Çöpçatanlar’ın Hedefinde Ne Var?

Türkiye’de son birkaç yıldır müthiş bir “satın alma” ve “ortaklık” rüzgarı esiyor. Bir yandan yurtdışından talep var, diğer yandan da ülke içinde yoğun işlemler gerçekleşiyor. Özelleştirmelerle birlikte bu cephede oluşan 40 milyar dolarlık hacmin arkasında ise danışman şirketler ya da bir başka deyişle “çöpçatanlar” var. Bazıları 15 milyar dolar, bazıları da birkaç milyar dolarlık iş yapan bu kurumların hedefi 2006 yılında da üst sıralarda yer almak. Zaten üzerinde çalıştıkları projeler de bunu açıkça ortaya koyuyor.

Türkiye’de geçen yıl irili ufaklı yaklaşık 60 özelleştirme, 90’a yakın da şirket satın alma ve birleşmesi gerçekleşti. Yapılan özelleştirmelerden 25,5 milyar dolar, özel sektörün yaptığı satıştan ise 12,3 milyar dolar gelir elde edildi. Bu işlemlere danışmanlık yapan şirketler de tempolu bir çalışma dönemi yaşandı, aralarındaki rekabette arttı. 2005 yılında hareketlenen şirket satın alma ve birleşmeleri, 2006’da da aynı hızla devam ediyor. Satın alma ve birleşmelerin bu yıl da bankacılık, enerji, perakende, konut ve turizm sektörlerinde sürmesi bekleniyor.

Satın alma ve birleşmelerde şirketler en iyi fırsatları bulmak ve değerlendirmek için çaba gösteriyor. Bu alım satımlara danışmanlık yapan kuruluşlar arasında ise ciddi bir “kim daha çok iş bitirdi” yarışı yaşanıyor.

Pek çok danışman şirket, ofislerinin duvarlarına bu yarışı gösteren lig tabloları asıyor. Bu tablolarda danışmanlık yaptığı şirketleri ve bu şirketlerin alım satımıyla gerçekleşen işlem hacimleri sergileniyor. Bir danışmanlık şirketinin yöneticisi, bu konuyla ilgili “off the record” olarak şu açıklamayı yapıyor: “Bu gibi durumlar bizim sektörümüz için normal. Herkes rakamları kendisini daha iyi gösterecek şekilde hazırlıyor. Aslında ortada etiğe aykırı bir durum yok. Çünkü rakamları kendi açılarından değerlendiriyor ve kendilerini pazarlıyorlar. Bu sektörde hep yapılır” diyor.

Durum böyle olunca rakip şirketlerin kendi hazırladıkları tablolardaki rakamlarda büyük farklılıklar ortaya çıkabiliyor. Danışman şirketlerin, her biri kendi gerçekleştirdikleri işlem hacmini yüksek gösterecek farklı kriterleri esas alarak bir sıralama yapıyor ve pazardaki gücünü ortaya koymaya çalışıyor.

“Birleşme Ligi”nde neler oluyor?
Ancak, şirket satın alma ve birleşmelerine danışmanlık yapanları bağımsız olarak takip eden kuruluşlar da var. Bunlardan biri de Merger Market. Danışman şirketlerin büyük çoğunluğu piyasada raporlama yapan şirketler içinde Merger Market’in en güvenilir olduğu konusunda hemfikir.

Merger Market kaynaklı sıralamaya göre ise 2005 yılında en çok işlem hacmi gerçekleştiren ilk 10 şirket şöyle: Rotschild, Ernst&Young, Citigroup, Morgan Stanley, ABN AMRO, PDF, M&A, BNP Paribas, Antika Partners ve UBS.

