Sürdürülebilirlik için hızımız yeterli değil

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK kavramının önemi 1992 yılında gerçekleştirilen Dünya Zirvesi'nden bu yana hızla artıyor. Dünyanın özellikle demografik yapısında önemli değişimler yaşanıyor, dünya nüfusunun 2050 itibariyle 9 milyon insana ulaşması, bu nüfusun çoğunluğunun ise gelişmekte olan ülkelerde doğup büyüyor olması bekleniyor. Çok yakında daha fazla insan kırsal kesimden ziyade şehirlerde yaşıyor olacak ve daha yüksek yaşam standartlarına sahip olmaya çalışacak. Kaynakların ihtiyaçları karşılama oranı düşecek. Bu nedenle bugün sürdürülebilir uygulamalar her zamankinden daha da kritik önem taşıyor. İş dünyasının sürdürülebilir bir geleceğe yön vermek adına rolü de giderek artıyor. Peki şu ana kadar sürdürülebilirlik konusunda nasıl bir aşama kaydedildi? Şirketler sürdürülebilirliğin kritik öneminin ne kadar farkında? Eğer en kısa zamanda önlemler alınıp aksiyona geçilmezse dünyayı nasıl bir gelecek bekliyor? İşte tüm bu soruları ve daha fazlasını Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi Dünya Başkanı Björn Stigson'a sorduk. İşte sürdürülebilirlik konusunda gelinen son nokta.

Son birkaç yılda sürdürülebilirlik konusunda nasıl bir aşama kaydedildi?
- WBCSD'nin (Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi) gerçekleştirdiği en büyük başarı, temel taşı olan "Vizyon 2050 Raporu". Rapor, iş dünyası için yeni bir gündem yaratıyor. Raporda, raporun paydaşları tarafından da kabul gören, önemli gelişmeleri gösteren bir liste bulunuyor. Bu rapor sonrasında organizasyonların, bizi sürdürülebilir bir dünyaya taşımaya yardımcı olacak standartları uygulamayı göz önünde bulunduracaklarını umuyoruz.

Sürdürülebilirlik konusunda şirketler ve tüketiciler yeterli farkvndalığa sahip mi? Dünyadaki farkındalık oram yüzde kaç diyebilirsiniz?
- Şirketlerin, sürdürülebilirliğin önemi ve iş dünyasına olan faydaları konusundaki farkındalığı son derece
yüksek. Kaynakların kısıtlı olması sürdürülebilir teknolojiler için hem şirketler hem ülkeler arasında rekabetin yanı sıra 'yeşil' bir yarış da yaratıyor. İş dünyası bu 'yeşil yarış'a çevre için değil, gelişen bir pazar bulunduğu ve kaynaklar risk altında olduğu için katılıyor. Tüketiciler de bu konu ile ilgileniyor ve sürdürülebilirlik konularına dahil olmak istiyorlar. Sürdürülebilirlik konusunda nasıl davranmaları gerektiği konusunda kendilerini eğitecek markalar arıyorlar.

Sürdürülebilirlik konusunda yeterli farkındalığı yaratmak için neler yapılmalı, bu konuda hükümetlere, ülkelere, şirketlere ve sivil toplum kuruluşlarına düşen rol nedir? Siz bu konuda neler yapıyorsunuz?
- İş dünyası, hükümetler ve tüketiciler, farkındalığı artırma ve yeşil ekonomi olma yolunda çalışmak üzere çözüm ve yaklaşımlar geliştirmek adına, sürdürülebilir kalkınma konusunda ortak hareket etmeli. İş dünyası en iyi yaptığı işleri uygulamalı. Bunlar da yenilikler yaratma, uyum sağlama, işbirliğinde bulunma ve uygulamadır. Hükümetler, sürdürülebilir bir pazar yaratmak adına iş dünyasını yeşil inovasyon ve teknoloji konusunda teşvik eden yapılar uygulamalı. Aynı zamanda tüketiciler de tüketim alışkanlıklarını değiştirerek konuya katkıda bulunmalı.~

Sürdürülebilirlik konusunda en iyi performansı sergileyen ülkeler, şirketler hangileri? Hangi aşamada sürdürülebilirlik konularında iyi yol alındığını düşünüyorsunuz?
- Dünyadaki birçok ülke sürdürülebilirlik konusunda çeşitli girişimler uyguluyor. Örneğin Çin, temiz enerji yatırımları için en çok talep edilen adres olarak gözüküyor. Sadece 2010 yılının ikinci çeyreğinde bile Çin temiz teknoloji alanında tek başına 11,5 milyar dolarlık aktif değer finansmanı çekti. Bu oran, Avrupa ve Amerika toplamının üzerinde. Sürdürülebilir kalkınma, yeni teknolojiler ve çalışma yollarının çıkmasına paralel olarak aralıksız devam eden bir süreç.

