Turkcell’den 200 Şirket Çıktı

Turkcell, Türkiye’nin en büyük GSM operatörü… Yurtdışında şirketleri, 30 milyon abonesi, yüzlerce çalışanı var. Bunların yanında bir de pek öne çıkmayan güçlü “ekosistemi”ne sahip. Genel müdür Muzaffer Akpınar’ın “dev orkestra” diye nitelendirdiği bu sistemde, 200 bağımsız şirket yer alıyor. 10 yılda ortaya çıkan ve Turkcell’in yarattığı bu şirketlerde, hepsi birbirinden iddialı,büyük hedeflere sahip genç girişimciler bulunuyor.

Turkcell bugün, sadece Türkiye’nin değil, Kazakistan’dan Azerbaycan’a, Moldovya’dan Ukrayna’ya toplam 6 ülkeyi barındıran bir bölgenin lider operatörü. Yaklaşık 30 milyon abonesi var. Sadece geçtiğimiz yılın ilk 3 çeyreğinde 4,5 milyar dolar yatırım yaptı. Bu rakam, Turkcell’in yarattığı büyük ekonomik değeri ortaya koymak için yeterli değil. Çünkü, Turkcell, aynı zamanda 20 bin kişilik bir “ekosistemi” de yönetiyor. 20 bin kişinin yer aldığı bu “ekosistem”in temel oyuncularını da çözüm ortakları ile şirket bünyesinden çıkan şirketler oluşturuyor.

Turkcell’in çözüm ortaklarıyla oluşturduğu çalışma modeli dünyada, mobil operatörler arasında örnek gösteriliyor. Outsourcing’e dayalı iş yapma modeli, bugün dünyadaki dev telekom operatörlerinin de tercihi haline gelmiş durumda.

Bu örnek model sayesinde Turkcell, Türkiye’de GSM endüstrisinin başlangıcından bu yana, yani son 10-11 yılda 200 genç şirketin kurulmasına da öncülük etti. Turkcell’in çözüm ortağı olan bu şirketler, sadece şirketin 400’e yakın çözümünde pay sahibi değiller. Aralarında Turkcell ile kazandığı tecrübeleri yurtdışına taşıyanlar var. Bazıları mevcut işlerini büyütmek için yeni alanlara giriyor. Tüm dünyanın izini sürdüğü yeni teknolojilerle büyüyorlar.

Turkcell’in 200’e yakın çözüm ortağından önde gelen beş şirketin yöneticileriyle bir araya geldik. Kuruluş hikayelerini, yaptıkları işleri ve gelecek planlarını konuştuk.

Dünyaya örnek olan model
 Turkcell, 2005 yılında Capital’in en beğenilen şirketler araştırmasında birinci sırada yer aldı. Turkcell Genel Müdürü Muzaffer Akpınar, x bu başarıyı insan kaynağına bağlarken, çözüm ortaklarının da içinde bulunduğu tüm ekosistemin desteğinin büyük olduğunu belirtiyor. Muzaffer Akpınar’ın, işaret ettiği 20 bin kişilik dev orkestra, Turkcell’in başarısında gerçekten büyük rol oynuyor. Çözüm ortakları Turkcell için her yıl 300’e yakın katma değerli servis geliştiriyor. Ayrıca Turkcell’in kendi geliştirdiği servislerin de altyapısı çözüm ortakları tarafından destekleniyor.

Turkcel Katma Değerli Servisler Bölümü Yöneticisi Cenk Bayraktar, şirketin çözüm ortakları ile oluşturduğu yapıyı yönetiyor. Bayraktar, Turkcell’in bakış açısını şöyle anlatıyor:

“200’e yakın iş ortağı ile çalışıyoruz. 400’e yakın servis veriyoruz. Turkcell gibi bir şirketin bu servisleri sadece kendi bünyesindeki 3 bin çalışanı ile vermesi mümkün değil. Burada önemli olan modeli doğru oturtmak. Biz bunu başarıyla gerçekleştirdik diye düşünüyorum.

