Masraflar arttı

Nil Dumansızoğlu

ndumansizoglu@capital.com.tr

BEKLENTİ Yılda ortalama 3-4 milyon ton civarında üretim yapan tuz sektörü, 2018 yılında ekonomik koşullar nedeniyle iç pazarda daralma yaşarken döviz kurlarının artması dolayısıyla ihracat anlamında iyi bir yıl geçirdi. 350 bin ton ihracat yapan sektörün beklentisi, 2019 yılında yüzde 8 artışla 380 ton ihracat gerçekleştirmek. 

MALİYET 2018 yılında, her sektörde olduğu gibi tuz sektöründe de zorluklar yaşandığından bahseden Billur Tuz Genel Müdürü Mutlu Mermer, ekonomik koşulların sürekli değişiklik göstermesinin sektörü büyük ölçüde etkilediğini belirtiyor. “Özellikle enerji maliyetleri ve dövizdeki yükselme nedeniyle masraflarımız arttı. Bu durum şirket maliyetlerimizde yükselmeye sebep oldu” diyor.

VİZYON Tuzun insan vücudu için vazgeçilmez bir ihtiyaç olduğunu ve bu nedenle tuz sektörünün uzun yıllar büyüyerek ve gelişerek devamlılığını sürdüreceğini ifade eden Mermer, şöyle konuşuyor: “Ayrıca tuz, endüstride 14 bin farklı kullanım alanıyla yeri doldurulamayacak bir kimyasal. Maliyet ve içerik nedeniyle yerine farklı bir değer koyulması da gerçekçi değil.”

E-TİCARET

E-İHRACAT KAPISI

HACİM E-ticaret Türkiye’de ekonominin itici güçlerinden biri haline geldi. E-ticaret pazarı, son 5 yılda yıllık ortalama yüzde 32 büyüme elde etti. 2017 yılında 42,2 milyar TL’lik hacme ulaşan sektörün, 2018 yılında benzer büyüme oranıyla 54,9 milyar TL’ye ulaşması öngörülüyor. E-ticaretin perakendedeki payının da yüzde 5’lere yaklaşacağı düşünülüyor. 

FIRSAT GittiGidiyor Genel Müdürü, eBay MENA Bölge Direktörü ve TOBB E-Ticaret Meclisi Başkanı Öget Kantarcı, 2019 gündeminin e-ihracat olacağını söylüyor. “2016’da 400 milyar dolar olan küresel sınır ötesi ticaret hacminin 2020’de 2,5 kat artması bekleniyor. Türkiye’nin ürettiği kaliteli ve özgün ürünlerle pazardan ciddi bir pay alacağını, e-ihracatın ülkemiz için bir fırsat olduğunu düşünüyoruz” diyor. 

GÜNDEM E-ihracatın gelişip büyümesinin son derece önemli olduğunun altını çizen Kantarcı, şöyle konuşuyor: “Bu nedenle e-ticaret lojistiği, gümrük işlemleri, ürün güvenliği ve denetimindeki uygulamaların daha da iyileştirilmesi gerekiyor. Ayrıca Türkiye’deki e-ihracatçı şirket sayısını artırmaya yönelik uluslararası iş birlikleri yapmak da bu alanda yapılacaklar listesinin öne çıkan maddeleri arasında yer alıyor.”

FUTBOL

GELİR ARTIYOR

BÜYÜME Avrupa futbolunun en hızlı büyüyen liglerinden biri olan Spor Toto Süper Lig’de geçen iki sezonda yüzde 40’a varan bir büyüme gerçekleşti. Maç günü, naklen yayın ve ticari gelirlerde son iki sezonda 5,5 milyar TL gelir elde edildi. Passolig Genel Müdürü Ceyhun Kazancı, bu sezonda da özellikle seyirci sayısındaki artışın, maç günü gelirlerini; yapılan yeni sponsorluk anlaşmalarının ligin ticari gelirlerini artıracağını öngördüklerini söylüyor. 

SEYİRCİ Son üç sezondur Süper Lig’in seyirci ortalamasının istikrarlı bir şekilde arttığını söyleyen Kazancı, geçen sezon yüzde 43’lük seyirci artışıyla Süper Lig’in Avrupa’nın en fazla seyirci artışı olan ligi olduğunu belirtiyor. “Bu sezon, ligin ilk 17 haftasına baktığımızda seyirci ortalamasının 14 bine ulaştığını görüyoruz. Lig sonunda bu sayının 15 bin bandına ulaşacağını öngörüyoruz” diyor. 

FİNANS Sportif başarıyı finansal istikrara dönüştürebilen takımların futbol ekonomisine yön verdiğini de sözlerine ekleyen Kazancı, şöyle konuşuyor: “Etkili kaynak yönetimi, altyapı, uzun vadeli planlama ve markalaşma başarı sürecinin en önemli parçaları. Futbolda başarının anahtarı hem sahada hem de finansal tablolar da kazanmak artık. Kulüplerin de bu anlayışla yönetilmesi gerekiyor.”

