PC'de 2 Milyonluk Rekor Heyecanı

PC satışları 1995 yılında IDC’nin rakamlarına göre sadece 145 bin adetti. Pazarda 2000 yılında 500 bin, 2004’te ise 1 milyon adetlik eşikler geçildi. Bu yıl ise kayıt dışı ve markasız satışlarla birlikte pazarın 2 milyon adedi geçeceği tahmin ediliyor. Bu iddialı rakamın arkasında “PC fiyatlarının düşüşü”, “bireysel pazarın gelişmesi”, “kamudaki yeni yatırımlar” gibi gelişmelerinde önemli rolü var. Bundan sonraki hedef ise 5 milyon… Sektör yetkilileri, özellikle tekno marketlerin gelişimiyle birlikte, pazarın 4-5 yıl içinde bu hedefi yakalayabileceğini tahmin ediyor.

Türkiye, 1990’ların sonunda, bütün dünyada olduğu gibi “yeni ekonomi”de ciddi bir rüzgar yakalamıştı. İnternetin gelişmesiyle de desteklenen bu gelişme sonucunda, PC satışlarında 1 milyon sınırına doğru gidiliyordu. 2000 sonunda açıklanan rakamlar, kayıtlara geçen PC satışlarının 750 bine yakın olduğunu ortaya koyuyordu. Kayıt dışı olanlar da eklendiğinde rakam bir miktar daha yukarı çıkıyordu.

Ancak, her şey 2001 yılındaki krizle birlikte terse döndü. 1 yıl sonra satışlar yüzde 49 oranında geriledi ve 400 bin düzeyine düştü. Eğer Türkiye krize girmeseydi, belki de 2004 yılında 2 milyon adetlik PC satışı yakalanmış olacaktı. Oysa, araya giren sıkıntılar nedeniyle geçen yıl PC satışları 1 milyon 200 bin düzeyinde gerçekleşti. 2 milyon PC satış hedefi ise 2005 yıl sonuna kaldı.

Gerçekten de Türkiye sonunda 2 milyon PC satışını yakalayabilecek gibi görünüyor. Bu tahmini ise pazarın son 3 yıldır üst üste yüzde 40’ın üzerinde büyümesi destekliyor. IDC’ye göre, resmi PC satışları 2004 yılında 950 bin adet oldu. Ancak, diğer satışlarla bunun 1.2 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor. Sektör yetkililerine göre, 2005 sonunda resmi satışlarda 1.6 milyon PC satışı yakalanmış olacak. Kayıt dışı ya da markasız satışlar da düşünüldüğünde ise Türkiye bir rekoru kıracak ve 2 milyon adet düzeyi yakalanabilecek.

Bilişim sektörünün nabzını tutan dağıtım şirketlerinden Index Grup’un başkanı Erol Bilecik, “Yıl sonunda PC satışlarında 2 milyon rakamı yakalanabilir” diye konuşuyor.

Dell Türkiye Ülke Temsilcisi Rıza Reman ise 2 milyona ulaşılacağı görüşünü savunarak şunları söylüyor:

“PC satışlarının yaklaşık 1,5 milyon adede ulaştığını düşünüyoruz. Bu satışların 1 milyon adedi bilinen yerli ve yabancı markaların satışlarından oluştu. Geri kalan kısmı merdiven altı olarak tanımladığımız toplama bilgisayarlar tarafından gerçekleştirildi. 2005 yılı sonunda toplam rakamın 2 milyon adede çok yaklaşacağını, resmi rakamlara göre 1,5 milyon adedini markalı üreticilerin diğer kısmını ise toplama bilgisayarların oluşturacağını tahmin ediyoruz.”

Eşikler ne zaman aşıldı?
PC pazarındaki en büyük ivme 90’ların sonunda başladı. IDC’nin verilerine göre 1995’te 145 bin adet PC satıldı. 1999’da 438 bin adede ulaşıldı. 2000’de ise, 500 bin adet sınırı geçilerek, 660 bin adede yaklaşıldı. Bunlar IDC tarafından yayınlanan resmi rakamlar ve kayıt dışı ve markasız satışları kapsamıyor. Bunları da kapsayan ama resmi olmayan rakamlara göre ise 2000 yılında pazar yüzde 25 büyüyerek 750 bin adede çıktı.