Hangi ülkeler, sektörler ve şirketler henüz sürdürülebilirlik konusuna çok yabancı?
- Şirketler ve ülkeler bilgi ve yükümlülükleri konusunda farklı kategorilerde. Ancak, artık doğal kaynakların tüketimi ve sürdürülebilirliği konusuna ilgi göstermeyen şirket kalmadı. Tüm endüstrilerdeki şirketler sürdürülebilir kalkınma konusunda çalışmalar yapıyor. Örneğin, WBCSD üyeliği, hızlı tüketim malları ve lüksmallar, medya ve yapılar gibi birçok alanı kapsıyor. Biz, bölgesel ağımız üzerinden kendini sürdürülebilir kalkınma konusuna adamış, 60'tan fazla ülkedeki çeşitli organizasyonlarla çalışıyoruz. Bölgesel ağımızın rolü, farkındalık yaratmak, aksiyon sağlamak ve WBCSD'nin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik mesajlarını ve aksiyonlarını uygulamaya almak. Bölgesel ağların çoğunluğu gelişmekte olan ülkeleri temel alıyor. Örneğin WBCSD'nin bölgesel bir ağı olan Iş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD), lider Türk iş dünyası ile birlikte sürdürülebilirlik çalışmaları yapıyor. SKD, WBCSD ile eşzamanlı çalışarak, kaynakların etkin ve
verimli kullanımı ile sosyal, ekonomik ve çevresel koşulların iyileşmesini sağlamak üzere Türkiye'nin ve Türk iş dünyasının global platformda sürdürülebilir başarısını sağlamayı hedefliyor.

Bugün sürdürülebilirlik konusunun ana maddeleri neler? Sürdürülebilirliğin sağlanması adına ilk olarak neler yapılmalı? Öncelikler nelerin olmalı?
- Vizyon 2050 Raporu'nda WBCSD, artan nüfusun dünyanın kısıtlı kaynakları ile nasıl iyi bir yaşam süreceğine dair bir yol çiziyor. Sürdürülebilir bir gelecek yaratmak adına bugünden yapılması zorunlu olan uygulamaları gösteriyor. Rapor aynı zamanda insanların değerlerini, gelişimini, ekonomiyi, tarımı, enerji ve güç kaynaklarını, mobiliteyi ve malzemeleri de kapsıyor. Raporda sözü geçen zorunluluklara global, yerel ve kurumsal liderliği, küresel karbon fiyatlandırmasını sağlamayı, üretimde enerji verimliliği ve su verimliliğini sağlamayı örnek verebiliriz.

Şirketler sürdürülebilirlik konusunda nasıl bir strateji benimsemeli? Bu konularda CEO'lara, üst düzey yöneticilere düşen görev nedir, ne olmalı?
- Uygulanacak stratejiler şirketten şirkete farklılık gösterir. CEO'ların görevi şirketlerine sürdürülebilirlik konusunda öncü olmak ve tüm diğer organizasyonlarda konunun önemini ortaya koymak.

Şirketler neden sürdürülebilir bir yaklaşım benimsemeli? Bu neden onlar için bir gereklilik, ihtiyaç olmalı?
- Doğal kaynaklarımızı doğru bir şekilde değerlendirmek ve yönetmek parayı yönetmek kadar önemli. Doğal kaynakları düzgün bir şekilde yönetemezsek sağlıklı bir şekilde kazanç elde edemeyiz.~

Sürdürülebilirlik çalışmalarının hayata geçmesini, bu anlayışın yerleşmesini engelleyen en büyük sorunlar neler? Bugün siz en çok hangi sorunlarla, zorluklarla karşılaşıyor, onların üstesinden gelmeye çalışıyorsunuz?
- Bu alanda iş dünyasının katkıları olmadan ilerleme kaydedilemez. Bu, tek başına yeterli olmaz. ilerleme, ancak hükümetin ve toplumun katkıları ile gerçekleşebilir. Biz WBCSD'de, üyelerimize ve toplumdaki diğer paydaşlara çeşitli araçlar ve savunmalarla uluslararası seviyede ihtiyaç duydukları değişimi sağlıyoruz. Liderliği geliştirmek ve iş dünyasına değişimleri nasıl gerçekleştireceklerini göstermek üzere üyelerimiz ile beraber çalışmalar gerçekleştiriyor, onlara yol gösteriyoruz.

