Büyük Boşluk
Tansu Yeğen / Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı “KOBİ Pazar Araştırması 2003”, Microsoft Türkiye tarafından hazırlandı. Geçen yıl da gerçekleştirilen araştırmadan önemli mesajlar...
Tansu Yeğen / Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı
“KOBİ Pazar Araştırması 2003”, Microsoft Türkiye tarafından hazırlandı. Geçen yıl da gerçekleştirilen araştırmadan önemli mesajlar çıkıyor. Bilgisayarlaşma hızından, teknoloji yaşına, KOBİ’lerin “teknoloji yatırım” planından, e-ticaret stratejilerine kritik konularda sonuçlar içeren araştırmayı, Microsoft Türkiye’den Tansu Yeğen anlattı.
Türkiye’de bilişim sektörüne yönelik yatırımlar hızlı artıyor. Şirketler, donanımdan yazılıma, e-business uygulamalarından CRM’e, bu konuya ciddi yatırımlar yapıyorlar. Ancak, yatırımlarda doğal olarak liderliği yabancı şirketler ve büyük kuruluşlar üstlenmiş durumda. Zaten araştırmalara bakıldığında da bu açıkça görülüyor. Bankalar, sigorta şirketleri, telekom kuruluşları, büyük sanayi şirketleri ve yabancılar, sektördeki yatırımlarda aslan payına sahipler. Ancak, KOBİ olarak değerlendirilen küçük ve orta ölçekli şirketlerin bu alanda alacakları daha çok yol var.
Microsoft Türkiye’nin gerçekleştirdiği “KOBİ Pazarı Araştırması 2003”, bu pazara yönelik ciddi mesajlar içeriyor, geleceği yönelik ipuçları veriyor. Procon GFK’nın işbirliği ile gerçekleştirilen bu önemli araştırmadan öne çıkan sonuçları Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Tansu Yeğen anlattı:
Araştırma nasıl yapıldı?
Araştırmayı 5 ilde, 728 şirkette gerçekleştirdik. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Adana’dan seçilen firmaların yöneticileri ile görüştük. Ayın araştırmayı 3 yıl önce de yapmıştık. O zaman 538 KOBİ ile görüşülmüştü.
Amacımız, KOBİ’lerin teknolojik açıdan bir tablosunu yapabilmekti. Araştırma en fazla 50, en az 1 PC’ye sahip olan şirketlerde gerçekleştirildi. Onların teknoloji beklentilerinin ne olduğunu anlamak, son 3 yılda nereden nereye geldiklerini görmek istedik. Aynı zamanda Çin, Brezilya, Almanya, Amerika, Fransa ve İngiltere’deki KOBİ’lerle yapılmış araştırmayla da sonucu karşılaştırmayı istedik.
“KOBİ teknoloji haritası”
Amacımız, ülkemizdeki “KOBİ haritasını” ortaya çıkarmaktı. Bu konuda önemli bilgiler elde ettik. Örneğin, KOBİ’lerin yüzde 56’si işlerinin bilgisayar kullanımı gerektirdiğini düşünmüyor. Yüzde 10’u pahalı olduğu, yüzde 8’i de PC kullanabilecek bilgiye sahip olmadıkları için teknolojiyi işlerine entegre etmiyorlar.
Aslında KOBİ’lerimiz bilgisayar sayesinde neler kazanabileceklerini bilmiyorlar. Bu nedenle onlara ihtiyaçları olduklarını düşünmüyorlar. Gelişmiş ülkelerde KOBİ’lerin bilgisayar kullanımı yüzde 90’ının üzerine. Bizim ülkemizde şu anda yaklaşık 1 milyon KOBİ olduğu tahmin ediliyor. Sadece yüzde 23’ünde bilgisayar kullanılıyor. 3 yıl önce bu rakam yüzde 20 idi. KOBİ’lerimiz tarafından kullanılan bilgisayar sayısı 855 bin adet. KOBİ’ler ortalama yaşları 14 yıl, bilgisayarla ise ortalama 7 yıldır tanışıklıkları var. Dizüstü bilgisayarlarla ise ortalama 3 yıldır tanışıyorlar.
Yatırım planında ne var?
