“E-Dönüşüm”Ün Süper Projeleri

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de şirketler teknolojiyi iş süreçlerine entegre etmek için milyonlarca dolarlık yatırımlar yapıyor. E-dönüşüm başlığı altında yürütülen projelere her yıl yenileri ekleniyor. Özel sektörde olduğu gibi kamuda da yatırımlar hız kazanıyor. Digital’de bu ay, son dönemde öne çıkan e-dönüşüm projelerini derledik. Hepsi de Türkiye’de dönüşümü sağlamayı amaçlayan, teknoloji ile verimlilik ve kara ulaşmak isteyen şirketler için örnek oluşturabilecek nitelikte…

Koç Grubu şirketlerinden Türk Traktör, bundan 6 yıl önce bir e-dönüşüm projesi başlattı. Bu süreçte Oracle’ın e-iş yönetim sistemlerini kullanarak stok fazlasını yüzde 15-20 oranında azalttı. Üretim cephesinde ise “just in time” denilen, anında hızlı erişim ve en az stokla çalışma modelini uygulamaya soktu.

Aynı dönemde çok önemli bir proje ise başka bir sektörden geldi. Savunma sanayine yönelik faaliyet gösteren Roket Sanayi AŞ., yine bir e-dönüşüm projesi ile 4 yılda yüzde 20 gibi bir verimlilik artışı yakaladı.

Bu örneklere pek çoklarını eklemek mümkün. Teknolojiyi iş süreçlerine adapte eden şirketlerin sayısı artarken, hız, verimlilik ve maliyet avantajı gibi geri dönüşüm veren örnek uygulamalara da her geçen gün yenileri ekleniyor.

Türkiye’de “e-dönüşüm” çalışmalarına öncülüğü Koç Holding yaptı. O dönemde Koç Holding’in bu projesine liderlik yapan Mehmet Ali Berkman, “Çok önemli sonuçlara ulaştık” diye konuşuyor ve devam ediyor:

“E-dönüşüm, iş yaşamına sadece hız ve verimlilik kazandırmıyor, aynı zamanda bilgi teknolojileri sayesinde maliyet tasarrufu da sağlıyor.”

Bugün Berkman’ın sözlerine, bizzat uygulamalardan edindikleri sonuçlarla katılan çok sayıda yönetici var. Bunu, çok sayıda şirketin “e-dönüşüm” konusunda çalışma yapmasından, proje hazırlamasından da görmek mümkün.

Ancak, hareket sadece özel sektörde değil. Öncülüğü özel sektör yapsa bile kamuda da çok kritik çalışmalar yürütülüyor. Kimlik paylaşım sistemi projesi MERNİS’ten Maliye Bakanlığı’nın vergi daireleri otomasyonunu hedefleyen VEDOP projesine, kamuda da dikkat çekici uygulamalara imza atılıyor.

Bugüne kadar hem özel sektörden hem kamudan pek çok örnek uygulamayı Digital’in sayfalarına taşıdık. Bu süreçte Türkiye’de önemli e-dönüşüm projelerini yöneten belli başlı şirketlerin olduğunu gördük. Bu ay Cisco’dan Oracle’a, HP’den IBM’e, SBS’den Meteksan’a bu şirketlerin son dönemde gerçekleştirdikleri, öne çıkan e-dönüşüm projelerini derledik. Böylece, bir anlamda Türkiye’nin e-dönüşüm karnesini ortaya koyduk.

İlk örnek projeler

Türkiye’de “e-dönüşüm”ün büyüsünü önce özel sektör keşfetti. Teknolojiyi çeşitli uygulamalarla iş süreçlerine adapte eden şirketler, hem verimliliklerini artırdılar hem de maliyetlerini düşürdüler. Global pazarda önemli e-dönüşüm projelerine imza atan Cisco, Türkiye’de ilk e-dönüşüm projesine 2000 yılında Koç Holding ile başladı. Koç Holding’in projesi, holding şirketlerinin tamamını kapsadı.

