16 Dev Şirketin 2007 Yatırım Planı

Aralarında Sabancı Holding, Tesco Kipa, Tofaş, Ford Otosan gibi şirketlerin de bulunduğu öncü 16 şirket 2007’de 3 milyar 17 milyon dolarlık yatırım yapacak. Bu şirketler 2007’de yaklaşık 20 bin kişiyi işe alacak. Yeni istihdamın önemli bir bölümü ise yeni yatırımlardan kaynaklanacak. Otomotiv ve perakende ise yeni yatırımlarla yeni istihdam yaratma potansiyeli en yüksek iki alan olacak.

Sabancı Holding, 2006 yılında 600 milyon dolara ulaşan yatırım bütçesini, 2007’de yüzde 50 artırarak 900 milyon dolara çıkaracak. Yatırımlarla büyüyen grup, 5 bin 400 kişilik yeni istihdam yaratacak. Yani, çalışan sayısı bir önceki yıla oranla yüzde 12 artmış olacak.

Diğer holdinglerde de görülebilecek bu tablo, yeni istihdam yaratmanın en önemli yollarından birinin yatırım yapmak olduğunu gösteriyor. Üstelik Türkiye’de her yıl işgücüne yeni katılan ortalama 700 bin kişiye iş yaratmak gerekiyor. Bir çalışmaya göre, bir kişiye iş yaratmak için gerekli yatırım miktarı imalat sanayisinde 77 bin dolar iken hizmet sektöründe 105 bin dolara kadar çıkıyor.

Türkiye’nin önde gelen grup ve şirketleri arasında yaptığımız araştırmanın sonuçlarını, sektör ayrımı yapmadan değerlendirdiğimizde ise 16 şirketin 2007’de toplam 3 milyar 17 milyon dolarlık yeni yatırım yapacağı ortaya çıkıyor. Bu şirketlerin aynı yılda yaratacakları yeni istihdam ise 20 bin 127 kişi.

Şirketlerin açıklamalarına göre bu istihdamın yüzde 80’inden fazlası yeni yatırımdan kaynaklanacak. Şirketlerin 2007’de yatırıma harcayacakları miktar ile yaratılacak istihdamı kıyasladığımızda ise çok kaba bir hesaplama ile her bir istihdam için 150 bin dolarlık yatırım yapılacağını görülüyoruz.

Sektörel olarak baktığımızda ise yatırım istihdam ilişkisi bakımından en hareketli alanın otomotiv sektörü olduğu dikkat çekiyor. 2007’de 6 otomotiv şirketi yaklaşık 1 milyar  66 milyon dolarlık yatırım yapacak. Oyak-Renault, Tofaş, Ford Otosan ve Honda yeni yatırımlardan dolayı 5 bin 400 kişiyi işe alacak. Bu 4 şirket, 2007’de Sabancı Holding kadar istihdam yaratmış olacak. Sadece Tesco Kipa’nın 4 bin 500 kişiyi işe alacağını düşünürsek perakende sektörü de yeni mağaza yatırımlarıyla istihdamda itici bir rol oynayacak.

Otomotivde Yatırım Çok
2007’de önemli yatırımlar yapacak sektörlerin başında otomotiv geliyor. Bu yatırımların önemli bir bölümü de yeni istihdam yaratarak ekonomiye katkıda bulunacak.

Yatırıma hazırlanan şirketler arasında Tofaş bulunuyor. Şirket, 2007’de 567,6 milyon dolarlık yatırım yapmaya hazırlanıyor. Yatırımın önemli bir bölümü yeni modellere bağlı yatırımlar için kullanılacak. Geri kalan miktar ise fabrika modernizasyonu için değerlendirilecek. Tofaş İnsan Kaynakları Müdürü Erhan Sessizoğlu, “2007 yılı boyunca 2 bin 500’ün üzerinde mavi yakalı, yaklaşık 200 de beyaz yakalı çalışan işe alınacak. Mavi yakalıların tamamı, beyaz yakalı alımımızın ise 140 kişisi yeni ürünlerimiz olan Linea ve Minicargo projelerine bağlı olarak gerçekleşecek” diye anlatıyor.

Son 8 yılda 1,6 milyar dolar tutarında yatırım gerçekleştiren Ford Otosan da 2007’de yatırımlarını sürdürecek. Ford Otosan Genel Müdürü Turgay Durak, bu yıl sonuna kadar 130 milyon dolarlık bir yatırım harcaması yapacaklarını söylüyor ve ekliyor:

“Bu yatırımın içerisinde Kocaeli fabrikamızın üretim kapasitesini 250 bin adetten 300 bine çıkartacak kapasite artırımı yatırımlarının yanı sıra, yıl içerisinde devreye alacağımız, ürün yelpazemizi zenginleştirecek ve yerli pazardaki konumumuzu güçlendirecek olan yeni araçlar ve yeni motorlar ile ilgili yatırımlarımız da olacak.”