KOBİ’lerimizdeki PC artışı çok yüksek değil. 3 yılda sadece yüzde 3 artış yaşanmış. Gelişmiş ülkelerde de aynı oranda artış görülüyor. Ancak, oralarda bilgisayarlaşma yüzde 90’lardan yüzde 91’e çıkıyor. Bizde ise yüzde 20’lerden daha yüksek oranlara çıkması gerekiyordu. Araştırmadan çıkan en önemli sonuç, KOBİ’lerin daha çok bilgisayar kullanmaya başladığıdır.
KOBİ’lerimizde çalışan sayısı yüzde 35 azalmış. Ama ciroları yüzde 10 artmış. Bilgisayar kullanımı yüzde 58’den yüzde 66’ya çıkmış. KOBİ’lerin verimliliğe odaklandığını görüyoruz. 3 yıl önce 6 eleman almayı hedefleyen KOBİ’ler, bu yıl ortalama 2 eleman almayı planlıyor. Bilgisayar teknolojisini kullanan KOBİ’ler cirolarını arttırmayı başarmış ve teknolojiye yatırım yapmışlar. KOBİ içindeki bilgisayar kullanımı artmış.
Biraz daha detaylı baktığımızda internete bağlanma oranının yüzde 72’den yüzde 80’e çıktığını görüyoruz. Network kullanımı ise yüzde 53’de kalmış. Server kullanımı yüzde 10 civarında artmış. Bu tablodan KOBİ’lerimizin hali hazırdaki altyapılarından nasıl verim alacaklarını sorguladıklarını görüyoruz. KOBİ’ler bu nedenle önümüzdeki dönemde yatırımlara devam edeceklerdir.
Araştırmadan sektöre mesaj var mı?
Önümüzdeki 12 ayda KOBİ’lerimizin yüzde 33’ü 1 bilgisayar almayı planlıyor. Bu yıl satılacak yaklaşık 650 bin adet bilgisayarın yüzde 40’ı KOBİ’lere gidecek. KOBİ’lerin yüzde 12’si bu yıl en az bir adet dizüstü bilgisayar almayı hedefliyor. Bu, yaklaşık 20 binin üzerinde dizüstü bilgisayar satışı demektir.
Araştırmada, KOBİ’lerin eğer bilgisayarla tanışırlarsa sevdiklerini gördük. Bilgisayarı sonuna kadar kullanmaya başlıyorlar. Önemli olan, bilgisayar teknolojilerini kullanmayan yüzde 70’e ulaşmak. Bu çoğunluğa bilgisayarın anlatılması, faydalarının gösterilmesi gerekiyor.
Bilgisayar kullanan KOBİ’lerin gerçekten bilgisayarı kullanmaya çalıştıklarını, işlerine entegre etmeye uğraştıklarını saptadık.
Şu anda bilgisayar kullanan KOBİ’ler, verimliliklerini arttırmayı istiyorlar. İnternete bağlanmış durumdalar ve elektronik ticarete de yatırım yapmışlar. Geçtiğimiz 3 yılda, web sitesi sahibi olan KOBİ oranı yüzde 40’dan yüzde 53’e çıkmış. Gelişmiş ülkelerde bu rakamlar çok daha yüksek.
KOBİ’lerin yüzde 61’i ekonomi düzelinceye kadar yatırım yapmayı planlamıyor. Bilgisayar kullanan KOBİ’ler bile yaşanılan belirsizliklerden şikayetçiler. Belirsizlikler ortadan kalktıktan sonra, özellikle bilgisayar sektörü KOBİ’ler tarafından ciddi büyümeye girecektir.
Yazılım, danışmanlık ve donanım cephesi
KOBİ’lerin yüzde 50’si, ellerindeki eski bilgisayarları değiştirmeleri gerektiğinin farkında. Ellerinde çok ciddi bir eski makine parkı var. Örneğin, bilgisayarda kullandıkları işlemciler, en az 3 yıl öncesinin hızında… Bunlarla yeni teknolojileri yakalamaları çok zor.
Ancak, KOBİ’lerin yüzde 22’si yazılımları güncellemeyi planlıyor. Bunları güncelleyebilmek için bilgisayarları da değiştirmeleri gerekiyor. Ayrıca, yüzde 11’i müşteri ilişkileri paketine yatırım yapmak istiyor. Yani artık müşterilerini daha doğru takip etmek, mevcut müşterilerin kim olduğunu bilmek, yeni müşteriler hakkında stratejiler yapabilmek istiyorlar.