Ancak, bu liste de kusursuz değil. Çünkü, listede şirketlerin hanesine yazılan işlem sayıları ve hacimleri tümüyle 2005 yılına ait veriler değil. Her ne kadar satın alma ve birleşme işlemlerinin bazıları 2005 yılında başlamış olsa da, bazılarının sonuçlanması 2006 yılına sarkmış durumda. Örneğin, 2005’te başlayan ve 2006 yılında sonuçlanan Telsim’in Vodafone’a satılma işlemi de 2005 yılı hanesinde yer alıyor.
Merger Market, hazırladığı listede, işlemlerin sayısına ve hacmine yer verirken, işlemin o yıl içinde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini belirtmiyor. Bu durum da bazı şirketlerin durumdan rahatsız olmasına neden oluyor. Aracılık, yaptıkları işleri 2005 yılında tamamlayan ve böylece tamamlanmış işlerle listede yer alan şirketler, rakiplerinin 2005 yılında tamamlanmamış işlemlerle kendilerinden daha üst bir noktada yer almalarını haksızlık olarak nitelendiriyorlar.

Biz de bu nedenle her bir şirkete tek tek söz hakkı verdik. Merger Market lig tablosuna itiraz edip etmediklerini sorduk. 2005 yılında gerçekleştirdikleri işleri ve 2006 yılı hedeflerini kendilerinden dinledik.

Lider Rotschild yine iddialı
Merger Market lig tablosuna göre ilk sırada olan Rotschild, 3 şirkete satın alma ve birleşme konusunda danışmanlık hizmeti verdi. Bunların karşılığında da 15 milyar 628 milyon dolarlık işlem gerçekleştirdi. Rotschild Kurumsal Finansmanlık danışmanlarından Eric Lanthiez, Merger Market Ligi’ne itiraz etmiyor. Türkiye’de geçtiğimiz yıl yaptıkları işlemlerle ilgili olarak şöyle konuşuyor:

“Telsim’in Vodafone’u alış işlemlerinde TMSF’nin satış danışmanlığını yaptık. Bu işlem 4 milyar 500 milyon dolarlık bir işlemdi. Yaptığımız ikinci iş Garanti Bankası’nın yüzde 25’inin General Electric’e satılmasıydı. Bu işlemin hacmi 1 milyar 805 milyon dolar. 2005 yılında danışmanlık yaptığımız bir diğer işlem de BNP Paribas’nın, TEB'in yüzde 50 hissesini 216 milyon 800 bin dolara alması.”

Geçtiğimiz aylarda da Denizbank’ın Dexia’ya 2 milyar 437 milyon dolara satılmasına aracılık eden Rotschild, bu yıl Türkiye’de daha fazla sayıda işlem gerçekleştirmeyi planlıyor. Lanthiez, “Türkiye’de büyümeyi düşünen uluslararası şirketlere Türkiye’ye girmelerinde ve genişlemelerinde danışmanlık hizmeti vermeyi artırarak sürdüreceğiz. Rakam veremem ama Avrupa’nın bütün büyük ülkelerinde ofisleri olan bir şirket olarak Türkiye’ye yapılan yatırımlarda bir kanal olmayı düşünüyoruz” diyor.

Ernst&Young’ın 2006 hedefi
Merger Market’in lig tablosunda ikinci sırada olan Ernst&Young’un (E&Y), tabloya göre gerçekleştirdiği işlem hacmi 12 milyar 41 milyon dolar. Danışmanlık verdiği işlem sayısı ise 13’e ulaştı.

E&Y Kurumsal Finans Bölüm Başkanı Can Deldağ, tablodaki verileri doğruluyor, yaptıkları işlemler hakkında şöyle konuşuyor:
“2005 yılında Türk Telekom’un özelleştirmesinde Özelleştirme İdaresi’nin değerleme ve satış stratejisi danışmanı olarak çalıştık. Burada yaratılan işlem hacmi 6 milyar 550 milyar dolar. Telsim’in 4 milyar 550 milyon dolarlık satışında da TMSF’nin danışmanlığını yaptık. 1 milyar 80 milyon dolarlık Uzan Çimento Fabrikaları satışında da yine TMSF’nin danışmanıydık. Innova’nın yüzde 60’ının Anel Grup tarafından 5 milyon 300 bin dolara alınmasında satıcının danışmanlığı bizdeydi. Bant Boru’nun Harman Traktör tarafından alınmasında görev aldık. Son olarak da Standart Alüminyum’un 50 milyon dolarlık satışında TMSF’nin satış danışmanı da bizdik.”

