İnternet sokağa çıkıyor

Outdoor’u hepimiz biliriz. Açıkhava reklamcılığı için kullanılır. Son dönemde “outdoor” ile “internet”in birleşiminden yeni bir ürün trendi güç kazanıyor. “Outernet” olarak nitelendirilen bu akım, sokaktan, daha doğrusu halka açık alanlardan, alışveriş mekanlarından, otobüslerden internete bağlanmayı ifade ediyor. Özellikle ABD’de hızlı büyüyen bu teknoloji, “internetin sokağa çıkma” eğilimi Türkiye’de de gelişmeye başladı. 

Outdoor reklamların kalbi olan billboardlardan sonra küçük ekran teknolojileri yepyeni bir pazarlama sahası olarak karşımıza çıkmaya başladı. Arabanız mı var? Artık benzin istasyonlarında bu küçük ekranlar sayesinde, bir tuşa basarak kendi benzininizi kendiniz doldurabilirsiniz. Takımınızın sezonluk maç biletlerini yine bu ekranlardan satın alabilir ya da seyahatlerinizde oturduğunuz interaktif koltuklar sayesinde pek çok çeşit yeni ürünle tanışabilirsiniz.

Dünyaya açılan küçücük ekranlarıyla “outernet”, bütün bunlara ve çok daha fazlasına imkan sağlıyor. Pek yakında mağazalardan restoranlara, spor salonlarından toplantı odalarına her yere birer ekran yerleştirilecek ve artık sokakta bile bir dokunuşla dünyaya ulaşabileceğiz. İnternet, “outernet” sayesinde sokakta da yine vazgeçemediğimiz, bir numaralı oyuncağımız olacak

Outernet’in büyüsü nerede?

ACNielson araştırma şirketinin netrating verilerine göre, Amerika’da yaklaşık 83.3 milyon insan internete bağlanıyor. Bu oldukça etkileyici bir rakam. Ancak, daha etkileyici olanı, çeşitli satış istasyonları, kiosklar ve bakkallar gibi yerlerdeki işlem sayısının 300 milyona ulaşması. İşte bu alanlar, reklam ve pazarlamacıların yeni gözdesi haline geliyor. Müşterilere, bu kanallar aracılığıyla, evden ya da ofisten çok daha rahat ulaşabiliyorlar.

Sokakta insanların uğrak mekanlarına yerleştirilen ekranlar sayesinde günün her saati, her nerede olursa olsun tüketiciyi yakalamak, onu bilgilendirmek ve elbette etkileyip satış yapmak mümkün oluyor. İşte Outnet’in büyüsü de burada.

“Alternatf outdoor”, “İnteraktif kiosklar” ya da “Kamusal erişim terminalleri” olarak değişik biçimlerde adlandırılan outernet, bugün dünyada dijital ekonominin en gözde ürünlerinden biri haline geliyor. Tüm dünyada 2000’deki outdoor-açık hava reklam harcamalarının 5.2 milyar doları bulduğu tahmin edilirken, bu rakamdan outernet’e düşen pay ise yüzde 8.3.

Şirketler için mükemmel araç

Jupiter MediaMetrix araştırma şirketi analistlerinden Marissa Gluck’a göre, bu oran, çok kısa zamanda önemli rakamlara ulaşacak. Gluck, “Outernet uzun zamandır destekleyicilerinin hayallerini süsleyen bir fikir olarak kaldı ancak uygulamaların ortaya çıkardıklarına bakıldıkça bu alanın ne kadar verimli bir alan olduğu keşfedilmeye başladı.

Uygulamaların ve bu alana yapılan yatırımların sayısı da arttı ve artmaya devam ediyor” diyor. Ona göre, outernet, bugün bile finastan elektroniğe, medyadan tüketim ürünlerine pek çok alandaki şirketler için mükemmel bir kanal haline geldi.

Cahners In-Stat Group adlı araştırma şirketinin verilerine göre, 2000’de toplam reklam harcamaları içinde kiosk’ların payı 848.000 dolar düzeyinde idi. 2004 yılında bu rakamın 1.2 milyar dolara ulaşabileceği tahmin ediliyor.

Reklam sektöründe outernet’e hala kuşkuyla bakanlar var. Ancak, bütün bunlara rağmen, uzmanlar, kiosklar ve geliştirilen diğer interaktif ürünlerin geleceği konusunda çok parlak tahminler yapıyorlar. Buna göre, hastanelerden otobüs duraklarına; ücretli telefonlardan para makinalarına kadar insanların bekledikleri, kullandıkları her mekanda kiosklar yerlerini almaya devam edecekler.

