Hedefler aşıldı, çıta yükseldi

Dünya, 2007 yılında küresel ısınmanın yarattığı yıkıcı etkileri fark etti. Kuraklık bazı ülkelerde isyanlara yol açtı. Filipinler ve Endonezya, küresel ısınmadan en trajik şekilde etkilenen ülkeler oldu. Halk pirinç bulamadığı için sokaklara döküldü. Dünyada, 1 yılda 400'e yakın göl ve akarsu geri dönüştürülemez şekilde kurudu. İstanbul, susuzlukla yüz yüze geldi. Bileşmiş Milletler (BM), 2007'de yayınladığı raporla küresel sıcaklığın 2 derece artmasıyla su sorununun, 6 derece artmasıyla göçlerin başlayacağına dikkat çekti. BM aynı yıl yayımladığı başka bir raporda, sanayisi gelişmiş ülkelerin küresel ısınmadaki payının yadsınamayacak kadar yüksek olduğunu belirtti. Sera gazı salınımının hızla düşürülmesi gerekiyordu. Gündeme çok daha önce gelen bir konu tozlu raflardan indirildi: Sürdürülebilirlik...
Dünya, 2008 krizine kadar bu konuyu tartıştı. Yapılacakların listesi bir türlü oluşturulmadı. Birçok şirket bu konu üzerinde kafa yormaya başladı. Önde gelen şirketler düzenli olarak sürdürülebilirlik raporları yayımlamaya başladılar. Şirketler, sürdürülebilirlik çalışmalarıyla ekonomik büyüme ve refah seviyelerini yükseltmeye çalışıyor. Çevreyi ve yeryüzündeki tüm insanların yaşam kalitesini koruyan şirketler, tüketicinin gözünde sağduyulu bir imaj yakalarken diğer yandan ciddi tasarruf sağlıyor. Çok uluslu şirketler, Türkiye ayaklarında bu işin ciddiyetini yerli şirketlerden daha önce fark etti. Böylece Türkiye de sürdürülebilirlikle tanışmış oldu. O yıllarda yayımlanan raporlarda 2 ila 5 yıllık hedefler belirlenmişti. Bazı şirketler yıllık olarak hazırladıkları raporların sonuçlarını almaya başladı. Türkiye'nin yeni tanıştığı bir metot olmasına karşın birçok şirkette başarılı örnekler ortaya çıktı. Peki yayımlanan raporlarda ulaşılmak istenilen hedeflere ulaşıldı mı? "Sürdürülebilirlik sürdürülebildi mi?"

HEDEFİNİN 12 KATINA ULAŞTI
Türkiye'de bankacılık sektöründe ilk sürdürülebilirlik raporunu hazırlayan Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası (TSKB), 2010 yılı hedeflerinin üzerine çıkmayı başardı. Özellikle karbon emisyon salınımını yıl sonuna kadar yüzde 5 düşürmeyi hedefleyen banka salınım oranını yüzde 60 düşürdü. Şirket, bunun yanında birçok enerji verimliliği projesini de finanse ediyor. 2010 yılı sürdürülebilirlik hedefleri içerisinden 10 enerji verimliliği projesini destekleme hedefi koyan TSKB, 2010 sonunda 17 projeyi finanse etti. Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası (TSKB) Genel Müdürü Halil Eroğlu, daha yaşanabilir bir dünyanın ancak çevre ve iklim değişikliği konusunda atılacak sorumlu adımlarla mümkün olduğuna inandıklarını belirtiyor. Eroğlu, "Türk bankacılık sektöründe sürdürülebilirlik raporu yayımlayan ilk kurum olduk. Yüzde 5 olmasını hedeflediğimiz karbon emisyonundaki azalmanın ise yapılan hesaplamalar sonunda yüzde 55 ila 60'lar seviyelerinde çıkacağını öngörüyoruz. Yüzde 7 olarak hedeflediğimiz elektrik kullanımındaki azalma ise yüzde 12,23 olarak gerçekleşti. Hedef koymaya cesaret edemediğimiz doğalgaz ve su tüketiminde ise tasarruf oranlarımız sırasıyla yüzde 17,75 ve yüzde 6 oldu" diyor.~

