Yüzde 30 etkisi

Elçin Cirik

[email protected]

 Devlet katkısının yüzde 30’a çıkması ve sektörde yıllardır beklenen diğer yeniliklerle BES, bu yıl sıçrama yapacak. Yüzde 5 katkı payı artışıyla yıl sonunda katılımcı sayısının 17 milyona erişeceği öngörülüyor. Sistemde, fon büyüklüğü de 2’ye katlanarak 500 milyar TL’ye ulaşacak.

Bireysel emeklilik sisteminin cazibesi artıyor. 18 yılı geride bırakan sistemde, 2022 yılı yeni uygulamalarla başladı. En önemli gelişme, 2013 yılında hayata geçen yüzde 25’lik doğrudan devlet katkısının yüzde 30’a çıkarılması oldu. 2017 yılında otomatik katılımın hayata geçirilmesinin ardından 2021 Mayıs’ında 18 yaş altının sisteme girmesinin önü açılarak güçlü bir hamle yapıldı. Bu yıl itibarıyla da getirilen yeniliklerle emeklilik sisteminde sıçrama yaşanması bekleniyor. Yüzde 30 devlet katkısının yanında katılımcıların çıkış nedenleri arasında birinci sırada yer alan para ihtiyacının da çözümü bulundu. Artık katılımcılar ev alırken, evlilik ya da eğitim ihtiyaçlarında birikimlerinin yüzde 50’sine kadarını sistemden çekebilecek. Ayrıca otomatik katılım sisteminde 45 yaş kuralı esnetilerek bu yaş üzeri de isterse sisteme girebilecek. Bir diğer önemli adım da BES sözleşmelerinin temlikiyle birikimleri hiç bozmadan teminat göstererek uygun şartlarda kredi kullanılabilecek. İşte yıllardır beklenen tüm bu düzenlemelerle 2022 sistem için en parlak yıl olacak. Bu heyecanla emeklilik şirketleri de bu gelişmelerden pay almak için daha güçlü oyun planları kuruyor. 

YENİ YIL BEREKETİ

2021 yıl sonunda açıklanan yüzde 5 devlet katkısı payı artışı, 20 Ocak’ta kabul edilerek yasallaştı. “Bu adımın bireysel emeklilikle birikim yapma motivasyonunu artıracağını ve fon büyüklüğünü önemli seviyeye yükselteceğini düşünüyoruz” diyen Garanti BBVA Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, bu açıklamanın sektörün 2022 hedeflerini de direkt etkilediğini belirtiyor. Finansal dalgalanmaların yoğun yaşandığı bir yılı geride bırakırken BES’in ekonominin tasarruf dinamosu haline geldiğini düşünen Katılım Emeklilik Genel Müdürü Ayhan Sincek, 2022’de daha hızlı büyüme beklediğinin altını çiziyor. Sincek, “Devlet katkısının yüzde 30’a çıkması, hem mevcut katılımcıların sistemde kalmasını teşvik edecek hem yeni katılımcıların katılmasını sağlayacak çok kritik bir gelişme. Katılımcı sayısı artışında önemli rolü olacak” şeklinde konuşuyor. 

HEDEF 17 MİLYON

Yöneticiler, sistemin verdiği bu yeni avantajla bugüne kadar çekimser kalanların da giriş yapacağını düşünüyor. Bereket Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Mahmut Güngör, 2013’te başlanılan yüzde 25 devlet katkısıyla sisteme girenlerin sayısının bir anda yüzde 50’lerde arttığını hatırlatıyor. Güngör, 2022 için açıklanan asgari ücret tutarıyla katılımcının devlet katkısından yararlanacağı yıllık üst limitin 18 bin TL’ye yükseldiğine de dikkat çekerek, uygulamanın tetikleyici olacağını söylüyor. Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Yılmaz Ertürk de aynı fikirde: “BES’i diğer yatırım araçlarından ayıran en önemli özelliği, devlet katkısı. Oranın yüzde 30’a çıkmasıyla yararlanılabilecek devlet katkısı azami tutarı 18 bin TL’ye yükseliyor.” Cigna Sağlık Hayat ve Emeklilik Genel Müdürü Pınar Kuriş, Türkiye nüfusuna ve emeklilik fonlarının GSYİH’ye oranına bakıldığında önemli bir potansiyel olduğuna dikkat çekerek 2022 sonunda BES’in 15,5 milyonla 17 milyon arasında katılımcıya ulaşabileceğini düşünüyor. Türkiye Sigorta Birliği Başkanı Atilla Benli ve Garanti BBVA Emeklilik Müdürü Burak Ali Göçer, katılımcı sayısının 2022 sonunda 17 milyon kişiye ulaşacağını öngörüyor. 