2006 sonu itibariyle çalışan sayısı 8 bin olan şirket, yeni projeler ve üretim artışı nedeniyle 2007’de bin 200 kişiye daha istihdam sağlayacak.

Honda. 150 Milyon Dolar Harcayacak
Yatırıma hazırlanan şirketlerden biri de Honda Türkiye. 2007 yılında şu an ki kapasitesi olan 30 bin adet üretimi şirket, 2007’de 50 bin adete çıkarmayı hedefliyor. Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Ümit Karaarslan, “Şu an üretilen Civic Sedan ve City modellerimizin üretimine devam ederek üretim adedimizi toplam 50 bin adede ulaştıracağız. Fabrikamızdaki üretim artışımızı 67 milyon dolarlık bir yatırım ile gerçekleştireceğiz” diye anlatıyor.

2007’de toplam 500 kişiyi Honda Türkiye ailesine dahil etmek isteyen şirket, bu alımın hepsini yeni yatırım doğrultusunda oluşacak ihtiyaçlar doğrultusunda yapacak.

Hyundai Assan İnsan Kaynakları Müdürü Mustafa Yaşar Sekin, Hyundai’nin 2007’de 63 milyon dolar tutarındaki yatırımının Matrix ile ilgili olduğunu açıklıyor. MPV segmentinde yer alan Matrix, nisan ayından itibaren Türkiye’de üretilen versiyonlarıyla satışa sunulacak. Yaklaşık 40 bin adetlik Matrix üretimiyle şirketin İzmit Fabrikası’nın mevcut kapasitesi 100 bin adede çıkacak. Şirket bu yatırımla ilgili olarak 337 kişi işe almayı planladı. Mustafa Yaşar Sekin’in verdiği bilgiye göre, söz konusu alımlar 2007 yılı başında tamamlandı. Böylece Hyundai çalışan sayısı 2 bin 500 kişiye ulaştı.

MAN Türkiye bünyesinde yer alan MAN Ticari Araçlar da yatırıma hazırlanan şirketlerden biri. 1996’dan bu yana 150 milyon Euro yatırım yapan şirket, kalite artırmaya yönelik 16 milyon Euro’luk bir yatırım harcaması yapacak. Ancak, bu yatırım istihdama yansımayacak.

İki Perakendeci 5 Bin Kişi Alacak
En hızlı istihdam yaratan sektörlerin başında perakende sektörü geliyor. Bugün 300 bini organize perakendecilerde olmak üzere toplam 2,5 milyon kişi bu sektörde istihdam ediliyor. Perakende sektörüne baktığımızda istihdam ile yatırım arasında yakın bir etkileşim olduğunu görüyoruz. Şirketlerin mağaza yatırımları istihdama doğrudan etki yapıyor.

Sadece yurtiçinde 100 yeni mağaza açacak olan Migros, kuşkusuz yılın en çok istihdam yaratacak perakendecilerinden biri olacak.

Hızla gelişimini sürdüren ve ulusal bazda yayılma stratejisi uygulayan Tesco-Kipa da yaptığı yatırımlarla 2007’de en çok istihdam yaratan şirketlerden bir diğeri olacak. 2006’da 100 milyon sterlin yatırım yapan şirket, bu yatırımla 2 bin kişilik bir ek istihdam yaratarak çalışan sayısını 4 bine taşımıştı. Tesco Kipa 2007’de ise yeni mağaza açmak için 150 milyon sterlin harcayacak. Tesco Kipa Türkiye CEO’su Simon King, “2007 yılında açacağımız yeni mağazalarla yerel ekonomilere katkı sağlamaya devam etmeyi ve yıl sonunda çalışan sayımızı yine yüzde 100 dolaylarında artırmayı planlıyoruz” diye konuşuyor. Planlar tutarsa şirket yıl sonunda 4 bin 500 kişiye yeni iş imkanı sağlamış olacak. Simon King, yeni istihdamın yüzde 80’inin yeni yatırımla ilgili olduğunu açıklıyor.

2007 yılında Türkiye’deki 3’üncü mağazasını Bayrampaşa’da açacak olan Ikea bu yatırım için 50 milyon dolar harcayacak. Ikea Türkiye Genel Müdürü Mikael Bartroff, bu yeni mağazada ise 400 kişi için istihdam olanağı yaratılacağına dikkat çekiyor.

Yeni Mağazalar İstihdam Yaratacak
Türkiye’de fast food perakendecileri de hızlı büyüyor. Fast food şirketleri genç nüfusun yarattığı ivme ile Türkiye genelinde yayılmayı sürdürüyor. Dolayısıyla fast food şirketleri de yeni mağazalara yatırım yapıyor, bu mağazalarla yeni istihdam yaratıyor. Bu alanda, McDonald’s ve Burger King büyümesiyle dikkat çekiyor.

