Bilgisayarını Giy De Gel!

İlk bilgisayar tonlarca ağırlığında üretildiğinde “Kaç tane satılır” tartışmaları yapılıyordu. “Beş mi yoksa beşten fazla mı?” tartışmaları sürerken de herhalde hiç kimsenin aklına bu akıllı cihazın bir gün giyilebileceği gelmemişti. Ama artık bilgisayarlar giyilebiliyor da... Bilgisayarlar ceket, tişört hatta bilezik haline dönüşüyor. MIT gibi saygın araştırma kuruluşları ve NEC, IBM gibi bir çok teknoloji şirketi “Giyilebilir bilgisayarlar” üzerinde çalışıyor.

Bugünkü bilgisayarların atası sayılabilecek ilk büyük ölçekli hesap makinesi 1940’lı yıllarda üretildi.IBM ve Harvard Üniversitesi tarafından ortaklaşa üretilen bu devasa cihazın ağırlığı tam 5 tondu. Tüm dünya da tartışma konusu olmuştu. İş dünyasının önemli isimleri “Bu devasa cihazdan 5 taneden fazla satılmaz” diye düşünüyordu.

Zaman içinde bilgisayarların boyutu küçüldü, 1980’lerde bir masa üstüne sığabilecek boyutlara indi ve ilk kişisel bilgisayarlar piyasaya sürüldü. Microsoft’un kurucusu Bill Gates, şirketini, “Bir gün her evde bir kişisel bilgisayar (PC) olacak” vizyonu üzerine kurdu. 1981’de ilk PC üretildiğinde büyük ilgi gördü ve 136 bin adet satıldı. Bu ilgi tahminleri altüst etti...

Ancak, bırakın masa üstünü, bilgisayarlar önce diz üstüne, ardından ellere girdi. Şimdi ise giyilir hale geldi. 1940’lardaki “devasa” ürünün geleceğini tartışanlar, şimdi bilgisayarların giyilebileceğini görseler, herhalde çok şaşırırlardı.

Ama artık bu akıllı cihazlar giyilebiliyor da...Laptopların kullanılmaya başlamasıyla çantanız haline gelen bilgisayar artık, ceket, tişört, hatta bilezik haline dönüşüyor. Bir çok teknoloji şirketi “Giyilebilir bilgisayarlar” üzerinde çalışıyor. Geliştirilen ürünler tanıtımları büyük heyecan uyandırıyor. Seri üretime henüz geçilmese de, bilgisayar ve teknoloji şirketlerinin gündeminde yoğun olarak bu konu yer alıyor.

Hayat kurtaran tişört

Giyilebilir bilgisayarlar, sadece NEC gibi dev bilgisayar şirketlerinin değil; MIT, Georgia Institute of Technology gibi saygın üniversitelerin ve araştırma kuruluşlarının da üzerinde çalıştıkları bir konu.

Vücudun bir parçası gibi tasarlanan bilgisayarlar, günlük hayatta kullanılan her hangi bir aksesuardan farksız. Çok da şık olmayan bir ceket ya da bir bilezik görünümündeki giyilebilir bilgisayarlar, henüz normal bir bilgisayarın yaptığı her işlevi yapamıyor. Ancak, şirketler ve üniversitelerin bu konudaki çalışmaları, kullanım alanının zenginleştirilmesinin çok da uzun sürmeyeceğini gösteriyor.

Georgia Institute of Technology tarafından geliştirilen tişört şeklindeki bilgisayar, bu uygulamaların güzel bir örneği...Bu akıllı tişört, hastanın kalp atışlarını, vücut ısısını ve pek çok hayati fonksiyonunu ölçebiliyor. Tişört şeklinde tasarlanmış bu giyilebilir bilgisayar sayesinde, sürekli kontrol altında tutulması gereken hastaların uzaktan izlenmesi mümkün oluyor. Bu tişört, hastayı sürekli olarak hastaneye bağlı kalmaktan kurtarıyor, tek başına yaşama şansı veriyor.

