtıyorlardı. Biz de o  kuluçka makinesini görmek için Beydere Devlet Üretme Çiftliği’ne gittik. Eski bir arabamız vardı. Oradaki müdürler bizi içeri almadı. Babam o öfkeyle Bigadiç’e gitme kararı aldı. Oranın müdürü bizi iyi karşıladı. Kuluçka makinesini gösterdi. Ölçülerimizi aldık ve çiftliğe dönünce ilk makinemizi yaptık. İlk kuluçka makinemiz 11 bin 200 adet civciv üretebiliyordu. 3 haftada bir 8-10 bin civciv üretmeye başladık. Bu, çok başarılı bir rakamdı.~

Capital: İşe ilk başladığınızdan bu yana üretim kapasiteniz nasıl gelişti?
- 1963’te 200-300 tavuğumuz vardı, 1968’de 3 bin tavuğumuz oldu. Daha sonraları kapasiteyi yıllar içinde artırdık. İlk yıllarda kafes de yapıyorduk. Ahşap tavuk kafesi yaptıktan sonra yine bir yenilik yaptık. Ahşap kafesten metal kafese döndük. Ölçü alma, ölçümlendirme işlerinde ustaydım. Metal kafese geçmek için tüm aletleri aldık ve metal kafes üretimine başladık. Bu kafesler 3 katlıydı. O 3 katlı kafeste 8-10 bin tavuk vardı. Şimdi ki kafeslerimiz 10 katlı ve içlerinde 200 bin tavuk mevcut. Türkiye genelinde kafes, kümes montajları yapmaya başladım. 1977’de Türkiye’de bu işle tanındık.

Capital: Bugün Keskinoğlu tam entegre bir yapıda. Bunun adımları neler oldu?
- 70’lerin sonlarında tavukçuluk sektöründe çok şirket yoktu. Rakip olarak İzmir’de YuPi vardı. Sonradan iflas ettiler. O yıllarda bizim tavuk kapasitemiz 70 bine ulaşmıştı. Önce yem fabrikası kurduk. 1980’lerde damızlık civciv şirketi Alman Lohman’ın Türkiye distribütörlüğünü aldık. Bu distribütörlükle kendi ihtiyacımızın yanı sıra Türkiye’nin yumurtalık civciv ihtiyacının da yüzde 50’sini karşılamaya başladık. Bu işin önemli adımlarından biri de yumurtaların konulduğu viyol adlı karton ambalajdı. 1989’da viyol işine girmeye karar verdik. Şu anda Türkiye’nin en büyük vyol üreticisiyiz. 300 milyon adet viyol üretiyoruz. 1994 yılında kapasiteler artınca yeni yem fabrikasını devreye aldık. Kümes kapasitelerimiz 10 binlerden önce 35 binlere çıktı. Hızlı büyümemiz 1980’lerden sonra oldu.