Dünyadan örnek uygulamalar

Halihazırda tüketici elektroniği satan mağazalardaki ürün tanıtım birimlerini ya da havaalanlarındaki kamusal internet erişim istasyonlarını düşünün. Outernet uygulamaları, örneğin kiosklar da işte bunlara benziyor. Kiosklar genellikle, her gün binlerce insanın gelip geçtiği büyük alışveriş merkezleri ya da havaalanları gibi halka açık geniş alanlara yerleştiriliyor. Bunlardan başka alanlarda da çeşitli kullanımları var. Örneğin San Francisco merkezli Netpulse Communications şirketi son olarak interaktif kioskları birer spor ekipmanı olarak spor salonlarına yerleştirdi.

Özellikle Amerika’da, Circuit City Stores, Barner&Noble ya da GAP gibi grupların mağzalarında da bu interaktif kiosklarla sıkça rastlanıyor.

Bu ürünü benimseyenler arasında uluslararası dev şirketler de var. Procter&Gamble (P&G)  de bunlardan biri. “Innovation Location” adıyla bir program başlatan şirket, Ohio’daki mağazalarına gençler için iki kiosk yerleştirerek işe başladı. P&G, bu programla, kazançlarını artırmayı değil, hedef kitleyi yakalamayı amaçlıyor, prestijini artırıcı bir unsur olarak görüyor.

Elektronik benzin istasyonları

İnternet kisoklarının sıkça görüldüğü yerlerden biri de benzin istasyonları. ABD’de interaktif kiosklar aracılığıyla (ATM’ler ve interaktif ödeme terminalleri de bunlar arasında sayılabilir) yılda yaklaşık 100 milyar işlem gerçekleştiriliyor. Ülkede, interaktif benzin istasyonları pazarının büyük bir bölümüne Kaliforniya merkezli Ten Square firması hakim durumda. Firma, “Elapsed Time Management” teknolojisiyle müşterilerine benzin doldurma, ödeme ve faturalama gibi işlemlerde zamandan tasarruf ve kolaylık sağlıyor.

Benzin istasyonlarındaki kiosklar sadece bu işe yaramıyor. Ayrıca, bu kiosklar aracılığıyla, yiyecek-içecek siparişi, bilet rezervasyonları, trafik bilgileri ya da harita hizmetleri de alınabiliyor. Örneğin tek tuşla deposunu doldurma talimatı veren bir tüketici, deposu dolarken bir yandan dolan yakıtın tutarını, miktarını da ekrandan izleyebiliyor. Aynı anda akşamki konser için bilet de alması mümkün.

Ten Square firmasının CEO’su Scott Slinker’a göre, outernet pazarı firmalara, müşterileriyle dört dörtlük bir iletişim fırsatı sunuyor. Bunun, yüz yüze iletişim kadar etkili bir iletişim biçimi olduğunu belirten Slinker, “Firmalar müşterilerinin ne dediğini dinlemedikleri sürece markalarının sürekliliğini sağlayamazlar. İşte bu yüzde interaktif iletişim çok önemli” diyor.

Yolculukta internet keyfi

Koltuklara monte edilen küçücük ekranlar, tahmin edebileceğinizden çok daha büyük reklam ve pazarlama olanakları sunuyor. Bugün özellikle uçaklarda ve bazı otobüslerde kullanılan seat-back tabanlı internet terminalleri, yolculara seyahat sırasında iyi vakit geçirme, bilgi edinme ya da alışveriş yapma gibi olanaklar sunarken, firmalara da birer tüketici olarak yolcuların dikkatini çekme şansı veriyor.

Reklamcılar en çok rağbet ettikleri outernet ekranları bunlar. Koltukların arkasına yerleştirilmiş bu ekranlardan bannerlar, küçük ama eğlenceli multimedya programları ile ürün tanıtımı yapmak çok daha kolay.

İnteraktif koltuk üretiminde lider New York’lu ChoiceSeat firması, uçaklar, otobüsler, hızlı trenlerden sonra bu sistemi satdyumlara da taşıdı. Uzmanların marka geliştirmede büyük bir fırsat olarak değerlendirdikleri interaktif koltuklar, önümüzdeki yıllarda hiç sınır tanımayacak gibi görünüyor.

Türkiye’de bankalar öncü

Küçük adımlarla pazar payını genişletmeye başlayan outernet sektörü Türkiye’de de giderek yaygınlaşıyor. Koçsistem gibi interaktif kiosk üreten firmalar pazarın gidişatından oldukça memnun. Dünya'da ve Türkiye’de internet tabanlı çözümlerin hızla yaygınlaştığını belirten Koçsistem BusinessLine Ürün Yöneticisi Arman İnce, parekende tüketim sektörünün hızla büyümesini de, kiosk pazarının hızla büyüyeceğine işaret eden bir gösterge olarak değerlendiriyor. Özellikle, internet bankacılığı, fatura ödemeleri, bilgi aktarımı gibi konularda kiosk’un alternatifsiz bir ürün olduğunu kaydeden İnce, kiosk ürünlerinin bu nedenle özellikle banka şubelerinde, alışveriş merkezlerinde hızla kurularak yaygınlaştığını söylüyor.