Deldağ, 2006 yılında TMSF satış danışmanı olarak Limaş’ın 45 milyon dolara satışı ile Metaş’ın 40 milyon dolara satış işleminde görev aldıklarını belirtiyor. 2006 sonuna kadar 2 ila 3 milyar dolar arasında bir işlem hacmi gerçekleştirmeyi öngördüklerini söylüyor.
Can Deldağ, şu sıralar üzerinde çalıştıkları şirketlerle ilgili olarak, “Elimizde 10’un üzerinde satın alma ya da satış projesi var. Bu projeler, gıda, teknoloji, outdoor, içecek, lojistik ve finans gibi çok değişik sektörlerde faaliyet gösteren şirketleri ilgilendiriyor. Ayrıca, Milli Piyango özelleştirmesinde özelleştirme idaresinin satış danışmanlığı işini de biz yürütüyoruz” diyor.

Morgan Stanley’in ikincilik iddiası
Morgan Stanley, Merger Market liginde 4’üncü sırada yer alıyor. Bu tabloya, 11 milyar 78 milyon dolarlık 2 işlem ile girdi. Ancak, Morgan Stanley yetkilileri, 2005 yılında, işlem hacmi açısından 2’nci şirket olduklarını iddia ediyor. Kaynak olarak da Thomas Financial’ı gösteriyor. Morgan Stanley yetkililerinin bu konudaki değerlendirmesi şöyle:

 “Morgan Stanley, 2005 yılından bugüne kadar tamamlanan şirket birleşme ve satın alma işlemleriyle 2’nci sırada. 2005 yılından itibaren üzerinde aktif danışmanlık sağlayarak çalıştığımız projeler arasında birçok şirket var. Bunlar arasında Finansbank, Garanti Bankası, Türk Telekom ve Türkiye Cumhuriyeti dış borçlanması işlemleri bulunuyor. Garanti Bankası’nın yüzde 25’lik hissesinin General Electric tarafından 1 milyar 805 milyon dolara alınmasında çalıştık. Türk Telekom’un 6 milyar 550 milyon dolara Oger Telekom tarafından satın alınmasında da hizmet verdik. Türkiye Cumhuriyeti’nin 2 milyar dolarlık dış borçlanma işleminde danışman bizdik. Bunların dışında, Denizbank, Tüpraş ve Erdemir işlemlerinde, fiyat teklifi sırasında da danışmanlık yaptık.”

2006 yılında Finansbank’ın satışında da danışmanlık hizmeti verdiklerini açıklayan Morgan Stanley yetkilileri, yıl sonuna kadar gerçekleştirmek istedikleri işlemlerle ilgili olarak, “Türkiye’de çalışmalarımızı aktif şekilde devam ettiriyoruz. Önümüzdeki yıllarda geçmişteki başarılarımıza bağlı olarak ilerleyeceğiz” diyor.

ABN AMRO hedefi 4 milyar dolar
“Çöpçatanlar Ligi”nin 5’inci sırasında ABN AMRO var. 2005 yılında toplam 6.9 milyar dolar düzeyinde 2 işlem gerçekleştirdi. ABN AMRO yetkilileri listeyi onaylıyor. 2004 yılında en çok işlem hacmine sahip şirketler liginde 1’inci sıradayken, 2005 yılında 5’inci sırada olduklarını söylüyorlar. Yetkililer 2005 yılında yapılan işleri de şöyle anlatıyorlar:

“2005 yılında toplam 6 milyar 937 milyon dolarlık işlem gerçekleştirdik. Türk Telekom özelleştirmesinde Saudi Oger’in danışmanlığını yaptık. Buradaki işlem hacmi 6 milyar 550 milyon dolardı. Tansaş’ın Migros’a satışında ise Doğuş Grubu ve Garanti Bankası’nın danışmanıydık. Bu işlemin hacmi de 387 milyon dolar.”

