Hayatı Değiştiren E-Devlet Sitesi

Wolfgang Röcher / SBS Global Portföy E-Devlet Direktörü

“Baynet.de”, Almanya’nın Bavyera eyaletine ait örnek bir uygulama... E-devlet uygulamalarının bir adımı... Amacı, eyalette vatandaştan kamuya, özel sektörden danışmanlara, her kesimi bir platformda toplamak, hayatı kolaylaştırmak... Bir yandan vatandaşa ve özel sektöre bilgi sunulur, işlemler için kolaylık sağlanırken, diğer yandan da elektronik ticaret özendiriliyor. Siemens Business Services’in Global Portföy e-devlet Direktörü Wolfgang Röcher, bu örnek uygulamayı DIGITAL’e anlattı...

Almanya’nın Bavyera eyaletinde yaşıyorsunuz. Evinizi eyalet sınırları içinde taşımaya karar verdiniz. Normalde bunun için çok sayıda kamu kurumuna başvurmanız, nakliyeden ev işlerine, bir dizi esnafla da uğraşmanız gerekecek. Ancak, bir süredir Bavyera eyaletinde yaşayanlar çok rahat. Çünkü, taşınma işlemleri örnek e-devlet sitesi nedeniyle her şeyi tek bir yerden yapıyorlar. Bu adresin adı ise “Baynet.de”...

“Baynet.de”, son dönemde örnek gösterilen başarılı e-devlet projelerinden biri. 2000 yılında start alan proje, Almanya’nın Bavyera eyaletinde vatandaşlar, kamu ve özel sektör için elektronik ortamda ortak bir platform oluşturmayı amaçlıyor. Projenin danışmanlık, tasarım, kurulum ve işletimi ile ilgili tüm sorumluluğu e-devlet alanındaki başarılı faaliyetleri ile tanınan SBS’e ait.

Bugün Almanya’nın en büyük ve sanayide en ileri eyaletlerinden olan Bavyera’da 96 idari bölgede toplam 12 milyon kişi yaşıyor. Eyalet, bilişim teknolojileri alanında da tüm Avrupa’nın en önemli bölgesi kabul ediliyor. Baynet. de projesinde aynı platformda kamunun vatandaşlara yönelik hizmetlerinin sunulmasından başka, özellikle KOBİ’ler için bir pazaryeri oluşturulması da hedefleniyor. Üç etaplı olarak planlanan proje halen ikinci aşamasında. Proje tamamlandığında,  2004 yılında, Bavyera’daki bütün kamu hizmetlerinin elektronik ortama geçmesi hedefleniyor. 

Baynet.de projesi ile ilgili olarak SBS Almanya’dan projeyle ilgili SBS Global Portföy e-devlet Direktörü Wolfgang Röcher’den ayrıntılı bilgi aldık. Tüm dünyada e-devlet projeleri son dönemde büyük bir hız kazandığına dikkat çeken Röcher, bu hızı yakalamada hem e-devlet konusuna odaklanan teknoloji şirketlerinin çabasının hem de hükümetlerin kazandıkları teknoloji bilincinin büyük katkısı olduğunu söyledi.

Wolfgang Röcher’in Bavyera örneğini anlattığı bu söyleşiden Türkiye’deki e-devlet projeleri açısından çok önemli dersler çıkarmak mümkün. İşte Röcher’in sorularımıza verdiği yanıtlar:

Bavyera sanal pazaryeri ne amaçla kuruldu?

Bavyera sanal pazaryeri, vatandaşları, özel kuruluşları ve kamu otoritelerini bir araya getirerek onlara geniş bir yelpazede bilgi ve hizmet sunmak amacıyla kuruldu. Bu projenin temel hedeflerinden biri Bavyera’da elektronik ticaretin kullanımını artırmak. Bunun için sanal pazar yerinde herkesin ürün ve hizmetlerini güvenli ve kolay bir şekilde sunabileceği bir platform oluşturuldu.

Bavyera’daki özel bölgeler, şehirler ve yerel yönetimler kendi bölgesel taleplerini bu platforma taşıdılar ve yekpare bir yapı oluşturdular. Sonuçta bu yapı içerisinde Bavyera projesi, kamuyu ve özel sektörü, vatandaşlar ile ticaret olanaklarıyla buluşmak üzere tek bir portal üzerinde bir araya getirdi.

