Borsada 5 Ayın Kritik Soruları

Borsada kritik bir dönem yaşanıyor. Yılın ilk 5 ayında 48 bine kadar ulaşan İMKB 100 Endeksi, son 3 ayda 32 binlere kadar geriledi. Herkesin kafasında borsanın nerede “dip” bulacağı, yeni normalinin ne olduğuna yönelik sorular var. Turkish Yatırım Genel Müdürü Bera Kılıç, yatırımcının kafasındaki sorulara açıklık getirirken, borsanın “yeni normali” konusuna da dikkat çekiyor.

Mayıs ayından bu yana siyasi ve ekonomik nedenlerle dalgalı bir dönem geçiren piyasalardaki olumsuzluklara Temmuz ayında Ortadoğu’da savaş ve Kuzey Irak’a operasyon ihtimali eklendi. Yani önümüzde ciddi belirsizlikler var. Piyasalar ise belirsizlikleri sevmez.

Bu dönemde, borsanın destek seviyelerini yine test etmesini bekleyen Turkish Yatırım Genel Müdürü Berra Kılıç, yatırımcılara stabil olmalarını tavsiye ediyor. Portföylerde ağırlıklı YTL ensrüman öneren Kılıç, hissenin portföylerde yüzde 15-20 oranında yer almasını tavsiye ediyor. Kılıç, endeksin daha aşağı seviyelere gelmesi halinde ise hisse oranının yüzde 40 seviyelerine kadar çıkarılması gerektiğini söylüyor. Berra Kılıç’la bu önerisinin nedenlerini ve piyasa ile ilgili beklentilerini konuştuk:

1. 32 Binin Altı Mümkün Mü?

Olası olumsuz gelişmelere bağlı olarak mümkün. Ortadoğu’daki savaş genişler, sınır ötesi bir operasyon gerçekleşir ve ABD buna ters bir tepki verirse, yeni genel kurmay başkanın atanma süreci de kötü yönetilir ve farklı tartışmalar meydana gelirse, bunlar borsanın daha aşağı seviyelere gelmesine neden olabilir.

2. Yeni Denge Seviyeleri

Kısa vadede 32.000 32.500 seviyelerinde (2 sent) güçlü bir destek oluştu. Direnç ise 35.000 seviyeleri. Çünkü, bu seviyenin üzeri, kâr satışı fırsatı olarak kullanılıyor. Yani borsanın yeni denge seviyeleri 32.000-35.000 bandı (2-2.2 sent) olarak tanımlanabilir.

Sadece İMKB’de değil, diğer mali enstrümanlarda da dengeler oluştu. Faizlerde 19-21 bandı, dolar kurunda ise 1.50-1.60 bandı yeni denge seviyeleri olarak tanımlanabilir.

3. Borsada Ne Farklı?

Temel fark, gelişmiş piyasalarda faizin cazibesinin artması. AB sürecinde limanlar nedeniyle sıkıntı yaşanmaya başladı. Tek parti hükümeti rüzgarı, erken genel seçim beklentileriyle terse esmeye başladı. İyileşen makroekonomik datalar, dalgalanmalar nedeniyle bozulma eğilimi gösterdi. Yani bizi yukarı taşıyan dört önemli kriterde birer adım geri gittik.

4. Yabancı Payı Neden Az Geriledi?

Endeksi 48 bin düzeyine taşıyanların yabancılar olduğu doğru. 32 bine gelirken onlar da sattılar. Ancak, sizin de söylediğiniz gibi yabancı payı sadece 2 puan azaldı ve yüzde 65 düzeyine geriledi. Bunun arkasında bazı yabancılar satarken, başkalarının da satın alması var. Yoksa çok daha aşağı seviyelerde olurduk. Bir grup yabancı Türk piyasasına girmekte çok geç kalmıştı. Onlar fiyatlar daha cazip hale geldiğinde pozisyon açmak için bekliyorlardı.

5. Yabancı Niye Satın Alıyor?

Sadece Türkiye değil, global likiditenin yön değiştirme eğilimi nedeniyle tüm gelişen piyasalardan para çıkışı oldu. Sonuçta yabancı yatırımcılar Türkiye’ye çok kısa vadeli bakmıyor. Orta uzun vadede yüksek bir potansiyeli var. Yabancı yatırımcılar bu potansiyelden faydalanmak istiyor ve aşağı seviyelerden portföy yapıyorlar.