Morgan Stanley, 2006 yılı başında Kars Karper hisselerinin Fransız Fromagerie Bel’e satılmasında Fromagerie Bel’in danışmanlığını yaptı. Kuruluş şu anda 10 proje üzerinde çalışıyor. Yetkililer bu projeler ve gerçekleştirmeyi istedikleri hedeflerle ilgili olarak, “Gizlilik sebebiyle üzerinde çalıştığımız projeler hakkında detaylı bilgiyi veremiyoruz. Ancak, enerji, üretim, kimya, telekomünikasyon alanlarına yoğunlaştığımızı söyleyebiliriz. 2007 yılında 3-4 milyar dolarlık işlem hacmi hedefliyoruz” şeklinde konuşuyorlar.

Antika’dan 3 proje daha geliyor
8’inci sırada yer alan BNP Paribas, geçen yıl tek bir işlemle 6 milyar 550 milyon dolarlık hacim yakaladı. BNP Paribas yetkilileri, tabloda yer alan işlem sayısı ve hacminin doğruluğunu onaylıyor. Yetkililer yaptıkları işlemler hakkında şöyle konuşuyorlar:
“Geçtiğimiz yıl Türk Telekom’da satıcının danışmanlığını yaptık. Bu danışmanlığı BNP Paribas koordinasyonunda PDF Kurumsal Finans ve Deniz Yatırım konsorsiyumu ile gerçekleştirdik. TEB’de de alıcının danışmanlığı bizim ve Lehman Brothers’daydı.”

BNP Paribas yetkilileri, bu yıl da TEB Yatırım Menkul Değerler, enerji, gıda, inşaat, sigorta ve telekom sektörlerinde danışmanlık faaliyetlerini sürdürdüklerini belirtiyorlar.

Listedeki 9’uncu şirket Antika Partners da listeye itiraz etmiyor. Şirket listede gerçekleştirdiği 4 işlemle yer alıyor. Toplam yarattığı işlem hacmi ise 4 milyar 660 milyon dolar. Antika Partners Yönetici Ortağı Isak Antika, 1 yıllık işlem hacmini anlatırken, 2006 yılını da ele alıyor. Antika şu yorumu yapıyor:

 “Mayıs 2005 ile Nisan 2006 arasındaki 1 yıllık dönemde değeri 5 milyar 300 milyon dolar olan 6 şirket birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştirdik. Vodafone’un Telsim’i satın almasında danışmanlık yaptık. Havaş’ın yüzde 60 hissesinin TAV’a satılmasında ve Swissport’un yüzde 40 ortaklığının alınmasında danışman bizim şirketimizdi. Park Grubu’nun Aytemiz Petrol’den yüzde 50 hisse alarak ortak olmasında danışman yine bizdik. McDonalds Corporation’ın Türkiye’de restoran operasyonlarının Anadolu Grubu’na satışında danışmanlık yaptık.”

İsak Antika, halihazırda da 3 birleşme ve satın alma işleminde aktif rol oynadıklarını, ancak işlemler henüz sonuçlanmadığı için içeriğiyle ilgili bilgi veremeyeceğini söylüyor.

Ata Yatırım: “Birinci biziz”
Ata Yatırım, Merger Market liginde 11’inci sırada yer alıyor. Gerçekleştirdiği 2 işlem adediyle 4 milyar 534 milyon dolarlık işlem hacmi var. Ata Yatırım yetkilileri de tabloyla ilgili farklı yorumlarda bulunuyorlar. İşte yetkililerin öncelikle tablodaki sıralamaya dair yaptıkları açıklama:

“2005 yılında sonuçlandırılan şirket birleşme ve satın alma işlemlerine dair Dealogic tarafından yapılan tabloya göre, Ata Yatırım yerli kurumlar arasında ilk sırada. Toplam sıralamada da 6’ncı sırada yer alıyor.”

Ata Yatırım yetkilileri, bu açıklamanın ardından 2005 yılı performanslarıyla ilgili de şunları söylüyorlar: “2005 yılında 2 proje bitirdik. General Electric Finance’ın danışmanı olarak Garanti Bankası hisse alımını gerçekleştirdik. News Corp’un danışmanı olarak da Kamera Reklam’ın alımında danışmanlık yaptık.”

