Önce kutunun içine bakmalı

Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 2008 yılında yaklaşık 2 bin trenin raydan çıkması şeklinde özetlenebilecek kazalar gerçekleşti. Bunlardan sadece üçte biri "insan hatasından” kaynaklanmıştı. En önemli gerekçe ise "hızlı gitme” idi, Genel inanışın aksine treni kullanan makinistin "uyuya kalması”, en az görülen gerekçelerden biri olarak saptanmıştı. ABD'de "yoldan çıkma” konusunda yapılan bu araştırmada, tren kazalarında 1 numarada, "dikkatsizlik” yoktu. Sorun büyük ölçüde "karar verme” konusundan kaynaklanıyordu. Yönetenler, hız ve virajlara giriş konusunda "karar” hataları yapmışlardı.

Başarısızlık getiren strateji
Laurence G, Weinzimmer ve Jim McConoughey, bu saptamaya, "Kutunun dışında düşünmek” (Thinking outside the box) adlı başlıkta yer veriyorlar, Geçen ay bu iki yazarın "Wisdom of Failure” (Hatanın Bilgeliği) kitabından söz etmiştim, iki yazar, bu kitaplarında, bazı durumlarda "kutunun dışında” düşünmenin, şirketleri başarısızlığa, hatta batışa götürdüğüne dikkat çekiyorla

Görüşlerini de şu başlıklarla destekliyorlar:
1- Trenin raydan çıkması ile kutunun dışında düşünmek arasında ciddi bir ilişki var, Şirketler de trenler gibi sakin ve alışık biçimde yollarına devam ederken, birden yoldan çıkabilir, farklı, hatta dönülmez yollara sapabilirler,
2- Araştırmalar, bu tür yoldan çıkmanın en önemli nedeninin ise "kutu dışında” düşünmek olduğunu gösteriyor, Oysa yıllar boyunca bu yöntem, yönetim guruları tarafından inovasyonun ve yenilikçiliğin en önemli nedeni olarak gösterildi.
3- Şirket liderleri, "kutu dışında” düşünme yaklaşımını kullandıklarında, bazen stratejik belirsizliğe ve şirketin yönünü bulanıklaştırmaya neden olabilirler.
4- ABD devi Caterpillar bir zamanlar zora girmişti, O dönem yönetimi devralan yeni CEO Jim Owens, şirketi yeniden ayağa kaldırmak için "kutunun dışına” değil, içeriye bakmış ve yeni fırsatları harekete geçirmişti.
5- Disney'in eski CEO'su Michael Eisner de göreve geldiğinde "kutunun içine” yönelmişti, Bu sayede dışarıda yeni fırsatlar arayacağına, şirketin kasasındaki eski filmleri değerlendirmenin yolunu bulmuştu, Bu filmler kasada yıllarca değersiz beklerken, birden müthiş değer yaratabilmişti.
6- Ünlü guru Seth Godin de bu konuda aynı düşünüyor: "Kutu dışında düşünmemeye çalışın, Çünkü, kutunun dışında büyük bir vakum vardır, Kutunun dışında kural yoktur, gerçekçilik yoktur, Büyük bir tehlike vardır,”
7- Kutunun dışında düşünmek ve dışına çıkmak, yaratıcılığı öne çıkarmada yararlı bir yöntemdir. Ancak, riski, şirketin stratejik yönünü bozmasıdır. Stratejik yöndeki sapma da şirketi "yoldan çıkarabilir.”~

Afrikalı çiftçi nerede hata yapmıştı?
Kutunun içine değil, dışına bakmak konusunda şöyle güzel bir örneği de eklemek isterim: Earl Nightingale, 1950'lerde Afrika'daki elmas işinin popüler hale gelmesinde adı geçen girişimcilerden biri. Kendi çiftliğini işleyen, oradan kazandığı ile geçinen mütevazı bir tarım girişimcisiydi, Sonra Afrika kıtasını saran "elmas efsanesi” onun da kulağına geldi, Çiftliğindeki kazancının kat be katını elmas işinden kazanacağını düşünüp kıtanın değişik yerlerinde elmas aramaya girişti. Bir yerden ümidini kesti, bir başka yere yöneldi, Sonunda elinde avucunda ne varsa harcadı, Babadan kalma çiftliğini de başkasına sattı. Çiftliğin yeni sahibi, çiftliği keşfetmeye, ne var ne yok diye bakmaya karar verdiğinde, parlak ve müthiş gösterişli taşlar buldu, aldı ve evine getirdi, Bir gün evine gelen arkadaşı taşları fark etti. Ne olduğunu sorduğunda, "Parlak ve güzel taşlar” yanıtını aldı, Arkadaşı yanıttan tatmin olmadı ve taşı inceletti.Sonuçta o sıradan gibi sanılan taşların, aslında o döneme kadar bulunan en büyük ve gösterişli "elmas” olduğu anlaşıldı, Eski çiftçi, fırsatları başka yerlerde aramış, stratejik yönünü ve sonunda işini kaybetmişti, Çiftliğin yeni sahibi ise önce içeriye bakmış, elindekileri değerlendirmeyi bilmiş ve bunun da karşılığını almıştı. Buradan şunu çıkarmamak lazım: "Aman kutunun dışına bakmayın,” Mesaj bence şu: "Öncelikle kutunun içine bakın.”