Ancak 2001 yılında kriz nedeniyle pazar birden 250 bin adede düştü. Resmi olmayan rakamlar ise 2001 satışlarını 400 bin adet olarak gösteriyor. 2002’de ise tekrar yükselişe geçen satışlar yüzde 30 arttı. IDC’ye göre satışlar 427 bine yaklaştı. Ancak, kayıt dışı ile birlikte satışların 600 bine yaklaştığı söylendi. 2003’te ise yine ciddi bir büyümeyle 673 bin adet PC satıldığı kayıtlara geçti. Elbette o yıl piyasadan gelen veriler satışların 1 milyona yaklaştığını gösteriyordu.

Geçen yıl ise IDC, 950 bin adedin üzerinde PC satıldığını duyurdu. Ancak kayıtlara geçmeyen satışlarla birlikte rakamlar ilk kez 1 milyon adedin aşıldığını ortaya koydu. HP Türkiye Kişisel Sistemler Grubu Ülke Direktörü Serdar Urçar, “Yaptığımız hesaplara göre, 2003 yılında 750 bin, 2004 yılında 1 milyon 200 bin adet kişisel bilgisayar satıldı” diye konuşuyor.

Bireysel kullanıcı etkisi
Son yıllarda pazarda gözlenen bu yükselişin en önemli nedeni bireysel kullanıcı sayısındaki artış. Türkiye’deki PC penetrasyonu Microsoft’un verilerine göre henüz yüzde 10 düzeyinde olsa da, eskiden sadece kurumlarda olan bilgisayarlar evlere daha fazla girmeye başladı. Index Grup Başkanı Bilecik, bireysel kullanıcılarla ilgili şu bilgileri veriyor:

 “Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün 1993 ve 2003 yıllarında yaptığı araştırmalara göre, 1993’te Türkiye genelindeki hanelerin yüzde 2,1’inde bilgisayar vardı. 2003’te ise bu oran yüzde 11,6’ya yükseldi. Bugün ise DİE’nin sadece haneleri ele alan son araştırmasına göre, ülkemizde bilgisayar kullanan kişi sayısı 7,9 milyon. Sektör içinde yapılan araştırmalar da 2004 yılı itibarıyla ülkemizde 4,2 milyon bilgisayar bulunduğunu gösteriyor. Bunlardan 2,5 milyonu işyerlerinde, 1,7 milyonu ise evlerde bulunuyor.”

Serdar Urçar ise son 3 yılda bireysel pazarın, toplam pazarın yaklaşık yüzde 20’si oranında seyrettiğini dile getiriyor. Ancak, hem ortalama gelir seviyesindeki büyüme, hem finansal şartlardaki iyileşme ile bilgisayar penetrasyonu da hızlı büyüyor. Bu yıl oranın yüzde 25’ler civarında olması bekleniyor. Microsoft’un bu yıla ilişkin beklentisi ise yüzde 40.

Teknoloji market faktörü
Bireysel pazardaki gelişmeti destekleyen önemli gelişmelerden biri de teknoloji marketlerin yaygınlaşması. Son birkaç yıldır sayıları artan ve Türkiye geneline yayılmaya başlayan yeni zincirler bireysel pazardaki büyümenin bir göstergesi. Erol Bilecik, “Önceki yıllarda, hipermarketlerde BT ürünlerine bir miktar yer verilirken, son 3-4 yılda sadece BT ürünleri satan büyük zincirler ve mağazalar oluşmaya başladı. Gerek KOBİ’ler, gerekse de bireysel kullanımda BT ürünlerinin yaygınlaşması pazara olumlu katkılar sağlıyor” diyor.

Özellikle bu kanalda, son yıllarda mobil ürün satışlarının önemli bir bölümü ağırlıklı olarak 3 büyük şehirde gerçekleşiyor.

Microsoft Türkiye Windows Ürün Müdürü Halil Gökoğlu, perakende mağazaların toplam satışlardan yüzde 12-15 pay aldığını belirtiyor.

