Korona Virüs Salgını’nın liderlik kavramından çalışma kültürüne; bireylerin yaşam tarzlarından ülkelerin savunma stratejilerine kadar farkı konularda yaratacağı değişimleri 4 temel soruya yanıt vererek açıklamak istiyorum:
1. Korona virüs acil durumu liderlik konseptini nasıl değiştirecek?
Her gün 26 bin insan kanserden ölüyor. Bu neden haber olmuyor? Bunu soruyorum, çünkü iyi liderlik perspektif ve önceliklerle ilgilidir. İstatistikler her yıl 730 bin kişinin sıtmadan, 887 bin kişinin Hepatit B’den ve 9,6 milyon kişinin de kanserden öldüğünü gösteriyor. Peki liderler günümüzde önceliklerini nasıl ayarlamalı?
Tüm insanlık için kocaman bir sıfırlama düğmesine bastık, fakat bunu güdümleyen şey şu anki korku ve panik durumumuz. Ortalık yatıştıktan sonra liderlerin kötü kararlar yüzünden ciddi şekilde eleştirilmeyeceği düşünülemez. Bununla birlikte, şu anki durumumuzda iyi kararlar vermek mümkün mü, ondan da emin değilim.
“Cehalet mutluluktur”dan “Bir sorun olduğunu biliyoruz ama onun hakkında ne yapacağımızı bilmiyoruz” çağına geldik. Birkaç yıl daha geçince “Bir sorun olduğunu biliyoruz ve onu nasıl düzelteceğimizi de bulacağız!” diyeceğimiz bir zamana ulaşacağız.
Tüm gelişmişliğimize rağmen hala sadece tehlikeli olmaya yetecek kadar şey biliyoruz.
Gelecekteki liderlik, hem perspektif hem de önceliklere karar vermek için giderek artan veri noktalarıyla, daha fazla veri kaynaklı olacak.
Büyük krizlerden büyük liderler doğar!
Son işten çıkarmalar ve ücretsiz izinler dalgası, şirketleri ve fabrikaları her şey bittiğinde daha da verimli olmaya zorlayacak. Pek çok işletme kriz boyunca daha verimli operasyonlar gerçekleştirdi ve artık çok daha az çalışanla işi yürütebileceklerini fark etti, sonuç olarak da kesintiler yaptı. Aynı zamanda, pek çoğu da bu zamanı yeni ürünler, yeni işletmeler ve yeni hizmetler başlatmak için kullanıyor. “Ek iş”ini başlatmak için doğru zamanı bekleyen herkes şimdinin doğru zaman olduğunu anladı.
2. Ülkelerin savunma sistemleri nasıl etkilenecek?
Ağır silah ve teçhizatlar çağı bitiyor ve biyolojik ve siber savaşlar ve zihin savaşları yeni başlıyor. Yakın risk ve tehditkar tehlike kavramı sezgisel olmayan, görünmeyen ve açıkça belli olmayan tehditler etrafında yeniden şekilleniyor.
Çoğu ülke görünmez tehditleri görünür kılmak için tasarlanmış yapay zekâ tespit ağlarını güçlendirecek. Her sınır geçişi, dış hatlar terminali ve giriş limanı, kapsama alanını genişletmek üzere dron filoları ve kümeleri patlamasıyla birlikte giderek artan düzeylerde sensör, video ve ses algılama özelliklerine sahip olacak.
Sınır duvarları aynı anda görsel ve fiziksel, işitilebilir şekilde akustik, dijital olarak belirgin, aromatik olarak farklı ve taktiksel olarak fark edilebilir hale gelecek. Amaç hiçbir mikrobun, virüsün, bakterinin, mantarın veya tek hücrelinin tespit edilmeden geçme gücüne sahip olmaması olacak.
Aynı zamanda, Avrupa’nın “unutulma hakkı”nda liderliği ele almasıyla, yakında “dijital olarak görünmez olma hakkı”, “fiziksel olarak görünmez olma hakkı” ve “tamamen tespit edilemez olma hakkı” gibi teknolojideki yeniliklerin getirdiği pek çok benzer tipteki olayları göreceğiz.
Bir sınırdan geçen herkes, büyük kısmı uzaktan tarayıcılar, bot sürüleri ve yapay zeka ağlarıyla fark edilemez bir şekilde yapılan tam bir üst aramasının bir benzerini beklemeli.
Casusluk işi daha da sofistike hale gelecek.
3. Çalışma kültürü ve yönetim kültürünün yeni normalleri ne olacak?