KATI ATIĞI YÜZDE 92 AZALTTI
Unilever Türkiye, genel müdürlükte, Sarıgazi ofislerinde, Dosan ve Besan fabrikalarında, Algida distribütörlerinde yeşil enerji kullanımına başladı. Böylece toplam elektrik tüketiminin yüzde 35'ini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağladı. Bu sayede Unilever Türkiye'nin karbondioksit emisyonlarında yüzde 5'lik bir düşüş yaşandı. Şirketin 2009-2010 verilerine bakıldığında Unilever, Türkiye'nin, plastik ambalaj ağırlıklarının azaltılması çalışmaları sayesinde, 590 ton daha az plastik kullandı. Alüminyum folyoların yerine metalize PET kullanarak, 270 ton civarında alüminyum tasarrufu sağladı. Daha önceki hedefi olan 2004 rakamı baz alınarak 2012'ye kadar üretim operasyonlarında, üretilen her bir ton başına kullanılan enerjide yüzde 25'lik bir karbondioksit düşüşünü sağlamayı şimdiden başardıklarını söyleyen Unilever Asya, Afrika, Orta ve Doğu Avrupa Başkan Yardımcısı ve Unilever Türkiye CEO'su İzzet Karaca, Türkiye'deki 7 üretim tesisinde gerçekleştirdikleri "atıkları kaynağında önleme", "arıtma" ve "enerji tasarrufu" konularında ciddi başarılara imza attıklarını belirtiyor. Karaca, "Yatırım ve uygulamalarımızla 1995'ten2009 yılına kadar, üretilen ton başına karbondioksit salınımında yüzde 60, su tüketiminde yüzde 59, katı atık miktarında yüzde 92 oranında azalma sağladık" diyor.

10 MİLYAR DOLARLIK AR-GE
General Electric (GE), sürdürülebilirlik konusundaki çalışmaları ve elde ettiği ilerlemeleri her yıl yayımladığı "Yurttaşlık Raporu"nda paylaşıyor. Şirket, 2009 yılında belirlediği somut hedeflerin üzerinde bir performans sergiledi. GE Pazar Geliştirme Yöneticisi İbrahim Gökçen, 2009 yılı için belirledikleri sürdürülebilirlik hedeflerinin üzerinde bir başarı gösterdiklerini söylüyor. İbrahim Gökçen, "2009 yılında yayımladığımız yurttaşlık raporunun önceliklerinden birisi de çevre konusuydu. Bu kapsamda atık suyu yüzde 48 azalttık. Sera gazı salınımını ise yüzde 22 oranında düşürdük" diyor. Gökçen, 2015 yılına kadar enerji kullanımını yüzde 50 geliştirmeyi, sera gazı emisyonunu yüzde 25, temiz su kullanımını da yüzde 25 azaltmayı hedeflerinin arasına aldıklarını belirtiyor. Şirket bu konuda yapılacak Ar-Ge çalışmaları içinse 10 milyar dolarlık bir bütçe ayırdı.

TURKCELL'İN İLK RAPORUNDA TABLO
İlk raporunu 2009'da yayımlayan Turkcell, GRI (Global Reporting Initiative) onaylı ilk raporunu C tipi olarak yayımlandı. Bu raporla Turkcell sürdürülebilirlikle ilgili çalışmalarını iş ortaklan, hissedarları, müşterileri ve kamuoyuyla paylaştı. Raporda, devlete ödenen vergiden çalışanların memnuniyet oranına, sosyal sorumluluk projelerinden, çevre uygulamalarıyla elde edilen tasarrufa kadar pek çok konu ayrıntılarıyla yer aldı. Turkcell Sosyal Sorumluluk Bölüm Başkanı Zeynep Özbil, bugüne kadar 23 dile çevrilmiş olan GRI ilkelerinin Türkiye'de dil engelinin aşılmasına, sürdürülebilirlik uygulamalarının artmasına ve raporlamanın yaygınlaşmasına katkı sağlamak amacıyla Türkçeye çevrilmesine de destek olduklarını anlatıyor. Özbil, 2009-2010 raporunu yine GRI standartlarına göre yayımlamaya hazırlandıklarını söylüyor. Turkcell'de şu an 2010 yılına ait, ikinci kurumsal sosyal sorumluluk raporunun sonuçları bekleniyor. Rapor yayımlandığında rakamsal hedefler konusunda daha detaylı bilgi almak mümkün olabilecek.