Bu yıl içinde Ata Holding’in danışmanı olarak Entegre İnşaat Malzemeleri’nin yüzde 50 hissesinin alımında görev alan Ata Yatırım’ın, 2006 yıl sonu beklentileri de yüksek. Şu anda 10 şirkete danışmanlık hizmeti verdiklerini belirten Ata Yatırım yetkilileri, yıl sonu beklentilerine dair, “Bu yıl sonuna kadar 1-1,5 milyar dolar civarında işlem hacmi gerçekleştirmeyi öngörüyoruz” diyorlar.

Evren Ertay/Pdf Kurumsal Finans Yönetici Ortağı

“Merger Market Tablosunda Hatalar Var”

Hakkımız Yeniliyor Merger Market lig tablosunda 6’ncı sıradaki şirket PDF Kurumsal Finansal Danışmanlık. 2005 yılında 6 milyar 550 milyon dolarlık işlem gerçekleştiren kurumun, yaptığı işlem sayısı 1. Ancak PDF Yönetici Ortağı Evren Ertay, Merger Market’in yayınladığı işlem hacmi ve sayısına değil ama sıralamaya itiraz ediyor. Listenin yanlışlarla dolu olduğunu belirtiyor.

* Bu tablo geçtiğimiz yıl başarıyla proje tamamlamış bizim gibi şirketlerin hakkını yiyor ve olduğumuz yerden daha düşük bir sıralamada gösteriyor.

PDF’NİN SIRALAMASI

* Doğru olan ise sıralama yaparken sadece 2005 yılında tamamlanmış işlemleri esas almak.
*Morgan Stanley listede ilk sırada. 2005 yılında 2 işlemle 8 milyar 356 milyon dolarlık işlem gerçekleştirdi. Türk Telekom’da alıcının danışmanlığını, Garanti Bankası hisselerinin satışında satıcının danışmanlığını yaptı.
* İkinci sırada Citigroup geliyor. 2 işlemle 7 milyar 829 milyon dolarlık işlem hacmi var. Türk Telekom ve Dışbank’da alıcının danışmanıydı.
* ABN AMRO, 2 işlem ve 6 milyar 977 milyon dolarlık hacimle 3’üncü. Türk Telekom’da alıcının, Tansaş’da da satıcının danışmanıydı.

“BİZ ASLINDA 4’ÜNCÜ SIRADAYIZ”

* Listede 4’üncü sırada ise PDF olarak biz varız. Türk Telekom’da satıcı tarafın tek yetkili finansal danışmanları olarak BNP Paribas ve Deniz Yatırım ile görev aldık. Bir işlemle 6 milyar 550 milyon dolarlık iş hacmi gerçekleştirdik. Hatta PDF olarak bu projedeki görevimiz nedeniyle “Gelişmekte Olan Piyasalarda Yılın Şirket Satış İşlemi”ni kazanan tek Türk danışmanlık şirketi olduk. 4’üncü sırayı bizimle Türk Telekom’da satıcının danışmanlığını yapan BNP Paribas paylaşıyor. Onun işlem sayısı 1, işlem hacmi de 6 milyar 550 milyon dolar.

ERNST&YOUNG DOKUZUNCU
* Beşinci sırada 3 milyar 85 milyon dolarla JP Chase, 6’ncı sırada, 2 milyar 22 milyon dolarla Rotschild, 7’nci sırada 1 milyar 806 milyon dolarla Ata Menkul Kıymetler, 8’inci sırada 1 milyar 492 milyon dolarla Goldman Sachs, 9’uncu sırada 517 milyon dolarla Garanti Yatırım var. Ernst&Young’da Garanti ile aynı işlem hacmini gerçekleştirdiği için yine 9’uncu sırada. 10’uncu ise 307 milyon dolarla TSKB.”

Steve Bıdeshı/Cıtıgroup Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı

“Türkiye’ye 20 Milyar Dolar Yatırım Bekliyoruz”

12 Milyar Dolarlık İşlem Yaptık Lig tablosunda 3’üncü sırada yer alan Citigroup’un 2005 yılında gerçekleştirdiği işlem sayısı 4. İşlem hacmi ise 11milyar 553 milyon dolar. Citigroup Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Steve Bideshi, 2005 yılında 12 milyar 97 milyon dolarlık bir işlemi başarıyla gerçekleştirdiklerini söylüyor.

