Neden Bir Koç’la Çalıştım?

Son dönemde “coaching” (Koçluk) hizmetine ilgi artıyor, bu konunun yıldızı yükseliyor. Ancak, hala yöneticilerin kafasında soru işaretleri, “acaba işe yarar mı?” gibi tereddütler var. Frito Lay Türkiye’nin genel müdürü Tuncer Akgün’ün deneyimi, bu sorulara tam anlamıyla açıklık getiriyor ve doğru uygulandığında başarı öyküsüne dönüşeceğini ortaya koyuyor. Akgün’ün, “Odak alanlarımın belirlenmesi, iyi bir dinleyici ve sorgulayıcı ile diyalog ve bol bol paylaşımdı beklentim. Bunlar beklediğim gibi gerçekleşti” sözleri de bu tabloyu destekliyor.

Manchester Consulting’in yaptığı bir araştırma, Türkiye’de çok yeni olan “coaching” konusunda önemli gerçekleri de ortaya koyuyor. 100 top yönetici arasında yapılan araştırmaya göre, “coaching” hizmeti, verimlilik artışından kaliteye, müşteri hizmetlerinden organizasyonel değişime kadar çeşitli alanlarda iyileştirme sonucu yaratıyor. Araştırmaya katılanların yüzde 53’ü aldıkları hizmet sonrasında “verimlilik” artışı aldıklarını, yüzde 48’i de kalite konusunda iyileştirmeye ulaştıklarını belirtiyor. Yüzde 39’u müşteri hizmetlerinde iyileştirme sağladıklarına, yüzde 34’ü de şikayetleri azaltmayı başardıklarına dikkat çekiyor.

Bunlar, araştırmanın “gözle görünür” (Tangible) değerlere etkisi. Bir de rakamlara dökülemeyen, görülmeyen (intangible) etkileri var. Bu daha çok yöneticilerin bireysel etkilenmelerini kapsıyor. Örneğin, yüzde 77’si “ilişkilerinde iyileşme” sağladıklarını belirtiyor. Bunu “takım çalışması”nda gelişme, “iş tatmini” ve “çatışmaları önleme” konusundaki iyileşmeler izliyor.

Araştırmayı yapan Manchester Consulting uzmanları, “Coaching hizmetini değerlendirmek çok zor. Dışarıdan bakıldığında çok soyut, işe yaramazmış gibi görünüyor. Oysa, yararlananlar için müthiş olanaklar sunuyor” diye konuşuyorlar. Onlara göre, işin püf noktasını, doğru uzmanı bulmak ve çalışmaya hazır olmak oluşturuyor.

Bu yaklaşımı Türkiye’de uygulayan ve benimseyenlerin sayısı da artıyor. Frito Lay Türkiye’nin genel müdürü Tuncer Akgün de bunlardan biri… Bir süre öncesinde Mentor Leadership Development’ın kurucusu Hande Yaşargil ile çalışmaya başlayan Akgün, aldığı hizmetten çok memnun. 6 ay süresince beklentileri doğrultusunda iyileşme elde ettiğini söylüyor. Akgün’ün bu konudaki değerlendirmeleri şöyle:

Neden Coach’la Çalışıyorum?
"Piramidin tepesindeki insanlar nadiren doğru bilgi alır" diye çok sevdiğim bir laf vardır. Bu, aslında bilgi akışındaki saptırma ve filtrelemeler üzerine söylenmiş bir sözdür. Ancak, tepedeki insanların aldığı geri bildirimleri de kapsar diye düşünüyorum. Sonuçta kendimizi nasıl gördüğümüzden daha önemlisi, nasıl bir algı yarattığımızdır.

Birisiyle, davranışlarımı, kararlarımı, düşüncelerimi ve duygularımı paylaşmak, ama paylaşmakla kalmayıp bunların farklı bir gözle sorgulanmasına izin verip tartışmak istedim. Amacım, hangi konulardaki gelişim fırsatlarına odaklanacağımı ve her gün yaşadığım sorunlarla doğru mücadele etme yollarını tespit etmekti. Bunları, sadece kendi içimde çözmenin dışına çıkıp ,doğru yapıyor muyumu sorgulamayı hedeflemiştim. Ayrıca sadece ve sadece paylaşmak bile benim için çok önemliydi.
 
Beklentilerimi Karşıladı
Odak alanlarımın belirlenmesi, iyi bir dinleyici ve sorgulayıcı ile diyalog ve bol bol paylaşımdı beklentim. Bunlar beklediğim gibi gerçekleşti. Ancak, bir farkı vurgulamakta fayda var; çoğu insan gibi, ben de tartışılan konular sonucunda bir takım öneriler beklentisi içine az da olsa girmiştim.

Koçluk için bu doğru değil. Tavsiyeler insanlar için pek bir şey ifade etmiyor sonuçta. Doğru cevabı istiyorsanız, onu kendiniz bulmalısınız. Burada “coach”un rolü, doğru sorular sormak. Olguların, tüm yönleri, çıplaklığı ve objektifliğiyle tartışılıp, koçluk alan kişinin cevapları bulmasına yardımcı olmak.

 
Enerjimin Düşmemesini Öğrendim
Benim bu projeden beklentilerim doğrultusunda bir planım vardı. Amacım, kişisel gelişimle ilgili odak noktalarının belirlenip aksiyona dönüştürülmesi ve ayrıca yaşadıklarımı tartışıp doğru çözümleri bulmaktı. Bu kapsamda, 2 haftada bir,1-2 saatlik seanslar şeklinde tüm bu konuları tartıştık. Tam 6 ay devam etti.

