“Koç Bilgi Grubu 3 Alanda Büyüyecek”

Mehmet Nalbantoğlu, Türk bilişim sektörünün deneyimli profesyonellerinden. 2002’de Compaq’ın genel müdürüyken, şirketin HP ile birleşmesi sonucu görevinden ayrıldı. Ardından bir dönem lojistik sektöründe çalıştı. Ocak ayında ise Koç Bilgi Grubu Genel Müdürü olarak yeniden sektöre döndü. Grupta radikal bir yeniden yapılanmaya gitmeyeceğini söylüyor. Ancak, “Mevcut birikimimizi ortaya çıkmamış bir kara elmasa benzetiyorum” diye konuşuyor. Bu doğrultuda yeni fırsatları odaklanacaklarına dikkat çekiyor. Nalbantoğlu, “Yeni dönemde e-dönüşüm, Telekom ve yeni teknolojiler olmak üzere 3 temel alanda büyüyeceğiz” sözleriyle de hedefini ortaya koyuyor.

Koç Grubu, geçtiğimiz dönemde telekom ihalelerinde olumsuz sonuçlar aldı. Ardından gelen süreçte grubun bilgi ve iletişim sektöründeki faaliyetlerini bırakacağı tartışmaları gündeme geldi. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç’un “Bilişimi terk etmiyoruz” açıklamasından sonra, tartışmalar hafifledi. Sektörün tecrübeli profesyonellerinden Mehmet Nalbantoğlu’nun Koç Bilgi Grubu Genel Müdürü olarak atanması ise son noktayı koydu. Şimdi herkes yeni dönemde Koç Grubu’nun bilgi ve iletişim teknolojileri tarafında neler yapacağını merak ediyor. Mehmet Nalbantoğlu ile girilen yeni dönemde, Koç Bilgi Grubu’ndan yeni yatırımlar, yeni projeler bekleniyor.

Mehmet Nalbantoğlu, göreve geldikten sonra ilk röportajını Capital’e verdi. Koç Bilgi Grubu’nun yeni dönem planlarını, gelecek hedeflerini anlattı. Göreve geldikten sonra grup bünyesindeki şirketlerin performanslarını tek tek inceleme fırsatı bulan Nalbantoğlu, yeni dönemde hiçbirinin küçülme ya da tasfiyesine gerek olmadığını söylüyor ve ekliyor:

 “Bugün Koç Bilgi Grubu çatısı altında bulunan şirketlerin hepsi, 2000 yılında başlayan bir danışmanlık sürecinde kurulmuş yapılanmalar. Her yapılanma kendi içerisinde bir özellik arz ediyor. Yeni dönemde verimlilikleri ve aralarındaki sinerji artacak. Büyüyerek yollarına devam edecekler”.

Mehmet Nalbantoğlu ile KoçBilgi Grubu şirketlerinin yeni dönem planlarını, Türkiye’de bilişim sektörünün gideceği yönü konuştuk. Nalbantoğlu’nun sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:

*Koç Bilgi Grubu'na geçişiniz nasıl oldu; kimden, ne zaman, nasıl teklif aldınız?
Ali Bey, (Ali Koç) yeni döneme yönelik bir araştırma yapmış. Koç Bilgi Grubu’nda yeni açılımları, yeni projeleri hayata geçirmek üzere kiminle çalışabilirim diye piyasayı araştırmış. Bunun sonucunda sektörün önde gelen üst düzey yöneticileri, kendisine benim adımı vermişler. Benim göreve gelmem bir görüşme davetiyle başladı. Sonra da hayatımdaki en hızlı kararlardan birini verdim. Birkaç görüşmeden sonra, birlikte çok güzel işler yapacağımıza inandım. Hiç tereddütsüz bu teklifi kabul ettim.

*Koç Bilgi Grubu’na Bağlı şirketlerinin son dönemdeki performanslarını nasıl değerlendiriyorsunuz. Hangisi iyi, hangileri destek istiyor?
Bu şirketlerin hepsi kendi alanlarında çok özel değerler. Ancak bu özel değerlerin maddi karşılığı, yatırımcının beklentisi anlamında tatmin edici düzeyde hiçbir zaman olmadı. Son 5 yıldır bu tüm teknoloji sektörü için geçerli. Performans anlamında, sektörün genel gidişatına paralel olarak Koç Bilgi Grubu şirketlerinin hepsi başarılı. Sektör konjonktürü içerisinde hepsi konularında çok net, açık ara pazar lideri olan yapılar. Koç’un bulunduğu her pazarda liderlik ilkesine birebir uyuyorlar.

