Hangi Fonu Almalı?

Geçen ay başladığım fonlar la ilgili yazı dizisine bu ay devam ediyorum. Sizin için fonların getirilerini bir-bir detaylı bir şekilde inceledim. Görüşüm, fonların Türkiye’de “henüz” iyi yönetilmediği. Fonlar son yıllarda hızla büyüdü (2000 yılının sonunda 2 milyar dolar seviyesinde olan toplam fonlar bugün 18 milyar dolara ulaştı) ama fon yöneticilerinin bilgi ve tecrübeleri aynı hızda büyümedi sanırım. Size bu yazımda detaylıca incelemelerimin sonuçlarını ve iyi bir fon bulana kadar, sizinle beraber nasıl daha iyi fon yönetebileceğimizi göstereceğim.

Geçen yılki rakamlara bakarsak, borsa yüzde 34 kazandırmış, buna kıyasla, ortalama A tipi fonu sadece yüzde 21 kazandırmış. Ortalama Bono yüzde 30 kazandırmış, ama ortalama Bono fonu yüzde 20’de kalmış. Daha detaylı kıyaslamaları aşağıdaki grafikte veriyorum.

PEKİ, ARADA HİÇ Mİ İYİ KAZANDIRAN FON YOK?

Bir fonun iyi yönetilip yönetilmediğini ölçmek için birçok analiz yöntemi vardır. Bu konuda kitaplar, yazılar ve hatta sadece fonların analizlerini ölçmek için kurulu web siteleri ve dergiler vardır. Özetle (ve de yalın bir dille) bunlar iki ana şeye bakarlar: (1) fonun aldığı riske göre kazandırıp kazandırmadığına ve de (2) kazandırmış ise bunun ne kadar “devamlı” olduğuna.

A-TİPİ FONLAR: Bunlara göre 2004’teki performansları ele alınınca, A tipi fonlarda nerdeyse hiç iyi fon yok. A tipi fon yerine yüzde 50 bono ve yüzde 50 borsa olan bir fonu kendiniz kursaydınız, getiriniz yüzde 31 aldığınız risk ise yüzde 5 olurdu, yani riske göre getiri katsayınız (31/5)=6.2. A tipi fonlardan bu rakamı tutturan hiçbir fon yok. Peki gelelim ikinci performans kriterimiz, kıstasa göre getirilerin devamlılığına, yani 12 aydan kaçında fonlar bizim kıstasımız olan yüzde 50 Borsa – yüzde 50 Bono’nun üzerinde getiriri sağlamış. Bu kıstasa göre bakılırsa, Stratejinin A tipi Değişken fonu, Finans Yatırım’ın yine A tipi değişken fonu ve de Kalkınma Yatırım’ın A tipi hisse fonu iyi görünüyor, ama yine de riske göre getirilerde sınıfta kalmışlar.

B-TİPİ FONLAR: Bunlarda durum daha da kötü. Hiç aldıkları riski göz önünde bulundurmadan, sadece getirilerine göre değerlendirsek bile, hepsi sınıfta kalmış görünüyor. Çünkü en çok kazandıran B-tipi değişken fon yüzde 27 kazandırmış ve en çok kazandıran B-tipi tahvil bono fonu ise yüzde 24 kazandırmış ki bunlar en iyi fonlar, ortalamalarına bakarsak yüzde 20 civarlarında. Hâlbuki bizim ortalama bonomuzun kazancı yüzde 30, nerdeyse yüzde 10 daha fazla!

Bir tek B-tipi likit fonlarda, kıstası olan net repo (kesilen stopaj sonrası) getirilerine göre, nispeten iyi olan fonlar var, o da zannediyorum vergi avantajından dolayı. Dolayısıyla, repo yapmak yerine iyi bir B tipi likit fon almak daha doğru. Enteresan bir şekilde, zaten toplam fonların yüzde 75’i likit fonlarda. Geçmiş getirilerine bakarsak, analizlerim Dış Yatırım’ın B Tipi likit fonu, Anadolu Bank’ın B Tipi Likit Fonu ve Finans Yatırım’ın B Tipi Likit fonunun nispeten daha iyi olduğunu gösteriyor.

HİÇ Mİ FON ALMAMALI?

Özet olarak görüşüm şöyle: Kısa vadeli yatırım için likit fon alınır, ama fon yöneticisinin esas işi olan uzun vadeli “bono ve hisse” yatırımları için, iyi bir fon yöneticisi bulana kadar, fonlar yerine direkt kendiniz bono ve hisseye yatırım yapmanızdır. Uzun vadeli fon yönetimi kolay bir iş değil. Özellikle devamlı kazandırmak uzmanlık, tecrübe, detaylı analiz ve çok çalışmak gerektirir. Benim analizlerime göre “şimdilik” iyi bir fon yöneticisi yok, ama fonların performanslarını yakinen takip edip, iyi bir fon bulduğumda, sizlere bilgi vereceğim. Daha sık bunları takip etmek isteyenler için analizlerimi detaylı ve güncellendirilmiş bir şekilde web sitemde (afaboran.com) ücretsiz olarak sizlere bu aydan itibaren sunuyorum.

Afa Boran
[email protected]