Diğer yandan böylesi bir modelde çalışmak Turkcell’in felsefesinde var. Lider konumdaki bir şirket çok çeşitli temalardaki servislerini, hızlı ve kaliteli olarak sağlıyor olmalı. İş ortaklarımız bize bu imkanı sağlıyor. Turkcell’in bugüne kadarki başarısının arkasında yatan neden de budur.”

Çözüm ortakları nasıl seçiliyor?
Turkcell’in çözüm ortakları için geliştirdiği bir partner programı var. Bu program çözüm ortaklarına iş ve yönetim desteği, eğitim, bilgi yönetimi ve iş geliştirme konularında destek veriyor. Amaç, Turkcell ekosisteminin verimliliğini artırıp, pazarı birlikte geliştirmek.

Turkcell’in tüm çözüm ortakları bu programa katılmıyor. Program dışında da çözüm ortakları var. Ancak Turkcell tüm çözüm ortaklarını seçerken belirli kriterler üzerinde duruyor. Cenk Bayraktar bu kriterleri şöyle sıralıyor:

“Hız ve kalite önemli. Bu nedenle beraber çalışacağımız iş ortaklarını seçerken gerçekten müşteriye hızlı ulaşabilecek, aynı zamanda kaliteli hizmet verebilecek iş ortaklarıyla çalışmayı uygun görüyoruz. İster istemez zaten bu bir çıta koyuyor.

Onun dışında Turkcell’in etik kuralları var. Çözüm ortağımızın etik kurallara uygun davranıyor olması ve müşteri merkezli bir şirket olması gerekiyor. Ayrıca, servis sayısı çok çeşitli olduğu için çok katı kurallar koymamaya dikkat ediyoruz. Örneğin, cirosu belirli bir miktarın üzerinde olacak, şu kadar personeli olacak, Türk veya yabancı şirket olacak diye kurallarımız yok.”

Yeni şirketler geliyor
Turkcell çözüm ortaklarına büyük önem veriyor. Bu nedenle de şirket yönetimi, başarıya giden yolda “partner programına” ve “ekosistem”in önemine her zaman dikkat çekiyorlar. Bütün bunlarla birlikte, çözüm ortaklarının ve geliştirdikleri hizmetlerin piyasadaki başarısı, önümüzdeki dönem Turkcell’in yaratacağı yeni şirketlerin de sinyalini veriyor. “Halen sırada bekleyen projeler, çözüm ortağımız olmak isteyen çok sayıda genç girişimci var” diyen

Cenk Bayraktar da bu tespiti doğruluyor. Bayraktar yeni dönemde Turkcell ile çalışmak isteyen girişimciler içinse şu ipuçlarını veriyor:

“Çok katı kurallarımız yok. Konunun uzmanı olan ve diğer kriterleri sağlayan girişimcilerin ya da şirketlerin hepsiyle çalışmaya hazırız. Belirli bir servisi vermek istediğimizde genellikle ihale yapıyoruz. Ama bazı servisler için ihale yapma şansımız olmuyor. Bu nedenle biz aktif olarak teklif götürüyoruz. Bazen fikir olarak iş ortaklarımızdan geliyor. Bazen hiç çalışmadığımız bir şirketten. Sonuçta tüm projeleri belirli bir süzgeçten geçiriyoruz. Uygulanabilir iş modeline sahipse hayata geçiriyoruz.”

Hedef global pazar
Telefon numarasına ihtiyaç olmaksızın, sadece bir nick (takma ad) kullanarak mesajlaşma olanağı sağlayan Chat-Walk, Turkcell’in en popüler servislerinden biri. Bu servisin yaratıcısı ise Trend Tech. 1999 yılında kurulan bu şirket, 2002-2003 yıllarında bu servis ile parladı. Derken Retromedia adı altında bir de kardeş şirket yarattı. Böylece logo, melodi, oyun, oylamalar, kampanyalarla birlikte geniş bir yelpazede ürün sunar hale geldi.