Yüzde 10’u elektronik ticarete yatırım yapmayı hedefliyor. Bugün KOBİ’lerde web sitesi sahiplik oranı yüzde 53 düzeyinde. Önümüzdeki dönemde web sitesine yatırım yüzde 20 artacak. Yazılım, donanım ve diğer alanların gelişmesi KOBİ’lerin bilgisayarlaşmasına bağlı. Bugün bilgisayar penetrasyonu çok düşük. Bilgisayarlaşmamış KOBİ’lere, bilgisayarın önemini anlatamadığımız sürece, ekonominin lokomotifi sayılan KOBİ’ler bilgisayar teknolojisi ile tanışmayacaklar.
Hangi illerde teknoloji daha ileri?
Araştırmada görüşülen şirketlerin yüzde 51’i İstanbul’da. Geriye kalan 4 ilde neredeyse homojen bir dağılım var. İstanbul’daki KOBİ’ler teknolojik olarak en üst düzeydeler.
İzmir’deki KOBİ’ler ise sonlarda yer alıyor. Bursa, Adana ve Ankara da ortalardalar.
Krizin en önemli etkisi çalışan sayısında görülüyor. Çalışan sayısında bazı sektörlerde önemli farklar var. Finans sektöründeki KOBİ’lerin ortalama 25 çalışan sayısı 7’ye düşmüş. Servis sektöründe 35’ten 19 çalışana, inşaat sektöründe 85’ten 49 çalışana düşülmüş. Turizm sektöründe ortalama 31 çalışan 41’e, ticarette ise 14 çalışan 22’ye çıkmış.
Özellikle servis ve ticaret sektöründe çalışan KOBİ’lerimiz en yüksek bilgisayarlaşma oranına sahip. Üretim sektöründe bilgisayar kullanımı yüzde 16 civarında. Nakliyat, inşaat, finans sektörleri bilgisayarların çok da kullanılmadığı sektörler olarak görülüyor.
KOBİ’lerin ihtiyaç listesi
KOBİ’lerin en önemli ihtiyacı verimlilik. Teknoloji kullanan KOBİ’lerin yüzde 70’i bilgisayarın en önemli katkısının iş süreçlerini hızlandırmak olduğunu düşünüyor. Yüzde 96’ısı teknolojinin şirket içi üretimini arttırdığını söylüyor. KOBİ’lerin teknoloji kararlarını en çok etkileyen ise teknoloji şirketleri değil. KOBİ’lerin yüzde 63’ü sektör içinden şirketlerin, meslektaşlarının teknoloji yatırımları hakkında düşüncelerinin etkili olduğunu söylüyor.
Burada net sonuçlar ortaya çıkıyor. Birinci öncelik, KOBİ’lerde bilgisayar penetrasyonunu arttırmak olmalı.
KOBİ pazarının geleceği
Önümüzdeki 3 yıl içinde KOBİ’ler en fazla gelecek vaat eden pazarı oluşturuyorlar. Onların en önemli sorunu ise bilgisayarlaşma. KOBİ pazarı bilgisayar teknolojileri açısından çok bakir. Bu pazarın bizim için çok ciddi bir potansiyel olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki 3 yılda ülkemizdeki gelişimi en fazla KOBİ pazarı tetikleyecektir. Buradaki potansiyelin ortaya çıkması için hep birlikte çalışmamız lazım. KOBİ’lerin yüzde 80’i cirolarını kendi bulundukları şehirden elde ediyorlar.
Elektronik ticaretle Avrupa’ya açılmayı hedefliyoruz ama KOBİ’lerin öncelikle diğer illerle ticaretlerini arttırmaları gerekiyor. Tamamen kendi kabukları içinde çalışıyorlar. Avrupa’ya açılmadan önce komşu illerimize yönelmek gerekiyor. Gelişmiş ülkelerde KOBİ’lerin yüzde 40’ı aynı şehirden cirolarını temin ediyorlar. Diğer şehirlerle haberleşme çok az. Şehirlerimiz de KOBİ bazında birbirinden kopuk çalışıyor. Bu entegrasyonu sağlamak gerekiyor.
KOBİ PAZARINDA “OUTSOURCING” POTANSİYELİ BÜYÜK
KOBİ’lerde dışarıdan hizmet alma konusunda bir eğilim var mı? Araştırmaya göre bu konuda, “outsourcing” alanında ne gibi farklılıklar tespit edildi?