EN BONKÖR TEŞVİK 

Bu olumlu etki, sadece katılımcı sayısında değil sistemin fon büyüklüğünde de görülecek. Katılım Emeklilik Genel Müdürü Ayhan Sincek, atılan bu adımın BES’i eşsiz bir tasarruf sistemi konumuna getirdiği düşüncesinde. Sincek, “Dünyanın en bonkör teşvik sistemi BES, daha da güçlü ve rekabetçi hale geldi. Ayrıca 18 yaş altı gençlerin sisteme girişinin önünün açılması da fon büyüklüklerinin artmasında etkili olacak” yorumunu paylaşıyor. Allianz Türkiye CEO’su Tolga Gürkan, “Hem mevcut katılımcıların sistemden maksimum yararı sağlayabilmesi hem yeni katılımcıların BES’le buluşması adına devlet katkısı oranının artırılması önemli bir katalizör görevi üstlenecek. 2021’de yüzde 47’nin üzerinde büyüyen BES fon tutarının, 2022 sonunda fon performanslarıyla beraber önemli oranda artışla katılımcıları mutlu edeceğini düşünüyoruz” şeklinde konuşuyor. 

500 MİLYAR TL’YE ERİŞECEK

Peki bu artış ne kadar olacak? Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Yılmaz Ertürk, 2021 sonu itibarıyla gönüllü BES ve otomatik katılım toplamındaki fon büyüklüğünün yıllık yüzde 43,6 artarak 244,4 milyar TL’ye ulaştığını açıklıyor. “2022’de mevzuat değişikliklerinin de etkisiyle hareketli bir yıl yaşanacak” diyen Ertürk, sektörel olarak yapılan tahminlerde 2022 sonunda fon büyüklüğünün 500 milyar TL seviyesini yakalayacağını söylüyor. Bu tablo, devlet katkısı artışının yanında, 18 yaş altı katılımcı ilgisinin artması, vakıf, sandık ve dernek gibi kuruluşlardaki birikimlerin BES’e aktarımı, BEFAS’ın uygulamaya girmesiyle bir yılda fon büyüklüğünün ikiye katlanacağı anlamına geliyor. Garanti BBVA Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, “Son dönemde dalgalanmaların sıklıkla yaşandığı dönemler dahil BES getirilerinin yüksek olması katılımcıları mutlu etti. Gönüllü BES’te son 1 yılda yüzde 42,7 getiri elde edildi, getirilerin iyi olması sisteme talebi daha da artırıyor” diyor. 

OYUNCULARIN PLANLARI 

Tüm bu projeksiyonlar, emeklilik şirketlerinin de iştahını açıyor. Garanti BBVA Emeklilik, 2022’de gönüllü BES’te katılımcı sayısında özel şirketler arasındaki liderliğini korumayı hedefliyor. Garanti BBVA Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, “2022 sonunda gönüllü BES’te yaklaşık 1,2 milyon katılımcı sayısı ve devlet katkısı dahil 33 milyar TL fon büyüklüğüne ulaşmayı hedefliyoruz. 18 yaş altında da bu yıl 100 bini aşkın katılımcı sayısına ulaşmayı planlıyoruz” diyor. 2021’i yüzde 51 büyümeyle 5,7 milyar TL fon büyüklüğünde ve katılımcı sayısında yüzde 12 artışla 653 binde kapatan Katılım Emeklilik’in genel müdürü Ayhan Sincek, 2022 sonunda fon büyüklüğünde 8-8,5 milyar TL’ye ulaşmak istediklerini aktarıyor. Şirketin katılımcı sayısında da 2022 sonu planı, en az yüzde 10-15 artış yakalamak. Cigna Sağlık Hayat ve Emeklilik Genel Müdürü Pınar Kuriş, 2022 için öncelikli hedeflerinin emeklilik yatırım fonlarından elde edilecek getirileri daha da artırmak olacağını belirtiyor. 

PAY REKABETİ 

Bu yıl yakalanacak büyüme ivmesi, rekabete de yansıyacak. Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Yılmaz Ertürk, 2022 yılında 18 yaş altı segmentte hızlı büyümeyi sürdüreceklerini vurguluyor. Ertürk, planlarını “Yılbaşında esnafa yönelik ürünümüzü sunduk, farklı müşteri gruplarına odaklanacağız. Emeklilik döneminde düzenli maaş sağlayan ürünlere daha çok ağırlık vereceğiz. Katılımcı sayısı ve fon büyüklüğünde minimum sektör ortalaması kadar büyüyeceğiz” sözleriyle özetliyor. 2022’de geçen yılın üzerinde bir büyüme planladıklarını söyleyen Allianz Türkiye CEO’su Tolga Gürkan, 2022 hedeflerini şöyle aktarıyor: “Yüzde 30 katkıyla 18 yaş altında yüksek büyüme yakalamayı hedefliyoruz. OKS tarafında pazar payı kazanmaya devam edeceğiz. Toplam fon büyüklüğümüz 2021 sonunda yüzde 47 arttı, 2022 de bu alanda başarılı geçecek.” Bereket Emeklilik ve Hayat da bu yıl pazar payını artırmayı planlıyor. Şirketin genel müdürü Mahmut Güngör, bu yıl bireysel emeklilik ürünleriyle hayat ve sağlık sigortalarını kapsayacak bütünleşik ürün oluşturmak için çalıştıklarının altını çiziyor.