Retromedia’nın genel müdürlüğünü Burak Ali Göçer yapıyor. Özellikle televizyon üzerinde birçok interaktif uygulamayı hayata geçirdiklerini söyleyen Göçer, “Retromedia önümüzdeki döneme yönelik büyüme planını yine bu alan üzerine yapıyor” diyor.

Şirket çok kısa süre sonra yepyeni bir uygulama ile gündemde olacak. Türkiye’de bir ilke imza atmayı planlayan şirket, SMS TV kuruyor. Bu uygulamada Show TV’nin teletex’ini platform olarak kullanacaklarını söyleyen Burak Ali Göçer, “Büyük ilgi göreceğimizi bekliyoruz” diye konuşuyor ve devam ediyor:

“Turkcell’e geliştirdiğimiz uygulamalar bizi zaman içerisinde çok yeni açılımlara yöneltti. Bugün Retromedia’da 20-25 kişilik bir ekiple çalışıyor. Yurtdışında, özellikle Avrupa’da servislerimiz de var. İçinde bulunduğumuz pazarda know-how global. Avrupa bir şey oluyor da buraya 6 yıl sonra gelmiyor. Türkiye’deki pazarın çok dinamik. Türkiye’den yurtdışına transfer edilebilecek bir çok dinamik var. Biz bunu yapmak istiyoruz. Pazardaki güçlü büyümeden pay almaya devam edeceğiz.”

“Turkcell ile birlikte büyüdük”
Smsnet, 2000 yılında okuldan yeni mezun 4 ortak tarafından kurulmuş. 2002 yılında da Turkcell’in iş ortaklarından biri haline gelmiş. “Turkcell’in kapısını çok aşındırdık” diyen Smsnet Projeler Müdürü Tolga Tezsevin, uzun süre Turkcell ile çalışmak için çabaladıklarını ancak başarılı olamadıklarını söylüyor. Ama sonuçta istedikleri olmuş ve Turkcell 2002 yılında geliştirmek istediği bir servis için Smsnet’in kapısını çalmış. O yıllarda başlayan beraberlik bugün hâla aynı tempoda devam ediyor.

Turkcell ile büyüdüklerini söyleyen Tolga Tezsevin, şirketin öyküsünü şöyle anlatıyor:

“Daha çok internet ve Wap üzerine çalışıyoruz. Bugüne kadar bu alanlarda büyüdük. Bizim de zamanla Turkcell’in sahip olduğu gibi bir ekosistemimiz oluştu. Bugün 200 civarında iş ortağımız var. Bunların büyük bölümü de kişilerden oluşuyor. Biz de zaman içerisinde 16 şirketin kurulmasına öncülük ettik. Halen 20-25 kişilik bir ekiple çalışıyoruz. İki ofisimiz var. Birinde Ar-Ge çalışmaları yapılıyor. Diğerinde ise, tanıtım ve pazarlama faaliyetleri sürdürülüyor. İnternet ve Wap tarafında elde ettiğimiz kârla, başka alanlara da yöneldik. Örneğin müzik sektörüne atıldık. Bir yapım firması kurduk. Bu alanda ilerlemeyi planlıyoruz. Şirketimizi 10 bin dolarla kurduk. Turkcell ile büyüdük ve artık çok daha büyük hedeflerimiz var.”