KOBİ’ler dışarıdan alım yapıyorlar. En çok dışarıdan alınan hizmet matbaa ve baskı işleri. Bunlara, tüm dokümanlarının baskısı, hazırlayacakları en ufak bir broşür de dahil. Dışarıdan alımın yüzde 58’i baskı ve matbaa işlerine ayrılıyor. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında en çok bu konuda dışarıdan alım yapan ülke durumundayız.
KOBİ’ler kendilerine Türkçe baskı ve matbaa programları alıp, işlerine entegre edebilirler. Gelişmiş ülkelerde baskı ve matbaa işleri dışardan alımın çok küçük bir oranını kapsıyor. Matbaa ve baskı işlerinden sonra en çok dışarıdan alınan hizmetler muhasebe ve hukuk hizmetleri. KOBİ’lerde yer alan en başarılı ürün faks makinesi. KOBİ’lerin yüzde 91’i faks kullanıyor. Geriye kalanın yüzde 90’ı da bilgisayarla faks işini entegre etmiş, hayatlarından faks makinesini çıkarmış.
Gelişmiş ülkelerde BT işlerinin dışarıdan alındığını görüyoruz. Türkiye’de ise tam tersi bir tablo var. Türkiye’de firmaların yüzde 24’ü dışarıdan alım veya dışarı danışma yolunu tercih ediyorlar. Ülkemiz çok parlak olmayan dönemlerden geçti. Amerika’da dışarıdan alımın gelişmesi de bizim kriz yaşadığımız dönemde oldu. Türkiye’de “outsourcing” konusunda yapılmış birçok yatırım yerini de bulmadı. Krizde KOBİ’lerimiz mümkün olduğunca dışarı para ödememeye çalıştılar. “Outsourcing” işi ülkemizdeki büyük bilgisayar şirketleri tarafından çok başarıyla yürütülüyor. Ekonomideki düzelmeyle birlikte “outsourcing” pazarının ciddi şekilde büyüyeceğine inanıyorum.
BİLGİSAYAR KULLANIM ORANI ÇOK DÜŞÜK
KOBİ’ler bilgisayar penetrasyonunu nasıl gerçekleştirecekler?
Ülkemizdeki KOBİ’ler sağlıklı büyüyorlar. KOBİ’lerin teknoloji penetrasyonunun 3 aşamada gerçekleşmesi lazım. Öncelikle bilgisayar ve yazıcı teknolojinin kapıdan içeri girmesi gerekiyor. İkincisi, şirket içinde network kullanımı ve internetin oturması şart. Üçüncü olarak, elektronik ticaret, kablosuz haberleşme, uzaktan erişim gibi daha yüksek teknolojilerin kullanılmasına geçilebilir.
Bugün bilgisayar kullanan KOBİ’ler 2’inci safhayı tamamlamak üzereler. Ama bilgisayar kullanmayan ciddi bir kitle var. Brezilya’da bile bilgisayar penetrasyonu yüzde 70’lerde.
KOBİ’ler neredeyse her ülkede aynı davranışı sergiliyorlar. Almanya’da KOBİ’lerin yüzde 32’si önümüzdeki 12 ay içinde cirolarının yüzde 8 artacağını söylüyor. Türkiye’deki KOBİ’lerin yüzde 50’si önümüzdeki 12 ay içinde cirolarını yüzde 9 arttırmayı planlıyorlar.
Almanya’daki KOBİ’ler karamsarlar. Almanya ciddi bir ekonomik krizden geçiyor. Buna rağmen KOBİ’ler teknoloji yatırımlarını sürdürüyorlar. Bütçelerini kesmiyorlar. Almanya’da bilgisayar penetrasyonu yüzde 90’larda seyrediyor. Bizim KOBİ’lerimiz ise bilgisayarın işlerine katacaklarından haberdar değiller.
Bu konuda ticaret, sanayi ve meslek odalarına çok önemli işler düşüyor. Teknolojiyi kullanarak işleri başaran, kendi sektörleri içinde başarılı şirketlerin örnek gösterilmesi gerekiyor. Odaların teknolojik altyapı olarak en üst seviyede çalışıp, en iyi servisleri vermesi lazım. Bu konuda olumlu gelişmeler var. İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş geçtiğimiz günlerde “e-oda” hizmetiyle İzmir’deki yaklaşık 50 bin KOBİ’mize hizmet vermeyi amaçladığını duyurdu. Çalışmaların çok daha genişlemesi, koordinasyonlu bir şekilde yönetilmesi gerekiyor.