Capital: Ciroda önemli eşikleri nasıl aştınız?
- Her kapasite artışında yeni yatırım gerekiyor. Sadece yem fabrikası da yetmiyor. Kuluçka makinesini, damızlık sayısını da aıtmnak gerekiyor. Bunların hepsi birbirine entegre işler. Yumurtacı tavuk adedimiz artınca, yumurtalık tavuklar 16’ncı haftada yumurta vermeye başlıyor, 65’inci haftaya kadar yüzde 80 randımanla yumurta veriyor. Daha sonra randıman yüzde 50-60’lara kadar düşüyor ve bunların kesilmesi gerekiyor. Bu işin ana kollarından biri de kesimhaneydi. Bu yüzden 1995 yılında kesimhane işine girmeye karar verdik. 1997’de şu anki mevcut kesimhanemiz açıldı. İlk açtığımızda günde 15 bin adet yumurtacı hayvanımızı kesmek için kullandık. Daha sonra etlik broiler işine girdik. Tam entegre bir tesis haline geldik. Bugün yem fabrikamız var, viyol üretiyoruz, kuluçka makinemiz var, damızlığı kendimiz getiriyoruz, civciv büyütmeyi biliyoruz, sahada kümeslerimiz var ve broiler kesim işine de girdik Ciro eşiklerini her yeni yatırımla birlikte aştık. Yumurtacı tavuk işi yaparken viyol fabrikası kurmamız ciroyu çok artırdı. Ondan sonra yumurtalık tavukları keserken broiler işine girip broiler kesimhanesi kurup günde 15 bin tavuk kesmeye başlamamız bizi hızlı büyüten önemli bir adımdı. 1998 yılında günde 15 bin tavuk kesiyorduk, 1999 yılında günlük 50 bine çıktık. Bu artışlar ciro ve istihdamı otomatik olarak artırıyordu. 1997’de 4,5 milyon TL olan ciromuz 1999’da 19 milyon TL oldu. Daha sonra 2003’te 100 milyon TL eşiğini aştık ve 118 milyon TL ciro yaptık. 2010’da ise 588 milyon TL ciroyla 500 milyon eşiğini aştık. 2011’de 747 milyon TL ciroya ulaştık. 2012’de 1 milyar TL ciroya ulaşacağız.

Capital: Sizi büyüten en önemli ilkleriniz ve yenilikleriniz neler oldu?
- Tavukçulukta hep öncü olduk. Diğerleri arkamızdan geldi. Hangi makineyi alırsak rakiplerimiz bizden 6 ay sonra o makineyi alırdı. Kesim işine girince malı satmak gerekiyordu. Türkiye genelinde İzmir, Bursa, İstanbul gibi büyük şehirlerde en az 1.000 metrekarelik bölge müdürlükleri kurduk. Kesim işine ilk başladığımızda Türkiye’de kimsenin yapmadığı ilkleri hayata geçirdik.~
Tavukların karkas ısısı 30 derecedir. Rakipler tavukları 2 saat buzlu suda tutarak soğutuyordu. Biz Avrupa’da uygulanan sistemi getirip, tavukları havayla soğutmaya başladık. Suyla soğutulan tavukların içeriğine su karışıyordu. Tavuğa yüzde 7 oranında su emdiriliyordu. Yani suyu da tavukla aynı fiyata satıyorlardı. Fiyatımızrakiplere göre yüzde 10-12 daha pahalı oldu. İlk yıllarda çok zorlandık ama kaliteli üründen taviz vermedik. Ayrıca suyla soğutulan ürünlerin raf ömrü 5 gündü, biz havayla soğutunca ürünün raf ömrü 13 güne çıktı. 1999 yılında böyle olunca tavuğu parçalayıp ilk kez ayrı ayrı paketlerde satmaya başladık. İlk kez boyunsuz tavuk üretimine biz geçtik. Herkes tabakların içine kocaman pedler koyarken biz suyla değil, havayla kuruttuğumuz için pedsiz pakette tavuk sattık. Tüketiciler bizim ürünlerimize alışınca kesim adetlerimiz her yıl artmaya başladı.

Capital: Piliç etinde pazar payınız nedir?
- Piliç etinde de şu anda günlük 350 bin civarında kesimimiz, 600 bin ton üretimimiz var. Türkiye’nin 3 büyük kesim şirketinden biriyiz. Pazar payımız yüzde 14-15’lerde. Piliç etinde kapasite artışlarımız ileri işlenmiş ürünlere geçince oldu. 2000 yılında yine bir ilki gerçekleştirdik. Nugget, şinitzel, cordon bleu gibi yeni ürünler için yatırım yaptık. 2002 yılında nugget üretmeye başladık. O zamanlar günde 1 ton satabiliyorduk. Daha sonra Türk damak tadına uygun ürünler geliştirmeye başladık. Piliç köftesi, kadınbudu köfte, piliç adana kebabı yaptık. Bunları piyasaya sürünce günlük işlenmiş ürün satışımız 1 tondan 2 tona çıktı. Şu anda 150 çeşide yakın ürüne ulaştık. Şarküteri ürün grubuna da girdik. İlk piliç sucuğu yaptık. Bugüne kadar hep yüzde 100 piliç ürünleri yaptık. İşlenmiş ürünlerde de aylık 4 bin 500 ton üretimimiz var. Günde 45-50 bin noktaya dağıtım yapıyoruz. 1995 yılında 6 bin ton piliç eti üretiyorduk. Bu rakam, 2000 yılında 39 bin tona, 2005’te 71 bin
tona, 2010’da 157 bin tona ve 2012’de tahminen 186 bin tona çıktı.

