Göldeki kahin

Peru 2040. Peru'nun dağlık arazilerinde yaşayan Uru halkı eskiden ilkel yaşam tarzıyla bilinirdi. Ancak tecrübeyle sabit olduğu üzere, hiçbir şey değişmeden kalamaz. Peru hükümeti 4 yıl önce, Titicaca Gölü'nün yüzen adacıklarında yaşayan bu halkın yaşamını radikal boyutlarda değiştiren bir geliştirme projesi başlattı. Peru dağlarının sırtlarından doğan güneş bu gölün sularını tıpkı bir mücevher deniziymiş gibi ışıl ışıl parlatıyor. Kabilenin en yaşlısı olan Juan'ın diğer üç aileyle birlikte yaşadığı 80 metrekarelik sazlıktan oluşan yüzer adacık, sabah esintisiyle birlikte hafifçe sallanıyor ve suda yay şeklinde salınan ufak dalgacıklar yaratıyor. Kafalarında melon şapkalar, üzerlerinde rengarenk elbiseler ve örülü saçlarıyla kadınlar, kendi dokuma tezgahlarının başında oturuyorlar. Hemen yanıbaşlarındaki erkekler ise hep birlikte kendi yüzen evlerini büyütmek için sazlık yığınlarını birbirine bağlamakla meşgul. Juan bu kabilenin sadece şefi değil, aynı zamanda şamanı da. Halkı Onun, koka yapraklarına bakarak geleceği önceden görebileceğine inanıyor. Bu yaşlı adam bir demet lifli yeşil bitki topluyor, onu elinde sallıyor ve yapraklarını yere saçıyor. Ardından gizemli hareketler yaparak "Bugün doktorlar yine gelecek" diye bağırıyor. Etrafına dizilmiş çocuklar, gözleri faltaşı gibi açılmış halde ağzından çıkacak kelimelere kilitleniyor. Doktorların yapacaklarından ve bu ziyaretin bizzat Juan tarafından ayarlanmış olduğundan habersizler.

Bu adacık birkaç yıl öncesine kadar ne elektrikle tanışmıştı ne de ada sakini Urular geçimlerini el sanatlarıyla sağlar durumdaydı. Ancak o günler artık geçmişte kaldı. Peru hükümeti dört yıl önce burada bir geliştirme programı başlattı. Bu programın bir parçası olarak Uruların kulübelerinin üzerine bir hayli etkin güneş panelleri yerleştirildi. Bu sayede köylerine bağışlanmış organik LED'lere enerji sağlayan elektriği üretebilir hale geldiler. Kulübelerin tavanlarına kağıt inceliğinde seramiklergibi döşenmiş bu LED'lerşimdi sımsıcacık bir ışık kaynağı görevi görüyor. Bu güneş panelleri aynı zamanda yüzer adacığın gölün sahillerinde dolaşmasını sağlayan iki adet küçük dıştan takmalı elektrik motoruna da enerji veriyor. Artık her kulübede WLAN ve tablet PC'ler olduğu için çocuklar da uzaktan öğrenme programlarına katılabiliyor. Juan, "Ben bir balıkçıyım, aynı zamanda kayık yapmasını bilirim ancak artık gerçekçi olmamız lazım. Balık rezervleri azalıyor ve bu adacıklardaki yaşam her geçen gün zorlaşıyor. Biz gençlerimize daha iyi bir gelecek bırakmak istiyoruz" diyor. Gelecekte en mükemmel başarıyı gösteren öğrenciler ülkenin diğer bölgelerindeki üniversitelere gidebilecekleri burslar kazanacak. Devlet mülkiyetindeki enerji tedarikçisi ise şimdiden bu adacıkları deniz altından geçen kablolar ile Peru'nun akıllı enerji şebekesine bağlamış olduğundan Juan ihtiyaç fazlası güneş enerjisini ulusal şebekeye aktararak az da olsa para kazanabilir duruma gelmiş.~