“KOBİ Pazar Araştırması 2003”, Microsoft Türkiye tarafından hazırlandı. Geçen yıl da gerçekleştirilen araştırmadan önemli mesajlar çıkıyor. Bilgisayarlaşma hızından, teknoloji yaşına, KOBİ’lerin “teknoloji yatırım” planından, e-ticaret stratejilerine kritik konularda sonuçlar içeren araştırmayı, Microsoft Türkiye’den Tansu Yeğen anlattı.
Türkiye’de bilişim sektörüne yönelik yatırımlar hızlı artıyor. Şirketler, donanımdan yazılıma, e-business uygulamalarından CRM’e, bu konuya ciddi yatırımlar yapıyorlar. Ancak, yatırımlarda doğal olarak liderliği yabancı şirketler ve büyük kuruluşlar üstlenmiş durumda. Zaten araştırmalara bakıldığında da bu açıkça görülüyor. Bankalar, sigorta şirketleri, telekom kuruluşları, büyük sanayi şirketleri ve yabancılar, sektördeki yatırımlarda aslan payına sahipler. Ancak, KOBİ olarak değerlendirilen küçük ve orta ölçekli şirketlerin bu alanda alacakları daha çok yol var.
Microsoft Türkiye’nin gerçekleştirdiği “KOBİ Pazarı Araştırması 2003”, bu pazara yönelik ciddi mesajlar içeriyor, geleceği yönelik ipuçları veriyor. Procon GFK’nın işbirliği ile gerçekleştirilen bu önemli araştırmadan öne çıkan sonuçları Microsoft Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Tansu Yeğen anlattı:
Araştırma nasıl yapıldı?
Araştırmayı 5 ilde, 728 şirkette gerçekleştirdik. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Adana’dan seçilen firmaların yöneticileri ile görüştük. Ayın araştırmayı 3 yıl önce de yapmıştık. O zaman 538 KOBİ ile görüşülmüştü.
Amacımız, KOBİ’lerin teknolojik açıdan bir tablosunu yapabilmekti. Araştırma en fazla 50, en az 1 PC’ye sahip olan şirketlerde gerçekleştirildi. Onların teknoloji beklentilerinin ne olduğunu anlamak, son 3 yılda nereden nereye geldiklerini görmek istedik. Aynı zamanda Çin, Brezilya, Almanya, Amerika, Fransa ve İngiltere’deki KOBİ’lerle yapılmış araştırmayla da sonucu karşılaştırmayı istedik.
“KOBİ teknoloji haritası”
Amacımız, ülkemizdeki “KOBİ haritasını” ortaya çıkarmaktı. Bu konuda önemli bilgiler elde ettik. Örneğin, KOBİ’lerin yüzde 56’si işlerinin bilgisayar kullanımı gerektirdiğini düşünmüyor. Yüzde 10’u pahalı olduğu, yüzde 8’i de PC kullanabilecek bilgiye sahip olmadıkları için teknolojiyi işlerine entegre etmiyorlar.
Aslında KOBİ’lerimiz bilgisayar sayesinde neler kazanabileceklerini bilmiyorlar. Bu nedenle onlara ihtiyaçları olduklarını düşünmüyorlar. Gelişmiş ülkelerde KOBİ’lerin bilgisayar kullanımı yüzde 90’ının üzerine. Bizim ülkemizde şu anda yaklaşık 1 milyon KOBİ olduğu tahmin ediliyor. Sadece yüzde 23’ünde bilgisayar kullanılıyor. 3 yıl önce bu rakam yüzde 20 idi. KOBİ’lerimiz tarafından kullanılan bilgisayar sayısı 855 bin adet. KOBİ’ler ortalama yaşları 14 yıl, bilgisayarla ise ortalama 7 yıldır tanışıklıkları var. Dizüstü bilgisayarlarla ise ortalama 3 yıldır tanışıyorlar.
Yatırım planında ne var?
KOBİ’lerimizdeki PC artışı çok yüksek değil. 3 yılda sadece yüzde 3 artış yaşanmış. Gelişmiş ülkelerde de aynı oranda artış görülüyor. Ancak, oralarda bilgisayarlaşma yüzde 90’lardan yüzde 91’e çıkıyor. Bizde ise yüzde 20’lerden daha yüksek oranlara çıkması gerekiyordu. Araştırmadan çıkan en önemli sonuç, KOBİ’lerin daha çok bilgisayar kullanmaya başladığıdır.