Projenin tam olarak hayata geçmesi ne kadar sürecek?

Bavyera projesinin kamu hizmetleri bölümü üç etaptan oluşuyor. Birinci etapta vatandaşlara alabilecekleri kamu hizmetleri, nereye ve kime başvurmaları gerektiği, nasıl başvuracakları, ilgilendikleri konuyla ilgili özel şirketlerin ürün ve hizmetleri hakkında bilgiler sağlanıyor.

İkinci aşamada internet üzerinden formlar sağlanarak e-mail ile başvuru yapılması teşvik ediliyor. Üçüncü ve son aşamada ise tamamen online başvurular yapılabilecek.

İlk aşamada start 2000 yılının başlarında alındı ve operasyonların tamamlanması 10 ay sürdü. Projede şu anda ikinci aşamaya başlanmış durumda. Bavyera otoritelerince sağlanan hizmetlerin 2004 yılında tamamen internet üzerine taşınması amaçlanıyor.

Bu projede kimler yer alıyor?

Kamu tarafında proje Bavyera Eyalet Hükümeti tarafından sahipleniliyor. Ancak, uygulamanın sorumlusu Eyalet İçişleri Bakanlığı... Diğer yandan yerel otoriteler de projeye lokal bilgi ve içerik gibi katkılar sağlıyorlar.

SBS bu projede nasıl bir rol oynuyor?

Tüm proje bir outsourcing modeli olarak VMB (Virtual Marketplace Bavaria) tarafından gerçekleştiriliyor. Projenin tüm konseptinin geliştirilmesi ve uygulaması ile finansal giderler VMB’ye ait. VMB ile birlikte SBS ise projede yüklenici rolü oynuyor. Bu doğrultuda SBS, hosting ve güvenlik gibi projenin tüm bilgi ve telekomünikasyon teknolojileri hizmetlerinin sağlanmasından sorumlu.

Peki projenin toplam maliyeti ne kadar?

İlk safhadaki altyapı yaklaşık 1.5 milyon euroya mal oldu. Ayrıca, platformu oluştururken, sadece örnek içerik için milyonlarca euroyu bulan bir yatırım yapıldı. Örnek içerik için bir yıla yakın bir süre boyunca çalışan 40’a yakın danışman çalıştı.

Bunların dışında internet bağlantısı ve hosting hizmetleri gibi aylık rutin giderler söz konusu. Sonuçta proje en ucuz fiyata verilmek üzere bir ihaleyle başlamadı. Projeye belirli bir miktar yatırımın dışında kendi içerisinde dönmesi planlandı. Örneğin SBS verdiği hizmetlerin finansı için kendi içerisinde bir birim oluşturdu.

Proje kapsamında oluşturulan Baynet.de portalında hangi hizmetler sunuluyor?

Öncelikle, Baynet.de portalında hizmetlerin vatandaş odaklı olarak verilmesi esas alınıyor. Yani ürün ve hizmetlere erişim kurumlar ve şirketler bazında değil, tamamen vatandaşın hayatındaki olaylar, durumlar bazında yapılıyor. Buna, “Yaşam Süreçleri Yönetimi” adı veriliyor.

Bu yaklaşımı şöyle bir örnekle açıklayabiliriz. Vatandaş evini taşıma kararı aldı. Bu vatandaş, elektrik, su, gaz, telefon, kablolu televizyon abonelikleri, muhtarlık kaydı, emniyet kaydı gibi kayıtlarını teker teker bütün kurumlara giderek veya her birinin web sitesine girerek yenilemek yerine, tek noktadan, bir defada sadece taşınma olayını bildirmekle tüm işlemlerini gerçekleştirebiliyor.

Baynet.de’nin diğer e-devlet portallarından en önemli farkı ise durumla ilgili özel sektör ürün ve hizmetlerinin de aynı noktadan sunulması. Aynı örnek üzerinden gidilecek olursa, taşınacak vatandaş, taşınma olayını bildirdiğinde, örneğin taşıma şirketleriyle ve emlakçılarla ilgili bilgi de kendisine sunuluyor.

