2 Milyar Cihaza Giren Teknoloji

90’lı yılların başında Sun Microsystems mühendisleri tarafından geliştirilen Java, 10. yılını kutluyor. 10 yılda hızla gelişen teknoloji, bugün tüm dünyada bilgisayarlardan cep telefonlarına, radyo frekanslı etiketlerden akıllı terminallere, 2 milyar cihazı destekliyor. Yeni Java uygulamalarının yolda olduğuna dikkat çeken Sun Microsystems CEO’su Scott McNealy, “Tüm dünyada 4.5 milyonu aşkın Java geliştiricisi var. Geliştirilen uygulamalar perakendeden kamuya, sağlıktan ilaç sektörüne pek çok alanda kullanılıyor. Java, önümüzdeki dönem yeni uygulamalarla, bugün hayal bile edeceğimiz alanlara girecek” diye konuşuyor.

Sun Microsystems’in mühendislerinden James Gosling ve arkadaşları tarafından,1990’ların başlarında bir programlama dili olarak geliştirilen Java, son 10 yılda müthiş bir kullanıma ulaştı. Bugün sayıları 4.5 milyonu bulan Java yazılım geliştiricileri, her yıl perakendeden kamuya, sağlıktan ilaç sektörüne çok çeşitli alanlarda kullanılan uygulamalara imza atıyor. Cep telefonlarından akıllara kartlara tüm dünyada toplam 2 milyar cihaz, Java teknolojisi ile destekleniyor.

Java teknolojisi tüm dünyada hızla yaygınlaşırken, yazılım geliştiriciler de kendi deneyimlerini paylaşmak üzere bir araya geliyor. Bunların en önemlisi de 1995 yılından bu yana her yıl düzenleniyor. San Francisco’da gerçekleştirilen JavaOne konferanslarını bu yıl Digital Dergisi de izledi.

Bu yıl aynı zamanda 10’uncu yaşının kutlanması nedeniyle her zamankinden çok daha hareketli geçen etkinlikte, Java’nın bugün ulaştığı konum, öne çıkan yeni uygulamalar ve gelecek planları konuşuldu. Hepsinden daha önemlisi, önümüzdeki döneme damgasını vuracak yeni teknolojiler anlatıldı.

2 milyar cihaza girdi

Sun Microsystems, Java’yı ilk kez 1995 yılında, “yazılımda büyük bir devrim” olarak duyurdu. İlk başlarda başka programlama dillerine benzetilen ve çok ilgi çekmeyen Java, zaman içerisinde taraftar sayısını artırmayı başardı. Yazılımcılar hem güvenli hem de kolay olması nedeniyle Java’yı tercih etmeye başladı.

Bugün gelinen noktada tüm dünyada 4.5 milyon kişi Java ile uygulama geliştiriyor. JavaOne Konferansı’nda açıklanan çarpıcı rakamlar da, teknolojinin 10 yılda ne kadar yol aldığını destekliyor.

Java ile yazılmış uygulamalar bugün artık sadece bilgisayarlarda değil, cep telefonlarından akıllı kartlara, radyo sinyalli etiketlerden (RFID) akıllı terminallere kadar 2 milyar cihazda çalışıyor. 4.5 milyon yazılımcının geliştirdiği Java yazılımları, 708 milyon cep telefonunda, 700 milyon kişisel bilgisayarda ve 1 milyar akıllı kartta kullanılıyor.

Sırada yeni alanlar var

RFID, Java’nın son dönemde yaygın biçimde kullanılmaya başlandığı alanlardan biri olarak öne çıkıyor. “Radyo Frekanslı Etiket Teknolojisi”, özellikle perakende sektöründe yaygın bir kullanıma sahip. Alman perakende devi Metro AG ve ABD’li Walmart gibi dünyaca ünlü perakendeciler, radyo frekanslı etiketlerle etkin tedarik zinciri ve CRM uygulamaları yapıyorlar.