2005 yılı bütün sektörlerde olduğu gibi bilişimde de ciddi hareketlenmelerin olduğu, çok büyük ciroların yapıldığı, büyük rakamların konuşulduğu bir yıl oldu. Özellikle PC pazarındaki patlama öne çıktı. Burada kritik olan iki nokta var. Birincisi Koç Bilgi Grubu şirketlerinin hiçbiri PC pazarı odaklı çalışan yapılar değil. Tamamen değer ve çözüm üzerine odaklanmış yapılar söz konusu. Bu yapılanmaların hepsinde, sektör genelinde baktığımız zaman cirosal büyüklüklerin tatmin edici olduğunu görüyoruz. Ancak diğer taraftan, kârlılık anlamında bütün sektörde olduğu gibi sıkıntı var.

Burada kârlılığa iki boyutta yaklaşmak gerekiyor. Birincisi, sektörün genelinde kârlılık sıkıntısı var. Uluslararası oyuncuların oyunun kurallarını değiştirmesi, birtakım ürünleri tüketim malzemesi haline getirdi. Bunun etkisi de büyük oldu.

İkinci boyutta ise derin krizin etkisi söz konusu. Derin krizin akabinde şu anda Türkiye’de sistem bütünleyici kimliği ile rol alan birçok yapı, yaşam mücadelesini nakit akış döngüsü üzerine oturtmuş durumda. Bu şirketlerin, sürekliliklerini sağlayabilmeleri için mutlaka yeni projeler alması gerekiyor. Biz bu dönemde bütün sıkıntılara rağmen, hiçbir zaman nakit akış döngüsü bazında projelere girip, maliyetinin altında iş alarak, projeleri başarısız kılacak yaklaşımlarda bulunmadık. Bu bağlamda da kârlılık sıkıntısını daha derinden hissettik.

*Mevcut işlerinizden tasfiye edilmesi gündeme gelenler var mı? Önümüzdeki dönem bütün işler devam edecek mi?
Koç Bilgi Grubu bünyesindeki şirketlerin her biri, kendi alanlarında çok önemli bir değer ifade ediyorlar. Tasfiye söz konusu değil. Bunların hepsi, 2000 yılında başlayan bir danışmanlık sürecinde kurulmuş yapılanmalar. Her yapılanma kendi içerisinde bir özellik arz ediyor. Bugün örneğin Promena gibi bir elektronik satın alma sitesini alıp başka bir yapının içerisine koymak anlamlı değil. Kendi satın almasını elektronik ihale vasıtasıyla yapmak isteyen birçok şirket, bu hizmeti bu bünyeden alabilir. Promena, bu alandaki yatırımlarına devam edecek. Bu yapının daha etkin olması, büyütülmesi için pazarda stratejik işbirlikleri gerekirse, buna açığız.

Diğer yandan örneğin Geveze’nin ses teknolojileri üzerindeki birikimini alıp tasfiye edemezsiniz. Yine Biletix kendi içerisinde dev bir marka oldu. Bu yapının başka işlerle entegre olması zaten söz konusu değil. Telekom sektörü tarafında Koç.net ile olan pozisyonlamamız, arkamızdan gelen 3 oyuncunun toplamından büyük bir operasyonu yönetiyor. Sonuçta bütün şirketler kendi uzmanlık alanlarında devam edecekler.

*Koç Bilgi Grubu sizin liderliğinizde yeni bir döneme giriyor diyebilir miyiz; yeni bir yapılanma söz konusu olacak mı? Neler değişecek?
Değişim her zaman olacak. Olmaması mümkün değil. Ancak, çok özel, çok hızlı, radikal bir yeniden yapılanma olmayacak. Buna ihtiyaç yok. Koçsistem-Koç.net bünyesinde ortak bir takım faaliyet alanları var. Buradan sinerjik yeni açılımlar yaratma, işbirliği oluşturma anlamında bir takım gelişimler olacak. Bunu en büyük fırsat alanlarından biri olarak görüyoruz.