Serdar Urçar ise şu değerlendirmeleri yapıyor: “Teknoloji mağazalarının genel olarak pazar büyümesi ve tüketici bilinçlendirme alanında büyük bir değer yarattığını düşünüyoruz.  Bu kanalda her yıl yüzde 5 ile yüzde 10 arasında pay artışı yaşanıyor. Yapılan yatırımlarla daha da hızlı yol alınması bekleniyor.”

Artışı destekleyen gelişmeler
Son 2 yıldır PC satışları, ekonomik düzelmenin yanı sıra kamu alımları sayesinde de, artış gösterdi. Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı’nın son 1 yılda yaptığı alımlar büyümenin nedenlerinden biri. Bilgisayar destekli eğitim için bakanlığın yaptığı 150 bin PC’lik alım, rakamların büyümesini sağladı. Öğretmenler için düzenlenen diz üstü bilgisayar kampanyasıyla da 70 bin adetlik satışa ulaşıldı.

Erol Bilecik, “Siyasi iradenin BT sektörünün arkasında olduğunu vurgulaması bunda öncelikli sebep. İkinci önemli nokta, Türk Telekom’un ADSL (genişbant) portlarını 1 milyonun üzerine çıkarması. Üçüncü önemli konuysa, eğitimde yapılan farkındalık çalışmaları ve kampanyalar” diye konuşuyor.

Bu yıl PC pazarında yaşanan en önemli gelişme, taşınabilir sistemler talebindeki patlama oldu. IDC’nin verilerine göre, geçen yıl toplam satışlardan yüzde 23 oranında pay alan notebook’lar bu yılın ilk yarısında payını yüzde 34’e çıkardı.

Dell Türkiye Ülke Temsilcisi Rıza Reman, KOBİ’lere yapılan satışların da bu yıl büyüme eğilimine girdiğini vurguluyor ve “Önümüzdeki yıl da AB entegrasyon süreci nedeniyle ihtiyaçların artarak devam edeceğini tahmin ediyoruz” diyor.

5 milyona ne kaldı?
PC pazarına yönelik beklentiler yıllık yüzde 20-25’lik büyüme oranlarının korunacağı yönünde. Bazı uzmanlar, bu yıla ilişkin 2 milyon adedin yakalanacağı hatta aşılacağını söylese de bazıları da 1,5 milyon adet seviyelerinde satış bekliyor.

Erol Bilecik, bu yıl 2 milyon adedin üzerinde PC satılacağı tahminini yapıyor. Ona göre, BT sektörünün toplam geliri de 3 milyar doları geçecek. Bu da yüzde 20-25 büyüme anlamına geliyor. Aynı oranların, önümüzdeki 2 yılda da devam edeceğini öngörüyor. Bilecik, gelecek yıl da 2-2,5 milyon adet satış bekliyor. HP’nin bu yıla ilişkin satış tahmini ise 1 milyon 600 bin adet. IDC yıl sonu için 1 milyon 450 bin adetlik satış öngörüyor.

5 milyon PC rakamı ise hayal değil. Halil Gökoğlu, önümüzdeki 5 yılın sonunda, 5 milyonun yakalanacağını düşünüyor. Gelecek yıl satışların yüzde 30 artacağı beklentisinde olan Rıza Reman ise 5 milyon adetlik satışa 3-4 yıl içinde ulaşılabileceği tahmini yapıyor.

2005’İN İLK 6 AYINDA NELER OLDU?

630 BİN SATIŞ IDC’nin rakamları bu yılın ilk 6 ayında 630 bin adetlik satış adedine ulaşıldığını gösteriyor. İlk 6 ayda toplam PC gelirleri ise 65 milyon doları buldu. Bunun 405 bin adedini, yani toplam satışların yüzde 64’ünü masaüstü satışları oluşturdu. Dikkat çeken önemli bir veri de taşınabilir bilgisayarların payını yüzde 34’e çıkarmış olması. Son birkaç yıldır süren bu eğilimin zirve yaptığı gözleniyor.

2000 yılında yüzde 7 paya sahip olan notebooklar, 2001’de yüzde 11, 2002’de yüzde 16, 2003’te ise yüzde 20’ye ulaşmıştı. 2004 satışlarından aldığı pay ise yüzde 23’e yükseldi.

