Ölüm getiren faktörler ve sektörler

Şöyle 40 yıl öncesine, televizyonun siyah-beyaz olarak hayatımıza girdiği dönemleri hatırlayalım... 'Televizyonlar, o dönemde evlerimizin en değerli cihazlarından biriydi. Çok sayıda ev kadını üstüne "dantel" koyar, ev ahalisi de adeta gözü gibi bakardı. Bozulması evin bütün ruh halini etkilerdi. Televizyonun yükseldiği dönemde, bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de tamirciler açılmaya başlamıştı. Radyo tamircilerinin bir bölümü, TV tamirini de öğrenmişti. Televizyon o kadar pahalı ve değerliydi ki bozulur bozulmaz tamirciye götürülürdü. Kimse aklının ucundan, "Bu televizyon bozuldu, bir üst modelini alayım. Fiyatlar da zaten düşüyor" gibi bir düşünce geçirmezdi. Ancak şimdi öyle değil. Elektronik ve beyaz eşya sektöründe ürünün bozulması ya da işlevini yerine getirememesi durumunda "tamirciye götürülme" oranı giderek düşüyor. Örneğin, televizyonda öyle fiyatlar var ki bazen yenisini almak daha hesaplı olabiliyor.

10 SEKTÖRÜ BEKLEYEN GERÇEK
Amerikan IBISWorld adlı şirketin yaptığı "Dying Industries" (Ölen Sektörler) araştırmasında bu trendin izlerini görmek mümkün. Çünkü şirketin yaptığı araştırma, tamirat sektörünün küçülmeye devam edeceğini ortaya koyuyor. Şirketin uzmanları, bu konuda şu analizi yapıyor: "Cihaz tamir endüstrisi, büyük ölçüde tüketicilerin artık yeni elektronik ve ev aletleri alma tutkusundan olumsuz etkileniyor. Tüketici, tamir ettirmek yerine yeni almayı tercih ediyor. Bu nedenle bulaşık ve çamaşır makineleri, TV'ler, bahçe araçları ve diğer ev aletlerine yönelik tamir işi küçülüyor. Geçen 10 yılda bu sektör, yıllık bazda yüzde 2,4 oranında küçüldü." IBISWorld'ün araştırmasından 10 sektörün önümüzdeki dönemde "düşüş" yaşayacağı çıkıyor. Bunları sayfadaki tabloda açıkça görüyorsunuz. Gazete yayıncılığı da bu 10 sektör arasında yer alıyor. Son 10 yılda gazete yayıncılığında gelirler ortalama yılda yüzde 6,4 oranında geriledi. Bu gerilemede en büyük etkiyi ise web bazlı habercilik hizmetleri yaptı. Tüketiciler, gerçek zamanlı haber almayı tercih ederken gazete satışları ile reklam gelirleri de düştü. IBISWorld, internet ve ona bağlı yeni cihazların etkilerinin gazete yayıncılığına olumsuz etkisinin süreceğini ve gelecek 5 yılda ortalama yüzde 4,2 küçülmenin görüleceğini tahmin ediyor.~

FIRSATLAR HÂLÂ VAR MI?
Bu bardağın boş tarafı. Ancak aynı uzmanlar, bu düşüşün beraberinde bazı fırsatları getirebileceğini, yeni teknolojiyi iyi kullanan gazete yayıncılığı şirketlerinin büyümelerini sürdürebileceklerini belirtiyor. Yeni teknolojiyi ve yeni iş modellerini bünyelerine hızla adapte edebilenler, bu küçülme trendini tersine çevirebilecek. IBISWorld'ün araştırmasında, New York Times ile Wall Street Journal'ın, basılı gazete ile interneti çok başarılı bir şekilde entegre ettiği, yaratıcı uygulamalar ve multimedya çözümleriyle teknolojiyi kendi lehine çevirdiği anlatılıyor. Bir başka örnek ise kadın ve genç kızların giyimine yönelik üretimde yaşanıyor. Normalde IBISWorld'ün araştırmasında, bu sektörün önümüzdeki 5 yılda küçülmeye devam edeceği öngörülüyor. Ancak aynı tahmini yapan uzmanlar, bu sektörden bazı şirketlerin, teknolojiye dayalı ve yüksek katma değerli ürünlerle sıkıntıyı aşabileceğine inanıyor.

3 ÖNEMLİ NEDENE DİKKAT!
Benzer bir tablonun başka sektörlerde de olabileceğine dikkat çeken IBISWorld uzmanları, şirketleri daha doğrusu "Bizim sektörde işler hep iyi gidecek, bu sektörün yapısında büyümek vardır" diye düşünen şirketleri birkaç konuda uyarıyor:
1- Yeni teknoloji ve yeni iş modelleri çok hızlı ortaya çıkıyor. 1 yılda bile sektörler "ölüm" döşeğine düşebiliyor.
2- Sadece cihazlarda değil, hizmetlerde bile fiyatlar hızlı geriliyor. Düşen fiyatlar, sektörlerdeki bütün
dinamik ve büyüme modellerini derinden etkiliyor.
3- İşçilik maliyetleri giderek önemli bir baskı haline geliyor. Özellikle Batı ülkelerinde artan işçilik maliyetleri nedeniyle üretim Doğu'ya doğru kayarken bazı sektörlere darbe vuruyor.

2010'da saatlik asgari ücret Çin'de 2,25 dolar, Vietnam'da 1,1 dolar, Endonezya'da 1,89 dolardı. ABD'de tekstil ve giyim sektöründe ise bu rakam 33,6 dolar düzeyindeydi. Üretici, bu maliyetten Doğu'ya doğru kaçarken geride küçülme bırakıyor.