Bazen bir tişört, bazen bir ceket olan bu bilgisayarların başka ürünlere göre de dizayn edilebileceğini belirten Georgia Institute of Technology’den Prof. Dr. Sundaresan Jayaraman, Capital’e konuşurken, “Geliştirdiğimiz teknoloji bir çok ürüne uygulanabilir Bir çorap ya da şapkanın bilgisayar işlevi görmesini sağlayabiliriz. Bu sadece bireylerin ihtiyaçlarına bağlı” diyor.

“Akıllı tişört”ün öyküsü

Amerika Birleşik Devletleri, savaşta öncü birliklerde görev alan askerler yaralandığında, sağlık durumlarını doktor müdahalesinden önce saptamayı planlıyordu. Böylece askerin durumunu önceden öğrenen doktor, daha rahat çalışabilecek ve yaralının yaşama şansı artacaktı. “Smart T-Shirt” olarak bilinen “Bilgisayar tişört”de  bu fikirden yola çıkarak geliştirildi.

Bir tişört şeklinde tasarlanan bilgisayar, askerlere giydirilecek ve bu yolla yaralanmanın boyutu gönderilen sinyalle ile çok kısa sürede saptanabilecekti. Her ne kadar Amerikan Ordusu, tişörtün kullanılması için hala çalışmaları sürdürüyor olsa da, “bilgisayar tişört”, askerden önce hastaların işine yaradı. Ürün, Amerikan askerlerinden önce sağlık ve güvenlik nedenleriyle siviller tarafından da kullanılmaya başladı. ABD’de hastalar başta olmak üzere, polisler ve itfaiye görevlileri bu tişörtü kullanarak çok daha güvenli bir ortamda çalışabiliyor. 

“Bilgisayar tişört”ün giyilebilir bir ana kart olarak düşünülebileceğini belirten Georgia Institute of Technology’den Prof. Dr. Sundaresan Jayaraman şöyle konuşuyor: “Bu ana kart bir tişört olarak dizayn edildi. Normal bir bilgisayardaki sistem bu tişörtte de var. Tişörtü kullanan kişinin kalp atışları, ateş derecesi, nabzı sürekli kontrol altında tutuluyor. Normalin dışındaki her hangi bir değişiklik anında tespit ediliyor.”

Önce çocuklar ve yaşlılar

Bilgisayar tişörtün ilk kullanıcıları ise hayatını sürdürebilmesi için kontrol altında tutulması gereken hasta yaşlı ve çocuklar oldu. Ardından da bu yeni ürün, “by pass” ameliyatı geçiren hastalar, itfaiyeciler, polisler bilgisayar tişörtü tarafından giyilmeye başlandı. Hastanın bir sürü aygıta bağlanmaktansa, bilgisayar tişört giyerek normal hayatlarına devam edebileceğine değinen Prof. Jayaraman, şöyle devam ediyor:

“Bilgisayar tişört bireysel olarak hareket etmeyi sağlıyor. Algılanan elektrik tişörtteki özel bir bölgeye gidiyor. Bilgisayar tişörtün içindeki plug ise toplanan bilginin bir başka noktaya gitmesini sağlıyor. Bu bilgide telsiz olarak dünyanın her yerine gönderilebiliyor. Böylece bilgisayar tişört, sağlığın korunması için bir kaldırım taşı görevi görüyor. Bu da bir parça kumaş olarak herkes tarafından giyilebiliyor. Psikolojik olarak kullanıcı da biliyor ki, sorun anında tespit edilecek. Bu teknolojiyi geliştirirken hayatın potansiyel kalitesini herkes için çoğaltmayı amaçlad��k.”