Sürdürülebilirlik konusunda gerekli çözümlerin, teknolojilerin üretilebileceğini düşünüyor musunuz?
- Evet. Sürdürülebilirlik için gerekli olan inovasyona ve teknolojiye sahibiz ancak hızımız yeterli değil. Gerekli düzenlemeler bu süreci hızlandırmamıza yardımcı olabilir.

Dünyanın ihtiyaç duyduğu sorunları sürdürülebilirlik çalışmalarıyla çözeceğine inanıyor musunuz?
- Sürdürülebilirliğin dünyanın sorunlarını çözüp çözemeyeceği bir sorun değil, bir gereklilik. Çocuklarımıza sürdürülebilir bir dünya bırakmak onlara borcumuz.

Şirketlerin performansı
Bugün sürdürülebilirlik konusunda bizimle paylaşmak istediğiniz en güzel haber, en güzel gelişme nedir?
İTİCİ GÜÇ
Sürdürülebilir kalkınma alanındaki en önemli gelişmelerden bir tanesi sürecin en aşağı seviyeden yukarı doğru ilerlemesi. 2010'da gerçeklesen en büyük gelişme itici gücü olan şirketlerin diğer şirketleri en iyi uygulamaları gerçekleştirmeye itmesi oldu.
WAL-MART NE YAPTI?
Wal-Mart sürdürülebilir ürünler için geniş bir alan açtı ve tedarik zincirinden 20 milyon metrik ton seragazı emisyonu kesti. General Electronics (GE) bugüne kadarki en geniş tek kişilik elektrikli araçlarını lanse etti.
TEŞVİK EDİYORLAR
Kimberly Clark kaynakları ve parasını koruyarak iç lastiksiz tuvalet kağıdı rulosu geliştirdi. Alcoa, artık yöneticilerinin performans ödemelerinde enerji verimli metrikler kullanıyor. Bu tedarikçilerini nasıl yönettiklerini de etkiliyor. İs dünyası sürdürülebilir çalışmalar konusunda birbirini teşvik ediyor.~

"Krizde kazanmanın yolu"
Küresel kriz sürdürülebilirliği nasıl etkiliyor, önümüzdeki dönemde nasıl etkileyecek?
ÖNEMLİ DERSLER
Dünya Büyük Buhran'dan bu yana kadar geçirdiği en kötü ekonomik krizden yavaşça kurtuluyor ve özellikle öncü şirketleri gözlemlediğimiz zaman sürdürülebilirliğin kazanmalarını sağlayan bir unsur olduğunu görüyoruz. Bu şirketler kriz döneminden bazı önemli dersler aldı.
ZORUNLULUK OLMALI
Bu derslerden bir tanesi, sürdürülebilirliğin is dünyası için bir zorunluluk olması gerektiği. Bunun nedeni sürdürülebilir kalkınma çalışmalarının çok önemli faydalarının bulunması. Tasarruf, verimlilik ve güvenilirlik is dünyasının sürdürülebilirlik alanındaki kalite göstergesi ve kıyaslama unsuru.
PARA AKIŞI SAĞLIYOR
Bunun nedeni sürdürülebilirliğin is dünyasına para akısı sağlaması ve bunu koruması. Şirketlerin krizden aldığı bir diğer ders ise kaynakların önemli olduğunu öğrenmeleri. Girdiler de çıktılar kadar önem taşıyor. Yani, doğal kaynakların doğru yönetimi olmadan sağlıklı bir şekilde fayda sağlamak mümkün değil. Doğal kaynaklarımızı doğu bir şekilde değerlendirmek ve yönetmek parayı yönetmek kadar önemli. Bu, ekonominin tüm alanlarındaki şirketler için geçerli. teşvik ediyor.