2006 yılı sonu itibariyle 90 restoran ve 2 bin 800'den fazla çalışanı ile yılda 53 milyon kişiye hizmet veren McDonald’s, 2007’de de hızlı büyümesini sürdürecek. McDonald’s Pazar Geliştirme Direktörü Cengiz Genç, 2007 yılında toplam 9,5 milyon dolarlık yatırım yapmayı planladıkları bilgisini iletiyor. Bu yatırım, yurtiçinde açılacak 18 yeni restoranı ve bazı restoranların yenilenmesini kapsıyor. Cengiz Genç, “Bu yıl yapılacak yatırımlar sonucunda 600 kişiye iş olanağı sağlayacağız ve bunların tamamı yeni restoranlardan kaynaklanacak” diye anlatıyor.

Burger King’in bağlı bulunduğa TAB Gıda da 2007’yi hareketli geçirecek. Genel müdür Caner Dikici’nin verdiği bilgiye göre şirket, 2007’de 20 milyon dolar tutarında bir yatırım yapacak. Bu tutar yeni restoranların açılması için kullanılacak. 2007’de 400 kişiye istihdam olanağı sağlamayı planladıklarını söyleyen Caner Dikici, bu istihdamın yüzde 100’ünün yeni yatırımla bağlantılı olacağına dikkat çekiyor.

3 Şirket 1800 Kişi Alacak
Vestel Şirketler Grubu, 2007’de toplam 110 milyon dolarlık yatırım yapacak. Vestel Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı Ömer Yüngül, “Bu yatırım bulaşık makinesi kapasite artırımı ile beyaz eşyada yeni modellerin yatırımını kapsayacak. Ayrıca, LCD televizyonda aylık 500 bin adetlik kapasiteye ulaşmak için yapılacak yatırım da bunun içinde olacak” diye anlatıyor. Şirketin yapacağı yeni yatırımlar yeni istihdamı gündeme getirecek. Yüngül, yeni eleman ihtiyacının kapasitelerin artmasıyla doğru orantılı olacağını söylüyor ve ekliyor, “Bu da yaklaşık bin kişi civarında olabilir. Yeni istihdamın tamamı kapasite artışı ile doğru orantılı.”

Türkiye’de yatırımlarını sürdüreceğini açıklayan Bosch Grubu, 2007 yılına 1 milyar Euro’luk ihracat hedefiyle girdi. 2005’te 229 milyon Euro’luk yatırım yapan grup, 2006’da ise 150 milyon Euro yatırım gerçekleştirdi. Grup 2007’de ise 120 milyon Euro yatırım yapmayı hedefliyor. 2006’da 7 bin 400 çalışanı olan şirket, 2007’de yüzde 10 artışla çalışan sayısını 740 kişi artıracak.

2007’de yatırım yapacak şirketler arasında 3M Türkiye de bulunuyor. 2006’nın iyi bir yıl olduğunu ve alınan başarıların kendilerini cesaretlendirdiğini söyleyen 3M Türkiye Genel Müdür Dr. Gregg Bennett, ana iş alanlarımızı büyütmek ve 3M’in 50 bini aşkın üründen oluşan global ürün portföyünden daha fazla sayıda ürünü pazara getirmek istediklerini söylüyor. Bennet, ayrıca Çerkezköy’deki fabrikalarında üretimi çeşitlendirmeyi planladıklarını açıklıyor. Şirket fabrikasına 2007’de toplam 10 milyon dolar tutarında yatırım yapacak. Bu yatırıma paralel olarak satış ve pazarlama ekipleri genişletilecek. Bu yatırım doğrultusunda büyük çoğunluğu mavi yakalılardan oluşan 50 kişi işe alınacak.

Alaın Gabıllet/Oyak Renault Genel Müdürü

“239 Milyon Dolarlık Yatırımla Değişimimiz Hızlanacak”

2007’de 1000 Kişi Şirkete Katılacak
 Oyak Renault, 1996-2006 yılları arasında yeni projeler, üretim tesislerinin modernizasyonu ve çevre konusunda yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi. Oyak Renault, 2006 yılında seri üretimine başladığı Clio modeliyle boyut değişimine girdi. 2007 yılında ise 239 milyon dolar tutarında yeni yatırımla Oyak Renault’un değişimi hız kazanacak. Oyak Renault’un, 2006 yılı sonunda 5 bin 470 kişi olan çalışan sayısına 2007 yılında yaklaşık bin kişi daha katılacak. Yeni istihdamın tamamı ise bu yeni yatırımlar çerçevesinde gerçekleşecek.

