- Anasayfa
- Köşe Yazısı
- Köşe Yazısı
- FED sürprizi: Kısa bir reform fırsatı
FED sürprizi: Kısa bir reform fırsatı
FED’in 18 Eylül sürpriz kararını takiben piyasalarda ani bir yükseliş yaşandı.
Eylül itibarıyla FED’in tahvil alımını (piyasaya verdiği ek para miktarını) bir miktar azaltmaya başlaması bekleniyordu. Ancak Bernanke ve diğer Federal Para Piyasası Kurulu üyeleri ABD Hazinesi’nin borçlanma limitiyle ilgili politik gerginliği düşünerek bu kararı -muhtemelen sadece bir ay- erteledi. Yaz boyunca Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerden çıkan küresel sermayenin bir kısmı geri geliyor. Düşüşte en fazla kaybeden Türkiye piyasaları en olumlu tepkiyi verdi.
Ancak bu sermaye girişinin devamı, FED’in faiz politikası kadar ülkelerin sürdürülebilir bir ekonomik modele sahip olmasına bağlıdır. Bu açıdan Türkiye’nin Kurban Bayramı öncesi açıklayacağı Orta Vadeli Plan büyük önem arz ediyor. ABD’de faizlerin yavaş da olsa yükselme sürecine girmesiyle yüzde 7 cari açığı olan Türkiye, çifte açıktan (hem bütçe hem de cari açık) muzdarip Hindistan ve Endonezya ile aynı kefede görülüyor.
Türkiye’nin bütçesinin sağlam olması şimdilik olası bir ekonomik bir krizi önledi ama önümüzdeki yıllarda cari açığını yüzde 3-4 seviyelerine düşürmesi gerekiyor. Avrupa’nın toparlanması ve petrol fiyatlarının düşmesi bu süreci kolaylaştırabilir ama yurtiçinde de tüketim yerine tasarrufu, ithalat yerine ihracatı teşvik eden yeni politikalara ihtiyaç var. Seçim süreci bu reformları geciktirirse geçen yıl kazanılan yatırım yapılabilir kredi notu kısa zamanda kaybedilebilir.
CFA PROGRAMI
CFA (Chartered Financial Analyst) Enstitüsü’nün Washington’daki yıllık konferansına Türkiye şubesi adına katılıyoruz. CFA, finans piyasalarının Wall Street’in şımarık bankacılarından ibaret olmayıp topluma hizmet eden koskoca bir sektör olduğunu hatırlatıyor. Global kriz sonrasında CFA Enstitüsü, yatırım sektöründe etik değerleri vurgulayarak finansın geleceğini şekillendirme konusunda daha aktif çaba gösteriyor.
Türkiye’de Yatırım Profesyonelleri Derneği (CFA Society of Istanbul) aracılığıyla temsil edilen CFA, sermaye piyasalarımızda çalışanların uluslararası düzeyde bilgi sahibi olduğunu belgeleyen üç yıllık bir sertifika programıdır. Türkiye’de CFA derecesi SPK’nın temel düzey (CFA Level 1), ileri düzey ve türev araçlar lisanlarına (CFA Level 1 ve 3) eşdeğer sayılıyor. Uluslararası konuşmacılar getirerek ve üniversiteler arasında hisse senedi rapor yarışması düzenleyerek Türkiye’de yatırım sektörünün gelişimine gönüllü katkıda bulunuyor.
ABD İZLENİMLERİ
ABD ekonomisi, 5 yıl önceki global krizden çıkmaya son bir yıldır başladı. Konut fiyatları artıyor, işsizlik yavaş yavaş düşüyor ve borsalar yükseliyor. Ortalama ev fiyatı son bir yılda yüzde 14 artarak 212 bin ABD doları düzeyine çıkmış.~
30 yıllık sabit konut kredi faizi son bir yılda yüzde 3,5’tan yüzde 4,5’a çıktı; buna rağmen ev satışları yüzde 13 artış ile 5,5 milyona ulaşmış. Konferans katılımcısı ABD’lilerden kendi eyaletlerinde inşaat faaliyetlerinin yeniden başladığını duyuyoruz. İşsizler daha düşük gelirle de olsa iş bulmaya başlamış. Büyüme hala çok güçlü değil ama ibrenin yukarı olması moralleri düzeltmiş ve güven geri gelmiş.
Ancak finansal kriz gelir dağılımını çok bozmuş: ABD’de 50 milyona yakın kişi yılda 75 milyar dolar yiyecek yardımı alıyor. Suriye politikası ve Summers nedeniyle iyice zayıflayan Başkan Obama, şimdi de borçlanma limiti sorunuyla karşı karşıya. Cumhuriyetçiler bu fırsatı kullanarak Obama döneminde büyüyen kamu sektörünü küçülmeye zorluyor. Bu süreçte piyasalar gerilebilir ama sürecin bir politik pazarlık olduğunu unutmayalım. Yani ABD borçlanamaz duruma düşer korkusuyla panik olmaya gerek görmüyoruz.