Cep Master’in Turkcell başarısı
Türkiye’nin en büyük logo melodi servislerinden biri olan Cep Master’ın yaratıcısı Azenet, birbiri ile akraba üç ortak tarafından kurulmuş. İlk olarak işe internet üzerinden ticaret yaparak başlamışlar. Uçak bileti satışından otel rezervasyonuna, arkadaş bulma sitelerinden küçük firmaların internet üzerinde ürünlerini satabilecekleri bir plaza projesine kadar çok sayıda e-ticaret uygulamasına imza atmışlar. Derken SMS projesi gündeme gelmiş. Bundan sonrasını, şirketin Genel Müdür Yardımcısı Abid Atilay şöyle anlatıyor:

“Turkcell ile ilk kez 2003 yılında çalışmaya başladık. Cepmaster projesini gerçekleştirdik. Bu proje ile mobil eğlence sektörüne girdik ve önemli bir noktaya geldik. Biz aslında turizm, inşaat ve tekstil alanlarında da iş yapıyorduk. Cepmaster için bu alanlardan finansman sağladık. Bugün yurtdışına da işler yapıyoruz. Ancak esas hedefimiz Türkiye. Her zaman için Turkcell’e yakın olmak istiyoruz.”

Abid Atilay, öncelikle içerik konusuna odaklandıklarını söylüyor. Önümüzdeki dönem de yine bu alanda büyüme planladıklarını belirtiyor. Bunun yanı sıra, Azenet’in de Smsnet gibi müzik sektörüne girdiğine dikkat çeken Atilay, “İki albüm çıkardık ama biz smsnet gibi başarılı olamadık” diye konuşuyor.

“Microsoft ve Turkcell işbirliği”
Mobilera yönetici ortağı Arda Ketmelioğlu, Mobilera’nın bir Microsoft-Turkcell işbirliği olduğunu söylüyor. Çünkü şirket, üçü Turkcell, ikisi daha önce Microsoft’ta çalışan 5 ortak tarafından kurulmuş. Mobilera Turkcell’in, kurumlara yönelik katma değerli servislerinin önemli bir bölümüne imza atan çözüm ortağı. Turkcell ile 2001 yılından bu yana birlikte çalışıyorlar. Ancak şirketin Turkcell’den öncesi de var.

Mobilera Turkcell’den önce de kurumlara yönelik mobil uygulamalar geliştiriyormuş. Arda Kertmelioğlu, daha önce de çok iyi geri dönüşler aldıklarını ancak Turkcell’in çözüm ortağı olduktan sonra kurumsal uygulamaları daha derin kullanma olanağı bulduklarını söylüyor ve şu bilgileri veriyor:

“2001 yılında Turkcell’in çözüm ortağı olduktan sonra, yönümüzü değiştirmedik. Yine kurumlar üzerinden, kurumların kendi müşteri veri tabanlarına ya da kurumların kendi eko sistemlerindeki çözüm ortaklarına dönük çözümler ürettik. Mesajlaşma platformları hazırladık. 2002 yılında Lipton Ice Tea ile bir ilki gerçekleştirdik. ‘Ürün al üzerindeki şifreyi yaz kampanyaya katıl’ sloganıyla hayata geçirilen uygulama, pazarlamanın belki de en dışa dönük örneğini oluşturdu. Zaten ondan sonra da iş çığ gibi büyüdü.”

Mobilera’nın da Turkcell’in diğer çözüm ortakları gibi gelecek için büyük hedefleri var. Hatta bazıları için şimdiden önemli bir yol kat etmiş durumdalar. Avrupa Birliği, Tübitak, TTGV, gibi kurumlardan çeşitli destek ve fonlarla ilginç projelerin içine giren şirket, son olarak yine bir AB fonu projesine başladı.

YEPYENİ BİR PAZAR YARATTILAR

Burçin Ergünt ve Alptekin Derinkök adlı iki arkadaşın 2002 yılında kurduğu Logizmo, Turkcell’in en eski çözüm ortaklarından biri.

2002 yılında kurulan ve girişimcilik ruhuyla hayata geçirdikleri iş modelleri, zaman içerisinde katma değerli servisler pazarının en önemli iş kollarından biri haline geldi. Cepten logo ve melodi transferi hizmeti sunan Logizmo ise hızla büyüdü. Cirosu her yıl ikiye katlanarak büyüyen şirketin Mobilink, Aeredeon gibi kardeş şirketleri de oldu.