Türk Telekom Bize Ödül Getirdi “Fortis’e Dışbank’ın yüzde 89,3’lük hissesinin alınması işleminde danışmanlık verdik. Türk Telekom’un yüzde 55 hissesinin Oger Telekom’a satılmasında satış danışmanıydık. Hatta Türkiye’de gerçekleştirilen bu en büyük satın alma projesi ile ödül aldık. İngiltere’de yayımlanan Acquistion Monthly Dergisi tarafından “Gelişmekte Olan Piyasalardaki En İyi İşlem Ödülü”ne layık görüldük.
Nokia Alacaklarını Yapılandırdık Tüpraş’ın yüzde 51’lik hissesinin Koç Holding liderliğindeki konsorsiyuma satılarak özelleştirilmesinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na danışmanlık hizmeti verdik. Nokia’nın Telsim’deki alacaklarının yeniden yapılandırılmasında danışmanlık yaptık. Mey’in TPG tarafından satın alınmasında danışmanlık hizmeti verdik. Başak Sigorta ve Başak Emeklilik’in Groupama tarafından satın alınmasında da danışman yine Citigroup’du.

Bu Yıl Yatırımlar 2’ye Katlanacak Bu yıl üzerinde çalıştığımız şirketlerle ilgili bilgi vermemiz doğru olmaz. Ancak 2006 yılında Türkiye’ye bazı şirketlerin aracılığı ile yaklaşık 15-20 milyar dolar yatırım yapılmasını beklediğimizi söyleyebilirim. Bu da geçen yıla oranla yatırımların 2’ye katlanması anlamına geliyor.”

 “Bu Yıl 2 Milyar Dolarlık İş Yapacağız”

20 Şirkete Danışmanlık Yaptık Garanti Yatırım, Merger Market tablosunda 18’inci sırada yer alıyor. Garanti Yatırım’ın listeye göre gerçekleştirdiği işlem sayısı 7, işlem hacmi ise 891 milyon dolar.
Garanti Yatırım İcra Kurulu Başkanı Metin Ar, 2005 yılından bu yana 20 şirkete danışmanlık yaptıklarını söylüyor. Hacim olarak da 2 milyar dolar mertebesinde bir işlem hacmi gerçekleştirdiklerini belirtiyor.

En Büyük Hareket Yine Finansta Ar, 2005 yılında gerçekleştirdikleri işlerle ilgili de şöyle konuşuyor: “2005 yılından bu yana 9 çimento fabrikasının satışını yaptık, 2 liman aldık, bir alışveriş merkezinin yarısını sattık, 3-4 tane de ufak tefek iş yaptık. Toplamda ise 20 şirkete danışmanlık hizmeti verdik.”
Garanti Yatırım’ın yıl sonu beklentisi yine asgari düzeyde 2 milyar dolarlık bir iş hacmine ulaşmak. Bu yıl en çok finans sektöründe hareketlilik olduğuna değinen Metin Ar, finans dışındaki sektörlerde herhangi bir konsantrasyon olmadığını söylüyor.

Amerika Ve Ortadoğu İlgisi Büyük Satın alma ve birleşmeler açısından sektörün içinde bulunduğu duruma ilişkin de şöyle bir yorumda bulunuyor: “Satın alma ve birleşmelerde özel sermaye konusu önemli. Özel sermaye şirketleri çok önemli işler yapmaya başladılar. En son Mey’in alınması önemli bir işlemdi. KKR’ın Beymen işi olursa bu da önemli bir işlem olacak. Amerika ve Ortadoğu kaynaklı birçok özel sermaye şirketi Türkiye’deki yatırım fırsatlarını değerlendiriyorlar. Bu da Türkiye piyasalarında olan yeni bir gelişim. Bunu pozitif bir gelişim olarak düşünmeliyiz. Çünkü bu şirketler diğer yabancı sermayeyi teşvik edici özellikteler. Gelmeleriyle birlikte pazarın önünü açacaklar.”

Nilüfer Gözütok
ngozutok@capital.com.tr