Yine bu fonların gelişen piyasalar riski de o kadar yüksek değil. Türkiye’nin portföyden aldığı pay yüzde 2-3’ü geçmez. Risk düşük olunca da portföy yöneticileri, rakiplerine göre farklılaşabilmek için düşük seviyelerde portföy yapıyor. Özellikle 2005 yılında Türkiye, yatırım yapılabilir ülkeler kategorisine girdikten sonra alım yapmakta daha cesaretli davranıyorlar.

6. Yılın 5 Ay Nasıl Geçer?

Dalgalı bir seyir bekliyoruz. Çünkü, çok iyimser konuşmamamız için savaşın yanında seçimler ve AB’deki olumsuzluk gibi bir çok neden var. 35.000 seviyelerinin üzerinden satış geliyor. Tüm bu şartlar düzelene kadar 2007’ye’de sarkan volatilitesi yüksek inişli çıkışlı bir piyasa bizi bekliyor.

Faiz oranlarında bir düşme beklemiyorum. Hatta siyasi ve ekonomik risklere bağlı olarak faizler daha da yukarı gidebilir. Merkez Bankası faiz artırmak zorunda da kalabilir. Döviz piyasasında ise çok ciddi olaylar yaşanmadıkça atak beklemiyoruz.

7. Hangi Düzeyden Alınabilir?

32.000 endeks ve onun altından kademeli alım yapan yatırımcıların, orta vadede çok ciddi getiriler elde edeceklerini düşünüyoruz. Geçmişte de böyle oldu. Önemli radikal düşüşlerde alım yapan yatırımcılar, orta vadede iyi getiriler elde etti. “Sokaklarda kan akarken alım yapacaksınız” diye bir söz var. Yani herkes alırken değil, satarken alım yapılmalı.

8. Yerliler Ne Yapacak?

Büyük yükselişin ardından, 2006’nın, 2005 kadar başarılı geçmeyeceği zaten bekleniyordu. Ancak, düşüşün bu kadar erken, hızlı ve şiddetli olacağı tahmin edilmiyordu. Piyasada gelinen bu noktadan sonra elinde hisse senedi olan yatırımcıya satış yapmamasını ve beklemesini tavsiye ediyoruz.

Yine alış yapmak isteyenlere de alış yapmak için daha iyi fırsatlar olması ihtimali nedeniyle, beklemelerini öneriyoruz. Bu söylediğim sadece borsa için değil, diğer yatırım enstrümanları için de geçerli. Çünkü, dalga boyunun yüksek olduğu ortamda sörf yapmak tehlikelidir.

9. Özelleştirmelerin Yönü

Özelleştirmelerin önemli bir kısmı 2005’te tamamlandı. Bu yıl Halk Bankası, Milli Piyango ve enerji dağıtım ihaleleri var. İlk önce bu ay başlaması beklenen enerji dağıtım ihaleleri ön plana çıkacak. Yerli şirketler, bu ihaleler konusunda oldukça iştahlı.

Özellikle enerji tarafında hukuki altyapının eksiksiz olması çok önemli. Çünkü, geçmişte iptaller yaşanmıştı. Halk Bankası ve Milli Piyango’ya da yerli ve yabancı yatırımcıların ilgisinin yüksek olmasını bekliyorum. Bu nedenle özelleştirmeler, 2006 yılında da başarıyla yapılacaktır.

10. 6 Aylık Bilançolar

İkinci çeyrekte yaşanan dalgalanma sonrasında sürpriz bilançolar gelecek. Kur yüzde 25’e yakın oynaklık gösterdi ve bu durum kur farkı kârı veya zararı olarak doğrudan şirketlerin net kâr kalemine yansıyacak. Yine ihracatçı firmalarda ciddi ciro artışları gözlenecek. İhracatçı firmalara kurun etkilerini 9 ve 12 aylık bilançolarda daha net gözleyeceğiz.

11. Fed Şimdi Ne Yapacak?

Sonuçta bu yükselme eğilimi bir yerde duracak. Şu an faizler yüzde 5.25 seviyesinde. 8 Ağustos’taki FED toplantısında faizin yüzde 5.50 olmasına kesin gözüyle bakılıyor. Ondan sonra 25 baz puanlık bir artırım daha olabilir. Ama şu aşamada yüzde 6 seviyesini telaffuz eden yok. Eğer faizler, yüzde 5.75 seviyelerinde durursa tüm piyasalarda yeni bir denge seviyesi oluşacak ve ona göre hareket edilecek.