Bizim yeniden yapılanmadan anladığımız, pazarın dinamiklerinin değişmesi doğrultusunda değişmek. Bilgisayar sektörü artık iletişimle tamamen iç içe geçmiş durumda. Tüm network operatörleri veri taşıma ile işe başladılar. Bu süreç bugün uluslararası, ekonomik ses taşıma işine dönüştü. Önümüzdeki dönem çok daha farklı bir format söz konusu olacak. Örneğin, çok farklı katma değerli hizmetler gündeme gelecek. Burada bizim çok özel bir konumumuz var. Mevcut birikimimizi ortaya çıkmamış bir kara elmasa benzetiyorum. Sonuçta yeni dönem bizim için yeniden yapılanma değil, yeni fırsatları adresleme dönemi olacak. Mevcut yapıları daha verimli ve sinerjik biçimde çalıştırıyor olacağız.

İnsan kaynakları tarafında da ihtiyaçlar doğrultusunda yenilikler olacak. Değişik programlar gündeme gelecek. Yeni mezun arkadaşlarımıza bir takım fırsatlar sunmak istiyoruz. Örneğin, SAP Akademi adı altında bir program çerçevesinde yeni mezun 15 arkadaşımızı çok hızlı bir şekilde işe alacağız. Buradan mezun olan arkadaşları uluslararası alanda da değerli elemanlar haline getirmek istiyoruz. Burada hem bizim çok hızlı büyüyen ihtiyaçlarımıza cevap vermeyi amaçlıyoruz, hem de buna bir sosyal sorumluluk olarak bakıyoruz. Sürekli bu tür programlarla işe alımlara devam edeceğiz. Yönetim tarafında kısa vadede bir ihtiyaç yok. Koçsistem’e yeni bir atama yapılmayacak. Koçsistem’in özellikle Ankara faaliyetlerini doğrudan kendime bağladım. İstanbul operasyonunda da daha güçlendirilmiş genel müdür yardımcılığı pozisyonları olacak.

*Önümüzdeki dönem yeni alanlara yatırım planlanıyor mu? Büyüme planı nasıl olacak?
“E-dönüşüm”, “Telekom” ve “Yeni teknolojiler” olmak üzere 3 alanda büyüme hedefimiz var. Koç.net’in ve Koçsistem’in segmentleri aslında bir yerde örtüşüyor. Bu iki şirketle birlikte telekom sektöründeki fırsatları kovalayacağız. Pazar dinamikleri çok hızlı değişiyor. Bu değişim içerisinde, topluluk bünyesinde yapmış olduğumuz ciddi bir e-dönüşüm projesi var. Koçsistem ve Koç.net yapılanmasında bu proje ile edinilmiş büyük bir bilgi birikimi söz konusu. Bu değerin hiçbir sınır tanımadan, ülkemizdeki hatta coğrafyamızdaki diğer özel sektör veya kamudaki projelerde kullanılmasını hedefliyoruz.

Konularında lider olan Koç Topluluğu şirketlerinde bu bilgi birikimi tecrübeye dönüştü. Bunlar sadece kağıt üzerindeki değerler de değil, gerçek hayatta tecrübe edildi. Yeni dönemde bu çözümleri daha fazla ön plana çıkaracağız.

Telekom sektöründe çok ciddi boyutlarda teknoloji dış kaynak kullanımı söz konusu olacak. Gerek GSM operatörlerinin kendi kullanmış oldukları network altyapıları, gerekse bilgisayar ağırlıklı teknoloji altyapılarının bir bütün olarak ele alınıp işletilebilmesi gerekecek. Biz bu konuda iddialıyız.

Son olarak yeni gelişen bir takım teknolojiler var. Özellikle mobil tarafta hayatımıza giren bu teknolojilere yatırım yapıyor olacağız. Örneğin, RFID, hayatımızı değiştirecek teknolojilerden biri. Burada yine çok güzel bir pozisyonlamamız var. Türkiye’de bu teknolojilere yatırımsal olarak önderlik yapan kuruluşlar yine bizim topluluğumuz bünyesinde yer alıyor. Burada çok güzel projeler yapıyoruz. Bunlar önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde hayatımıza çok hızlı biçimde girecek. Kısa süre sonra kullandığımız bir çip ile,w bütün tıbbi geçmişimizden tutun banka hesaplarımızın geçmişine kadar tüm bilgilerimizi yanımızda taşıyor olacağız. Bu bilgilerin ticari anlamda kullanımında da değişik uygulamalar, çözümler göreceğiz.

*Devam eden büyük projeler neler, önümüzdeki dönem başlayacak yeni büyük projeler var mı?
Çok enteresan projeler var. Birkaç tanesini paylaşabilirim. Örneğin, Tansaş’ın iş süreçlerini hiç kesintiye uğratmadan, 3 gün içerisinde Garanti Bankası’nın Güneşli’deki merkezinden Koçsistem’e taşıdık. Veri merkezi projelerini dış kaynak anlamında vermek isteyen kuruluşların hiç endişe duymasına gerek olmadığına dikkat çekmek için bu örneğin özellikle altını çiziyorum.