“Çorapta olur, şapka da”

Üniversitede bilgisayarla eşanlamlı elbiseler yapmak için çalıştıklarına dikkat çeken Jayaraman şöyle konuşuyor:

“İnsanların elbiselerine bilgisayar yerleştiriyoruz. Bizim yaklaşımımız bilgisayar ve kıyafeti dikişsiz olarak bir araya getirmek. Bunun içinde revaçta olan bilgisayar tişört, iyi bir başlangıç noktası. Şu anda hiçbir hastanede bu tişört  düzenli olarak kullanmıyor. Ancak, bazı denemeler yapılıyor. Özellikle küçük çocuklarda aniden ortaya çıkan ve ölüme sebebiyet veren hastalık belirtilerini tespit etmeye çalışıyoruz. Bu teknoloji bir çok ürüne uygulanabilir. Tişörtte kullandığınız teknolojiyi çorap ya da şapkada da kullanabilirsiniz. Bu sadece bireylerin ihtiyaçlarına bağlı olarak şekilleniyor.”

Giyilebilir bilgisayarlara diğer bir örnek de Tokyo’da geliştirildi. NEC Corporation’s Advenced PC Desing Center tarafından geliştirilen ürünün, trafik kazalarında ya da soygunlarda işlevsel olarak kullanılması planlanıyor. Buna göre, trafik kazasında yaralanan hastanın durumu ve yaranın boyutu ambulans gelmeden hastaneye bildiriliyor. Doktor da olay yerine gelmeden ne ile karşı karşıya olduğunu biliyor. Ürün, sadece yaralanmalar da değil soygunlarda da kullanılabiliyor. Tanık ifadeleri omuzda taşınabilen bir bilgisayar ile anında polise ulaşabiliyor.

İpek gibi bilgisayar

Giyilebilir bilgisayar üretimi yapan şirketler arasında dünya devlerinin yanı sıra, küçük teknoloji şirketleri de yer alıyor. Londra’da bulunan ElectroTextiles şirketi de giyilebilir teknoloji ürünleri geliştiriyor. IDEO ise bu teknolojinin kullanılacağı ürünlerin tasarımını yapıyor.

“Yumuşak  teknoloji” olarak tanımlanan bu ürünler, geçtiğimiz Nisan ayında New York Modern Müzesi’nde (New York’s Museum of Modern) tanıtıldı. Şirket, iletken kumaşların mikroskobik teknoloji ile bir araya getirilmesinden elde edilen kumaşı kullanarak yumuşak konferans telefonu, uzaktan kumanda, klavye, telefon ve bilezik gibi ürünler geliştiriyor.

Rahatça katlanabilen bu giyilebilir bilgisayarların dokusu da ipek gibi çok yumuşak ve şık...

ElektroTextiles’ın ürünleri ilk görünüşte normal plastik ya da metallerden yapılmış. Ancak, kumaşla kaplanmış izlenimi veriyor. Oysa bu ürünler elektronik aletlerin kumaşla kaplanmış hali değil başlı başına elektronik cihazlar.

Bilezik telefon

Ürünlerde kullanılan özel kumaş ise naylon ya da polyester gibi ipliklerin, karbon ve metallerle karıştırılmasından elde ediliyor. Böylece iletkenlik özelliği sağlanabiliyor.

Şirketin geliştirdiği ürünler arasında kuşkusuz en ilgi çekici olanlardan biri de bilezik telefon. Kola takılabilen bilezik telefon, kumaştan üretildiği için kullanıcıya her hangi bir rahatsızlık vermiyor. Ürün normal bir telefon gibi çalışıyor. 

Bilezik şeklinde tasarlanmış bu telefonlar arama hafızası, telefon defteri gibi çok sayıda gelişmiş fonksiyona sahip. Telefonun tuşları ise özel kumaştan yapılmış kayışın üzerinde bulunuyor.

Electrotextiles firmasının uzaktan kumanda, konferans telefonu, klavye gibi çeşitli ürünleri de mevcut. Bu ürünlerin hepsi yumuşacık. Yumuşak dokulu uzaktan kumandanın üzerindeki rengi koyulaştırılmış düğmeler, televizyon kanalını değiştiriyor. Konferans telefonu sesi kaydediyor, naklediyor. Yumuşak klavye ise uzaktan kumandanın daha gelişmiş modeli olarak karşımıza çıkıyor. Bu yumuşak klavyeyi yastık gibi kullanabilir, başınızı üzerine koyup keyifli bir uyku çekebilirsiniz...