Sun Microsystems, Java destekli radyolu etiketlerin bir başka kullanım alanını JavaOne konferansı kapsamında uygulamalı olarak gösterdi. Konferansın tüm katılımcılarına dağıtılan yaka kimlik kartlarına radyolu etiket yerleştirildi. Bu etiketler sayesinde, konferans dahilindeki oturumların her biri ne kadar ilgi gördü takip edildi. Hangi toplantıya kaç kişi katıldı, hangi toplantıda daha uzun süre kalındı gibi istatistikler kolay ve hızlı bir şekilde tutulabildi.

Örnek uygulamalar

Kurumsal pazarda büyük ilgi gören Java, tüm dünyada 3 milyon şirket tarafından kullanılıyor. Şirketlere, çalışanları, iş ortakları ve müşterileri ile etkin iletişim kurma olanağı sağlayan Java, aynı zamanda pek çok başarı öyküsünün altyapısını oluşturuyor.

Dünyanın bir numaralı online açık artırma sitesi eBay, saniyede bin doları bulan işlemlerini Java teknolojisini kullanarak gerçekleştiriyor. eBay’in tüm dünyada 100 milyondan fazla kullanıcısı, bu teknoloji sayesinde işlemlerini rahatlıkla yapabiliyor.

Japon telekom devi NTT DoCoMo, müşteri memnuniyetini Java teknolojisini kullanarak başka bir boyuta taşıyor. Java teknolojisi ile desteklenen i-mode FeliCa mobil cüzdan uygulaması, kullanıcılara nakit para, kredi kartı ya da ev anahtarlarını cep telefonlarında barındırma olanağı sağlıyor.

Sayısal uçuruma çözüm

Java uygulamaları, özel sektörün yanı sıra kamu cephesinde de başarı öyküleri yaratıyor. Java teknolojisi kullanılarak gerçekleştirilen Brezilya Sağlık Sistemi projesi bunlardan biri. Brezilya Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen Java tabanlı teknoloji, hastaların kimlik kartlarının otomatik olarak tanınmasını ve tüm sağlık geçmişlerinin merkezi bir veritabanında tutularak, nereye, hangi hastaneye giderlerse gitsinler tüm sağlık geçmişlerinin oradan anında takip edilebilmesini sağlıyor.

Brezilya Sağlık Bakanlığı’nın kullandığı tüm sistemin açık kaynak koduna sahip olduğunu söyleyen Sun Microsystems yetkilileri, dileyen her ülkenin, kendi sağlık bakanlığına bu sistemi ücretsiz olarak alabileceğine dikkat çekiyor. Sun Microsystems’in  CEO’su Scott McNealy’ye göre ise Java, önümüzdeki dönem ülkeler arasındaki sayısal uçurumu gidermek için de çok faydalı bir araç olacak.

JAVA HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN 5 KONU

KULLANIM ALANLARI Dünyada 2 milyar Java uyumlu cihaz var.  2005 yılının Haziran ayı sonu itibariyle Java destekli cep telefonları ve diğer taşınabilir cihaz sayısı 708 milyona ulaştı. Uluslararası araştırma şirketi Ovum’a göre, bu rakam 2008’de 1.5 milyara ulaşacak.

Java akıllı kartlarda da yaygın bi��imde kullanılıyor. Avrupa’nın en büyük ID (kimlik) projesi olan Belçika e-ID projesi, Java kart teknolojisine dayanıyor. Belçika’da 11 milyon vatandaş Java kartlarını kullanıyor. Java uzayda bile var. Mars Rover araçlarının gerçek zamanlı kontrolü Java teknolojisi ile yapılıyor.

UÇTAN UCA ÇÖZÜM Java teknolojisi, mobil telefonlardan süper bilgisayarlara, karmaşık ve çok katmanlı network uygulamalarını kolayca inşa edilir ve çalışır hale getiriyor. Web servisleri tarafında yazılım geliştiricilerin ve BT yöneticilerinin hayatını kolaylaştırıyor.

