18 CEo'nun 2017 performansı

Elçin Cirik

ecirik@capital.com.tr

2017, Kredi Garanti Fonu (KGF) sayesinde bankacılık sektörü için yüksek büyüme rakamlarının yakalandığı bir yıl oldu. 250 milyar TL’lik kredi hacmi yaratması öngörülen KGF kapsamında 200 milyar TL’yi aşan kefalet karşılığı kredi kullandırıldı. Bu hacim tüzel bankacılık alanında bankalar için ciddi bir büyüme imkanı doğurdu. Sektörün büyüme verileri de bunu doğruluyor. BDDK verilerine göre 2017’de toplam aktifler bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19 artarak 3,3 trilyon TL’ye yükseldi. Toplam krediler ise yüzde 21, sabit fiyatlarla da yüzde 8 büyüyerek 2,1 trilyon TL’ye çıktı. Asıl büyüme yüzde 22 oranlarıyla kurumsal krediler ve KOBİ kredilerinde yaşandı. Mevduat tarafında da yüzde 18 artışla 1,71 trilyon TL’ye ulaşıldı. Sektörde en şaşırtıcı büyüme, net kâr tarafından geldi. Aralık 2017 itibarıyla sektör net dönem kârını yüzde 30,9 oranında artırmayı başardı ve toplamda 49 milyar TL net kâr yazıldı. “2017, bizi mahcup etmedi” diyen Garanti Bankası Genel Müdürü Fuat Erbil, yılı bankalar açısından şöyle özetliyor: “2017’yi birçok anlamda olumlu gelişmelere tanık olduğumuz bir şekilde nihayetlendirdik. 2018’de daha normalleşmiş bir kredi büyümesi olacak.” Peki bu olumlu yıldan bankalar nasıl yararlandı? İşte CEO’ların 2017 karnesi… 

KGF KAMUYA YARADI 

Aktif büyüklükte 10 banka, 2017 yılı sektör büyümesinin üzerinde bir performans yakaladı. Bu bankalar içinde 3 kamu bankası iyi bir performans sergiledi. Amerikan danışmanlık şirketi N2Growth’un kurucu ortağı Tunç Akyurt, nominal rakamlarla bakıldığında Halkbank’ın 74 milyar TL, Ziraat Bankası’nın 76 milyar TL ve Vakıfbank’ın 58 milyar TL gibi yıllık çok yüksek aktif büyümelere imza attığına dikkat çekiyor. Akyurt, “Kamu bankaları, 2017’de neredeyse orta ölçekli bir bankanın aktif büyüklüğü kadar artışlar gerçekleştirdi” yorumunu yapıyor. Bankacılık danışmanı Mehmet Sönmez, kamu bankalarındaki büyümenin nedenini, KGF kredilerine yönelik iştah katsayısının kamu bankalarında çok yüksek olmasına bağlıyor. Sektördeki en büyük 4 özel banka olan İş Bankası, Yapı Kredi, Garanti Bankası ve Akbank ise temkinli bir yaklaşımla sektör ortalamasının altında büyüdü. Aktiflerde en yüksek büyümeyi yüzde 56,8 ile ICBC Turkey gerçekleştirdi. ICBC Turkey Genel Müdürü Gao Xiangyang, “Büyümeyi genel merkezimizce alınan fonlar ve sermaye enjeksiyonuyla finanse ettik. Kurumsal, ticari ve KOBİ kredilerimiz yüzde 25 arttı ve Türkiye’deki bankalara 335 milyon dolar borç verdik” diyor. Haziran 2017’de Halkbank Genel Müdürü olan Osman Arslan, kaynak artırımına odaklanarak ve KOBİ bankacılığındaki liderliklerini pekiştirerek büyüdüklerini açıklıyor. Arslan, “KGF kredilerinde 20 milyar TL sınırını geçerek ilk sıraya yerleştik. KOBİ kredilerimizi 77,6 milyar TL’ye taşıdık” diyor. Şekerbank Genel Müdürü Servet Taze de KGF’nin olumlu etkisini şöyle aktarıyor: “KGF’yi yoğun kullanan bankalardan biriydik ve 4,8 milyar TL KGF kredisi kullandırdık. Yaptığımız başarılı ihraçlar da bilanço büyüklüğümüzün artmasına katkı sağladı.” 

MEVDUATTAKİ ZORLU SINAV 

Sektörde 2017 sonu yüzde 116’ye yükselen kredi/mevduat oranında artık limitlere gelindiği için bankalar için en zorlu sınavlardan biri, mevduat toplamaydı. Bu sınavı Halkbank, Anadolubank, Fibabanka ve Alternatifbank yüzde 26’nın üzerinde büyümelerle başarıyla geçti. Halkbank’ın genel müdürü Osman Arslan, mevduatta yüzde 28,6 büyümeyi nasıl yakaladıklarını şöyle anlatıyor: “Küçük montanlı tasarruf sahiplerinin mevduatlarında önemli artış sağladık. Hurda altınlar için yeni mevduat ürün ve hizmetlerini hayata geçirdik. Bankamızdan maaş alan kamu ve özel sektör çalışan sayısını yükselttik.” 2017 yılında ilk defa mevduat toplayan Rabobank’ın genel müdürü Güray Alpkaya, sadece gıda ve tarım sektörüne odaklı kurumsal bankacılık müşterilerine yardımcı olmak ve anlık ihtiyaçlarına destek verebilmek amacıyla kurumsal mevduat kabul ettiklerini belirtiyor. Kredi ve mevduat büyümelerinde dengeli gitme hedefleri olduğunu aktaran Alternatif Bank Genel Müdürü Kaan Gür, mevduatta bireysel tarafta özellikle özel bankacılık kanalından yararlandıklarını açıklıyor ve “Mevduatta büyüme yüzde 50-50 bireysel ve tüzelden geldi” diyor. Bu kalemde sektörün üzerinde büyüyen Şekerbank’ın lideri Servet Taze de küçük tasarrufların adresi olarak tabana yaygın mevduat toplama stratejisi güttüklerini açıklıyor ve “Ayrıca daha önce bankayla çalışmamış kesimlerin finansal kaynaklara erişimini sağlıyoruz” şeklinde konuşuyor. 