Bana en büyük faydalarından birisi, enerji seviyemin düşmesine izin vermemeyi öğrenmek oldu. Yaşadığınız sorunlar, olumsuzluklar veya sevmediğiniz konular, günlük hayatta enerjinizi aşağı çekiyor. Dolayısıyla da performansınızı etkiliyor. Kendimce, buna izin vermemenin yöntemlerini buldum. Daha paylaşımcı olmaya, iletişime daha fazla ağırlık vermeye başladım. Günü daha iyi yaşamaya çalışmak, eskisinden daha çok ağırlık kazandı.
 
Hayatımda Neler Değişti?
Şu anda sahip olduklarımdan farklı bir şey yok. Sevdiğim bir iş, içinde bolca spor olan aktif bir yaşam ve mutlu bir aile hayatına sahibim. En büyük beklentim, bu sahip olduklarımın devam etmesidir. Tabii ki iş hayatında daha da yükselmeyi hedefliyorum ancak, bunu yaşama amacı olarak değil, işte mutlu olmanın yolu çerçevesinde değerlendiriyorum.

Öte yandan yaşadığımız toplumla ilgili beklentilerim var ve bu konuda kendimi çaresiz hissediyorum açıkçası. Tabii ki bu konulara girersek sayfalar yetmez. Ancak, arabaya bağımlılıktan kurtulmuş, nüfus artışına çözüm bulmuş, tüm çocuklarına üst düzey eğitim verebilen bir toplum hayal ediyorum.

Coach İle Çalışacaklara Öneri
En başta yüzde 100 açık olmalılar. Kendinizle ilgili, hoşunuza gitsin gitmesin tüm konuları tartışmaya açık olmaktan bahsediyorum.

Ayrıca, coach’larından tavsiye beklemesinler. Sizin doğrunuz sadece ve sadece kendi bulduğunuzdur. Müstakbel koçunuzun kim olacağı da tabii ki çok önemli. Koçunuz,doğru soruları sorabilen , satır aralarını dinleyen ,yüzeyde görünenin altındaki gerçekliği tespit edebilecek birisi olmalı.

Koçlar, Ceo’lara Ne Sağlar?

1. Farkındalık
Göz kendini göremez. Balık suda yaşadığını bilmez. Yüksek zeka, yüksek performans, iyi eğitim ve uzun tecrübe pek çok genel müdürün sahip olduğu özellikler. Ancak, farkındalık sahibi olmak, bu özelliklerin doğal sonucu değil. İnsanın kendini daha iyi tanıması, güçlü ve zorlu yanlarını bilmesi, bu özelliklerinin diğerleri üzerindeki etkisini görebilmesi ve gene bu etkinin kendisine nasıl yansıdığını anlaması için bir “öteki” gereklidir. Bu olmadığında çok akıllı insanların, çok basit hataları defalarca aynı şekilde tekrar ettiğini görebilirsiniz.

2. Liderlik Gelişimi
Liderlik, gelişim sürecini tamamlamamış bir konu. Çok tanımı var ama kısaca “birinin, diğerlerinin düşünce ve davranışlarını etkilemesiyle yoluyla oluşan ilişki” diye düşünülebilir. Genel müdürler bir yandan şirketlerini yönetirken, diğer yandan da çalışanlarıyla ilgilenir. Onların yöneticilik yönünde gelişimlerini sağlamak, verimliliklerini artırmak, şirkete bağlılıklarını yükseltmek ve beraberce bir gelecek yaratmak için uğraşır. Bunları gerçekleştirmek için de yüzlerce ilişkiyi son derece bilinçli şekilde yönetmelidir. Koçlar, mevcut hayat hızları içinde son derece zor olan bu süreçte onlara çok yardımcı olur.

3. Yapma Ve Yansıtma
Yöneticilerin çoğu “yapma”, aksiyon alma konusundaki başarılarından dolayı yükselirler. Ancak, bir kez en tepeye geldiklerinde ihtiyaç duydukları beceriler değişir. Genel müdürlerin başarısı, ne kadar iyi “sattıkları, ürettikleri, raporladıkları” gibi aksiyonlara dayanmaz. Aksine planlamaya, büyük resmi görmeye, strateji ve vizyon yaratmaya, bunu doğru ifadelerle aktarmaya dayanır. Bunlar ise ancak kesintisiz zamanlarda derin düşünmeyle oluşur. Yaptıklarını ve yapacaklarını düşünmek kilittir. Durmak ve olanların, planların üzerinde düşünmek gerekir. Bunu tek başına yapmak kolay değildir, bir uzmanın eşlik etmesiyle daha kolay yapılır.

4. Psikolojik Destek
Planları üzerine düşündüğü, önemli olaylarda nasıl davranacağını gözden geçirdiği için kendine güveni her zaman yüksek olur. Zor kararlarını, zorlu ilişkilerini, stres kaynaklarını konuştuğu ve paylaştığı için kendisini dinlenmiş ve anlaşılmış hisseder. Stresli hayatının kendisi üzerindeki etkilerini daha iyi anlama fırsatı bulduğu için bunu daha iyi yönetebilir ve strese maruz kalsa da bundan minimum etkilenmeyi sağlar. Özel hayatıyla işi arasındaki dengeyi gözden kaçırmaz.