Eko kentler yaratmalıyız

SOYAK, Türkiye'nin önde gelen konut üreticilerinden... Sektörde yarattığı örnek projelerle adını duyuran şirket, bir yandan da yükselen "sürdürülebilirlik" ve "yeşil dünya" yaklaşımlarına stratejiler geliştiriyor. Soyak Genel Müdürü Emre Çamlıbel, "Yapıların çevresel etkilerinin objektif ve somut olarak ortaya konulmasında, yeşil bina değerlendirme sistemleri ve sertifika programlarının rolü son zamanlarda giderek önem kazanıyor" diyor. Dünyada çevre dostu ve enerji tasarrufu sağlayan uygulamaların 20 yıldır uygulandığını belirten Çamlıbel, bu uygulamaların Türkiye'de son birkaç yıldır hayata geçirildiğine dikkat çekiyor ve ekliyor: "Yeşil bina özelliklerini ortaya çıkarmayı hedefleyen firmalar, bu alanda kabul gören sertifika sistemlerine başvurarak çevresel performanslarını değerlendirme yoluna gidiyorlar." Emre Çamlıbel'in sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle oldu:

Türkiye'deki ve dünyadaki yeşil bina sertifikasyon sistemleri nasıl uygulanıyor?
- Dünyada gönüllü başvuru yapılarak alınan ve ülkelerin çevresel, coğrafi, malzeme tedariği ve yönetimsel yapılarına göre değişen birçok yeşil bina sertifikası kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları: BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), CASBEE (Japonya Ulusal Yeşil Bina Değerlendirme ve Sertifikalandırma Sistemi), GREENSTAR (Avustralya Ulusal Yeşil Bina Değerlendirme ve Sertifikalandırma Sistemi), LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), DGNB (Almanya Ulusal Yeşil Bina Değerlendirme ve Sertifikalandırma sistemindir. Bu sertifikalar arasında ABD kökenli LEED (Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik), ingiliz kökenli BREEAM (Bina Araştırma Kuruluşu Çevresel Değerlendirme Metodu) ise en bilinenleri. Her iki sistemde de binalardaki sürdürülebilirlik uygulamalarının değerlendirilmesine ilişkin kriterler belirlenmiştir. Bu kriterler çerçevesinde, binaların sürdürülebilirlik performansının artırılması sağlanarak hem çevreye olan zararları azaltılmakta, hem işletmesel anlamda tasarruf sağlanmakta, hem de bu tür binaların kamuoyunda bilinirliğini sağlayarak farkındalıkı artırılmaktadır. LEED, Amerika'da USGBC (US Green Building Council)'ye yapılan başvuru üzerine sadece USGBC tarafından verilen yeşil binalar sertifika sistemidir. Çevreye duyarlılık ve enerji verimliliği açısından mevcut ve proje aşamasındaki binalara bütüncül bir yaklaşım sunan LEED sertifikası, üçlü bir sacayağı üzerine kurulmuştur. Üçgen bir prizma şeklinde düşünülen bu sistem; ekonomik, toplumsal ve çevresel öncellikleri bir araya getirerek ekonomik verimlilik, topluma karşı sorumluluk ve doğanın korunması arasında bir denge oluşturmayı hedefler. Farklı fonksiyonlardaki binalar için farklı LEED sertifika sistemleri geliştirilmiştir ve her birinde farklı bir puanlama sistemi bulunur. Örneğin, ofis, konut, otel binalarının her biri kullanım ihtiyaçlarına göre ayrı şekilde ele alınır. Bunun yanı sıra genel anlamda, LEED puanlama sistemi 6 ana kategoriden oluşur: Sürdürülebilir Araziler, Su Kullanımında Etkinlik, Enerji ve Atmosfer, Malzeme ve Kaynaklar, Iç Hava Kalitesi ve Inovasyon. Bu sertifikaların alınması, çevrenin korunması ve enerji tasarrufuna yönelik olarak su gereksinimini minimize etmek, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı da dahil olmak üzere enerji verimliliğinin sağlanması ile birlikte ciddi anlamda enerji ve işletmesel tasarruflar da sağladığı için gayrimenkullerin değerine katkı sağlar.~