OLUKLU MUKAVVA

BÜYÜME YAVAŞ

DURUM Oluklu mukavva sektörü, 2018’in yarısında yüksek büyüme oranları elde etti ancak üçüncü çeyrekte büyüme yavaşladı. Son çeyrek için ise bir miktar küçülme tahmin ediliyor. Yıl ortalamasının ise yüzde 3 büyüme olacağı düşünülüyor. Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği (OMÜD) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Nuri Görenoğlu, 2019 büyüme beklentilerinin, yüzde 2,3 olan GSMH büyüme oranı civarında olacağını belirtiyor. 

SORUN Oluklu mukavva sektörünün ihtiyacı olan kağıtların yüzde 75-80’i geri dönüşümden elde ediliyor. Yüzde 20-25’ini oluşturan kraft kağıdı ise Türkiye’de üreten tek bir işletme var. Yerli üretimin ihtiyacın yalnızca yüzde 13-15’ini karşıladığını belirten Görenoğlu, “Geri kalan yüzde 85-87 ise ithal ediliyor. İthalat Rejimi Kararına Ek Karar’la yurt dışından ithal edilen çeşitli kağıt türlerine yeniden getirilen vergiler, sektörü son derece olumsuz etkiliyor” diyor.

VERGİ Oluklu mukavva sektörünün kraft-liner kağıt ihtiyacının yılda 350- 375 bin ton olduğunu da sözlerine ekleyerek şunları söylüyor: “Antidamping önlemleri, sektörün dışa bağımlılığını ortadan kaldırmadığı gibi azaltmayı da sağlamıyor. Bu vergilerle cezalandırılan maalesef Türkiye oluyor. Vergiler kaldırılmazsa 2019 yılı da zorlayıcı bir yıl olacak.”

ÇELİK

İHRACAT DÜŞECEK

ARTIŞ Korumacılık önlemleri karşısında birçok ihracat pazarında daralma ve kayıp yaşayan Türkiye çelik sektörü, bu olumsuz etkilere rağmen 2018’de ihracatını artırdı. Bu sorunlar, Asya pazarının sektöre ilgisiyle aşıldı. Türkiye’nin miktar bazındaki çelik ihracatı, 2018’de bir önceki yıla oranla yüzde 20,8 artışla 21,4 milyon tona yükseldi. Değer bazındaki ihracatsa yüzde 36,1 artışla 15,6 milyar dolar oldu. 

ÖNGÖRÜ Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Adnan Aslan, korumacılık trendinin yanı sıra Çin’in de yeniden agresif ihracat politikasına yönelecek olması nedeniyle 2019 yılının özellikle ilk yarısında ihracatçıları zorlayacağını söylüyor. Tüm bu unsurlar göz önüne alındığında 2019 yıl sonu ihracatının miktar bazında 15-16 milyon tona düşeceğini öngörüyor. 

GÜNDEM Aslan, 2019 gündemleriyle ilgili şunları söylüyor: “Maruz kaldığımız ticaret davaları ve korumacılık önlemleri karşında sektörümüzü savunmak, 2019 yılında da odaklanacağımız en önemli konu başlıklarımızdan biri olacak. Odaklanacağımız bir diğer konu ise ihracatımızın az olduğu bölge ve ülkelere ticaret heyetler düzenleyerek bu noktalarda ihracatımızı artırmaya çalışmak.”

OFİS MOBİLYASI

İNŞAAT ETKİSİ

DARALMA Mobilya sektörü, diğer pek çok sektörde olduğu gibi iç pazarda yaşadığı daralmayı ihracatla telafi etti. İç pazarda yüzde 30 küçülen sektör, KDV indirimleriyle birlikte bir nebze olsun iç pazardaki hareketliliğin artırılması gerektiğini düşünüyor. Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği (MOBSAD) Başkanı Nuri Gürcan, “Bunun için bankalarla yaşanan finansman sıkıntısı çözümlenmeli, KDV oranları yüzde 8’e sabitlenmelidir” diyor. TELAFİ Mobilya sektörünün genç segmentlerinden ofis mobilyalarında da benzer bir durum söz konusu. İnşaat sektörünün durağanlaşması da ofis mobilyası sektörünü doğrudan etkiledi. İç pazardaki kaybı ihracatla karşılayan sektör, bir önceki yılın rakamlarını koruyabildi. Yaklaşık yüzde 5 büyüyen ofis mobilyaları sektörünün 2019 beklentisi de yine yüzde 5 büyümek. TASARIM Gürcan, Türkiye’de ofis binalarının yoğunluk kazanması, büyük organizasyonlar, ihracattaki artış gibi faktörlerin, sektörü pozitif etkileneceğini söylüyor. “Ofis mobilyaları kısmında son birkaç yıldır ciddi bir tasarım atağı söz konusu. Çalışanlara her türlü kolaylığı sunmak adına mobilyalar akıllı hale gelirken çalışma verimliliğini artıracak şekilde tasarımlar sunuluyor” diyor.