5 milyar dolarlık yatırım yapacağız

Petrol sektörünün ham petrol temini, petrol ürünleri ihracatı, üretimi, depolama, taşıma, dağıtım ve pazarlaması faaliyetlerinde yer alan tüpraş, bugün 28,1 milyon tonluk kapasitesiyle Avrupa’nın 7’nci, dünyanın 29’uncu büyük rafineri şirketi. Şirket, Koç topluluğu’na katılmasıyla birlikte yatırımlarına hız verdi. Tüpraş genel müdürü Yavuz Erkut, “2015’te toplam yatırım tutarımız 4 milyar dolara ulaşacak” diyor. Enerjiye talebin zayıf başladığı 2012’de, ikinci yarıdan itibaren global piyasalarda iyimser bir ortam oluşmuştu. Avrupa’da ekonomilerin zorlanması nedeniyle tüketim azalmış, bu bölgedeki rafineriler ekonomik sıkıntılara girmiş, hatta bir kısmı da kapanmış ya da el değiştirmişti. Ancak ülkemizde büyüme geçtiğimiz yıllara göre hız kesmesine karşın yüzde 3-4’ler seviyesinde devam etti. Gelişmiş ülkelerin krizle mücadelede başarı sağlayamadığı bir dönemde ülkemizin büyümesini sürdürüyor olmasını umut verici bulduğunu belirten Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut, Tüpraş’ta satışların 2012’de bir önceki yıla göre 5 kat arttığını, net kârınsa yüzde 6 daha fazla gerçekleştiğini ifade ediyor. Yavuz Erkut, Koç Topluluğu’na geçen Tüpraş’ın 6 yılda hayata geçirdiği yatırımları, enerji verimliliği ve Ar-Ge konusunda kat ettiği gelişmeleri anlattı:

SATIŞLARDA REKOR KIRDIK
“Avrupa’daki krize ve enerji talebindeki azalmaya rağmen Tüpraş olarak açık ara ihracat şampiyonluğumuzu sürdürüyoruz. Tüpraş’ta kapasite kullanımı 2008’den bu yana ilk kez yüzde 91 seviyesine çıkarken, ihracat dahil toplam satışlarsa geçen yıla göre yüzde 5 arttı. 10 aylık satış rakamlarımızı değerlendirdiğimizde jet ve motorin yurtiçi satışlarımız tüm zamanların rekorunu kırdı. 9 aylık bilançomuzda net karımızın da 2011 yılının yüzde 6 üzerinde gerçekleştiğini görmekteyiz. Maliyet azaltıcı konularımızın başında enerjiyi daha verimli kullanmak geliyor. 2 rafinerimiz, enerjiyi en verimli kullanan rafineriler sıralamasında 2’nci çeyrek seviyesinde üretimini sürdürürken, önümüzdeki iki yılda gerçekleştireceğimiz yatırımlarla Tüpraş’ı 2015 yılında birinci çeyreğe taşıma hedefimizi muhafaza ediyoruz. 1’inci çeyreğe çıktığımızda bugüne göre yaklaşık yüzde 20-25 seviyelerinde enerji tasarrufu sağlamış olacağız. 2008-2012 yılları arasında toplam enerji tasarruf miktarımız 338 milyon dolar civarında gerçekleşti. Enerji Bakanlığı tarafından her yıl düzenlenen sanayide enerji verimliliği yarışmalarında uygulamalarımız 2008-2011 yılları arasında çeşitli birinciliklerle ödüllendirildi.~

GLOBAL PİYASALARA MESAJ
Uluslararası piyasalardan performansımıza ilişkin görünümümüze baktığımızda, sektörün referans yayını Platt’s’ın ve Standart and Poors’un verileri ile, şirketin mal varlığı, yatırımları, ciro ve karlılığını dikkate alarak yapmış olduğu 2012 dünya enerji şirketleri sıralamasında Tüpraş 85’inci sırada bulunuyor. Avrupa, Ortadoğu ve Afrika baz alınarak, sadece rafinericiler ve dağıtıcılar değerlendirildiğinde ise 2’nci sırada yer alıyor. Finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi amacıyla 2 Kasım 2012 tarihinde 700 milyon dolar tutarında, 5,5 yıl vadeli, 2 Mayıs 2018 itfa tarihli ve yüzde 4168 oranında getiriye sahip tahvil ihracını başarıyla gerçekleştirdik. Bu da bir başka açıdan uluslararası piyasaların Koç Topluluğu ve Tüpraş’a olan güvenini gösteriyor. Gelişmiş ülkelerin krizle mücadelede başarı sağlayamadığı bir dönemde ülkemizin büyümesini sürdürüyor olması umut verici. Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olarak topluluğumuz ve ülke ekonomisine sağladığımız katkı bu nedenle çok önemli ve değerli.