DOW JONES'UN SON DURUMU
ABD izlenimlerimizi Dow Jones borsa endeksinde yapılan önemli bir değişikle bitirelim: 23 Eylül itibarıyla 30 hisseden oluşan Dow Jones endeksinden Bank of America, Alcoa ve HP gibi üç büyük şirket çıkarken, Goldman Sachs, Nike ve Visa endekse dahil oluyor. Bu endekse hala giremeyen Apple ve Google için ise teknik bir neden var: Dow Jones endeksi çok bilinen bir endeks olmasına rağmen basit ve eksik bir yaklaşımla kapsadığı 30 hisse fiyatının basit ortalaması alınarak hesaplanıyor. Hisse fiyatları çok yüksek olan Apple ve Google bu ortalamayı aşırı etkileyeceği için Dow Jones’a alınamıyor.
Ancak bu sermaye girişinin devamı, FED’in faiz politikası kadar ülkelerin sürdürülebilir bir ekonomik modele sahip olmasına bağlıdır. Bu açıdan Türkiye’nin Kurban Bayramı öncesi açıklayacağı Orta Vadeli Plan büyük önem arz ediyor. ABD’de faizlerin yavaş da olsa yükselme sürecine girmesiyle yüzde 7 cari açığı olan Türkiye, çifte açıktan (hem bütçe hem de cari açık) muzdarip Hindistan ve Endonezya ile aynı kefede görülüyor.
Türkiye’nin bütçesinin sağlam olması şimdilik olası bir ekonomik bir krizi önledi ama önümüzdeki yıllarda cari açığını yüzde 3-4 seviyelerine düşürmesi gerekiyor. Avrupa’nın toparlanması ve petrol fiyatlarının düşmesi bu süreci kolaylaştırabilir ama yurtiçinde de tüketim yerine tasarrufu, ithalat yerine ihracatı teşvik eden yeni politikalara ihtiyaç var. Seçim süreci bu reformları geciktirirse geçen yıl kazanılan yatırım yapılabilir kredi notu kısa zamanda kaybedilebilir.
CFA PROGRAMI
CFA (Chartered Financial Analyst) Enstitüsü’nün Washington’daki yıllık konferansına Türkiye şubesi adına katılıyoruz. CFA, finans piyasalarının Wall Street’in şımarık bankacılarından ibaret olmayıp topluma hizmet eden koskoca bir sektör olduğunu hatırlatıyor. Global kriz sonrasında CFA Enstitüsü, yatırım sektöründe etik değerleri vurgulayarak finansın geleceğini şekillendirme konusunda daha aktif çaba gösteriyor.
Türkiye’de Yatırım Profesyonelleri Derneği (CFA Society of Istanbul) aracılığıyla temsil edilen CFA, sermaye piyasalarımızda çalışanların uluslararası düzeyde bilgi sahibi olduğunu belgeleyen üç yıllık bir sertifika programıdır. Türkiye’de CFA derecesi SPK’nın temel düzey (CFA Level 1), ileri düzey ve türev araçlar lisanlarına (CFA Level 1 ve 3) eşdeğer sayılıyor. Uluslararası konuşmacılar getirerek ve üniversiteler arasında hisse senedi rapor yarışması düzenleyerek Türkiye’de yatırım sektörünün gelişimine gönüllü katkıda bulunuyor.
ABD İZLENİMLERİ
ABD ekonomisi, 5 yıl önceki global krizden çıkmaya son bir yıldır başladı. Konut fiyatları artıyor, işsizlik yavaş yavaş düşüyor ve borsalar yükseliyor. Ortalama ev fiyatı son bir yılda yüzde 14 artarak 212 bin ABD doları düzeyine çıkmış.~
30 yıllık sabit konut kredi faizi son bir yılda yüzde 3,5’tan yüzde 4,5’a çıktı; buna rağmen ev satışları yüzde 13 artış ile 5,5 milyona ulaşmış. Konferans katılımcısı ABD’lilerden kendi eyaletlerinde inşaat faaliyetlerinin yeniden başladığını duyuyoruz. İşsizler daha düşük gelirle de olsa iş bulmaya başlamış. Büyüme hala çok güçlü değil ama ibrenin yukarı olması moralleri düzeltmiş ve güven geri gelmiş.
Ancak finansal kriz gelir dağılımını çok bozmuş: ABD’de 50 milyona yakın kişi yılda 75 milyar dolar yiyecek yardımı alıyor. Suriye politikası ve Summers nedeniyle iyice zayıflayan Başkan Obama, şimdi de borçlanma limiti sorunuyla karşı karşıya. Cumhuriyetçiler bu fırsatı kullanarak Obama döneminde büyüyen kamu sektörünü küçülmeye zorluyor. Bu süreçte piyasalar gerilebilir ama sürecin bir politik pazarlık olduğunu unutmayalım. Yani ABD borçlanamaz duruma düşer korkusuyla panik olmaya gerek görmüyoruz.
DOW JONES'UN SON DURUMU
ABD izlenimlerimizi Dow Jones borsa endeksinde yapılan önemli bir değişikle bitirelim: 23 Eylül itibarıyla 30 hisseden oluşan Dow Jones endeksinden Bank of America, Alcoa ve HP gibi üç büyük şirket çıkarken, Goldman Sachs, Nike ve Visa endekse dahil oluyor. Bu endekse hala giremeyen Apple ve Google için ise teknik bir neden var: Dow Jones endeksi çok bilinen bir endeks olmasına rağmen basit ve eksik bir yaklaşımla kapsadığı 30 hisse fiyatının basit ortalaması alınarak hesaplanıyor. Hisse fiyatları çok yüksek olan Apple ve Google bu ortalamayı aşırı etkileyeceği için Dow Jones’a alınamıyor.
