Adayların “IT” Karnesi

PC sayısı, bilgisayar kullanım hızındaki artış, internet aboneliği ve IT harcamaları... Ülkelerin “Bilgi toplumuna” gidişinde önemli göstergeler. Avrupa Birliği’nin istatistik kuruluşu Eurostat, bu göstergeleri kullanarak yaptığı bir çalışmada, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu “Aday ülkeleri” analiz etti. Ortaya bilgi toplumu yarışında adayların en son karnesi çıktı...

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) giriş yolunda attığı en önemli adımlardan biri de, Ağustos ayı içinde çıkarılan “Uyum yasaları” oldu. Olumsuz beklentilere rağmen Meclis’ten çıkan yasalar, bir anda Türkiye’yi Avrupa Birliği’ne giriş yolunda umutlandırdı, iş dünyasını heyecanlandırdı. Müzakerelerin başlaması için bir işaret olarak görülen bu adım, 2007 yılında da olsa tam üyelik umudunu artırdı.

Avrupa Birliği’ne yönelik olumlu adımlar, yeniden Türkiye’nin uygum gücünü ve aradaki farkı gündeme getirdi. Eğitim düzeyinden sanayinin rekabet gücüne, işsizlikten sahiplik oranlarına, çeşitli kriterler açısından Türkiye’nin durumunun pek parlak olmadığı ortaya konuldu. Bu ortamda “bilgi toplumu” (Information society) açısından Türkiye’nin durumuna pek dikkat çekilmedi, ayrıntılı analizlere yer verilmedi. Oysa, teknoloji yatırımlarından internet kullanımına, bu faktör de uyum açısından önemli rol oynayacak.

Avrupa Birliği’nin istatistik kurumu görevini üstlenen Eurostat’ın yayınladığı yeni bir rapor, bu konuya, özellikle de “aday ülkelerle” kıyaslama açısından ışık tutuyor. AB’ye aday ülkeleri, “Bilgi Toplumu İstatistikleri” yönünden analiz eden Eurostat’ın verileri, önemli mesajlar içeriyor.

AB, adaylar ve Türkiye

Eurostat’ın raporunda, bilgi toplumuna giden yolda IT yatırımlarından internet kullanımına, aday ülkeler ve Avrupa Birliği’nin durumu karşılaştırılıyor. İlk analizde, Türkiye’nin de yer aldığı “Aday ülkeler”, “Avrupa Birliği”, “ABD” ve “Dünya” karşılaştırmasına yer veriliyor. Buna göre, 100 kişiye düşen PC sayısında en iyi düzeyi 65 ile ABD yakalamış. Bu değerlendirmede dünya ortalaması 8 iken, AB’de 31, aday ülkelerde ise 7 rakamı görülüyor.

Benzer bir tablo internet abonesi ve kullanıcısı oranlarında da kendini gösteriyor. 100 kişiye düşen internet abonesi düzeyinde en iyi oran yine ABD’de. ABD’de 100 kişiye 5, AB’de ise 4 kişi düşüyor. Aday ülkelerde bu rakamın sadece 1 olduğu dikkat çekiyor. İnternet kullanıcılarında ise AB ile aday ülkeler arasında büyük bir uçurum var.

IT harcamaları çok önemli

Bilgi toplumu yolundaki en önemli göstergeler arasında IT yatırımları ve PC sahipliğinin önemi büyük. Burada da “kişi başına” değerlendirmelerine bakmak gerekiyor. Kişi başına IT harcamaları açısından yapılan analizde, 2000 yılına ait rakamlarda en iyi düzeyin Slovenya tarafından yakalandığı görülüyor. Bu ülkede IT harcamalarına kişi başına 176 euro, Çek Cumhuriyeti’nde 166 euro, Macaristan’da ise 135 euro düşüyor. Türkiye ise bu açıdan yapılan sıralamada alt düzeyde yer alıyor. AB ortalaması 777 euro, aday ülkeler ortalaması 68 euro iken, Türkiye’nin kişi başına IT harcama düzeyi sadece 56 euro düzeyinde.

PC sahipliğinde son tablo

Eurostat, “2001 yılı rakamlarına göre aday ülkelerle AB arasında ve kendi aralarında PC sahipliği açısından büyük farklar var” değerlendirmesi yapıyor. Bu değerlendirmeyi de rakamlar açıkça destekliyor.

100 kişiye düşen PC sayısında AB ortalaması 30.4 düzeyinde. Aday ülkeler ortalaması ise 7 olarak hesaplanıyor. Ancak, aday ülkelerin rakamları 3.6 ile 27.5 PC arasında değişiyor. En iyi durumdaki ülkelerin Slovenya, Kıbrıs Rum Kesimi ve Malta’nın olduğu görülüyor. Türkiye ise Romanya ile birlikte son sırayı paylaşıyor. Türkiye’de 100 kişiye 4.1, Romanya’da ise 3.6 PC düşüyor.

PC sayısındaki artış konusunda ise Türkiye’nin durumu biraz daha iyi. 2001 yılında PC sayısını yüzde 8 oranında artıran Türkiye, bu performansıyla Litvanya ve Slovenya’dan daha iyi durumda. Aday ülkeler büyüme ortalaması olan yüzde 13’ün ise çok altında...

İnternete bağlılıkta son durum

“Telekomünikasyon hizmetleri alanında yapılan liberalizasyon, internet alanında büyük bir patlamaya yol açmıştır”... Eurostat’ın raporunda AB ülkelerindeki gelişme bu sözlerle ortaya konulurken, aday ülkelerin durumu da gözler önüne seriliyor. Rapora göre, AB ile aday ülkeler arasında internet aboneliği ve kullanımı açısından hala çok büyük bir fark var. Bir başka saptama ise aday ülkelerin kendi aralarındaki büyük uçurumlar... Eurostat’ın raporundan internetle ilgili öne çıkan saptamalar şöyle:

*Aday ülkelerde internet kullanıcı sayısı 2001 yılında yüzde 40 oranında arttı. Bu, AB ortalamasının üzerinde bir orana denk geliyor.

*100 kişiye düşen internet kullanıcısı sayısı, bu açıdan önemli mesajlar içeriyor. AB’de 100 kişiye 31.4 internet kullanıcısı düşerken, aday ülkelerde bu rakam 7.8 düzeyinde. Neredeyse 4’de biri kadar...

*Türkiye, bu açıdan yapılan sıralamanın dibinde yer alıyor. Listenin zirvesinde ise 30.1 ile Estonya, 30 ile Slovakya var. Türkiye 3.8 ile alt sırada bulunurken, en yakın ülkelerin 4.5 ile Romanya, 6.8 ile Letonya ve 7.5 ile Bulgaristan olduğu dikkati çekiyor.