Dış ticaret açığı geriledi: Bakan Bolat ve TİM'den 'rekor' açıklamaları geldi

Genel Ticaret Sistemi'ne (GTS) göre Türkiye'nin ihracatı ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artarak 23 milyar 620 milyon dolara yükseldi, ithalatı ise yüzde 0,2 azalarak 29 milyar 364 milyon dolara düştü.

Ticaret Bakanlığının ekim ayına ilişkin geçici dış ticaret istatistiklerinden oluşan veri bülteni yayımlandı. GTS esas alınarak hazırlanan verilere göre, ihracat ekimde 2023'ün aynı ayına kıyasla yüzde 3,6 artışla 23 milyar 620 milyon dolara çıktı. İthalat ise yüzde 0,2 azalışla 29 milyar 364 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Aynı dönemde dış ticaret hacmi yüzde 1,5 artışla 52 milyar 984 milyon dolara çıktı. Dış ticaret açığı, bu dönemde yüzde 13 azalışla 5 milyar 745 milyon dolara geriledi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı, geçen ay yıllık bazda 2,9 puan artışla yüzde 80,4, enerji verileri hariç tutulduğunda 3,7 puan yükselişle yüzde 91,4, enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda 5,5 puan artarak yüzde 97,7 oldu.

Ürün, ülke ve ülke gruplarına göre ihracat

Geçen ay en çok ihracat yüzde 3 azalış ve 11 milyar 253 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleşti. Bu grubu yüzde 8,8 artış ve 8 milyar 815 milyon dolarla "tüketim malları", yüzde 3,3 artış ve 3 milyar 9 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" takip etti.

Söz konusu ayda sektörlere göre ihracatın payı, imalat sanayisinde yüzde 93,2 (22 milyar 8 milyon dolar), tarım, ormancılık ve balıkçılıkta yüzde 3,7 (874 milyon dolar), madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 2,5 (596 milyon dolar) olarak gerçekleşti.

Ekimde en fazla ihracat yapılan ülke 1 milyar 808 milyon dolarla Almanya oldu, bu ülkenin ardından 1 milyar 578 milyon dolarla ABD ve 1 milyar 272 milyon dolarla İngiltere geldi. İhracatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ihracat içindeki payı yüzde 47 olarak hesaplandı. 

Ekimde en fazla ihracat yapılan ülke grupları, 9 milyar 882 milyon dolarla Avrupa Birliği (AB), 3 milyar 803 milyon dolarla Yakın ve Orta Doğu ülkeleri, 3 milyar 576 milyon dolarla diğer Avrupa ülkeleri olarak kayıtlara geçti.

İthalat verileri

Ekimde en çok ithalat, yüzde 0,2 azalış ve 20 milyar 11 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu yüzde 8 artış ve 5 milyar 107 milyon dolarla "tüketim malları", yüzde 9,2 azalış ve 4 milyar 201 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" izledi.

Sektörlere göre ithalat payı, imalat sanayisinde yüzde 85 (24 milyar 957 milyon dolar), madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 10,1 (2 milyar 957 milyon dolar), tarım, ormancılık ve balıkçılıkta yüzde 2,3 (686 milyon dolar) olarak hesaplandı.

Ekimde en fazla ithalat yapılan ülkeler, 4 milyar 243 milyon dolarla Çin, 3 milyar 58 milyon dolarla Rusya ve 2 milyar 348 milyon dolarla Almanya oldu. İthalatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ithalat içindeki payı yüzde 58,7 olarak kayıtlara geçti. Söz konusu ayda en fazla ithalat yapılan ülke grupları, 9 milyar 498 milyon dolarla AB, 8 milyar 14 milyon dolarla Asya ülkeleri ve 5 milyar 112 milyon dolarla diğer Avrupa ülkeleri olarak belirlendi.

Ocak-ekim döneminde dış ticaret açığı yüzde 30,4 azaldı

GTS kapsamında ocak-ekim döneminde ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 artışla 216 milyar 383 milyon dolar, ithalat yüzde 7,2 azalışla 282 milyar 2 milyon dolar, dış ticaret hacmi de yüzde 3 düşüşle 498 milyar 385 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu dönemde, dış ticaret açığı yüzde 30,4 azalarak 65 milyar 619 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,7 oldu.

Bakan Bolat: Cumhuriyet tarihimizin en yüksek ekim ayı ihracat rekorunu kırdık

Antalya’da ekim ayı dış ticaret verilerini açıklayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat "Ekimde Cumhuriyet tarihimizin en yüksek ekim rekorunu kırdık. İhracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artış ile 23,6 milyar doları aştı. Ekim ayında da gelen rekor ile son 15 ayın 10’unda o ayın ihracat rekorunu kırdık" dedi. Bolat, "2024 yılının ilk 10 ayında ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,2 oranında artışla 216,4 milyar dolara yükseldi" diye konuştu.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın açıkladığı öncü dış ticaret verilerine göre, Ekim ayında ihracat yüzde 3,6 artışla 23,6 milyar dolar oldu. Enerji ve altın hariç ihracat aynı dönemde 22,2 milyar dolar olarak kaydedildi. Aynı dönemde ithalat yüzde 0,1 düşüşle 29,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ekim'de dış ticaret açığı 5,75 milyar dolar oldu.