Bugün Türkiye’de gerçekten de en çok ilgi gösteren sektör bankacılık sektörü. Pek çok banka interaktif bankacılık işlemlerini kolaylaştırıp, yaygınlaştırmak üzere interaktif kiosk uygulamalarını seçiyor. Yapı Kredi, Pamukbank, Citibank Türkiye’de interaktif  kioskları kullanan bankalardan bazıları. Bankaların dışında başka alanlarda da kiosk çözümleri mevcut. Örneğin konser ve maç biletleri satan Biletix firması da pek çok mağazasına ve çeşitli kamusal mekanlara kiosklarını yerleştirmiş durumda.
 
Pazarda gelişme çok hızlı

Türkiye’de yaklaşık 5 yıllık bir geçmişi olan outernet  pazarı, bilgisayar  ve internet sektörünün etkili çözümleriyle çok hızlı bir ilerleme kaydediyor. Uzmanlar, pazarın hızlı büyüyeceğine inanıyor. Yapılan tahminler, kioks ve benzeri ürünler alanındaki büyümenin önümüzdeki 2 yılda ortalama yüzde 40 düzeyinde gerçekleşeceğini gösteriyor. Aynı uzmanlara göre sonraki yıllarda büyüme oranı yüzde 20 düzeyinde sabitleşecek.

Bu doğrultuda pazar paylarının da ; en yaygın, hızlı ve iyi hizmeti, en üstün yönetilebilirliği , en iyi ve en güvenilebilir geri beslemeyi ve raporlamayı yapabilen, sağlam ve yüksek teknoloji destekli  kiosklar arasında paylaşılacağı ve bu doğrultuda şekilleneceği kaydedilmekte.
 
KIOSK’LAR NEREDE KULLANILABİLİR?

*Kumusal internet erişimi,

*Alternatif bankacılık,

*Alışveriş merkezleri,

*Ürün ve hizmet bilgileri,

*Turist enformasyon,

*Online bilet satışı

*İnteraktif ürün tanıtımı,

*Self servis hediye kaydı,

*Mağazada ürün yönlendirmede,

*Online katalog siparişi,

*İnsan kaynakları ve eleman eğitimi,

*Promosyon ve kupon dağıtımı,

*Self servis ve fatura ödeme,

*Telefon bazlı ve interaktif iletişim,

*Online oyun ve eğlence

*İnternet servis sağlayıcıları

“PAZAR ÇOK HIZLI BÜYÜYECEK”

Koçsistem BusinessLine Ürün Yöneticisi Arman İnce, Türkiye’de kiosk uygulamaları ve geleceği konusunda şu değerlendirmeleri yapıyor:

“KoçSistem, hızla değişen ve gelişen sektör dinamiklerini gözönüne alarak multimedia kiosk üretimine ve satışına girme kararı almıştır. Türkiye’de ve dünyada internet tabanlı çözümlerin hızla yaygınlaşması ve perakende tüketim sektörünün hızla büyümesi, kiosk pazarının da hızla gelişeceğini göstermektedir. Özellikle, internet bankacılığı, fatura ödemeleri ve bilgi aktarımı gibi konularda kiosk alternatifsiz bir üründür. Bu amaçla kiosk ürünleri banka şubelerinde, alışveriş merkezlerinde hızla kurulmakta ve yaygınlaşmaktadır.

Bu konuda Asista firması ile iş ortaklığı anlaşması imzalandı. Asista firması, Türkiye çapında KoçSistem için üretim organizasyonu sorumluluğunu, KoçSistem ise bu kiosk’ların yine Türkiye’de tek yetkili satıcısı konumunda olmuştur.

Sahip olduğumuz multimedia kiosk ürünleri, dünyada kiosk kabini üretiminde lider durumunda olan Factura firmasının üretim lisansı altında müşterilerimizin her türlü ihtiyacını karşılayabilecek esneklikte üretilebilmektedir. Genel sektöre bakıldığında, kiosk’ların multimedia özelliği bu tür esneklikler ile sağlanmakta olup bu da sadece Türkiye’de bizim üretimimizde gerçekleşmektedir.

Üretmiş olduğumuz kiosk ürünleri konusundaki en önemli referanslarımız ise Yapı Kredi Bankası, Pamukbank, Citibank ve Biletix firmaları olarak sayılabilir. “