Aylık Kart Basımı 4 Milyona Ulaştı

Provus bankalar için ATM, POS yönetimi, kart ve ekstre basımı gibi işler yapıyor. Türkiye’de hemen her bankayla çalışıyor. 3 binden fazla ATM yönetip ayda 1 milyon adet kart basımı gerçekleştiriyor. Provus Genel Müdürü Alp Hepkarabelli, bankaların yılda 2000-2500 adet ATM yatırımı yaptığına, ayda 3-4 milyon adet kart bastığına dikkat çekiyor. “İşimizi doğru yaparsak bu pazardan çok daha fazla pay alabiliriz” diye konuşuyor. Gelecek dönem hem ATM hem kart tarafında büyüme bekleyen yönetici, “Kart tarafında temassız teknolojiler öne çıkacak. ATM’lerde ise sadeleşme göreceğiz” diyor.

Türkiye ödeme sistemleri konusunda dünyanın en gelişmiş pazarlarından biri konumunda. Bankalarımız da bu alanda sınır tanımıyor. Sürekli yenilikçi uygulamalar geliştiriyor. Bu uygulamaları yurtdışına satanlar bile oluyor.

Provus, ödeme sistemleri alanında bankalara outsourcing (dış kaynak kullanımı) hizmeti veren bir şirket. Türkiye’de 21 banka ile çalışıyor. Bu bankaların kimine ATM yönetimi hizmeti veriyor, kimilerinin POS cihazlarını işletiyor, kimileri içinse kart basıyor.

Provus Genel Müdür Alp Hepkarabelli, şu anda 3 bin 100 adet ATM yönettiklerini, ayda 1 milyon adet kart bastıklarını söylüyor. Bankaların müşterilerine gönderdiği kart ekstrelerinin de önemli bir bölümü Provus’un elinden çıkıyor. Hepkarabelli, “Her ay Bahçeköy’deki binamızdan 17 milyon ekstre zarfı çıkıyor” diyor.

Türkiye’de bankalar ATM ve kart basım işine önemli bütçe ayırıyor. Hepkarabellii ATM pazarının yılda 2.000-2.500 adet büyüme gösterdiğine dikkat çekiyor. Ayda basılan kart adedinin de 3-4 milyonu bulduğunu söylüyor.

Provus Genel Müdür Alp Hepkarabelli ile Türkiye’de ve dünyada ödeme sistemleri pazarının gelişimini, gelecek trendlerini konuştuk:

*Provus bugün kaç adet ATM ve POS cihazının yönetimini yapıyor? Banka ve kredi kartları tarafında hangi hizmetleri sunuyor?
-5 ana faaliyet konumuz var. Birincisi biz ATM işletiriz. Burada ATM’in kurulması, üzerindeki çok özel yazılımların ve altyapısının sağlanması, Visa, Mastercard, BKM gibi diğer networklere açılması ve hatta donanımının teminini yaparız. Tüm operasyonu bankanın bir departmanı gibi biz gerçekleştiririz. POS tarafında ve kart yönetiminde de aynı şeyi yapıyoruz. Kart operasyonunda bankacılığın yan sanayisi gibi çalışıyoruz. Türkiye’de bu alanda çalışmadığımız banka sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor.

ATM, POS ve kart yönetimi işlerine genel olarak “processing” adını veriyoruz. Bu 3 alanın dışında kart operasyonunun alt kollarında da bazı işlerimiz var. Örneğin kart basımı yapıyoruz. Bu kartların özelleştirilmesini yapıyoruz. Bir de ekstre gönderimi hizmetimiz var.

Hali hazırda 3 bin 100 ATM’ye, 100 bine yakın POS’a hizmet veriyoruz. 1 milyona yakın kartın da işletimini yapıyoruz. Ayda 1 milyon civarında kart basıyoruz. Yine ayda 30 milyon civarında ekstre basımı gerçekleştiriyoruz. Her ay Bahçeköy’deki binamızdan 17 milyon ekstre zarfı çıkıyor.

Türkiye’de bugün kullanımda olan ATM adedi ne kadar? Bankalar bu işe ne kadar para harcıyor?
Türkiye’de şu anda 22 bin 700 civarında ATM var. Bir ATM’nin kullanım ömrü 7-10 yıl arasında değişiyor. Dolayısıyla 10 yıl arayla alınmış ATM’ler yavaş yavaş tedavülden kalkıyor. Ama pazar yılda 2.000-2.500 adet civarında büyüme gösteriyor. Avrupa ile karşılaştırdığımızda Türkiye ATM sayısında biraz geride. Örneğin İngiltere gibi bir ülkede her bin kişiye 1 ATM düşerken bizde bu oran çok çok daha yüksek.

Bir ATM’nin bankaya aylık maliyeti 3 ile 5 bin dolar arasında. Ama bu rakam bankadan bankaya, ATM’den ATM’ye değişiyor. Örneğin bankalar şimdilerde nakit para alabilen daha fonksiyonel ATM’ler koyuyorlar.

Pazarda rekabet ne düzeyde? Sektör ne hızla büyüyor?
Türkiye’de de bizim yaptığımız işi yapan başka şirket yok. Saha yani bakım hizmeti veren şirketler var. Yazılım satan şirketler var. Ancak biz yazılım, donanım, bakım, network gibi tüm hizmetlerin hepsini tek bir sözleşmede veriyoruz. Banka tek bir rakama bakıyor. Bu rakam da ATM’lerin tam randımanlı çalışma oranı. Şu anda bankalarımıza yüzde 98 oranında performans sunuyoruz. Çok akıllı yazılımlarımız var. ATM’leri dinliyoruz. Bu sayede herhangi bir sorunu önceden bilip tadilata bilerek gidiyoruz. Ya da şubelerdeki insanları uzaktan yönlendirebiliyoruz. Bunlar vakitten kazandırıyor. Provus’un iş modeli denenmiş ve her zaman başarı kazanmış bir model. Türkiye çok özel bir pazar ve biz bu pazarda hala küçüğüz.

Önümüzdeki dönem hedeflediğiniz büyüme nereden gelecek?
Yurtdışında kullanılan bağımsız ATM modelini Türkiye’de öncü kuruluş olarak uyguluyoruz. Bu bizim için yeni bir iş alanı. Bir banka ile anlaşmamız var. Bu banka bizim bu işteki sponsorumuz, aynı zamanda ortağımız olarak da görüyoruz. ATM’yi biz alıyoruz. