IP Telefonun Öncü Şirketi

Arda Ünsal / Nevotek Genel Müdürü  
 
Nevotek, belki de çok kişinin adını duymadığı bir şirket. Sadece 2 yıllık bir geçmişi var. Üç arkadaş tarafından kurulmuş. “IP telefona odaklı bir şirket” olarak kendilerini tanıtıyorlar. Şirketin ortaklarından Arda Ünsal, “Bu alanda Cisco’nun stratejik ortaklarından biriyiz. Onlara ürün geliştiriyoruz” diyerek iş hedeflerini açıklıyor. Ardından da bu alanın önümüzdeki 5 yılda çok önemli gelişmelere sahne olacağına dikkat çekiyor. Ünsal, “Önümüzdeki 1 sene içerisinde dünyanın değişik yerlerinde ofislerimiz açılacak ve her yerde aynı anda çalışabilir hale geleceğiz” diyor  
 
“Voice over IP” ya da VOIP dediğimiz sistem aslında çok yeni. Sesin internet hattı üzerinden iletilmesi uygulamaları son birkaç senedir gündemde. Ancak, hızla yaygınlaşıyor. VOIP konusunda uzman Cisco’nun IP telefonları da bu yeni teknolojiyi kullanıcıların hizmetine sunuyor. Ancak, daha fazlasını yapan bir başka şirket var. Bir Türk şirketi olan Nevotek de bunlardan biri…  
 
Cisco’nun dünya çapında stratejik ortağı olan Nevotek, bu alandaki yenilikçi yaklaşımlarıyla dikkati çekiyor. Şu anda sadece Cisco’nun IP telefonları için uygulama geliştiren şirket, bu alanın önemli isimleri olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. Şu anda “Cisco’nun vazgeçilmez stratejik ortakları”ndan biri olarak kabul ediliyor.  
 
Şirketin geçmişi çok eski değil. 2001 yılında, üç ortak tarafından kurulmuş. Arda Ünsal, Tankut Turhan ve Erdinç Göğüş, kendi alanlarındaki bu öncü işi üstlenmişler. Kısa sürede de dünya çapında bir isim edinmişler.  
 
Nevotek’in genel müdürü Arda Ünsal’la şirketin geliştirdiği uygulamaları, bu uygulamalarla IP telefonların sağladığı kolaylıkları ve gelecekte ne gibi uygulamaların söz konusu olacağını konuştuk. Türkiye’den çok uluslararası pazarı hedeflediklerini söyleyen Unsal, dünya çapında IP platformunun önümüzdeki 5 sene içerisinde çok önemli gelişmelere sahne olacağını kaydetti. Türkiye’de de gelişmelerin dünyayla paralel gerçekleşeceğini ifade eden Unsal’ın sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:  
 
Önce şirketi tanıyarak başlayalım; Nevotek ne zaman ne amaçla kuruldu?  
 
Nevotek 1991 yılının sonlarında kuruldu. Kuruluşunun tek amacı Cisco ile uzantılı olarak çalışmak ve onun IP telefonlarında kullanılan uygulamaları geliştirip, bunları tüm dünya çapında satmak.  
 
Kuruluşundan itibaren bir yıl süresince belli bir takım ürünleri geliştirmede yoğunlaştık. Bu ürünlerin geliştirilmesi bir yıl kadar sürdü. Ardından bu ürünlerin Cisco ve üçüncü bir parti tarafından testleri gerçekleştirildi. Şu anda bu ürünler satışa hazır durumda. Hatta bugüne kadar yurtdışında birkaç yerde satışa sunuldu.  
 
Katma değerli bir iş yapıyoruz. Cisco’nun IP telefonlarından bu işlemleri gerçekleştirmek için mutlaka Nevotek’in ürettiği yazılımlarına da beraberinde sahip olmak gerekiyor. Bizim tek konumuz Cisco IP telefonu. Bunun dışında hiçbir şeyle ilgilenmiyoruz. Focus olmuş bir şirketiz. Kuruluş amacımız ve yaptığımız iş özetle bu.  
 