YÜZDE 80 GERİ DÖNÜŞEBİLEN MALZEME
Sürdürülebilirlikte şirketlerin aldığı önlemlerin yanı sıra tüketicilerin çevreye duyarlı ürünler seçmesi de çok etkili. Çünkü evlerde sarfedilen elektriğin yüzde 65'i ev aletlerinde harcanıyor. Ev aletlerinin ömrü boyunca çevreye verdiği zararın yüzde 90'ı kullanım sırasında gerçekleşiyor. BSH Ev Aletleri Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO'su Norbert Klein, bu durumu göz önüne alarak üretim yaptıklarının altını çiziyor. Klein, bu konuda en somut hedeflerinin çevreye duyarlı, enerji ve su tasarrufunda en iyi sonuçları veren ürünleri üretmek olduğunu söylüyor. ~
Klein'in verdiği bilgilere göre son 15 yılda, BSH enerji sarfiyatını buzdolaplarında yüzde 74, çamaşır makinelerinde yüzde 57, bulaşık makinelerinde yüzde 48, fırınlarda ise yüzde 37 oramda azaltmayı başarmış. Ayrıca çamaşır makinelerinde yüzde 42 ve bulaşık makinelerinde yüzde 66'ya varan oranda su tasarrufu sağlanmış. Klein, "Sadece ürünleriyle değil, üretim süreçleriyle de çevreye değer katan bir şirket olarak, son 5 yılda üretimimizi yüzde 80 artırırken ürünlerimizde kullanılan malzemelerin yaklaşık yüzde 80'i, ürün ambalajlarımızınsa yüzde 98'i geri kazanılabilir malzemelerden oluşuyor" diyor. Sürdürülebilir üretim ve ürünlerde hiçbir zaman tam anlamıyla sonuca varılmıyor. Her zaman daha iyi sonucu doğuracak yeni bir çözüm üretmek mümkün. Bu yüzden BSH'nin en değerli varlığı inovatif çözümleri. Klein, "Bu nedenle grubun toplam cirosunun yüzde 3,2'sini Ar-Ge yatırımlarına ayırıyoruz" açıklamasını yapıyor.

ARÇELİK ALTIN SERTİFİKA ALDI
Arçelik'in sürdürürülebilirlik raporu Global Re-porting Initiative (GRI) G3 ilkelerine uygun olarak C seviyesinde hazırlandı. Şirketin ikinci sürdürülebilirlik raporu, Türkiye'de kendi sektöründe, GRI G3 ilkelerine uygun ilk sürdürülebilirlik raporu olma özelliğini taşıyor. Şirketin 2010'da ürettiği çamaşır makinelerinin ve bulaşık makinelerinin yüzde 100'ü, buzdolaplarının yüzde 82'si, fırınlarının da yüzde 43'ü "A" enerji sınıfından veya daha fazla enerji tasarrufu sağlayan sınıflarda üretildi. Geçtiğimiz yıl buzdolabında A+++ enerji seviyesinde, çamaşır makinesinde A- yüzde 50 enerji seviyesinde, bulaşık makinesi ve fırında A- yüzde 30 enerji seviyesindeki ürünler pazara sunuldu. Üretim tesislerinde verimlilik çalışmalarına hız veren Arçelik, üretimde su ve enerji kullanımı açısından önemli gelişmeler sağladı. Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı ve Arçelik Genel Müdürü Levent Çakıroğlu, 2010 yılında, dünyada beyaz eşya sektöründe ilk kez, üretimde enerji verimliliği Energy Efficiency in Green Factories kapsamında yurtiçindeki sekiz işletmelerinin "Gold Certificate" yani "Altın Sertifika" almaya hak kazandığını belirtiyor.