Bilim çağında tasarım

 Gerçekten tasarım nedir? Yeni konulara ve bölgelere doğru yelken açtıkça tasarım nasıl tanımlanmalı? Düzenlemeler ve gelenekler standart uygulamalar haline geldikçe kime tasarımcı denilecek? Gereksiz tüketimin ve üretimin sürdürülemeyeceği noktaya gelinince tasarım ölü objelerin esiri mi olacak? Teknoloji ve tasarım dünyasında üç önemli sıcak gelişme yaşanıyor: Hibrid (melez) medya, sosyal-medya ve bilgi tasarımı. Bunların dinamik ve sürdürülebilir etkileşimi nasıl sağlanacak?
Tasarım, yeni trendleri izleme olanağı verir; modayı yaratır, özgürlüğün önemini ön plana çıkarır ve nesneleri biçimlendirir. Tasarımcı, aynı zamanda yaratıcı bir eğlencenin göbeğindedir ve bazen ‘tamamen yeni bir şey yaratmanın’ antenlerine sahiptir.
Karakteristik olarak ekonomide ve teknolojide yaratıcılık, artistik ve kültürel yaratıcılıkla iç içe. Bu yaratıcı eylem bütünleşmesinin, inovasyonlar ve sosyo-ekonomik başarı faaliyetlerinin ardından müthiş ürünler vermesi doğal. Ekonominin bugün geldiği noktada refahın temeli, her zamandan daha fazla kültür ve fikir bağlantılı sembolik varlıklar üzerinde şekillenmeye başladı. Bütün bunların inovasyon ve stratejiler açısından anlamı nedir? Burada temel nokta, “gizemli yaratıcılık” alanına yeterince kapsamlı ve coşkulu yaklaşmak... Sofistike ve verimli inovasyon ortamının formasyonu, zamanla bölgesel tarihten ve kültürden, organizasyon yöntemlerinden ve davranış kalıplarından etkilendi. İskandinav ülkeleri başta olmak üzere inovasyon konseptini temelden kavramış gelişmiş ekonomilerde tasarım, “triple helix” denilen üniversite, şirketler ve kamu sektörü arasındaki işbirliği odağına oturtuldu.  

HAYAL GÜCÜ BİLGİDEN ÖNEMLİ  
Küreselleşme gerçekte, sermaye hareketlerindeki ve çalışma yaşamındaki değişiklikler ve yeni bir çerçevede oluşan değerler zinciri olup günümüzdeki gelişmeleri ve gelecekteki  politikaları şekillendiriyor. Buna paralel olarak bilgi teknolojisi ve dijital medya kurallarında radikal değişikliler yaşanıyor.
Dijital teknoloji, bilgi network’leri, mobilite, online işlemler ve diğer  sosyo-teknolojik eğilimler, günümüzün enformasyon, teknoloji ve bilgi odaklı endüstriyel ekonomisine çok kritik katkılarda bulunuyor. Bunlardan dolayı hayal gücü, yaratıcılık ve inovasyon konuları teknoloji geliştiricilerinin büyük ilgisini çekiyor. Burada Albert Einstein’ın bir deyişini hatırlamanın tam yeridir: “Hayal gücü bilgiden daha önemlidir.”

MOBİL KÜLTÜR VE SOSYAL-MEDYA
Mobil kültürü, 80’li yılların ortasında doğan sosyal-medya (Wikis, Facebook, IRC galleries, You Tube, Habbo Hotel ve Second Life) ile uyuşturmak tasarımcıların görevidir. Bu durum Türk inovasyon faaliyetleri ve teknoloji endüstrileri açısından da gelecek yılların başlıca meydan okumalarından biri olmaya adaydır.
Dünya çapında seyahatin patlaması, küresel iletişimler, Skype, internet ve mobil cihazlar yaşamın ritmini artırdı. Şimdi iş, insanlarla birlikte seyahat ediyor. Keza uluslararası şirketlerde, tüketicilere ne gibi yeni ürünler ve proseslerin hazır olduğunu göstermek için 24 saat aktif sanal tasarım laboratuarları saat yönünde faaliyet gösteriyor. Yaşam hızlı tempolu pazar ekonomisine dönüştüğü için sürekli kâr etmeyi tetikliyor. Bu da Ar-Ge, tasarım ve inovasyon süresini kısaltıyor. Bu arada karşı zorlama olarak ‘yavaş yaşam’ ve ‘sağlıklı beslenme’ bir olgu olarak sahneye geldi. Yaşamı yavaşlatma halen bir mega eğilim ve mesaj olup taraftarları dünyada hızla artıyor. Bu bir sürpriz olmayıp mutluluğu artırmakla doğrudan ilgili. Sağlıklı iş toplumu ve mutlu şirket yaratma, geleceğin vizyonunda yerini alıyor ve özel mutluluk perspektifinde ‘servis tasarımı çabaları’ kritik işlev görmeye başlıyor.
Bu arada çevremiz daha “medyatik” karaktere bürünüyor. Bunun anlamı yakın zamanda duvarlar, çatılar, zeminler, koltuklar, masalar ve giysiler, Philips’in geliştirdiği Lumalive teknolojisi ile bilgi değişimi, pazarlama ve hareketli görseller kullanılarak aynı anda çift işlevli medya kanallarına dönüşecek olmasıdır.

MEDYATİK ÇEVRE POTANSİYELİ
Hangi meslekler bu akıllı, medyatik ve değişebilir çevreye tasarım alanında ilgi duyacaktır? Görünen o ki hızlı meslekler yavaş olanları yutacak. Şimdiye kadar sadece medya sanatçıları bu konuyla yakında ilgilenmiş, oysa pazarlama ve tasarım profesyonelleri bu medyatik çevre potansiyeline gerektiği kadar eğilmemiştir.
Tasarım açısından medyatik ve akıllı çevreler ne anlama gelir? Devamlı değişen kimliklere göre tasarım, bir meydan okumadır. Diğer taraftan yeni nesil profesyoneller, öğrenciler ve toplumun duyarlı kesimleri, küreselleşmenin yan etkilerini protesto ediyor. Etik ve ekolojik hassaslığın artması, temiz ticaret ürünlerinin patlamasına, etik yatırım fonlarının, yeşil ve organik ürün ve servislerin devreye girmesini hızlandırıyor.
Bilişim mi tasarım konseptini, tasarım mı bilişim dünyasını daha çok etkileyecek, yakında cevabı netleşmeye başlayacak bir bilinmezdir.