HP LİDER Hewlett Packard (HP), uzun zamandır sürdürdüğü pazar liderliğini 2005’in ilk 6 ayında da korudu. Toplam 73 bin 487 adetlik satışa ulaşan HP, yüzde 11,7’lik pazar payı elde etti. Geliri ise bu dönemde 100 milyon doları aştı. 2004 yılını ikinci olarak kapatan Casper ise bu yılın ilk yarısında ikinciliği Toshiba’ya kaptırdı. Toshiba 65 bin 705 adetlik satış, yüzde 10,4’lük payla ikinci oldu. Casper’ın satışları ise 55 bin 685 olarak kayıtlara geçti. Pazardan aldığı pay ise yüzde 8,8 oldu.

HALİL GÖKOĞLU /MICROSOFT WINDOWS ÜRÜN MÜDÜRÜ

“2 MİLYON 2006’DA OLUR”

PENETRASYON DÜŞÜK Türkiye’deki bilgisayar sahipliği oranı yüzde 10 seviyelerinde. Bunu daha üst noktalara çıkarmamız gerekiyor. Türkiye’nin bilişimle kalkınabilmesinin temel şartlarından birisi de budur. Microsoft olarak, Türkiye’nin bilişimle kalkınması yönündeki tüm çalışmalara destek veriyoruz. Bilişim sektörü olarak bir araya gelip, ortak sorunlara ortak çözümler üretme yolundaki çalışmalarımızı sürdürüyoruz. PC penetrasyonuna ilişkin yayınlanan raporlarda pazardaki büyüme eğiliminin sürmesi öngörülüyor. Türkiye pazarında da önemli gelişmeler yaşanıyor. 2004 yılındaki PC satışlarında 1 milyon 250 bin rakamı, 2005 yılında 1 milyon 650 bin hedefine ulaşacak. 2006 yılında ise PC satışlarında yine önemli bir büyüme ile 2 milyon rakamına ulaşılacağını düşünüyoruz.

YÜZDE 30 BÜYÜME 2005 yılı için Gartner tarafından yapılan araştırmalarda, Türkiye için yüzde 30 oranında büyümeden söz ediliyor. Microsoft Türkiye olarak, bu rakamın yüzde 20’den aşağı kalmamasını bekliyoruz. Nitekim bilişim sektörüne ilişkin küresel tahminlerde de 2003 yılından itibaren başlayan yüzde 10’luk büyümenin 2005 yılında da devam edeceğini öngörülüyor. Bu rakam tüm illerimiz için PC satışındaki artışa işaret ediyor. Satışların illere göre dağılımda ise yüzde 55’lik payla İstanbul ilk sırada yer alıyor. Bunu yüzde 15’lik oranla Ankara, yüzde 10’la İzmir takip ediyor. Diğer bölgelerin PC satışındaki payı ise yüzde 20.

RIZA REMAN/DELL TÜRKİYE ÜLKE TEMSİLCİSİ

“TAŞINABİLİR MASASÜSTÜNÜ GEÇTİ”

1,5 MİLYON ADEDE ULAŞTIK Resmi olamayan rakamlara göre PC satışlarının yaklaşık 1,5 milyon adede ulaştığını düşünüyoruz. Bu satışların 1 milyon adedi bilinen yerli ve yabancı markaların satışlarından oluştu. Kalan kısmı ise merdiven altı olarak tanımladığımız toplama bilgisayarlar tarafından gerçekleştirildi. 2005 yılı sonunda toplam rakamın 2 milyon adede çok yaklaşacağını, resmi rakamlara göre 1,5 milyon adedini markalı üreticilerin diğer kısmını ise toplama bilgisayarların oluşturacağını tahmin ediyoruz.

TAŞINABİLİR TRENDİ Son yıllarda bireysel kullanıcıların satın alma alışkanlıklarındaki değişiklikler oransal bazda değil, daha çok kullanılan ürün bazında değişiklik gösterdi. Bireysel kullanıcılar daha çok masaüstü bilgisayar alırken, taşınabilir bilgisayarların fiyatlarının, dünyada da görülen trend doğrultusunda masaüstü PC fiyatlarını yakalaması ile  bireysel kullanıcılar alımlarını taşınabilir bilgisayarlar yönünde değiştirdi. Bu sene ilk defa taşınabilir bilgisayar satışları masaüstü satışlarını yakaladı ve geçti.