Bu süreçte 36 farklı girişim yürütüldü. İlk olarak e-arşiv olarak adlandırılan ve 2001 yılında Koç Holding çalışanları için pazara ve rekabete ilişkin tüm bilgileri çevrimiçi hale getiren bir “İşgücü Otomasyonu Projesi” hayata geçirildi. Bu proje, gazete kesenler ordusunu azaltarak yılda 200 bin dolarlık bir tasarruf sağladı.

Bugün Koç Holding ofislerinde, ofis ekipmanları ve inşaat malzemeleri gibi ürünler için “e-tedarik sistemi” kullanılıyor. Şirketlerin taşıma, yemek ve temizlik gibi işlemlerin sağlanması, e-taşeron sistemi ile gerçekleştiriliyor.

İK performans değerlendirmesi, iş sınıflandırması ve ücret yönetim sisteminin yanı sıra, e-öğrenim modelleri de kullanılıyor. Koç Holding şirketlerinin e-dönüşüm süreci yeni uygulamalarla bugün de devam ediyor. Sadece Arçelik, 200’den fazla yeni proje ile 4 yılın sonunda 4 milyon dolar tasarruf sağlamayı planlıyor. Beko ise, 130 yeni proje ile ilk yıl elde ettiği tasarrufu iki katına çıkartmayı hedefliyor.

Özel bankalar öncü

Holdinglerden sonra en önemli e-dönüşüm projeleri bankalar tarafında görülüyor. Türkiye’nin önde gelen bankaları, iş süreçlerinde teknolojiyi kullanmak konusunda öncüler. Örneğin, HP’nin danışmanlığında, çevik şirket modelini yaratmak üzere yola çıkan Yapı Kredi Bankası, Türkiye’deki önemli e-dönüşüm projelerinden birine imza attı. Çevik ve merkezi bir sistem yönetimiyle birlikte, bankanın BT ihtiyaçlarını karşılayacak bir altyapı oluşturmak, sistemlerden kesintisiz çalışma sağlamak hedeflerini gerçekleştirmek üzere, önce işlemlerinin yüzde 70’ini internet bankacılığına kaydırdı. Ardından HP’nin kurduğu altyapı ile gelen uyarılara anında yanıt vermek için BT ortamlarını yakından izleyecek altyapının omurgasını oluşturdu. Sonuçta şubelerde tasarruf edildi, verim arttı. Sistem altyapısında ciddi bir gelişme sağlandı. Sorunları anında görüp, müdahale imkanı sağlayan bir yaklaşımla çözme olanağı yakaladı.

Denizbank da yine HP’nin teknolojileri, danışmanlık ve destek hizmetleri ile hızlı değişim ve büyümeye uyum sağlayan bir yapıya kavuştu. Banka, e-dönüşüm sürecinde, kritik destek hizmetleri, CRM danışmanlığı, kesintisiz kullanım değerlendirme gibi çözümlerle karlılığını ve müşteri memnuniyetini artırdı. Çalışma süresini maksimuma çıkardı. BT uygulamalarını ve yönetimini basitleştirirken maliyetlerini de azalttı. Kurumsal çeviklik yaklaşımıyla 2004 yılında dünyaca ünlü “The Banker” dergisi tarafından Avrupa’nın beşinci en hızlı büyüyen bankası seçildi. Denizbank BT Grup Müdürü Dilek Duman, “Yakaladığımız bu başarıda e-dönüşüm projesinin çok büyük katkısı oldu” diye konuşuyor.

Kamuda öne çıkanlar

Dünyada artık e-dönüşüm’ün şirketler için olduğu kadar ülkeler için de rekabet avantajı sağladığı konuşuluyor. Bu doğrultuda pek çok ülke, e-devlet stratejilerine büyük önem veriyor. Türkiye’de de son dönemde e-devlet konusuna verilen önem arttı. Türkiye’nin e-dönüşüm stratejisi kapsamında devam eden pek çok proje hız kazandı.