KOBİ’lerimizde çalışan sayısı yüzde 35 azalmış. Ama ciroları yüzde 10 artmış. Bilgisayar kullanımı yüzde 58’den yüzde 66’ya çıkmış. KOBİ’lerin verimliliğe odaklandığını görüyoruz. 3 yıl önce 6 eleman almayı hedefleyen KOBİ’ler, bu yıl ortalama 2 eleman almayı planlıyor. Bilgisayar teknolojisini kullanan KOBİ’ler cirolarını arttırmayı başarmış ve teknolojiye yatırım yapmışlar. KOBİ içindeki bilgisayar kullanımı artmış.
Biraz daha detaylı baktığımızda internete bağlanma oranının yüzde 72’den yüzde 80’e çıktığını görüyoruz. Network kullanımı ise yüzde 53’de kalmış. Server kullanımı yüzde 10 civarında artmış. Bu tablodan KOBİ’lerimizin hali hazırdaki altyapılarından nasıl verim alacaklarını sorguladıklarını görüyoruz. KOBİ’ler bu nedenle önümüzdeki dönemde yatırımlara devam edeceklerdir.
Araştırmadan sektöre mesaj var mı?
Önümüzdeki 12 ayda KOBİ’lerimizin yüzde 33’ü 1 bilgisayar almayı planlıyor. Bu yıl satılacak yaklaşık 650 bin adet bilgisayarın yüzde 40’ı KOBİ’lere gidecek. KOBİ’lerin yüzde 12’si bu yıl en az bir adet dizüstü bilgisayar almayı hedefliyor. Bu, yaklaşık 20 binin üzerinde dizüstü bilgisayar satışı demektir.
Araştırmada, KOBİ’lerin eğer bilgisayarla tanışırlarsa sevdiklerini gördük. Bilgisayarı sonuna kadar kullanmaya başlıyorlar. Önemli olan, bilgisayar teknolojilerini kullanmayan yüzde 70’e ulaşmak. Bu çoğunluğa bilgisayarın anlatılması, faydalarının gösterilmesi gerekiyor.
Bilgisayar kullanan KOBİ’lerin gerçekten bilgisayarı kullanmaya çalıştıklarını, işlerine entegre etmeye uğraştıklarını saptadık.
Şu anda bilgisayar kullanan KOBİ’ler, verimliliklerini arttırmayı istiyorlar. İnternete bağlanmış durumdalar ve elektronik ticarete de yatırım yapmışlar. Geçtiğimiz 3 yılda, web sitesi sahibi olan KOBİ oranı yüzde 40’dan yüzde 53’e çıkmış. Gelişmiş ülkelerde bu rakamlar çok daha yüksek.
KOBİ’lerin yüzde 61’i ekonomi düzelinceye kadar yatırım yapmayı planlamıyor. Bilgisayar kullanan KOBİ’ler bile yaşanılan belirsizliklerden şikayetçiler. Belirsizlikler ortadan kalktıktan sonra, özellikle bilgisayar sektörü KOBİ’ler tarafından ciddi büyümeye girecektir.
Yazılım, danışmanlık ve donanım cephesi
KOBİ’lerin yüzde 50’si, ellerindeki eski bilgisayarları değiştirmeleri gerektiğinin farkında. Ellerinde çok ciddi bir eski makine parkı var. Örneğin, bilgisayarda kullandıkları işlemciler, en az 3 yıl öncesinin hızında… Bunlarla yeni teknolojileri yakalamaları çok zor.
Ancak, KOBİ’lerin yüzde 22’si yazılımları güncellemeyi planlıyor. Bunları güncelleyebilmek için bilgisayarları da değiştirmeleri gerekiyor. Ayrıca, yüzde 11’i müşteri ilişkileri paketine yatırım yapmak istiyor. Yani artık müşterilerini daha doğru takip etmek, mevcut müşterilerin kim olduğunu bilmek, yeni müşteriler hakkında stratejiler yapabilmek istiyorlar.