Capital: Bu süreçte çalışan sayınız, dağıtım gücünüz ve ihracatınız nereye ulaştı? 2012 ihracat hedefiniz nedir?
- 3 bin 200 çalışanımız ve 500 anlaşmalı çiftçimiz var. Fem Lojistik adlı şirketimizde 350’ye yakın 0-4 derece ve eksi 18 derece araçlarımızla dağıtım yapıyoruz. 33 bayimiz, 18 bölge müdürlüğümüz mevcut. Türkiye’nin 2010 ve 2011 yılında piliç etinde ihracat şampiyonuyuz. İhracatımız 2011’de 75 milyon dolardı. 2012’de 100 milyon dolar ihracat hedefliyoruz. 75 ülkeye ihracat yapıyoruz. Türkiye’den Irak’a giden malın yüzde 25’ini biz gönderiyoruz.

Capital: Türkiye’nin en büyük yumurtacısısınız. Yumurta işinde sizi büyüten hamleler neler oldu? Yumurta üretim kapasiteniz ve pazar payınız nereye ulaştı?
- Şu anda günlük yumurta üretim kapasitemiz 3,5 milyon adet. Yıl sonunda bu rakam 4 milyona çıkacak. Türkiye’de yumurtada açık ara pazar lideriyiz. Perakendede pazar payımız yüzde 70. Üretim kapasitelerimiz 2002 yılında 263 milyon adetti, bu rakam 2005’te 389 milyona, 2010’da 751 milyona ve 2012’de 1 milyara çıktı. Bu süreçte özellikle 2001’de yumurtayla ilgili çok yurtdışı seyahati yaptık. Dünyadaki gelişmeleri inceliyorduk. İlk kez Omega 3’lü yumurta çıkardık. Ardından DHA’lı ve selenyumlu yumurtaları da piyasaya sürdük. Ciromuzun yüzde 10’u özellikli yumurta dediğimiz bu ürünlerden geliyor. Yumurta işinde 2010’a kadar günlük 2 milyon adetle giderken bu yıl AB’ye uyumlu kafeslere geçtik. Bu sayede geçtiğimiz ay AB’ye ilk yumurta ihracatını gerçekleştirdik. Yumurtayı ilk kez ambalaja koyan da biziz. 1989’da viyol işine girince yumurtayı 30’lu ambalajda satmaya başladık. 1994’te kapaklı viyolleri ilk getiren de biz olduk. Yumurta daha önce kese kağıdında ve saman içinde sandıklarda satılıyordu.~

Capital: Zeytinyağında pazarda nasıl bir konuma ulaştınız?
- Şu anda pazar payımız yüzde 10. Geçen yıl Türkiye’nin zeytinyağı ihracatından yüzde 18 pay aldık. 5-6 yıl içinde Ravika iyi bir marka oldu. Ravika’da da ihracat ayağını açtık. Öncelikle Ukrayna’dan başladık. Ukrayna’da zeytinyağında pazar lideriyiz. Singapur’da pazar ikincisiyiz. Arap ülkelerinde çok iyi konuma geldik. Her geçen gün pazar payımızı artırıyoruz. Önümüzdeki yıl zeytinyağı işini daha da büyütmek için ABD’de ofis açmayı düşünüyoruz, daha sonra da Brezilya ve Kolombiya’ya gireceğiz.

