Yeni Uygulamalar Sms’i Zirveye Taşıyor

SMS (kısa mesaj) bilginin paylaşılmasında en popüler kanal. Avrupa’da bir mobil kullanıcı ayda ortalama 35 kısa mesaj gönderiyor. Avrupa’da mobil operatörlerin toplam gelirlerinin yüzde 20’sini veri hizmetleri oluşturuyor. Türkiye’de ise bu oran yüzde 5’in altında. Ancak son dönemde gelişen mobil reklam ve pazarlama, gibi yeni uygulamalar potansiyeli artırıyor.

Rakamlar inanılmaz boyutlara ulaşmış durumda. 2002 yılında dünyada günde gönderilen kısa mesaj adedi 1 milyarın üzerine çıktı. Bu rakam, 2 yıl öncekinin yaklaşık 6 katı. 2003 sonunda ise 2 milyara yaklaştığı tahmin ediliyor. 10 yıl önce ise, kısa mesaj diye bir kavram yoktu. Bu gelişimden, SMS kullanımının ne kadar hızlı arttığını görmek mümkün.

Bugün Avrupa’da bir mobil kullanıcı ayda ortalama 35 kısa mesaj gönderiyor. SMS’teki bu başarı şimdilik operatörler için ciddi bir gelir kaynağı oluşturmuyor. Ancak, Accenture Telekom Sektörü Kıdemli Danışmanı Nurtaç Ziyal, önümüzdeki dönemde operatörlerin gelirlerini artırmak için katma değeri daha yüksek olan bu hizmete ağırlık vereceklerini söylüyor ve ekliyor:

“2003 yılında multi medya bazı cep telefonlarının çok uygun ücretlerle yaygınlaşması ile katma değerli hizmetlerin gelişimi için önemli bir aşama kaydedildi. 2004 yılından itibaren interaktif multi medya
hizmetlerinin daha da yaygınlaşması bekleniyor. Bu hizmetlerin başında da SMS geliyor.”

Tüm dünyada bilginin paylaşılmasında en popüler kanal haline gelen SMS, beklentilerin ışığında önümüzdeki dönem daha da yaygın bir kullanıma ulaşacak. SMS’teki başarıyı takip ederek operatörler mobil veri hizmetlerinden gelirlerini artırma yoluna gidecekler. Bu doğrultuda SMS’i browsing, MMS gibi başka kanallar da izleyecek. Bu kanallar üzerinden iletişim, işlem yapabilme, mobil ödeme, oyun, mobil reklam, kullanıcının bulunduğu yere göre sağlanan bilgi, navigasyon, güvenlik ve eğlence gibi hizmetler de yaygınlaşacak. Yıllık büyüme oranı yüzde 199’a çıkan ve 2004’te Avrupa’da 1,2 milyar Euro gelir getireceği öngörülen mobil reklam gibi uygulamalar ise operatörlerin veri hizmetlerinden sağladıkları gelirleri artıracak.

Penetrasyondaki Artış Etkili Olacak

Dünya genelinde ve Avrupa’da süregelen trend, Türkiye için de geçerli. Türkiye’de de hala SMS, operatörler için ciddi bir gelir kanalı olarak görülmüyor. Buna rağmen Türkye’deki operatörler de katma değeri yüksek hizmetler geliştirme konusunda önemli adımlar atıyorlar.

Türkiye’de GSM kullanıcı sayısı yaklaşık 30 milyona ulaşmış durumda. Operatörlerin ciroları itibariyle toplam pazar büyüklüğü de 4 milyar dolar düzeyinde. Avrupa’da operatörlerin toplam gelirlerinin yüzde 20’si, yüzde 90’ını mesajlaşma hizmetlerinin oluşturduğu veri hizmetlerinden geliyor. Türkiye’deki operatörler için ise bu oran henüz yüzde 5 düzeyinde. Bu oranın kısa vadede artış göstermeyeceğini söyleyen Telsim Ürün Müdürü Murat Erim, bu oranın kısa dönemde artış göstermeyeceğini belirtiyor. Ancak, gelecek için olumlu konuşuyor: 

“SMS’in GSM pazarındaki payının artması veya azalması kısa vadede çok mümkün görünmüyor. SMS’i kullanmaya daha yatkın olan genç kitlenin Türkiye nüfusunda önemli bir bölümü oluşturması, SMS tabanlı pek çok yeni bilgi ve eğlence servisinin pazara sunulması, SMS’in pazar payından kolay kolay vazgeçmeyeceğini gösteriyor.”

Diğer yandan bugün Türkiye’de yüzde 37 olan mobil penetrasyon, Avrupa ile karşılaştırıldığında hala oldukça düşük kalıyor. Ancak, 2005 yılında penetrasyonun yüzde 55’lere çıkacağını öngören analistler, büyümenin doymaya yaklaşmış Avrupa pazarına göre daha yüksek olmasını bekliyorlar. Bu da SMS kullanımında önümüzdeki dönem beklenen artışı destekliyor.

Mobil Reklamda Rekor Büyüme

Dünyada ve Türkiye’de SMS ağırlıklı olarak görüşme, bilgi edinme, eğlence ve kişiye özel çözümler için kullanılıyor. Lokasyon bazlı hizmetler, vending makineleri, araç takip ve filo yönetim sistemleri, güvenlik sistemleri, cep telefonu fatura ödemeleri, kredi kartı olarak kullanımı gibi alanlar son dönemde kısa mesaj servislerinin kullanımında öne çıkıyor. Gelişen mobil ticaret uygulamaları da her geçen gün SMS için yeni kullanım alanları yaratmaya devam ediyor. Fatura bilgilendirme, medya kanalları aracılığıyla haber alma, loto, horoskop, bankacılık hizmetleri, chat ve lokasyon bazlı hizmetler son dönemde gelişen farklı kullanım alanlarından bazıları.