Geliştirdiğiniz uygulamalar neler?  
 
Örneğin, ürünlerimizden bir tanesi 5 yıldızlı otellere yönelik. “Property management system” dediğimiz, otelin kendi ihtiyaçlarını karşılayan bir sistemi vardır. Otele girip check-in yaptırdığınızda size ait tüm bilgiler bu sisteme kaydolur. Çıkarken de yine aynı sistem üzerinden faturanız verilir.  
 
İşte bu sistemin telefon sistemi ile büyük bir entegrasyonu söz konusu. Otele girdiğiniz zaman odanızın telefonu otomatik olarak açılıyor, çıktığınız zaman da otomatik olarak kapanıyor. Bunun dışında uyandırma servisi kullanabiliyorsunuz. İşte bunlar gibi otellerin müşterilerine sundukları birçok hizmetler var.  
 
Bizim yaptığımız şey Cisco’nun IP telefonu platformunda otellerdeki sistem ile Cisco IP telefonu platformunun entegrasyonunu. Bu, IP telefonuyla gelen başka olanakları da otelin müşterilerine sunmasına olanak sağlıyor. Örneğin, müşteriler bu telefonlar üzerinden direk olarak e-mail alıp gönderebiliyorlar. Bu telefonlar üzerinde otel müşterisine reklam gösterilebiliyor. Müşteri telefon üzerinden diyelim bir restoranın reklamını gördü. Dilerse o restoranı hemen arayabiliyor, rezervasyonunu yaptırabiliyor.  
 
Bugün hali hazırda bu uygulamaları kullanan oteller hangileri?  
 
Örneğin, Divan Oteli’nde bu uygulama başlatıldı. Hali hazırda otelin executive odalarında kullanılıyor. Yurt dışında ünlü otel zincirlerinden Inter Continental gibi oteller bu uygulamayı müşterilerine sunuyorlar.  
 
Başka ne gibi uygulamalar söz konusu?  
 
Örneğin faturalama sistemleri var. Yine Cisco’nun IP telefonu platformunda telefon görüşmelerinin detaylarının alınabildiği bir unit var. Bunun dışında bir “voice mail” sistemimiz var. Bu sistem tek bir “voice mail” sisteminin, birden çok şirkette aynı anda kullandırılabilmesi özelliğine sahip.  
 
Bir de şu anda henüz geliştirilme aşamasında olan ürünler var. Bunlar da ilaç, perakende ve petrol sektörlerine yönelik ürünler. Aslında bizim sadece bir ürünümüz otellerde kullanılıyor. Diğer tüm şirketlerde kullanılabilecek ürünlerimiz var. Örneğin, yakın zamanda Arçelik’te kullanmaya başlanan bir ürünümüz var.  
 
Bu ürün nasıl bir ürün. Şirkete ne gibi faydalar sağlıyor?  
 
IP telefonu dediğimiz telefon, aslında bir telefon cihazı değil. Telefon özelliği de olan, telefon görünümlü bir bilgisayar. Aslında masanızdaki bilgisayarı da bu telefona bağlıyorsunuz. Üzerinde örneğin kontak isimleri var. Bunlardan herhangi birini ara dediğiniz zaman, otomatik olarak telefonunuz o kişiye bağlanıyor.  
 
Aynı şekilde e-mail göndermeniz mümkün. E-mail tuşuna bastığınız zaman telefonunuz çalıyor. Sistem mesajınızı okuyor diye bir mesaj alıyorsunuz. Uzun bir e-mail yazmak yerine, telefona konuşarak elektronik postanızı çok basit bir şekilde sesli mesaj olarak gönderebiliyorsunuz.  
 
“Voice mail” sistemi birden çok şirkette aynı anda kullanılabiliyor. Örneğin, yurtdışına gittiniz. İstanbul’u aramanız gerekiyor. İnternet üzerinden kendi account’unuza girerek sesli mesaj gönderebiliyor ya da mesajlarınıza cevap verebiliyorsunuz.  
 