Juan aynı zamanda da bir büyücü doktor, diğer bir ifadeyle tanrılar ve doğal ilaçlar konusundaki derin bilgileri yüzünden yüzyıllar boyunca saygı gören şamanlardan biri. Ancak Juan, "Ben modern tıp ile asla aşık atamam" diyebilecek kadar da mütevazı. İşte bu yüzden 6 ay önce "Mobil Doktorlar" projesi başlatıldığında zevkten dört köşe olmuş. İlk adım olarak bu adacığın sakinlerinin tıbbi verileri ulusal bir gen ve proteom veritabanına kaydedilmiş. Bu yerleşim biriminden çok uzaklarda yaşayan doktorlar işte bu verileri kullanarak hastalıklı bireylerin profillerini çıkartabilmiş ve onlara özel tedavi yöntemlerini geliştirebilmişler. Diğer taraftan doktorlar, bu tedavileri gerçekleştirebilmek için adacıkları sürekli olarak geziyor. Juan ise onlara hasta ziyaretleri için bir plan oluşturmalarında yardımcı oluyor. Juan, bir otobüsten çok bir uzay mekiğine benzer bir aracı işaret ederek "Çocuklar, işte oradalar! Luiz, büyükbaba ile büyükanneyi doktorların otobüsüne götür" diye bağırır. Bu otobüsün pilot mahali bilgisayarlar, sensörlerve kameralarla donatılmış. Yön bulma cihazları aracı girilmiş hedef koordinatlara doğru sürmekte. Yolların durumuna göre bu araç kendi yönünü kendisi bulabiliyor.
Gezici bir hastane hizmeti veren bu aracın bağımsız bir elektrik şebekesi de var. Doktorlar onun bu özelliği sayesinde en uzak bölgelere kadar bile gidip gelebiliyor ve buna rağmen araçtaki tıbbi cihazlar için gerekli elektriğe sahip olabiliyor. Araçta çatı tipi güneş pilleri, birkaç elektrikli motor, bir acil durum jeneratörü ve gerektiğinde katlanabilen bir rüzgar türbini var. Diğer bir deyişle harici bir enerji kaynağına hiç ihtiyacı yok.

Doktor Luisa, büyükanne Viviana'ya dönerek saygısını sunmak amacıyla "Kamisaraki" diyor. Ancak bu yaşlı bayan cevap vermek yerine sadece kıkırdamayı tercih ediyor. Luisa kağıt inceliğindeki tablet PC'sini açıyor ve aniden ortaya çıkan kulak hologramını işaret ediyor. "Bunu görebiliyor musun Viviana?" diye soruyor. Ardından hologram üzerindeki bir noktayı işaret ederek, "Bugün senin kulaklarının içine bu minicik biotab'lerden yerleştireceğiz. Merak etme canın hiç yanmayacak ve yarın tıpkı 16 yaşındaymışsın gibi duymaya başlayacaksın" diyor. Doktor Viviana'nın neredeyse duvar kadar sağır olduğunu bildiğinden çok yüksek sesle konuşuyor. Bio-tab denilen bu teknoloji şaheseri işitme cihazı her iki kulak kanalına da takılan ve kusursuz stereo işitme imkanı sağlayan yepyeni bir ürün. Bu arada otobüste bulunan bir başka doktor olan Harvey, 70 yaşındaki hastası Pedro'ya önce biyo işaretleyici iğnesi yaptıktan sonra şimdi de kafasını tarıyor. Bir önceki doktor ziyaretinde Pedro'ya Alzheimer hakkında bilgiler verilmişti çünkü gen ve proteom veritabanının sunduğu ilk göstergelere göre onda bu hastalığa karşı genetik yatkınlık vardı. Ve gerçek şu ki Alzheimer'in ilk işaretleri sadece MRI taramasıyla ortaya çıkartılabilir. Harvey, "Eğer derhal gerekli adımları atmazsak işte şu gördüğünüz noktalar Alzheimer'in neden olacağı amiloid plakalarının çıkacakları yerler. Şimdi izninizle vücudunuza belirli zaman dilimlerinde belirli miktarlarda sıvı salgılayacak bir ilaç dozaj cihazı nakli yapacağım. Bunlar ya bu hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak ya da tamamen durduracak. Bu cihaz hastanemize veri arayüzüyle bağlı. Bu sayede düzenli olarak düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol edebileceğiz" diyor. Ancak Pedro onu dinlemiyor bile çünkü kendi beyninin yansıyan görüntüsüne hayranlıkla bakmakla meşgul. Gözlerini dört açmış bir halde ellerini hologramın içine sokup beynini yakalamak istiyor ancak nafile çünkü parmakları hologramın etrafındaki koruma duvarı tarafından engelleniyor.~

Ekip gün boyunca 20 tane laboratuvar testi yapıyor ve sonuçlarını dijital hasta dosyalarına kaydediyor. Bu arada sonuçlar diğer hastaların verilerinin yanısıra gen ve proteom veritabanındanki bilgilerle de karşılaştırılıyor. Yapılacak son iş olarak, bir solunum yolları hastalıkları uzmanı olan Adam cep telefonu büyüklüğündeki bir cihazın ambalajını sıyırıyor. Bu cihazı kullanarak içindeki gaz sensörleri yardımıyla çocukların nefeslerinde astım veya tüberkülöz hastalığı işaretleri olup olmadığını kontrol ediyor. Burada temel hedef yıl sonuna gelinmeden bu gibi hastalık vakalarını yüzde 30 oranında azaltmak. Hastane otobüsü hızla uzaklaşırken, gölün üzerinde ay çoktan yükseklerde yerini almış bile. Juan buz gibi gecede adacığı sis bulutları içinde gözden kaybolurken hoşçakal dercesine el sallıyor.  

Hülya Dağlı