Şu anda Türkiye’nin en büyük yapılanmalarından biri Koçbank ile Yapı Kredi’nin entegrasyon süreci. Koç Bilgi Grubu’nun bilgi birikimi burada da yöneticilerimizin hizmetinde. Bu tür şirket birleşmelerindeki en sorunsuz teknolojik geçişi yapıyoruz diyebilirim. Ben Compaq-Digital birleşmesini yaşadım. O birleşmede, çok dev yapıların bir araya geldiği zaman sadece planlamasının 3-6 ay aldığını, uygulama tarafındaki geçişlerin 1-1,5 yılın üzerinde bir zamanda gerçekleştirildiğini bizzat yaşayıp gördüm. Burada Tansaş’taki, Koçbank-Yapı Kredi entegrasyonundaki hızı görünce Koç Bilgi Grubu’ndaki bilgi birikiminin ne kadar büyük bir değer olduğunu bir kez daha anladım.

 *Koçsistem'in yurtdışına yönelik çalışmaları olduğunu biliyoruz. Grubun diğer şirketleri için de var mı? Genel olarak Koç Bilgi Grubu'nun bu konudaki yaklaşımı nasıl?
Bugün bünyemizde uluslararası çalışmalara odaklamış bir ekibimiz yok. Önümüzdeki dönem proje bazında buna bakacağız. Bu projeler uluslararası iş ortaklıkları şeklinde olabilir. Bu konuda çalışmalarımız devam ediyor.

Bunun dışında bazı gruplarımız, yerel ama yaptığı iş itibariyle uluslar arası boyuttalar. Bunların değer çizgisi üzerindeki rolü çok önemli. Bugün Biletix’in gidip başka bir yerde altyapı kurmasına gerek yok. Türkiye’de zaten yeterince pazar var ve buna odaklanmış durumda. Promena ya da Tanı için de aynı şey söz konusu. Bunlar çalışmalarına devam edecek. Geveze gibi teknoloji şirketlerimizin uluslararası alanlarda işbirlikleri ile açılımlarına ise fırsat olarak bakıyoruz.

“TELEKOMDA HEYECANIMIZI KAYBETMEDİK”

*Telekom konusunda çok ciddi planlar yapıldı. Önce Sabancı ile birlikte Türk Telekom hedefi vardı. Ardından Telsim planı... İkisi de olumsuz sonuçlandı. Yeni dönemde telekomla ilgili hedefler nasıl olacak, bu alanda nasıl bir plan yapıyorsunuz?

ALTERNATİFİMİZ YOK Koç, Türk Telekom olayından sonra heyecanını kaybetmedi. Hatta bir başka uluslararası operatörün burada rol alması belki de bizim için daha iyi oldu. Dönüp baktığınız zaman, 3 büyük GSM operatörüne de eşit yakınlıkta olan ve teknoloji üretebilen, bu teknolojiyi finansal boyutları ile de zenginleştirip sunabilen nadir yapılardan birisiyiz. Şu anda Türkiye’de alternatifimiz yok.

STRATEJİK ORTAK OLACAĞIZ Operatörlerin de, Türk Telekom’un da ihtiyaç duyabileceği teknolojik yatırımlar anlamında sonsuz ihtiyaçları olacak. Bu ihtiyaçları adresleyebilmeleri için, bu kurumların da olaylara stratejik işbirliği olarak bakacaklarını düşünüyorum. Bu açıdan da hepsine eşit yakınlıkta olan bağımsız bir bilgi teknolojisi grubunun onlar için de stratejik bir değer oluşturabileceğini düşünüyorum. Bu bağlamda önümüzdeki dönemde hepsinin bizi çok özel bir yere konumlamasını bekliyorum.

FIRSATLARI DOĞRU ADRESLEMEK Özetle, operatörlerin ihtiyaç duyacağı altyapı hizmetleri tarafında ciddi fırsatlar var. Büyük fırsatlarla beraber, şu anda çok konuşulmasa da, önümüzdeki dönem veri ve sesin harmanlanması ve yeni iş modellerinin de devreye girmesi ile çok stratejik öngörülüler yapılması gerekiyor. Dünya nereye gidiyor ya da Türkiye nereye gidiyor anlamında bu öngörüleri doğru yapan gruplar telekom tarafında birkaç adım öne çıkacaklar.