Yüzde 10’u elektronik ticarete yatırım yapmayı hedefliyor. Bugün KOBİ’lerde web sitesi sahiplik oranı yüzde 53 düzeyinde. Önümüzdeki dönemde web sitesine yatırım yüzde 20 artacak. Yazılım, donanım ve diğer alanların gelişmesi KOBİ’lerin bilgisayarlaşmasına bağlı. Bugün bilgisayar penetrasyonu çok düşük. Bilgisayarlaşmamış KOBİ’lere, bilgisayarın önemini anlatamadığımız sürece, ekonominin lokomotifi sayılan KOBİ’ler bilgisayar teknolojisi ile tanışmayacaklar.
Hangi illerde teknoloji daha ileri?
Araştırmada görüşülen şirketlerin yüzde 51’i İstanbul’da. Geriye kalan 4 ilde neredeyse homojen bir dağılım var. İstanbul’daki KOBİ’ler teknolojik olarak en üst düzeydeler.
İzmir’deki KOBİ’ler ise sonlarda yer alıyor. Bursa, Adana ve Ankara da ortalardalar.
Krizin en önemli etkisi çalışan sayısında görülüyor. Çalışan sayısında bazı sektörlerde önemli farklar var. Finans sektöründeki KOBİ’lerin ortalama 25 çalışan sayısı 7’ye düşmüş. Servis sektöründe 35’ten 19 çalışana, inşaat sektöründe 85’ten 49 çalışana düşülmüş. Turizm sektöründe ortalama 31 çalışan 41’e, ticarette ise 14 çalışan 22’ye çıkmış.
Özellikle servis ve ticaret sektöründe çalışan KOBİ’lerimiz en yüksek bilgisayarlaşma oranına sahip. Üretim sektöründe bilgisayar kullanımı yüzde 16 civarında. Nakliyat, inşaat, finans sektörleri bilgisayarların çok da kullanılmadığı sektörler olarak görülüyor.
KOBİ’lerin ihtiyaç listesi
KOBİ’lerin en önemli ihtiyacı verimlilik. Teknoloji kullanan KOBİ’lerin yüzde 70’i bilgisayarın en önemli katkısının iş süreçlerini hızlandırmak olduğunu düşünüyor. Yüzde 96’ısı teknolojinin şirket içi üretimini arttırdığını söylüyor. KOBİ’lerin teknoloji kararlarını en çok etkileyen ise teknoloji şirketleri değil. KOBİ’lerin yüzde 63’ü sektör içinden şirketlerin, meslektaşlarının teknoloji yatırımları hakkında düşüncelerinin etkili olduğunu söylüyor.
Burada net sonuçlar ortaya çıkıyor. Birinci öncelik, KOBİ’lerde bilgisayar penetrasyonunu arttırmak olmalı.
KOBİ pazarının geleceği
Önümüzdeki 3 yıl içinde KOBİ’ler en fazla gelecek vaat eden pazarı oluşturuyorlar. Onların en önemli sorunu ise bilgisayarlaşma. KOBİ pazarı bilgisayar teknolojileri açısından çok bakir. Bu pazarın bizim için çok ciddi bir potansiyel olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki 3 yılda ülkemizdeki gelişimi en fazla KOBİ pazarı tetikleyecektir. Buradaki potansiyelin ortaya çıkması için hep birlikte çalışmamız lazım. KOBİ’lerin yüzde 80’i cirolarını kendi bulundukları şehirden elde ediyorlar.
Elektronik ticaretle Avrupa’ya açılmayı hedefliyoruz ama KOBİ’lerin öncelikle diğer illerle ticaretlerini arttırmaları gerekiyor. Tamamen kendi kabukları içinde çalışıyorlar. Avrupa’ya açılmadan önce komşu illerimize yönelmek gerekiyor. Gelişmiş ülkelerde KOBİ’lerin yüzde 40’ı aynı şehirden cirolarını temin ediyorlar. Diğer şehirlerle haberleşme çok az. Şehirlerimiz de KOBİ bazında birbirinden kopuk çalışıyor. Bu entegrasyonu sağlamak gerekiyor.
KOBİ PAZARINDA “OUTSOURCING” POTANSİYELİ BÜYÜK
KOBİ’lerde dışarıdan hizmet alma konusunda bir eğilim var mı? Araştırmaya göre bu konuda, “outsourcing” alanında ne gibi farklılıklar tespit edildi?