Varolan binalarda enerji verimliliği neden sürdürülebilir gelecek için önemli?
-Binaların tüm yaşam döngüsü boyunca yani tasarım, inşaat ve işletme süreçlerinde çevreye verdikleri etkiler oldukça fazla. Türkiye'de binalar yıllık üretilen toplam enerjinin yaklaşık yüzde 40'ını tüketiyor. Yeni yasalar TS 825, enerji verimliliği kanunu, binalarda enerji performansını arttırma yönetmeliği ve kamu oyundaki bilinçle birlikte, her ne kadar yeni yapılan projelerin birçoğunun enerji verimliliği ve sürdürülebilir yaklaşım doğrultusunda yapılıyor olduğunu düşünsek de, 18 milyon olduğu tahmin edilen mevcut bina stoğunun da bu sisteme entegrasyonunun sağlanması enerji verimliliği açısından büyük önem taşıyor. Yaptığımız çalışmalar yeni enerji üretim tesisi inşa etmek yerine, mevcut binaların enerji verimliliği iyileştirmesinin daha fizibl olduğunu gösteriyor. Konuyu irdelemek için örnek olarak ele aldığımız mevcut 7 binadan oluşan bir yerleşkede, yapılacak enerji verimliliği uygulamaları ile elde edilecek enerji tasarrufu, yeni yapılacak enerji tesisi yatırımından 6,6 kat dahaetkili. Yine aynı şekilde eski binaların yıkılıp enerji etkin yenilerinin inşa edilmesi yerine, mevcut binaların iyileştirilmesinin de (yaşam döngüsü analizine girmeden dahi) çok daha mantıklı ve hesaplı olacağı ortaya çıkıyor. Karbondioksit gazının dünyadaki salınımının yüzde 50'sinin binalara ait olduğunu, enerjinin yüzde 40'ının da binalarda kullanıldığını düşünecek olursak, mevcut binalarda sadece ısıtma verimliliğini artıracak uygulamalarla enerji tasarrufunda yüzde25'lik bir iyileşme sağlanabilir. Bu iyileşme rakamıyla da, Türkiye enerji konusunda yılda yaklaşık 5-6 milyar dolarlık tasarruf sağlayabilir. Bu yüzden özellikle enerji verimliliği uygulamalarının, gerek çevresel gerek toplumsal gerekse ekonomik açıdan sürdürülebilir bir gelecek için çok kritik olduğunu düşünüyoruz.

Yeni yapılacak binaların hepsi zorunlu yeşil mi?
- Sertifika uygulamalarının hepsi gönüllülük esasına dayandığından dolayı yeni yapılan binalarda bir zorunluluktan söz edemiyoruz. Ancak 2009'da yürürlüğe giren enerji verimliliği kanunu ve "Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği" (BEP) kapsamında, yeni yapılacak tüm binaların ruhsat alabilmeleri için asgari enerji verimliliği uygulamalarını yapması zorunlu kılınıyor. Bu da artık gelecekte, daha az karbon salınımı ve daha verimli enerji kullanımıyla sürdürülebilirlik konusunda 2009 sonrasında birtakım önlemler alındığına dair oldukça önemli bir adım.

Soyak'm yaptığı konutlardaki yeşil uygulamalar neler?
- Sosyal sorumluluk alanında gerçekleştirdiği projelerde öncü olmayı hedefleyen Soyak, geliştirdiği konut projelerinde de sosyal, çevresel ve toplumsal sorumlulukla hareket ediyor. Uzman ekipleriyle projelerinde, sulama sistemlerinden ısıtma ve aydınlatmaya uzanan geniş yelpazede enerji verimliliği ve tasarrufunu hedef alan Soyak, çevre dostu uygulamalarla, daire sahiplerinin ev ekonomisine katkı sağlarken, doğal yaşamı korumayı da sürdürüyor. Konut projelerinde yaptığı çalışmaların yanı sıra, geliştirdiği ofis projelerinde ve kurum içi çalışmalara verdiği önemle de farkındalık yaratmaya çalışan Soyak, kurum kültürünü hem müşterilerine hem de çalışanlarına taşıyarak tüm Soyaklıları sürdürülebilir yaşamı desteklemeye çağırıyor.~