12. Önümüzdeki 5 Ayda Nereye Yatırmalı?

Yaşanan son dalgalanma sonrasında, yatırımcılar nasıl bir portföy hazırlaması gerektiğini tam olarak kafasında oturtabilmiş değil. Berra Kılıç, burada yatırımcılara risk alma potansiyellerini de dikkate alarak ağırlıklı YTL enstrümanlar öneriyor. Kılıç sözlerine şöyle devam ediyor:

“Kısa vadeli portföylerde Hazine bonosu yerine mevduat öneriyorum. Mevduatın oranı en az yüzde 50 olmalı. Bono önermiyorum, çünkü volatilite nedeniyle faizler artabilir. Ancak, uzun vadeli portföyler için bono alımı yapılabilir. 1.5-2 yıl vadeli bonolarda yüzde 25 getiri var. Uzun vadeli bekleyebilecek olanlar için 2 Temmuz 2008 vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli bonoyu tavsiye ediyorum. Bono ilk faizini 4 Ekim 2006’da ödeyecek. 3 ay için yüzde 5.71 kupon faizi verecek.

Dövize bakıldığında ise ihtiyaten yüzde 20-25 oranında pozisyon olmalı. Hisse oranı yatırımcıların risk alma kriterine bağlı. Ancak, 32.000 destek seviyesi için yüzde 15 hisse yapılabilir. Tüm riskler gerçekleşir ve endeks 28.000 ve altına inerse, herkes satarken alacaksın kuralına bağlı olarak muhakkak hisse oranını yüzde 40’lara kadar çekmekte fayda var. Bu alım için ciddi bir fırsattır ve hiçbir yatırım aracı bu kadar büyük getiri fırsatı vermez.”

13. Hangi Hisseler Alınmalı

İmkb-30 Hisseleri: Hisse bazında İMKB-30 hisselerinden hedef değerine göre daha fazla potansiyel taşıyan hisseler alınabilir. Bu hisseler en emniyetli hisseler ve yukarı hareketlerde öne çıkacaklar.

Savunma Sanayi Hisseleri: Ortadoğu’da savaş var. Bu savaşın boyutunun büyüme ihtimali bulunuyor. Yine Kuzey Irak’a operasyon konuşuluyor. Bu ortamda geleneksel olarak Aselsan, Otogar gibi savaş hisseleri olarak adlandırılan hisselere ilgi artabilir.

Özelleştirme Beklentisi Olan Hisseler: Bu ay başlaması beklenen enerji dağıtım ihalelerine girecek şirketler izlenmeli. Koç, Sabancı, Doğuş, Alarko, Doğan, Enka, Turcas, Ak Eneri gibi şirketler ihalelere ilgi gösteriyor. Yine Milli Piyango ve Halk Bankası özelleştirmeleri, bunlara olan borsa şirketlerinin ilgisi nedeniyle piyasalara hareketlilik kazandırır.

Bankacılık Hisseleri: Borsanın lokomotifi konumundaki bankacılık hisseleri her zaman cazip. Bu sektör, satın alma, birleşme yabancı ortaklık gibi sürprizlere de açık. Birleşme ve devralmalar sürerse sürpriz hareketler her zaman olur.

14. Piyasaların Yıl Sonu Takvimi

Ağustos

- 30 Ağustos’ta Yüksek Askeri Şura var. Genel Kurmay Başkanı belli olacak. Bu sürecin iyi yönetilmesi gerekiyor.

- 8 Ağustos’ta FED toplantısı var. Burada 25 baz puan artırım bekleniyor.

- Ortadoğu’da yaşanan savaşın boyutu takip edilecek.

Eylül

- 30 Ağustos’ta yapılacak yüksek askeri şuranın ardından Kuzey Irak’a bir operasyon yapılabilir. Bu operasyonun uluslararası arenadaki etkileri izlenecek.

Ekim-Kasım-Aralık

- AB sürecinde Türk limanlarının Güney Kıbrıs’a açılması önemli tartışmalara neden olacak.

- Yine cumhurbaşkanlığı seçimleri ile genel seçimlerin baskısı artacak.