Capital: Gıda dışında başka sektöre girmeyi düşünmediniz mi?
- İş kollarını dağıtmayı sevmiyoruz. Kendi bildiğimiz işi geliştirmeye çalışıyoruz.

“YATIRIMLAR DEVAM EDİYOR'
GİREMEDİĞİMİZ RAFLARA GİRECEĞİZ
2011’de kapasite artırım yatırımları yaptık. 2012’de bulunduğumuz ülkelerde marka bilinirliğimizi artırmaya çalışacağız. Türkiye’de bulunmadığımız yerel market kalmayacak. Zeytinyağını hala rafına koyamadığımız birkaç ulusal marketle yerel market var. Oralara gireceğiz. Su an bulunmadığımız ulusal marketlerin oranı yüzde 8, yerel marketlerin oranı ise yüzde 40.
75 MİLYON TL YATIRIM
Geçen yıl 70 milyon TL yatırım yapmıştık, bu yıl 75 milyon TL yatırım yapacağız. 8 milyon TL pastörize yumurta yatırımı yapıyoruz. Günde 1 milyon adet yumurta kırma kapasitesine sahip olacağız. 7 bin 500 tonluk soğuk hava deposu tesisimiz de 2 ay içinde açılacak.
2023’TE 2 MİLYAR TL CİRO
Keskinoğlu’nun dünya markası olması için çalışıyoruz. Ciromuzun yüzde 65’i piliç etinden geliyor, yüzde 22’si yumurta, yüzde 13’ü de zeytinyağı, civciv, viyol ve gübreden elde ediliyor. 2023’te ihracatta 400 milyon dolar, ciroda ise 2 milyar TL büyüklüğe ulaşmayı planlıyoruz. 2015’te Türkiye’nin en büyük 50 şirketi arasına girmeyi hedefliyoruz.

SABANCININ PARASI UĞURLU GELD
BATTI, ADANA’YA GİTTİ
Babam İsmail Keskinoğlu, Akhisar’da hatırı sayılır, bankada hesabı olan iyi çiftçilerden biriyken tütünlerine mavi küf hastalığı geldi ve battı. Para kazanmak için önce Erzurum’a, oradan Adana’ya geçti. Çiftçilik, arabacılık, inşaat islerine yatkın olduğu için bir dükkana girip is, yatacak yer ve yemek istemiş. Kabul etmişler.
TESADÜFİ DANIŞMA
İlk pazar sabahı top kireç alıp kaldığı yeri boyamaya başlıyor. Oradan tesadüfen Hacı Ömer Sabancı geçiyor. Pazartesi günü Sabancı o dükkandaki ustaya “Hayırdır dükkanda bir faaliyet gördüm, dükkanı boyatıyorsun ne iş” diyor. Usta Sabancı’yı “Adamın biri geldi, eli bizim işlere yatkın o boyamış” diye yanıtlıyor. Hacı Ömer Sabancı, babama kim olduğunu soruyor. Sabancı babamı hatırlıyor. Eskiden Hacı Ömer Sabancı Akhisar’a bir makine almaya gelmiş, makineyi almış ama çok ağır olduğu için kimse taşımayı kabul etmemiş. Babam makineyi gara kadar at arabasıyla taşımış ama sonra atı hastalanmış ve ölmüş.~
SERMAYE SABANCI’DAN
Sabancı babama Adana’da ne işi olduğunu sormuş. Hacı Ömer Sabancı babama anahtarı atıp “Bundan sonra bu dükkanda yarı yarıya ortağız kabul mü” demiş. Babam gece oradan ayrılmış. Antakya’ya gelmiş, orada at arabası tamiri yapmaya başlamış. Bir gün gara size bir sandık geldi demişler. Babam bakmış ki Sabancı mektup göndermiş. “Bu da benden sana ilk iş sermayesi olsun.” Bir at arabası yapımında kullanılacak tüm takım var. Babam o zamana kadar 3 kez iflas etmiş. Sabancı’nın parası uğurlu gelmiş ve bir daha iflas etmemiş.