Yine faturalama ürünümüz Arçelik tarafından kullanılıyor. Şirket kendi içindeki tüm konuşmalarını kendisi raporlayabiliyor. Hangi saatlerde daha çok konuşulmuş, hangi departmana ne kadar fatura geliyor görebiliyorlar. Bunlar her yerde, her şirkette kullanılabilecek ürünler.  
 
Şirketlere özel talepleri de karşılıyor musunuz?  
 
Evet. Örneğin bir şirket gelip bina yönetim sistemi ile bir entegrasyon istedi. Bu sistemde yangın alarmı gibi bazı alarmlar da var. Bu alarmların telefonlara gelmesini istiyorlardı. IP telefonların ekranları var. Binanın tüm alarmlarını alıp telefon ekranlarına yolladık. Her şeyi yapabiliyoruz. IP telefonlarında, belirli bir standartta, bu data hattı üzerine bağlı olan herhangi bir yerden bilgi çağırabiliyorsunuz.  
 
Bu sizin şirketiniz içerisindeki bir bilgi kaynağı olabilir ya da internet üzerindeki her hangi bir yer olabilir. Bir örnek verelim. IP telefonu üzerinde servisler diye bir tuş var. Bu servislerden bir tanesi uçakların iniş kalkış bilgileri olsun. Devlet Havayolları ile anlaşmanız varsa, nasıl internet üzerinden izleyebiliyorsanız, bu bilgileri IP telefonunuz üzerinden de izleyebiliyorsunuz. Bu bir servistir.  
 
Diyelim Devlet Demiryolları’ndan bilet satın almak istiyorsunuz. Nasıl internet üzerinden bilet satın alabiliyorsanız, IP telefonunuz üzerinden de satın alabilirsiniz. Sinema biletinizi burada alabilirsiniz, filmle ilgili bu bilgilere ulaşabilirsiniz. En yakın eczaneyi ya da nöbetçi eczaneyi öğrenebilirsiniz. Dolayısıyla, herhangi bir yerdeki bilgiye IP telefonunuzdan ulaşmanız mümkün. Yeter ki o servis size tanımlı olsun.  
 
Bu servislerin yapılması kolay bir iş. Bunu yapan pek çok firma var. Bizim yaptığımız iş biraz daha komplike. Bir otelde bu servislerin verildiğini düşünün. Diyelim, bir turist olarak otelde kalıyorsunuz. İstanbul’un şehir rehberine ulaşmak istiyorsunuz. Buna ulaşabiliyorsunuz. Otel bu hizmetinden para da kazanabiliyor. Örneğin rehber için X restoranının reklamını alabiliyor. E-mail alıp verme, telefon konuşmalarınızın otelden çıkışta faturalandırılması gibi pek çok komplike uygulamayı biz gerçekleştiriyoruz. Talebe göre de benzeri pek çok entegrasyonu hayata geçirebiliyoruz.  
 
Sizin yaptığınız iş yapan başka firmalar var mı?  
 
Türkiye’de yok. Dünyada da çok çok az sayıda firma var. Biz Cisco’nun dünya çapında stratejik uygulama geliştirme partnerlarından bir tanesiyiz. Böyle bir partnerlık çok zor bir iş.  
Cisco ile stratejik işbirliğine girebilmeniz için ürünlerinizin her şeyden önce Cisco tarafından stratejik bulunması gerekiyor. Bu ürünler sonuçta Cisco’nun kendi ürünleriymiş gibi satılıyor.  
 
Nevotek, küçük bir şirket. İşi sadece Cisco IP telefonları için yazılım üretmek. 10 kişilik bir ekiple çalışıyor. Ancak, dünya çapında Cisco ile stratejik işbirliği yapıyor. Bu açıdan biz çok farklı bir örnek olarak gösterilmekteyiz.  
 
Nevotek karlı bir şirket mi?  
 
