Armağanlar ve tercihler hayatımızı nasıl etkiliyor

Çocukluğu, zekası, tercihleri ve girişimciliği üzerine konuşan Bezos, özünde “armağanlar ve tercihler” konusunu öne çıkardı.
Babaannesini çocukken bir şekilde üzen Bezos, büyükbabasının kendisine yaptığı öneriyi hiç unutmamış: “Jeff, bir gün iyi bir insan olmanın, zeki bir insan olmaktan çok daha zor iş olacağını anlayacaksın.”
Bu anısını hatırlatan Amazon’un kurucusu, insan hayatının “armağanlar ile tercihler” arasında geçtiğine inanıyor:
“Zeki olmak bir armağandır, iyi bir insan olmak ise tercihtir. Armağanlar kolaydır, ne de olsa sonuçta birileri tarafından verilir. Tercihler ise fevkalade zor olabilir. Eğer dikkatli olmazsanız, verilen bu armağanlarla yoldan çıkabilirsiniz ki muhtemelen çıkarsınız, muhtemelen kendi tercihlerinize de zarar verirsiniz.”
“Bu önemli okulda olduğunuza göre sizde de çok armağan var” diyen Jeff Bezos, öğrencilere şunları söylüyor:
“Gelecekte bir harikalar dünyasında seyahat edeceğiniz için bu armağanlar çok işinize yarayacak. Temiz enerji ve daha pek çok şeyi üretmenin yollarını keşfedeceğiz. Hücre zarlarından içeri girip ameliyatlar yapabilecek mini minnacık atom seviyesinde makineler yaratacağız. Ben sizin insan beyninin tüm sırlarının ifşa edildiği günleri de göreceğinize inanıyorum. Medenileştikçe çok daha fazla armağanımız olacak.”
Armağanları kullanabilmek önemli
“Armağanla yaşamak” ya da “Tercihlerle gurur duymak”… Bezos’a göre insanın hayatı boyunca bu ikiliyi iyi şekilde dengelemesi gerekiyor. Bunu da kendi hayatından bir örnekle ortaya koyuyor:
“Amazonu’u kurma fikrine 16 yıl önce kapılmıştım. Web kullanımının her yıl yüzde 2.300’lük bir hızla arttığı gerçeği karşısında şok olmuştum. İnternet üzerinden kitap satan sanal bir kitap mağazası kurma fikri çok heyecan vermişti. 30’umu yeni devirmiştim ve bir yıllık evliydim. Eşim MacKenzie’ye işimden istifa edeceğimi  daha sonra muhtemelen yeni kurulan şirketlerin çoğu gibi batacak bu çılgınca fikrimi hayata geçirecek bir şirket kuracağımı ve battıktan sonra da ne yapacağımı bilmediğimi söylemiştim. Eşim, beklenmedik bir şekilde, bana kafamdakini yapmam gerektiğini söylemişti.”
Jeff Bezos, daha sonra New York’ta çalıştığı finans şirketinin patronuna istifa edeceğini söyledi. “Kulağa hoş geliyor ama işi olmayan birine daha uygun. İstersen 48 saat düşün, sonra gel” yanıtını aldı.
Zor bir tercihti ama Bezos denemek istiyordu. Sonra pişman olacağını düşünüyordu. Zaman onu haklı çıkarmıştı. Hayatın ona verdiği “armağanları” kullanmış, onların üstüne kendini mutlu edecek bir “tercih” yapmıştı:
“Biraz daha düşündükten sonra tutkularımı takip etmek gibi daha az güvenli olan yola saptım ama bugün bu tercihimle gurur duyuyorum.”
Jeff Bezos, o dönem için iyi kazandığı işinden istifa etti ve hayatının “tercihini” yaptı. O sayede online kitap mağazacılığı büyük bir evrim geçirdi ve dünyanın önde gelen şirketlerinden biri ortaya çıktı. Eğer Bezos, doğanın kendine verdiği “armağanlar” ile yetinse ve “tercihle” onu güçlendirmeseydi, belki de şimdi bir banka ya da finans şirketinde maaşlı çalışıyor olacaktı.
O böyle bir deneyim yaşadığı için gençleri de uyarıyor ve “tercihlerin” öneminin altını çiziyor:
“80 yaşınıza geldiğinizde ve sizin açınızdan yaşam hikayenizin en kişisel versiyonunu gözünüzde canlandırdığınız bir anda hayatta en anlamlı olanın yaptığınız bir dizi tercih olduğunu anlayacaksınız. Sonuçta hepimiz yaptığımız tercihlerin bir toplamından ibaretiz. Kendinize muhteşem bir hikaye yaratın.”~
Tercihler üzerine 10 kritik soru
1. Rehberiniz durağanlık mı olacak, yoksa tutkularınızın peşinden mi koşacaksınız?
2. Dogmalara mı inanacaksınız, yoksa kendinize has orijinal bir insan mı olacaksınız?
3. Kolay ve sönük bir yaşamı mı, yoksa maceralar ve hizmetlerle dolu bir yaşamı mı seçeceksiniz?
4. Eleştiriler altında ezilecek misiniz, yoksa kendi inandıklarınızın peşinden mi gideceksiniz?
5. Hatalı olduğunuzda blöf yaparak kurtulmaya mı çalışacaksınız, yoksa özür mü dileyeceksiniz?
6. Kalbinizi reddedilme ihtimaline karşı hep kapalı mı tutacaksınız, yoksa aşık olduğunuzda derhal harekete mi geçeceksiniz?
7. Hep garantili işler mi yapacaksınız, yoksa arada bir risk de alacak mısınız?
8. Güçlüklerle karşılaştığınızda hemen pes mi edeceksiniz, yoksa onlarla kora kor mücadele mi?
9. Alaycı eleştirenlerden mi olacaksınız, yoksa dostane yapıcılardan mı?
10. Diğerlerini üzmek pahasına zeki bir insan mı, yoksa iyi bir insan mı olacaksınız?