Bu projelerden de önemli bir bölümü yine söz konusu şirketlerin danışmanlığında gerçekleştiriliyor. Örneğin, Meteksan, kamuda en çok e-dönüşüm projesine imza atan şirket konumunda. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün kimlik paylaşım sistemi MERNİS’den, Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün otomasyon projesine kadar çok sayıda projeyi yönetiyor.

Meteksan Sistem’in son dönemde en çok ses getiren kamu e-dönüşüm projelerinden biri de ÖSYM projesi oldu. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin, adayların başvuru, diploma notları ve tercih bilgileri ile fotoğraflarının internet ortamında merkeze aktarılmasını amaçlayan projenin 2005 sonunda tamamlanması hedefleniyor. Proje tamamlandığında, 2006 yılında yapılacak olan başvurular, yeni sistem ile daha sağlıklı ve hızlı bir şekilde alınacak.

SBS’in yönetimini üstlendiği VEDOP projesi de son dönemde kamu tarafında öne çıkan, çok ses getiren bir başka e-dönüşüm projesi. Projenin VEDOP II olarak adlandırılan ikinci fazı ile, Maliye Bakanlığı Gelirler İdaresi Başkanlığı’nın hizmet ve faaliyetlerinde şeffaflık, etkinlik ve mükellef odaklılığın sağlanması planlanıyor. VEDOP sayesinde, 2005 mayıs itibariyle 2 milyon beyanname elektronik ortamda vergi dairelerine ulaştırılmış durumda.

Sırada yeni projeler var

Oracle, sadece kamu tarafında, geçtiğimiz 1 yıl içerisinde 150’yi aşkın projeye dahil oldu. Bu yıl içerisinde, özellikle ekonominin de daha düzgün biçimde ilerlemesinden dolayı yeni talepler olduğunu söyleyen Oracle Ankara Satış Müdürü Cem Şatana şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Hali hazırda devam eden 120’yi aşkın e-dönüşüm projesi üzerinde çalışıyoruz. Bunlar büyük ölçüde kullanımda olan projeler. Bu yıl içerisinde bunun yarısı kadar yeni proje katılacak. Bunların da büyük bölümünün Anadolu’dan geleceğini düşünüyoruz. Eskişehir, Kayseri, Çankırı ve Adana gibi illerde çok ciddi yatırımlar var. Buralardaki şirketler teknoloji ile atılım yapmaya hazırlanıyor. 50 kişinin altında çalışanın olduğu küçük ölçekli kurumlarda bile yatırımlar olduğunu görüyoruz. Anadolu’daki KOBİ’ler özellikle son 6 ayda teknolojik yatırımlara hız vermiş durumda”.

HP Türkiye Teknoloji Çözümleri Ülke Müdürü Resan Yüner de, e-dönüşüm projelerinde genel akımın şirketlerin kendi hizmetlerinin yönetimini daha etkin hale getirmek üzere olduğuna dikkat çekiyor. Yüner “Eskiden örneğin sadece donanım ve işletim sistemlerinin yönetilmesini istiyorlardı. Şimdi artık servis yönetimine odaklandılar” diye konuşuyor. Resan Yüner’e göre, önümüzdeki dönem beklenen yeni projeler bu yeni eğilim doğrultusunda olacak.

E-DÖNÜŞÜM PROJELERİNİN KAPSAMINDA NELER VAR?

AĞIRLIKLI PROJELER Türkiye’de ve global olarak devam eden projelerden yola çıkarak genel olarak e-dönüşüm projelerini belirli kapsamlarda gerçekleştiriyoruz. IBM olarak kurum portalı, tedarik zinciri ve bayi yönetimi, şube transformasyonundan mobil çalışan yönetimine kadar çok çeşitli e-dönüşüm projeleri gerçekleştiriyoruz. Ağırlıklı olarak kamu, bankacılık, dağıtım ve üretim  sektörlerinde e-dönüşüm projelerini yönetiyoruz. Kurum ve kuruluşlar bugün e-iş stratejilerinin belirlenmesi ve süreç tasarımlarının yapılmasından, altyapı mimarisi ve uygulama geliştirmeye dek geniş bir yelpazede e-dönüşüm hizmetlerine yatırım yapıyorlar.