Soyak hangi sertifikaları, sürdürülebilir yaşam esasına göre alıyor?
- Soyak olarak, enerji verimliliği ve sürdürülebilir yaşamın geliştirilmesine yönelik yaptığımız çalışmalar sonucu binalarda çevre dostu ve enerji tasarrufu yapan uygulamaların kurulmasına yönelik sertifikasyon çalışmalarına katıldık ve Holding binamıza, LEED (Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik) sertifikasını almaya hak kazandık. Birçok kritere göre yapılan inceleme sonucu yeşil bina standartlarına uygunluğu tespit edilen binamıza aldığımız LEED Gümüş sertifikası ile Türkiye'de "var olan binalar kategorisinde" LEED Gümüş sertifikası alan ilk kurum olma unvanını elde ettik. Bununla birlikte, Levent'te geliştirmekte olduğumuz 44 katlı ofis projemiz içinde LEED sertifikasına başvurduk ve ön sertifikalandırma sürecini tamamlayarak Gümüş LEED sertifikamızı aldık. Bunun yanı sıra, karbon salınımı ölçümlerini yaptırarak doğaya olan etkileri azaltmaya yönelik çalışmalarımızı sürdürürken, 2011 yılında Sera Gazı Emisyon Envanteri belirleme çalışmalarını da tamamladık. Bu doğrultuda, sera gazı emisyonları ve uzaklaştırmalarının kuruluş seviyesinde hesaplanmasına ve rapor edilmesine dair bir kılavuz niteliği taşıyan ISO 14064 standardı kapsamında emisyon faaliyetleri, kaynakları ve miktarları belirlendi, altyapı çalışmaları tamamlandı ve saha denetimi bağımsız bir kuruluş tarafından yapıldı. Çalışanlarının hayatlarına iş yaşamlarında da değer katmayı hedefleyerek 2011 yılında çalışanların temel haklarını garanti altına almayı amaçlayan işletmeler için hazırlanmış bir standart olan SA 8000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi çalışmalarına da başladık.

Kentler, yakın gelecekte dönüşerek yeşillenecek mi?
- Bugün ekolojik duyarlılık birçok alanda olduğu gibi konut sektörünün de en etkili dinamikleri arasında yer alıyor. Giderek artan çevre bilinci ve sürdürülebilir yaşam kavramının gün geçtikçe hayatımızda daha fazla yer bulmasıyla insanlar yaşadıkları alanların çevreyle uyumuna ve enerji verimliliğine daha çok dikkat ediyor. Enerji tasarrufu sağlayan, doğa dostu, huzuru ve konforu ön plana alan yaşam alanları ve konut projeleri tercih ediliyor. Bu durumda enerji tasarrufunu ön planda tutan, çevreyi koruyan ve sürdürülebilir yaklaşımla üretilen konut projelerine yönelmek tüm konut sektörü firmaları için kaçınılmaz hale geliyor. Binalarda enerji kaybının azaltılması ve enerji verimliliğinin artırılması amacıyla, 2009 sonunda yürürlüğe giren BEP Yönetmeliği, şimdilik mevcut binalarla ilgili kesin yaptırımlar öngörmüyor ve sadece yeni binaları enerji verimli yaparak toplamda bir fayda elde etmeye yöneliyor olsa da önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Ancak yönetmeliğin mevcut binalarda uygulanabilmesi için en kritik nokta, sektöre yönelik verilecek teşvikler kapsamında olacaktır. Teşviklerin, aynı zamanda enerji tasarrufunda maddi kazanımlar elde edilmesine hız kazandıracağı gibi, sektörün büyümesi, çevre ve istihdama olan katkısının da önemli olacağını düşünüyoruz Sürdürülebilir yaşam için kaliteli yaşam alanlarının yaratılması kadar, korunması da önemli. Sağlıklı kentleşme için sektörün, şehir planlamacıları, mimarlar, akademisyenler, ekonomistler, kamu ve özel sektörün bir araya geldiği platformların çoğalması ve yaygınlaşması gerekiyor.