Şu an tarihin çok eşsiz bir dönemi, çünkü teknolojinin pek çok alanındaki normal s eğrisi uyumunun yerini düz dikine bir çizgi aldı. Evden çalışma olasılığı olan herkese, o tip bir ortamda işlevsel olabilmeleri için gereken tüm araç ve uygulamalar öğretildi.
Çalışanların, talep üzerine yiyecek getiren Uber Eats, Caviar ve Doordash gibi uygulamaları; market alışverişi için Instacart, Peapod ve AmazonFresh gibi uygulamaları ve ihtiyaç alışverişi için de Amazon, UPS ve Postmates gibi uygulamaları öğrenmeleri gerekti.
Karanlık mağazalar, karanlık süpermarketler ve hayalet restoranlar, hızlı bir şekilde geleneksel mağazaları müşteriyle yüz yüze gelmeyen dağıtım merkezleriyle değiştiriyor. Hayalet bir restoran, müşterilere sadece internetten verilen siparişler aracılığıyla hizmet veren bir yiyecek servisi işletmesidir.
Evden çalışma kültürü eve fiber internet bağlantısı, WiFi ve güvenlik için VPN gibi özel uygulamalar gerektiriyor. Teknoloji harikası bir donanım, bilgisayar, fare, geniş bir ekran, kamera, mikrofon ve klavye de olmazsa olmaz. Çalışanların Teams, Messenger, WhatsApp ve WeChat gibi mesajlaşma uygulamalarında usta olması bekleniyor. Ayrıca Zoom, Skype ve Hangouts gibi konferans araçları hakkında da bilgili olmak zorundalar.
İşin garibi, çoğu klasik üniversite internet araçları ve uygulamaları için gerekli olan becerileri öğretmiyor.
Ne var ki, insanların evde çalışmasıyla ilgili araçlardan, uygulamalardan ve donanımdan çok daha fazla şey var. Çalışanların işe motive bir şekilde kendilerinin başlaması, iyi bir zaman yönetimi becerisinin olması ve kendi evlerindeki soyutlanmışlıkta rahat hissetmeleri gerekiyor. Yöneticilerin farklı bir şekilde yönetmesi lazım. Evlerin de evden çalışmaya ayrılmış müsait alanlarının olması lazım. Örneğin, evdeki küçük çocuklar odaklanmayı ve bir Zoom görüşmesini yönetmeyi zorlaştırır.
Genel olarak, evden çalışma operasyonlarında kesin bir artış görmeyi beklemeliyiz fakat aynı zamanda, işbirlikçi bir çalışma ortamındaki sosyal temas ihtiyacımızı karşılayacak ortak çalışma alanlarına talepte de kesin bir yükseliş göreceğiz.
4. Pandemi bittiğinde günlük alışkanlıklarımız ve hayat tarzımızın değişmesinin ne gibi sonuçları olabilir?
Gezegenin her bir yanındaki insanlar için Covid-19 krizi fazlasıyla kişisel bir deneyim oldu. Bazıları bir sonraki haberi bekleyerek her haber programını izliyor. Diğerleri ortaya çıkan fırsatları değerlendirebilmek için kendi kariyer yollarını yeniden inşa etmeye çalışıyor. Pek çoğu karınlarını nasıl doyuracağını veya çocuklarına kimin bakacağını bilmeden korkuyla yaşıyor.
Her haber programı bu korku ve paniği artırıyor ve pek çoğunu bir depresyon, öfke ve umutsuzluk durumuna sürüklüyor. Deneyimli politikacılar gündemlerini yeniden ayarlamaya ve bundan fayda sağlamaya çalışıyor. Hiç kimse zarar görmeden kalmıyor.
Bu asla bitmeyecek bir pandemi. Toplumun hem sosyal, hem de çalışma taraflarında derin yaralar bırakacak. Seyahat ve tatil işlerinde çalışan pek çok endüstri için toparlanmak, yıllar, belki de on yıllar alacak.
Tüm dünya artık kendisinin geçmişte hiç olmadığı kadar farkında. Bu kriz hepimizin paylaştığı ortak bir konu oldu ve kişisel deneyimlerimizi dünyanın öbür ucundaki internetten tanıdığımız insanlarla paylaşma konusunda rahat hissediyoruz.
Çoğumuz hayatta kalmak için mücadelesinde devamlı umut işaretleri, tünelin ucunda bir ışık arıyoruz ve rastgele yapılan iyilikler bize ilerlemek için ilham veriyor.