GENEL HEDEFLER E-dönüşüm projeleri kararının alınmasında müşterilerimizin stratejik hedefleri çalışan etkinliğini arttırmak, müşteri sayısı ve pazar payını arttırmak ve maliyetleri düşürmek hedefleniyor. Bu doğrultuda temel olarak e-dönüşüm proje hedefleri şöyle sıralanıyor:

*Bilgi yönetimi ve müşteri entegrasyonu ile mevcut müşteri ilişkilerinin iyileştirilmesi ve yeni müşteri ilişkilerinin geliştirilmesi

*Stratejik ürünlerin geliştirilmesi ve pazarlanması etkinliğinin arttırılması

*Yeni satış kanallarının oluşturulması

*Stratejik iş ortaklarının, müşterilerin, bayilerin ve tedarikçilerin değer zincirine daha esnek ve güvenli şekilde entegre olması

*Mevcut BT altyapısının stratejik hedefler doğrultusunda geliştirilmesi

*Açık ve genişletilebilir altyapı üzerinde mevcut e-iş inisiyatiflerinin ve yeni e-iş hedeflerinin daha verimli hale getirilmesi

*Mevcut uygulamalar ve verilerin entegrasyonu ile şirket know-how'ının arttırılması ve paylaşılması

*Operasyonel maliyetlerin azaltılması ve yeni müşterileri, ürünleri ve işlemleri destekleyen altyapının sağlanması

KOBİ’LER DE E-DÖNÜŞÜM İSTİYOR

GLOBAL PROJELER Cisco olarak 2000 yılından beri Türkiye’nin önde gelen kurumlarındaki e-dönüşüm projelerine destek oluyoruz. E-dönüşüm aslında her organizasyonda oluyor. Ancak, biz Cisco İnternet İş Çözümleri ekibi olarak, dünyada sadece Fortune 500’deki şirketlere destek veriyoruz. Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan bölgeler coğrafyasında ise belirlenmiş olan bazı stratejik müşteriler için e-dönüşüm danışmanlık desteği veriyoruz. Bu çerçevede Koç Holding, Turkcell ve Eczacıbaşı Holding ile yürütmekte olduğumuz çalışmalar birer örnek olarak gösterilebilir.

TALEPLER ARTTI Büyük şirketlerin dışında özellikle kamu sektöründe ve KOBİ’lerin e-dönüşüme katkısı konusunda 2-3 yıldır büyük bir ivme artışı ve istek olduğunu görüyoruz. Cisco olarak Türkiye’de kamu sektöründeki e-dönüşüm ve KOBİ’lerin e-işe geçmesi için KOSGEB ile başarılı bir e-dönüşüm projemiz oldu. Burada temel amacımız, kamuda başarılı bir e-dönüşüm projesi oluşturmak ve özellikle 40 bin KOBİ için e-dönüşümden ve mevcut geliştirme fonlarından internet çözümlerini kullanarak maksimum fayda almalarını sağlayacak bir “stratejik yol haritası” oluşturmalarını sağlamak oldu.

REKABET AVANTAJI Toplam 12 proje belirlendi ve bunların yarıdan çoğu hayata geçti. Çoğunlukla, performans yönetimi, KOBİ veritabanı, doküman ve iş akışı yönetim sistemi, e-iş geliştirme yol haritası gibi alanlarda hayata geçen projeler ileride KOBİ’ler için rekabet avantajının e-dönüşüme girmiş olmaktan geçeceğinin bir göstergesi. Sadece ucuza ya da hibe olarak verildiğinde bilgi işlem yatırımı yapmak yerine, e-ticaret, e-posta, e-pazaryerleri ve internet bilgi erişimi gibi e-dönüşüm çözümlerini kullanan KOBİ’lerin sağladıkları örnek başarı hikayeleri ve geri dönüşleri ile teknoloji yatırımına yönelmelerini bekliyoruz.

HANDE D. SÜZER
hdemirel@capital.com.tr