Hedef En Kârlı Üretici Olmak
Renault ailesi içerisinde ürettiği modellerin, çalışanlarının, imalatçılarının ve yönetim sisteminin kalitesi ile en üst sıralarda yer alan Oyak Renault, 2007 yılında ürettiği modellere bir yenisini daha ekleyecek. Kapasitesini ise saatte 43 araç üretiminden, 60 araç üretimine çıkaracak. Ayrıca, dizel bir motor üretimi için yatırımlara da başlanacak. Yapılacak yatırımlar, Renault Başkanı Carlos Ghosn tarafından geçtiğimiz yıl açıklanan ve Renault’u 2009 yılında Avrupa’nın en kârlı otomobil üreticisi konumuna getirmeyi hedefleyen “Renault Kontrat 2009” planı çerçevesinde Oyak Renault’un stratejik rolünü daha da artıracak.

Atilla Silahtaroğlu/Lykıagroup Yönetim Kurulu Üyesi

“Lykıa World’de 600 Kişi İşe Alacağız”

Golf Yatırımı Tamamlanıyor
Golf, tüm dünyada her geçen gün daha fazla sayıda sporcunun ve izleyicinin ilgisini çeken bir spor dalı oldu. Bu bilinçle yola çıkarak golf yatırımı yapmaya karar verdik. Bu doğrultuda grubumuz 15 Haziran’da Antalya’nın Taşağıl ilçesinde açacağımız LykiaWorld Antalya ve LykiaLinks Golf Antalya adında iki tesisimizin yapımı sürüyor. Bu tesisler tamamlandığında toplam 80 milyon dolar yatırım yapmış olacağız.

Sezonu 12 Aya Yayacağız
Grubumuz, bu yatırımla turizm sezonunu uzatmayı ve bütün yıla yaymayı amaçlıyor. Golf otelimizdeki sahamız çok özel olacak. Akdeniz'in tek Links Course’u olacak olan bu sahanın mimarı, daha önce de benzer sahalar yapmış olan dünyaca ünlü Perry O'neal Dye'dır. Golf sahası, 18 delikli şampiyona sahasından ve 9 delikli ailelere yönelik akademi sahasından oluşacak. Bu da genel aile konseptiyle de uyumlu bir golf alternatifi yaratacak.

Kapasite 4100 Olacak
 Tesisimizin haziran ayında kapılarını açması ile birlikte toplamda 4 bin 100 yatak kapasitesine ulaşacağız. Bu tesislerimizde toplam 800 kişi için yeni istihdam olanağı yaratacağız. Bu istihdamın yaklaşık 100 kişilik bölümünün yabancı çalışanlar olmasını öngörüyoruz. Yeni istihdamın 600 kişilik bölümü, yani yüzde 75’i LykiaWorld Antalya için gerçekleştirilecek.

Cemalettin Sarar/Sarar Yönetim Kurulu Başkanı

“200 Kişilik Yeni İstihdam Yaratacağız”

Termal Otel Yapacağız
2007 yılı içinde Bozüyük çevre yolunda yapmayı planladığımız alışveriş merkezinin inşaatlarına başlayacağız. Projenin yaklaşık 30 milyon dolarlık kısmı bu yıl tamamlanacak. Yine Eskişehir merkezinde Emekli Sandığı’ndan satın aldığımız eski şehirlerarası otobüs terminalini termal otel ve alışveriş merkezi kompleksine dönüştüreceğiz. Bu amaçla 2007 yılında toplam 30 milyon dolarlık yatırım yapacağız.

Mağazalara 10 Milyon Dolar
Diğer taraftan Sarar Büyük Mağazacılık’ın Türkiye genelinde konsept marka mağazalar zinciri genişlemeye devam edecek. Önemli merkezlerde SAREV ev tekstili mağazaları da açacağız. Türkiye içinde 10 ev tekstili ve 15 giyim olmak üzere toplam 25 perakende mağaza için toplam 10 milyon dolarlık yatırımımız olacak. 2007 yılında ülke içinde açılacak perakende mağazalarımızda 200 kişilik yeni istihdam yaratacağız.

Yurtdışında da Yatırım Var
Ayrıca, yurt dışında da yeni yatırımlar yapacağız. Çin’deki şirketimiz aracılığıyla Şangay’da bu yıl ilk mağazamızı açacağız.Ermenilgo Zegna, Reda, Marzotto, Vitali Barberis marka kumaşlardan ürettiğimiz moda estetiği ve kalitesi üstün ürünlerle bu pazarda yer alacağız. Burada yapacağımız yatırım tutarı 2 milyon dolar civarında olacak. Son olarak yurt dışında faaliyet gösterecek yeni franchisingler için katkı yatırımları da yaklaşık 3 milyon doları tutacak.

Ebru Fırat
efirat@capital.com.tr