Geçmişteki sosyal bağlantılarına sıkıca sarılmış yaşı ileri pek çok çalışan, kalıcı olarak emekliye ayrılmaya karar verecek.
Son Düşünceler
İnsanlar pek çok kez hayatlarında büyük değişiklikler yapmaktan çekinir, çünkü bununla başa çıkamayacaklarını düşünürler. Fakat şimdiki gibi başka seçeneğimizin olmadığı kriz zamanlarında, aniden geçmişte korktuğumuz şeyleri yapmaya başlarız ve o kadar da kötü olmadığını fark ederiz.
Tüm ilerlemelerimize ve teknolojik gelişmelerimize rağmen, hala kolayca incinir durumdayız. Bu sefer konu bir pandemiydi fakat gelecek sefer devasa bir güneş patlaması veya dünyaya çarpan bir göktaşı olabilir. Hepimiz yaşlanan sistemleri, standartları ve süreçleri olan ülkelerde yaşıyoruz. Sınırları olmayan ekonomilere sahip işletmeler, sınırları çok fazla önemseyen bir sistem aracılığıyla vergilendiriliyor.
Elektrikli arabalar benzin vergisinden gelen parayı yok ediyor. Araba satışlarından gelen vergilere fazlasıyla bağımlı olan şehirler yakında devasa bütçe sorunları yaşayacaklar.
Eğer teknoloji tahmin ettiğim şekilde gelişirse, çok büyük bir dönüşümün eşiğinde olacağız. Kemerlerinizi bağlayın, zor bir yolculuk olacak!
PANDEMİ SONRASI 8 TEMEL TREND
Gelecek yılların nasıl olacağını hayal edebileceğimiz pek çok senaryo olsa da ve zaman içindeki bu kısacık an, tarihin gidişatını sonsuza dek değiştirecek olsa da bana mantıklı gelen birkaç 10 trend şunlar:
1. Bu tarihteki en pahalı kriz olarak tarih kitaplarına geçecek. Her ülke işletmelerini kurtarmak ve ortalama çalışanların sofrasına yiyecek koyabilmek için bir kurtarma paketi yaratmak zorunda. Gelecek ay içinde, yeni sermayenin tamamen yeni bir sorunlar dizisi oluşturmaya başlamasının bir sonucu olarak, enflasyon çirkin kafasını uzatacak.
2. Hükümetler daha dijital, daha hazırlıklı ve krizlere, salgınlara daha hazır olmaya yemin edecekler. Aynı zamanda, çok uluslu şirketlere kaptırdıkları güç ve kontrolün çoğunu geri almaya da çalışacaklar.
3. Covid-19, hem birleştirici bir güç oldu hem de dünyaları birbirinden ayırdı. Ortak bir düşmanla boğuşurken başka bir ülkeden, ırktan veya dinden birisini bir tehdit olarak görmek zordur. Öte yandan zengin kişiler daha yerleşmiş ve varlıklarını korumaya daha da kararlı hale geliyor.
4. Sağlık endüstrisi radikal bir yeniden yapılanmaya hazırlıklı olmalı. Sağlık çalışanları bireysel olarak olağanüstü çabalar gösterirken, bu durum tüm dünyadaki sağlık sistemlerinde bulunan bazı derin kusurları gösterdi. Hem hükümetler, hem de vatandaşları daha fazlasını talep edecek.
5. Havayolu endüstrisi yakında, hayvan vagonlarındaki gibi çok sayıda insanı daracık alanlarda taşıma deneyiminden biraz daha insani bir şeye dönüşecek. Endüstriyi 2020 öncesindeki görkemli yıllarına döndürmek uzun zaman alacak.
6. Dünyadaki neredeyse her ebeveyn ve çocuk evde eğitim görmenin nasıl bir şey olduğunun tadını aldı ve çoğu da aynı devlet okullarına geri dönmek istemeyecek. Bu, eğitimi daha da kişiselleştirilmiş hale getirecek olan yeni teknolojilerle birleştiğinde, aniden eğitimin dönüştürülmesi için gerekli olan “kusursuz fırtına”yı elde edeceğiz.
7. Koza örmek yeni bir sosyal norm haline gelmek üzere. Günlük hayatın tüm stresini askıya almak ve kendi kozanıza çekilmenin çok rahatlatıcı bir tarafı var.
8. Amaçlanmamış olan sonuçlar büyük olacak. Politikacılarımızın yaptığı tamirler, yamalar ve düzeltmelerden kaynaklanan amaçlanmamış sonuçların bizi gafil avlamasıyla ilgili sayısız kitap yazıldığını göreceğiz.
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?