MIT’DEN MULTİ-MEDYA CEKET
 
Amerika’nın önde gelen üniversitelerinden Massachussetts Institute of Technology de giyilebilir bilgisayarlar geliştiriyor. MIT uzmanları, kişisel bilgisayar devrini geride bırakmakta olduğumuzu, çok yakında giyilebilir bilgisayar çağının başlayacağını belirtiyorlar. Giyilebilir bilgisayarların günlük yaşantımızda devrim niteliğinde değişimler yaratacağını ve yeni bir çağ açacağını söylüyorlar.

Müzikal ceket, “Post-PC era” olarak ifade edilen “kişisel bilgisayar sonrası çağ”ın bir ürünü olarak MIT Media Lab tarafından geliştirildi. Ürün, cep telefonu tuşlarının geliştirilmesinde kullanılan teknolojiyi içeren kumaşlardan yapıldı. MIT, ürünü daha işlevsel hale getirmek için çalışıyor.

MIT yetkilileri, giyilebilir bilgisayar çağına öncülük etmek için tasarladıkları ürünlerini birkaç yıl içinde daha işlevsel hale getirmeyi planlanıyor. Yapılan planlar arasında, bilgisayar özelliği taşıyacak cihazların elbisenin içine görünmez olarak yerleştirilmesi de var. Bunlar hayata geçtiği takdirde, örneğin, özel ceket kumaşları ile ışık yayan diyot ekranlar (light emitting diode monitors) entegre edilecek ve ceketinizin yüzeyini bir bilgisayar ekranı gibi kullanabileceğiz. Yakın gelecekte bu ceketler PC’lerin özelliklerinin birçoğuna sahip olacak.
Belki de ceketimiz sayesinde mpeg formatındaki şarkıları dinleyebilecek, internet üzerinden film izleyebileceğiz... İşlerimizi laptop çantası taşımaya gerek kalmadan bu ceket sayesinde yapabileceğiz. E-maillerimizi okuyabilecek, raporlarımızı ceketimizi tıpkı bir bilgisayar gibi kullanarak yazabileceğiz.

IBM, ÜÇ YIL SONRA SERİ ÜRETİME GEÇECEK

Dünyanın önde gelen şirketlerinden IBM’de birkaç yıl önce giyilebilir bilgisayar geliştirmeye başladı. IBM’in prestij ürünleri arasında yer alan giyilebilir bilgisayar prototip olarak üretildi. Tıpkı bir kulaklık gibi, başa takılabilen bu ürünün, göz hizasına gelen bir de monitörü var.
Hatset olarak geliştirilen üründe klavye bulunmuyor. “Mouse”u (faresi) ise avuç içine sığabilecek büyüklükte ve farenin altına yerleştirilen düğmeler, klavye görevi görüyor.

Hatset’in üzerine yerleştirilen bir monitör ile her türlü bilgiye ulaşabiliyorsunuz.

IBM’in dizüstü bilgisayarlarından biri olan Thinkpad 560 modelinin özelliklerine sahip. Yani bu üründe pentium 3 cpu, 64 veya 128 RAM hafıza ve 4 gb kayıt kapasitesine sahip hard disk bulunuyor. Windows 98 olan bilgisayarda word, excel gibi bir çok program kullanılabiliyor.
IBM’in birkaç yıl sonra giyilebilir bilgisayarın üretimine başlamayı planladığını belirten IBM Türkiye Web Koordinatörü Özgür Goral şöyle devam ediyor:

“IBM üretime geçmek için giyilebilir bilgisayar teknolojisinin daha da gelişmesini bekliyor. Bunun da iki üç yıl sonra gerçekleşeceği bekleniyor. Şu anda bu ürün sadece IBM teknolojisini göstermek için geliştirildi. Kullanıcı sesine göre de çalışmaya başlayan üründe, kafaya takılan bir alet bilgisayar görevi görüyor. Ayrıca, küçük bir monitör bulunuyor. Üründe USB girişi dediğimiz bir giriş de var. Bununla da her türlü aygıt bilgisayara takılabiliyor.”