VERİMLİLİKTE ÖZEL PROJELER
Sanayide Enerji Verimliliği Proje Yarışması’na dört rafinerimizde geliştirilen 14 proje ile katılırken, SEVAP-3 kategorisinde 6 bileşenle İzmir rafinerimiz, SEVAP-2 kategorisinde ise 2 bileşenle Batman rafinerimiz birincilik ödüllerine layık görüldü. Enerji verimliliği projelerinin devreye alınması ile İzmir rafinerisinde yılda 372.000 gcal enerji tasarrufu sağlanırken, Batman rafinerisinde ise 34.280 gcal tasarruf elde edildi. Yaklaşık 6,6 milyon TL yatırım tutarı ile gerçekleştirilen projelerle sağlanan enerji tasarrufundan elde edilen değer ise 22 milyon TL tutarında. Rekabetçi konumumuzun sürdürülebilirliği, değişimin dinamiklerini yakalamamız ve günün değişen koşullarına hızlı bir şekilde uyum sağlayabilmemizle mümkündür. Bu nedenle önümüzdeki çalışma dönemimizde rekabetçi yapımızı güçlendirerek daha ileri düzeylere taşımayı amaçlıyoruz. Bu hedefe ulaşmak için operasyonel ve finansal faaliyet alanlarımızda gösterdiğimiz performansı etkin bir şekilde ölçümleyerek, iyileştirme çalışmalarının devamlılığını hep birlikte çalışma kültürümüze yerleştirdik. Rafinerilerimizin operasyonel ve finansal alanlardaki performans göstergelerinin takibini ortak yöntemlerle yaparak, küresel olarak aynı faaliyet alanı içinde bulunduğumuz rafineri şirketleri arasındaki yerimizi değerlendirilmek hedefiyle yeni bir çalışmaya başladık. Performans göstergelerimizin ölçülmesi ve bölgemizdeki rafineri şirketleri arasındaki konumumuzun belirlenmesine yönelik çalışmalar Solomon Associates şirketi ile birlikte yürütülüyor. Çalışma kapsamında enerji verimliliği, bakım ve ekipman güvenilirliği, planlı bakım performansı, insan kaynağı verimliliği, operasyonel harcamalar, kapasite kullanımı, ürün verimliliği alanlarıyla ilgili performans göstergelerinin diğer rafinerilerle birlikte aylık takibi yapılıyor.

BÜYÜK YATIRIMLAR GELİYOR
Koç Topluluğu’na katılmasıyla Tüpraş’ta üretim verimliliğinden çevre düzenlemelerine, iş güvenliğinden teknolojik gelişime uzanan bir dizi yeni uygulama hayata geçirilerek kamunun sorumluluk anlayışı, özel sektörün dinamizmiyle birleştirildi. Tüpraş rafinerilerinde en yeni teknolojiye sahip modern ünitelerin devreye alınmasıyla, çevre sağlığı açısından son derece önemli olan yurtdışı piyasalarda geçerli standartlardaki akaryakıt üretimine geçildi. Özelleştirme sonrasında devreye alınan yeni ünite yatırımlarıyla, daha temiz bir çevre için düşük kükürtlü ve daha yüksek kalitede motorin üretimi yapıldı ve yüksek oktanlı benzinde de yüksek üretim kapasitesi sağlandı. Koç Topluluğu’na katılım sonrasında, AB standartlarında üretim doğrultusunda sürdürülen ana yatırım planının önemli kilometre taşlarından Kükürt Giderme ve CCR Reformer ünitelerinin Tüpraş’ın 3 rafinerisinde devreye girmesiyle birlikte, tamamı EURO normlarında olan düşük kükürtlü motorin üretim kapasitesi yılda 7 milyon ton, benzin üretim kapasitesi ise 5,8 milyon ton seviyelerine ulaştı. Anahtar teslim bedeli 2,4 milyar dolar tutarındaki Fuel Oil Dönüşüm Projesi’nin yatırım süreci içinse çalışmalara 2007 yılı baharında başlandı. Tüpraş İzmit Rafinerisi B Bölgesi’nde yapımı devam eden projenin 14 Kasım 2014’te tamamlanması hedefleniyor. Bu, Tüpraş tarihinde tek kalemde yapılan en büyük yatırım. Hedef tarihini yönetimimizin değerli desteği, çalışanlarımıza duyduğumuz inanç ve güvenle birlikte belirledik. Projemizin fiilen başladığı 14 Kasım 2011’den bugüne ilerlemede yüzde 48, sahada yüzde 25, mühendislik olarak da yüzde 87 seviyesinde işleri tamamladık. İnşaat ve montaj aşamasında ortalama 7 bin işçinin çalışacağı, ülkemizin dış ticaret dengesine yıllık 1 milyar dolara yakın olumlu katkıda bulunarak aynıoranda katma değer üretecek olan yatırım tamamlandığında bölgemiz için yeni bir istihdam alanı daha oluşturacak.~
Ana yapısı vakum destilasyon, hydrocracker-HC, koklaştırma-DC, hidrojen üniteleri ve diğer yardımcı ünitelerden oluşan proje yatırımına ilişkin, anahtar teslimi ve götürü bedel esaslı ek sözleşme, Tüpraş ile İspanyol UTE TR RUP/Treunidas RUP İnşaat ve Taahhüt Limited Şirketi konsorsiyumu arasında, 28 Temmuz 2011 tarihinde 2,4 milyar dolar bedelle imzalandı. Özelleştirme sonrası toplam yatırım tutarımız 2015’te 5 milyar dolara ulaşacak.

“NİTELİKLİ AR-GE MERKEZİ SEÇİLDİK”
“Henüz çok genç olmasına rağmen Ar-Ge merkezimiz, ülkemizin en nitelikli 2’nci Ar-Ge merkezi seçildi. Önümüzdeki yıl tamamlanacak olan Ar-Ge kampüsünde yapacağımız projelerle, ürün ve proses üzerine yenilikler gerçekleştireceğiz.”