HEYECAN VERİCİ SONUÇLAR Dünya telekom devi Vodafone’un Vodafone Live! Hizmeti, Java teknolojisiyle geliştirildi. Bir başka telekom şirketi SK Telecom, “contactless” adını verdiği Java kartı ile kullanıcılarına, cep telefonlarıyla toplu taşım araçlarından faydalanma imkanı sunuyor. Legacy Interactive, ThreeRings ve RoboForge gibi oyun geliştiriciler Java teknolojisini kullanarak çok kişi tarafından oynanabilen, zengin kullanıcı ara yüzlü ve yüksek performanslı oyunlar geliştiriyorlar.

AKTİF TOPLULUKLAR Bugün dünyada Java teknolojisini kullanarak uygulama geliştirenlerin sayısı 4.5 milyon kişiyi geçti. Java geliştiricileri ortak bir platform üzerinde bir araya getiren ve bilgi ve denetim paylaşımlarına olanak sağlayan Java.net’in 146 bin 823 aktif üyesi var. Bunlar, şimdiye kadar bin 986 kamu projesi geliştirdiler.

MÜŞTERİ DENEYİMİ Yahoo Games’den ElektronicArts’a kadar web tabanlı pek çok hizmet sunucu, kullanıcılarına daha zengin ve daha interaktif bir deneyim sağlamak için Java’yı kullanıyor. Sun Microsystems’in müşterilerine yönelik internet sitesi java.com’da, milyonlarca yeni kullanıcı Java teknolojisi deneyimlerini paylaşıyor. Java.com’u ayda 12 milyondan fazla kullanıcı ziyaret ediyor. 2003 Haziran’dan bu yana Java.com üzerinden 155 milyon Java uygulaması yüklenmiş durumda.

GELECEĞİN JAVA UYGULAMALARI

JOPLIN MÜZİK ÇALAR Java teknolojisiyle desteklenen masaüstü MP3 çalar programı Joplin Music Player, adını ünlü Amerikalı şarkıcı Janis Joplin’den alıyor. NetBeans takımı, Sun Microsystems’in Swing laboratuarları ve açık kaynak grubu tarafından geliştirilen program, kullanım kolaylığı ve renkli ara yüzüyle dikkat çekiyor.

CEPTE DEVRİM Java’nın mobilite desteğinin son aşaması olarak sunulan yeni uygulama, konferansa katılan kullanıcılara bir demo ile tanıtıldı. Uygulamayı cep telefonlarına yükleyen katılımcılar, konferansla ilgili tüm bilgileri cep telefonlarından anında alabildiler. Konferans ajandalarını cep telefonlarında hazırladılar. Java’nın cep telefonlarına yönelik geliştirdiği yeni uygulama kurumlar için de çok sayıda alternatif kullanım seçeneği sunuyor.

NetBEAMS Bir network uygulaması olan Net Beams, gerçek zamanlı bilgi alışverişine olanak sağlıyor.

JXTA teknolojisiyle desteklenen uygulama, internet üzerinde toplanan verilerin cep telefonundaki uygulamalarla senkronize olmasına olanak sağlıyor. Örneğin bir çevre bilimci deniz suyunun buzluluk derecesine araştırırken, bu bilgi internet üzerindeki verilerle desteklenip, cep telefonu aracılığıyla paylaşılabiliyor.

UÇAKTA JAVA Java’nın en son kullanım alanlarından biri de uçaklar. Gerçek zamanlı Java teknolojisi uçaklarda hata payını en aza indiriyor. Özellikle askeri amaçlı uçuşlarda kullanılan teknoloji, küçük bir uçağı pilotsuz uçurabiliyor.

HANDE D. SÜZER/SAN FRANCISCO
hdemirel@capital.com.tr