Sonuçta, Baynet.de portalı içerisinde vatandaşlar için kamu kuruluşlarına ve verdikleri hizmetlere ilişkin bilgiler içeren bir rehber var. Pazaryeri portalın ticari kısmını oluşturuyor. Burada mağazalar, ürün ve hizmet sunumları var. “Life situations” adı verilen bölümde pazaryeri şirketleri kamu kuruluşları ile bir araya getiriyor. Haberler bölümü var. Burada da bir arşivle birlikte güncel haberler yer alıyor.

Son olarak gezi ve boş zaman rehberi yer alıyor. Burada da Bavyere tanıtılıyor. Bavyera’da tatil olanakları ve neler yapılabilir alternatifleri sunuluyor.

Bu proje tamamlandıktan sonra Bavyera için neler değişecek?

E-devlet uygulamalarının esas amacı, elektronik ağlar üzerinden kamu kurumları ile vatandaş ilişkisini kurmaktır. Birincil hedefi de yeni teknolojiler kullanarak kamu kuruluşlarının ve şirketlerin verimliliğini artırmaktır. Bu doğrultuda vatandaşlar, iş dünyası ve kamu açısından baktığımızda öncelikle Bavyera’nın ticari yaşamı ve kamu faaliyetleri tek bir portal üzerinde bir araya gelecek.

İkincisi bürokrasi minimum düzeye inecek. Bavyera’nın tüm IT altyapısı hazırlanmış olacak ve bakımı için ayrıca yatırım gerekmeyecek. Bölgesel ölçek dahil tüm Bavyera’da güncel bilgi akışı sağlanacak. Bütün bunlar elbette Bavyera’nın eyalet olarak rolünü büyük ölçüde değiştirecek.

Kısa dönemde tek bir kamu projesi vatandaşların ve ticari hayatta iş yapma biçimlerinin değişmesini sağlayacak. Herşeyden önce interaktif bir iletişim sağlanacak. Vatandaşların kamu kuruluşları ve ticari işletmelerle gerçekleştirdikleri işlemlerde olağanüstü bir hız ve kolaylık sağlanacak. Ve tabii ki, elektronik ticaretin kullanımı artıkça ekonomiye de önemli bir artı değer getirecek.

TÜM DÜNYADA ÖNEM KAZANDI

E-devlet uygulamaları son dönemde ne kadar önem kazandı?

E-devlet son zamanların en gözde konularından biri. Dünyadaki tüm devletler e-devlet projeleri üzerine düşünmeye başladı. Bugün bunlardan bazıları projenin geliştirilme aşamasında, bazıları uygulama safhasında.

Sanayileşmiş ülkelerde devletin bütçeleri içerisinde büyük bir miktar e-devlet projeleri için ayrılıyor. Örneğin 2005 yılında tamamlanması planlanan Bund Online Projesi’ne Almanya federal hükümeti tarafından yaklaşık 1.65 milyar euro ayrıldı. Diğer ülkelerde benzer çözümler arıyorlar. Bu ülkeler de e-devlet projelerini uygulayan ülkelerde olduğu gibi uygulamayı planladıkları e-devlet projeleri ile maliyetleri düşürmeyi, gelirleri artırmayı amaçlıyorlar.

PROJE SAYISI ARTIYOR

Bavyera gibi dünyada başka başarılı e-devlet projesi örnekleri var mı?

Hali hazırda SBS olarak pek çok yeni e-devlet projeleri alıyoruz. Temmuz ayında ayrıntılı bir referans listemiz olacak. Sonrasında da bize gelen projelerde sürekli bir artış olacağına inanıyoruz. Şu ana kadar yapılanlar arasında ise çok başarılı projeler var.

Örneğin Belçika’da yine kamu için oluşturulan bir portal var. Vatandaşlar bu portalı kullanarak tüm kamu hizmetlerini alabiliyorlar. Hollanda’da ise vergi daireleri için bir e-devlet uygulaması hayata geçirildi. Proje kapsamında 70 bin çalışan için smart kart niteliğinde bir vergi kartı verildi.

Yine Kanada’da hayata geçirilen bir e-devlet projesi kapsamında çalışan 160 bin vatandaşa , kamu hizmetlerinden online yararlanmalarını ve çeşitli kamu işlemlerini e-mail ile gerçekleştirmelerini sağlayacak central directory adı verilen portala erişim imkanı sağlandı. İngiltere’de de pasaport işlemlerini online olarak gerçekleştirmeye yarayan bir e-devlet uygulaması hayata geçirildi.