Ticaret Bakanlığı'nın verileri tüketim malı ithalatının Ekim ayında da arttığını gösterdi. Buna göre, Ekim'de hammadde ithalatı yüzde 0,2 gibi sınırlı bir düşüşle 20 milyar dolar oldu. Tüketim malları ithalatı ise yüzde 8 artışla 5,1 milyar dolara çıktı.  Aynı dönemde yatırım malları ithalatında ise yüzde 9,2'lik düşüş oldu. Bu grupta ithalat 4,2 milyar dolar olarak kaydedildi.

Ticaret Bakanı Bolat, tüketim malı ithalatında altın grubunda ihracat yapan şirketlerin yarı mamul ithalatının da payı olduğuna dikkat çekti. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2,9 puan artarak yüzde 80,4 olarak gerçekleşti. Enerji verileri hariç tutulduğunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı 3,7 puan artarak yüzde 91,4 olarak gerçekleşti. Enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise, ihracatın ithalatı karşılama oranı 5,5 puan artarak yüzde 97,7 olarak gerçekleşti.

TİM Başkanı Gültepe, ekim ayı ihracat rakamlarını değerlendirdi

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, "İlk 10 ayda 216,4 milyar dolara ulaştık. Son 12 ayda ise 262,3 milyar doları aştık." dedi.

Gültepe, Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın ekim ayı dış ticaret rakamlarını açıkladığı Antalya'nın Serik ilçesi Belek Turizm Merkezi'ndeki bir otelde düzenlenen toplantıda, savunma ve havacılık sektörü ihracatının ekim ayında yüzde 60'ın üzerinde arttığını kaydetti.

Ekim ayında 23,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdikleri bilgisini veren Gültepe, "Geçen yılın Ekim ayına göre yüzde 3,6 artıdayız. Bu rakamla birlikte bugüne kadar ki en yüksek ekim ayı ihracatına imza attık. İlk 10 ayda 216,4 milyar dolara ulaştık. Son 12 ayda ise 262,3 milyar doları aştık. Elbette mal ihracatının yanında, hizmet ihracatında da gidişat son derece önemli. Hizmet İhracatçıları Birliğimizin tahminine göre ekimde yaklaşık 11 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik." dedi.

En fazla ihracat otomotiv sektöründe gerçekleşti

Sektörlere bakıldığında otomotivin yine ilk sırada olduğunun altını çizen Gültepe, "3,58 milyar dolar ihracata imza atan sektörümüzü yürekten kutluyorum. Otomotivi, 2,5 milyar dolarla kimya, 1,58 milyar dolarla hazır giyim, 1,55 milyar dolarla elektrik-elektronik ve 1,3 milyar dolarla çelik sektörleri takip etti. Oransal olarak ihracatını en fazla artıran sektörlerimiz yüzde 78 ile gemi ve yat, yüzde 61 ile savunma ve havacılık, yüzde 58 ile fındık, yüzde 45 ile zeytin ve zeytinyağı, yüzde 44 ile süs bitkileri oldu." diye konuştu.

Ekim ayında 19 sektörde ihracatın arttığına, 7 sektörde ise düşüş gerçekleştiğini anlatan Gültepe, "Düşüş yaşanan sektörlere baktığımızda mücevher sektörümüz, yüzde 24 ile geçen ay ihracatı en çok gerileyen sektörümüz oldu. Mücevherin ardından hububat, kimya, yaş meyve ve sebze ile çelik sektörlerimizde gerilemeler yaşandı." ifadelerini kullandı.

Avrupa kıtasının toplam ihracatımızdaki payı yüzde 57 oldu

En çok ihracat yapılan ülkelerin ise Almanya, ABD, Birleşik Krallık, Irak ve İtalya şeklinde sıralandığı bilgisini veren Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü: "39 ülkede yüzde 50'nin, 98 ülkede yüzde 10'un üzerinde ihracat artışı kaydettik. Genel tabloda ise 122 ülkeye ihracatımızı artırdık. En çok ihracat yaptığımız ülke grupları arasında Avrupa Birliği 9,9 milyar dolarla yine ilk sırada yer aldı. Diğer Avrupa ülkelerini de kattığımızda, Avrupa kıtasının toplam ihracatımızdaki payı yüzde 57'nin üzerinde oldu. Firmaların yasal merkezini baz alan TİM verilerine göre, geçen ay 64 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan 5 ilimiz, İstanbul, Kocaeli, Bursa, Ankara, İzmir şeklinde sıralandı. Eskişehir, Aydın, Giresun ve Düzce tarihlerinin en yüksek aylık ihracatını gerçekleştirdi. Ekimde ilk kez ihracat yapan 1.374 firmamız, ihracatımıza 116,9 milyon dolar katkı sundu."

Birim ihracat değeri 1,56 dolara ulaştı

Birim ihracat değerinde yüzde 7'lik bir artış gerçekleştiğini ifade eden Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu artışla birim değerimiz 1,56 dolara ulaştı. Parite geçen ay ihracatımıza pozitif katkı verdi. Ekim ayında parite etkisiyle 342 milyon dolar artış kaydettik. Küresel talep ihracatımızın performansında önemli rol oynuyor. IMF'nin raporuna göre, bu yıl ve 2025'te küresel büyümenin 3,2'de kalacağı öngörülüyor. Yani küresel talebin seneye de zayıf seyredeceğini söyleyebiliriz. Nitekim Dünya Ticaret Örgütü, 2025 yılında küresel mal ticaretinde sadece yüzde 3'lük bir artış bekliyor. Biz üretim ve ihracatın ülke ekonomisi için ne anlama geldiğini biliyoruz. Sorumluluğumuzun da farkındayız. Koşullar ne olursa olsun, üretmeye devam edeceğiz."