~

KREDİLERDE HIZLI BÜYÜME

Kredilerde 2017 yılında baz etkisiyle küçük ölçekli bankalar ilk üçte öne çıktı. Yüzde 50,5 ile rekor büyümeyi yapan ICBC Turkey’in genel müdürü Gao Xiangyang, bu başarıyı şöyle açıklıyor: “Kurumsal kredilerimiz yüzde 23, ticari taraf yüzde 19,7 ve KOBİ kredilerimiz yüzde 210 artış sağladı. Konut kredisinde yüzde 48 büyüdük, buradaki artışın etkisiyle toplam bireysel kredilerimiz yüzde 32 yükseldi.” Rabobank’ta da yüzde 45,8’lik büyüme, genel müdür Alpkaya’ya göre kurumsal kredilerde uygulanan gıda ve tarım sektörü odaklı iş modelinin etkisiyle yakalandı. Kredilerde yüzde 28,7 büyümeye imza atan TSKB’nin genel müdürü Suat İnce ise tablolarında artan kurun etkisine dikkat çekiyor:“Kredilerimizin yüzde 90’ı yabancı para. Yılbaşında hedeflediğimiz kurdan arındırılmış yüzde 10-13 büyümeyi ilk 9 ayda gerçekleştirerek yılı yüzde 15 ile kapattık. Müşteri sayımızı artırmaya ve ürün çeşitlendirmeye odaklandık.” Bir diğer büyüme rekortmeni Burgan Bank’ın genel müdürü Murat Dinç, 2017 yılında büyümelerinin kurumsal ve ticari kredilerden geldiğini ve bireysel kredilerdeyse alternatif dağıtım kanallarını devreye aldıklarını aktarıyor. Bu kalemde en dikkat çeken unsur, büyük ölçekli özel bankaların sektörün altında büyümelere imza atması. Kredilerde sırasıyla Akbank yüzde 17,7, İş Bankası yüzde 17,6, Yapı Kredi yüzde 12,9 ve Garanti Bankası yüzde 12,7 büyüdü. Kredilerini yüzde 12,3 büyüten TEB’in genel müdürü Ümit Leblebici, oluşan tabloyu şu sözlerle açıklıyor: “Her bankanın büyümede farklı tercihleri oldu. Örneğin biz tüketici kredilerinde daha fazla büyüdük. Burada kredi başına ortalama tutar düşük olduğu için ilk etapta büyümemize negatif etkisi oldu. Kurumsalda büyümeye devam ettik ama KOBİ’de sadece KGF limitlerimiz kadar büyüdüğümüz için daralma yaşandı.” 

GÜÇLÜ KÂRLAR YAZILDI 

2017 yılında sektör, 2016’nın yüzde 44’ün gerisinde, toplamda yüzde 30,9’luk net kâr artışı yakaladı. Burada KGF sayesinde takipteki kredi oranının düşük kalması sektör kârlılığına olumlu yansıdı. Ayrıca 2017 yılında tüm bankacılık segmentlerinde faizlerin yıl içinde 2-3 puan yukarı çıkması da kârlılıkta olumlu rol oynadı. Bu kalemde en belirgin başarılardan biri, 2016 yılında yazdığı 357 milyon TL zararın ardından 2017’yi 309 milyon TL kârla kapatan HSBC’nin… Zaten bankacılık danışmanları, genel müdür Selim Kervancı’nın bankaya büyütme değil de kârlılık yaratma göreviyle getirildiğini dile getiriyor. Kervancı, 2017’de kârlılık adına yaptıklarını şöyle aktarıyor: “Son 1,5 yılda odak alanlarımızı yeniden belirledik, bankayı baştan inşa ettik. Müşteri portföyümüzdeki değişimle artan kredi kalitesi sayesinde kredi karşılık giderlerimizi yüzde 46 düşürdük. Maliyetlerimiz de yüzde 26 azaldı.” Net kârda yüzde 650’ye varan büyüme yakalayan Alternatif Bank’ta eylül ayında genel müdürlük koltuğuna oturan Kaan Gür de bu tabloyu hem 2016 yılı performansında karşılıklardan kaynaklı düşük kâr olmasına hem 2017 yılında net faiz geliri ve komisyon gelirlerindeki iyi artışa bağlıyor. Aktif Bank Genel Müdürü Serdar Sümer ise elde ettiği yüzde 60 kâr artışını, “Dijitalle fiziki noktaları en optimum entegre ederek etkin ve yönetilebilir maliyetlerle ürünlerimizi çeşitlendiriyoruz. Operasyonel giderlerimiz maliyet kontrolüyle enflasyon oranının altında” şeklinde açıklıyor. Aktiflerinde yüzde 13,5 ve kredilerinde yüzde 14,4 küçülme yaşayan Odeabank’ın da kârlılığı yüzde 60’a ulaşıyor. Ancak banka danışmanları, hızlı büyüme sonrası bu yıl yapılan verimlilik çalışmalarının bir kereye mahsus kârlılığı artırdığını belirtiyor.