YOLA ÇIKIŞ ÖYKÜSÜ Logizmo’nun servislerinden bugün 5 milyonun üzerinde cep telefonu abonesi yararlanıyor. Şirketin ortaklarından Burçin Ergünt, eski bir Turkcell çalışanı. Ergünt, yola çıkış öykülerini şöyle anlatıyor:

“Turkcell’de bir süre çalıştıktan sonra kendi iş fikirlerimizi hayata geçirebileceğimiz bir şirket kurmak istedik. O dönemde yıldızı parlayan eğlence servisleri alanına yöneldik. Şirketi kurma aşamasında çok zorlandık ama zaman içerisinde işimizi büyüttük. Yeni iş kolları ekledik. Bugün yaklaşık 100 kişilik bir ekiple çalışıyoruz.”

YENİ HEDEFLER Burçin Ergünt Logizmo’nun önümüzdeki dönem hedeflerine yönelik ise şunları söylüyor: “Bizim için her şey Logizmo ile başladı. Yeni işlerimize de Logizmo finansman sağlıyor. Geçtiğimiz yıl İTO’dan yılın girişimcisi ödülünü aldık. Bu yıl mobil pazarlama şirketimiz Aerodeon, en iyi kampanya ödülünü aldı. Aslında henüz yolun başındayız. Büyümeye devam ediyoruz. Pazarın kendisi çok ilginç olduğu için sürekli yeni işler ortaya çıkıyor. Bunları sadece takip etmek değil adapte etmek de oldukça güç. Bu nedenle kontrollü büyüme çok önemli. Biz de bunu yapmaya çalışıyoruz.”

CENK BAYRAKTAR/TURKCELL KATMA DEĞERLİ SERVİSLER YÖNETİCİSİ
“BAZI ALANLARDA DAHA ÇOK ÇÖZÜM ORTAĞIMIZ OLACAK”

ÖNE ÇIKAN ALANLAR VAR Çözüm ortaklarımızın sayısında herhangi bir hedef veya limit koymuyoruz. Ancak önümüzdeki dönem bazı alanlarda daha fazla sayıda çözüm ortağı ile çalışacağımızı söyleyebilirim. Özellikle belli bazı sektörlerde ciddi anlamda bir potansiyel oluşmuş durumda.

İÇERİK FAZLA BÜYÜMEYEBİLİR İçerik tarafına bakarsanız, logo, melodi, sohbet ve benzeri alanlarda ciddi şirketler oluşmuş durumda. Burada tam tersi gelişmeler beklenebilir. Bu her sektörde böyledir. Oluşurken başarılı olur ve büyürler. Bazıları başarısız olur sahneden çekilirler. Ya da büyük şirketlerle ortaklığa giderler. Bu alanda oyuncu sayısının ciddi anlamda artmasını beklemiyoruz.

KURUMSAL UYGULAMALARA DİKKAT Ancak örneğin mobil pazarlama alanında önümüzdeki dönem daha fazla oyuncu olacak diyebilirim. Kurumsal çözümler tarafına baktığınız zaman, şu anda Türkiye’de gerçek anlamda kurumsal mobil çözüm şirketlerin daha yeni yeni oluşmaya başladığını görüyoruz. Biz en büyük büyümenin burada olmasını öngörüyoruz.

YABANCILAR GELECEK Son dönemde yurtdışından şirketler Türkiye pazarına girmeye başladı. Bu Türkiye için ilginç bir gelişme. Ekonominin Türkiye’de üç yıldır iyiye gitmesi sonucunda yurtdışındaki şirketlerin radarına girdik. Bizim içinde bulunduğumuz mobil sektörde de bunlar yavaş yavaş yaşanmaya başlayacak. Pazarda yeni yabancı oyuncular göreceğiz.
 
HANDE D.SÜZER
Hdemirel@capital.com.tr