KOBİ’ler dışarıdan alım yapıyorlar. En çok dışarıdan alınan hizmet matbaa ve baskı işleri. Bunlara, tüm dokümanlarının baskısı, hazırlayacakları en ufak bir broşür de dahil. Dışarıdan alımın yüzde 58’i baskı ve matbaa işlerine ayrılıyor. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında en çok bu konuda dışarıdan alım yapan ülke durumundayız.
KOBİ’ler kendilerine Türkçe baskı ve matbaa programları alıp, işlerine entegre edebilirler. Gelişmiş ülkelerde baskı ve matbaa işleri dışardan alımın çok küçük bir oranını kapsıyor. Matbaa ve baskı işlerinden sonra en çok dışarıdan alınan hizmetler muhasebe ve hukuk hizmetleri. KOBİ’lerde yer alan en başarılı ürün faks makinesi. KOBİ’lerin yüzde 91’i faks kullanıyor. Geriye kalanın yüzde 90’ı da bilgisayarla faks işini entegre etmiş, hayatlarından faks makinesini çıkarmış.
Gelişmiş ülkelerde BT işlerinin dışarıdan alındığını görüyoruz. Türkiye’de ise tam tersi bir tablo var. Türkiye’de firmaların yüzde 24’ü dışarıdan alım veya dışarı danışma yolunu tercih ediyorlar. Ülkemiz çok parlak olmayan dönemlerden geçti. Amerika’da dışarıdan alımın gelişmesi de bizim kriz yaşadığımız dönemde oldu. Türkiye’de “outsourcing” konusunda yapılmış birçok yatırım yerini de bulmadı. Krizde KOBİ’lerimiz mümkün olduğunca dışarı para ödememeye çalıştılar. “Outsourcing” işi ülkemizdeki büyük bilgisayar şirketleri tarafından çok başarıyla yürütülüyor. Ekonomideki düzelmeyle birlikte “outsourcing” pazarının ciddi şekilde büyüyeceğine inanıyorum.
BİLGİSAYAR KULLANIM ORANI ÇOK DÜŞÜK
KOBİ’ler bilgisayar penetrasyonunu nasıl gerçekleştirecekler?
Ülkemizdeki KOBİ’ler sağlıklı büyüyorlar. KOBİ’lerin teknoloji penetrasyonunun 3 aşamada gerçekleşmesi lazım. Öncelikle bilgisayar ve yazıcı teknolojinin kapıdan içeri girmesi gerekiyor. İkincisi, şirket içinde network kullanımı ve internetin oturması şart. Üçüncü olarak, elektronik ticaret, kablosuz haberleşme, uzaktan erişim gibi daha yüksek teknolojilerin kullanılmasına geçilebilir.
Bugün bilgisayar kullanan KOBİ’ler 2’inci safhayı tamamlamak üzereler. Ama bilgisayar kullanmayan ciddi bir kitle var. Brezilya’da bile bilgisayar penetrasyonu yüzde 70’lerde.
KOBİ’ler neredeyse her ülkede aynı davranışı sergiliyorlar. Almanya’da KOBİ’lerin yüzde 32’si önümüzdeki 12 ay içinde cirolarının yüzde 8 artacağını söylüyor. Türkiye’deki KOBİ’lerin yüzde 50’si önümüzdeki 12 ay içinde cirolarını yüzde 9 arttırmayı planlıyorlar.
Almanya’daki KOBİ’ler karamsarlar. Almanya ciddi bir ekonomik krizden geçiyor. Buna rağmen KOBİ’ler teknoloji yatırımlarını sürdürüyorlar. Bütçelerini kesmiyorlar. Almanya’da bilgisayar penetrasyonu yüzde 90’larda seyrediyor. Bizim KOBİ’lerimiz ise bilgisayarın işlerine katacaklarından haberdar değiller.
Bu konuda ticaret, sanayi ve meslek odalarına çok önemli işler düşüyor. Teknolojiyi kullanarak işleri başaran, kendi sektörleri içinde başarılı şirketlerin örnek gösterilmesi gerekiyor. Odaların teknolojik altyapı olarak en üst seviyede çalışıp, en iyi servisleri vermesi lazım. Bu konuda olumlu gelişmeler var. İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş geçtiğimiz günlerde “e-oda” hizmetiyle İzmir’deki yaklaşık 50 bin KOBİ’mize hizmet vermeyi amaçladığını duyurdu. Çalışmaların çok daha genişlemesi, koordinasyonlu bir şekilde yönetilmesi gerekiyor.