“YENİ ŞİRKET SATIN ALMALARI GÜNDEME GELEBİLİR”

*Yeni şirket planları var mı; şirket satın alma gündeme gelecek mi?

BÜYÜMENİN YÖNÜ Bu sorunun yanıtı da sektörün içinde yatıyor. Çok değişiklikler olacak. Bunu çok rahatlıkla söyleyebilirim. Ancak bu değişimin ne yönde olacağına zaman içerisinde karar vereceğiz. Mevcut şirketlere satın almalarla yeni şirketler ekleyerek mi, mevcut şirketlere yeni yatırım yaparak mı, yoksa satın almalarla farklı işlerin hayata geçirilmesi şeklinde mi bir değişim söz konusu olacak, bunu gelişmeler belirleyecek.

HEDEFİMİZ NET Şu anda net bir hedefimiz var. Türkiye’de bilgi ve iletişim artık iç içe geçmiş durumda. Bilişim sektöründe pazarın dinamiklerinde ciddi değişiklikler olacak. Büyük uluslararası oyuncuların GSM sektörüne girmesi, Türk Telekom’un özelleştirme süreci ile başlayan dinamizm, çok farklı ihtiyaçları gündeme getirecek. Bu farklı ihtiyaçları adreslemek de bizim birinci önceliğimiz olacak.

YENİ PLANLAR Yeni şirketler olabilir. Konsolidasyon olayı yıllardan beri konuşuluyor. Ancak bunun olabilmesi için belirli bir olgunluk düzeyi gerekiyor. Sektörümüzde faaliyet gösteren şirketlerin yaşam ömürlerine baktığımızda belirli bir noktaya gelindiğini görüyoruz. Biz de önümüzdeki dönem şirket satın almaları, birleşmeler, stratejik işbirlikleri şeklinde yaşıyor olacağız. Buna çok açığız. Bu bağlamda da çalışmalarımız devam ediyor. Şu anda kamuoyuna açıkladığımız Sabancı Telekom çalışmamız var. Bunun dışındakiler gizlilik anlaşması kapsamında devam ediyor. 2006 sonuna doğru paylaşılabilir hale geleceklerini düşünüyoruz.

“BU YIL KAMUDAN 150 MİLYON DOLARLIK PROJE BEKLİYORUZ”

*Kamu tarafında yeni projeler var mı?

E-DEVLET PROJELERİ DEVAM EDECEK Kamu işimizin çok önemli bir bölümünü oluşturuyor. Ayrıca kamu tarafındaki çalışmalarımızı vatandaşlık görevi olarak görüyoruz. Diğer yandan kamunun bilgi teknolojilerini kullanım geçmişi ile bizim geçmişimiz paralel. Buradaki projelerin önemli bir bölümde yer aldık. Önümüzdeki dönemde kamunun en büyük projesi yine e-devlet olacak.

BÖLGESEL GÜÇ HALİNE GELDİK Koçsistem de bugün sadece Türkiye’de değil, bölgedeki en önemli e-dönüşüm know-how’ına sahip oluşumlardan biri. Kamudaki ihtiyaçların en uygun şartlarda alımını sağlamak açısından, bir rekabet unsuru olarak Ankara’daki varlığımızı devam ettiriyoruz. Kamu ile ilgili konuşurken özellikle bazı kelimeleri seçerek kullanıyorum. Sonuçta kamu ihalelerinde her şey istediğimiz gibi gerçekleşmeyebiliyor. Biz Koçsistem olarak, çözümümüzle, teknolojiye olan katkımızla, yerel lezzetimizle kamu ihalelerinde etik davranmaya çalışıyoruz. Bu açıdan çok zorlandığımızı söyleyebilirim.

2006’DA KAMU PROJELERİ BAŞLAYACAK Kamu 2006 yılı içerisinde çok büyük e-dönüşüm projelerini başlatacak. Mevcut iktidarın bu konuya en çok sahip çıkan iktidar olduğunu hepimiz biliyoruz. Dolayısıyla erken seçim tartışmaları olsun olmasın, bu projeler devam edecek.Savunma sanayini bir kenara bırakırsak, 150 milyon doların üzerine projenin bu yıl ihale edilip, sürecin başlamasını bekliyoruz. Hedefimiz bu projelerin hangisinde daha fazla değer katabileceksek, bu bağlamda çalışmalarımızı netleştirip ihalelere katılmak olacak.

HANDE D. SÜZER
hdemirel@capital.com.tr