SMS kullanımının yaygınlaşmasında tarifelerin de önemli bir etkisi var. Dünyaca ünlü operatörlerin deneyimlerine göre, düşük gelir düzeyine sahip hazır kart kullanıcıları arasında SMS kullanımının yaygınlığı önümüzdeki dönemde daha fazla artacak. İngiliz operatörü olan Vodafone tarafından 2001 yılı içerisinde yayınlanan bir rapor, bir hazır kart kullanıcısının bir faturalı hat kullanıcısına oranla ortalama 8 kat daha fazla SMS kullandığını gösteriyor. 2004 yılına geldiğimizde bu oran değişmemiş durumda. Günümüzde de hazır kart kullanıcıları, faturalı hat kullanıcılarından hala daha fazla SMS kullanıyor.

Bütün GSM operatörlerinde SMS’in global bir standart olması, bütün mobil kullanıcıları için her yerde ve her zaman kullanılabilir olması, interaktif bir hizmet olması, basit, anında ve güvenilir bir iletişim yolu olması ve mesaj başına ücret gibi basit bir fiyatlama modeli kullanılması SMS’in yaygınlaşmasında etkili oluyor.

“Sms Pazar Payını Koruyacak”

PAZAR HENÜZ ÇOK YENİ Kişisel SMS kullanımı son birkaç yıl içinde olgunluğa ulaştı. Mobil içerik, interaktif medya ve mobil ticaret uygulamaları sayesinde ve dönemsel promosyonlarla SMS kullanımında artışlar yaşanmaya başlandı. Bununla birlikte, Türkiye’de bu pazar henüz çok yeni. Pazarın gelişme potansiyeli, pazara yeni giren uluslararası firmalar ve yeni nesil cep telefonları ile sürekli artış gösteriyor. Önümüzdeki dönemde SMS kullanımına yakın oranlarda mobil ticaret, içerik ve medya uygulamaları kullanımlarının görülmesi bekleniyor. Telsim olarak biz de bu eğilim doğrultusunda altyapı ve pazarlama stratejilerimizi belirliyoruz.

İÇERİK KULLANIMI SÜREKLİ CANLI Kısa vadede SMS ile içerik satışında (özellikle eğlence-logo, melodi vb.) yoğunluk yaşanmaya devam edecek. Cep telefonu üreticilerinin bu yönde geliştirdikleri telefonlar, eğlence içeriği kullanımını sürekli canlı tutuyor. Orta ve uzun vadede ise özellikle e-ticaretin m-ticarete kayması olasıdır. Kullanıcıların sanal alışverişe alışmaları ve güvenlik endişelerinin kalkıp hızlı bir mobil ortam sağlanması gibi ön koşulların oluşması halinde kullanım bu yöne doğru kayacaktır.

MMS SMS’DEN PAY ALABİLİR SMS, toplamda yüzde 10-13 arasında bir paya sahip. Bu oranın artması veya azalması kısa vadede çok mümkün gözükmüyor. SMS'i kullanmaya daha yatkın olan genç kitlenin Türkiye nüfusunda önemli bir bölümü oluşturması, SMS tabanlı birçok yeni bilgi ve eğlence servisinin pazara sürekli olarak sunulması, SMS'in pazar payından kolay kolay vazgeçmeyeceğini gösteriyor. Bununla birlikte özellikle GPRS tabanlı iletişim ve MMS benzeri servisler, orta ve uzun vadede de olsa SMS'den pay almaya göz dikmiş durumda. Ayrıca hem GPRS tabanlı servislerin hem de SMS servislerinin payı, yukarıda bahsedilen içerik, m-ticaret vb. uygulamalar ile de artacak.

“Mobil Pazarlama Gelişecek”

Turkcell İş Ortakları Yöneticisi Cenk Bayraktar, önümüzdeki dönemde SMS kullanımının ve buradan sağlanan gelirlerin artmasında mobil pazarlama uygulamalarının büyük etkisi olacağını söylüyor. Erim, mobil pazarlama konusunda sektör için kritik bazı noktalara işaret ediyor:

POTANSİYEL BÜYÜK Mobil pazarlama alanı, önümüzdeki dönemde hem nicel hem de nitel açıdan çok daha fazla gelişecek. İçinde bulunduğumuz dönemde, iş hacmi açısından oldukça büyük bir potansiyel vaat eden mobil pazarlama uygulamalarına yönelik yaklaşımlar, sektörün geleceği açısından belirleyici ve kritik bir yol ayrımından geçiyor. Mobil pazarlama sektörünün yaşayabilmesi için teknoloji kadar, mobil pazarlama ajanslarının yaratıcılığı ve içerik çeşitliliği sağlayabilmeleri de büyük önem taşıyor.

PAZARLAMA KİRLİLİĞİNE DİKKAT “Gönüllülük” kavramı, mobil pazarlama etkinliklerinde geleneksel pazarlama yöntemlerinin çoğuna göre çok daha fazla önem taşıyor. Kişilerin hangi konuda, kimlerden ne sıklıkta bilgi almak istediklerine karar verme hakkının korunması, tüketici ve pazarlamacı açısından iletişim ve karşılıklı yararın en üst düzeyde gerçekleşmesini garantilemenin en temel koşulu. Bunun göz ardı edilmesi halinde, ortaya çıkacak pazarlama kirliliğinin güveni zedelemesi, son derece etkin bir iş pazarlama modelinin başarısını olumsuz etkileyebilir.

Hande D. Süzer
hdemirel@capital.com.tr