Biz daha hala emekleme safhasındayız aslında. Ürün geliştirme safhasını aştık.  Önümüzde daha çok yol var. Türkiye için kurulmuş bir şirket değiliz. Dünyaya yönelik üretim yapıyoruz. Cisco dünya çapında bir şirket ve dünya çapında satış yapıyor. Bizim de daha büyük bir şirket olmamızı istiyor. Önümüzdeki 1 sene içerisinde dünyanın değişik yerlerinde ofislerimiz açılacak ve her yerde aynı anda çalışabilir hale geleceğiz.  
 
Yine IP telefonu üzerinde farklı sektörler için uygulamalar üreteceğiz. Bu uygulamaları geliştireceğiz, daha çok çözüm üreteceğiz. Çalışmalarımız hali hazırda sürüyor. Bizim yaptığımız işin Türkiye’de olmasının çok fazla bir manası yok, olmasına gerek de yok. Amacımız dünya çapında hizmet vermek. Satışlarımız şu anda oldukça iyi bir noktaya geldi. Artık dünyadaki belli başlı otel zincirleri alır duruma geldiler. Değerlendirme aşamasındalar. Bazılarıyla anlaşmalar yaptık.  
 
“TÜRKİYE’DE IP PALTFORMU ÖZELLEŞTİRMEYİ BEKLİYOR”  
 
VOIP (voice over IP) denilen sistem nedir? Bu sistem bugün Türkiye’de ne kadar yaygın kullanılıyor?  
 
IP, internet protokolü demek. Bilgisayarımızın hepsinde bu protokol kullanılıyor. Siz eğer sesi de aynı protokol üzerine taşıyabiliyorsanız, aynı kablo üzerinden hem datayı hem sesi taşıyabiliyorsunuz demektir. Bu her şeyden önce çok önemli bir maliyet avantajı getirir. Bunun üzerine ileride görüntüyü de getirebilirsiniz ve her şeyi tek bir IP üzerinden yürütebilirsiniz.  
 
Sesin bu data hatları üzerinden taşınması birkaç senelik bir şey. Türkiye’ye hızlı girdi. Dünyanın gittiği yön belli. Eninde sonunda herkes bu sisteme geçecek. Dünyayla paralel olarak Türkiye’de de bugün şirketler “voice over IP” dediğimiz platformu kullanmaya başladılar.  
 
Türk Telekom’un özelleştirmesinden sonra sistemin kullanımı çok daha fazla yaygınlaşacak. Çünkü, şu anda hala Türk Telekom’un DSL hatlarında bir tekeli söz konusu. Bu ortadan kalktıktan sonra çok süratli gelişmeler göreceğiz. Şu anda özel şirketlerin dış hatlarda böyle bir servis verme imkanı yok çünkü legal değil ancak bu senenin sonunda legal hale gelecek.  
 
Veriyi, sesi, görüntüyü aynı hat üzerinden iletebilmenin ne gibi faydaları var?  
 
Aslında ikiye ayıralım. Varolan binalar ve yeni yapılacak olarak bakalım. Yeni yapılacak olan binalarda, mühendisler bir telefon hattı, bir data hattı çekmek yerine tek bir kabloda hepsini toplamayı tercih edecektir. Böylece kablo masrafından kurtulacaktır. Dolayısıyla, avantajları daha binanın yapılışında başlıyor.  
 
Türkiye’de yeni yapılacak olan binalarda mutlaka bu tercih edilmeli. ABD’de yeni yeni televizyon yayınları da IP üzerinden başlanmış durumda. Beklentiler, evlerde de tek kablo üzerinden her şeyin yürütülebileceği yönünde. Bunun ne kadar zamanda olacağını söylemek de mümkün. Önümüzdeki 5 sene içerisinde çok süratli bir geçiş olacağını düşünüyorum. Türkiye’de bu gelişimi etkileyen en önemli faktörlerden bir tanesi, daha önce de söylediğim gibi, Türk Telekom’un özelleştirmesi.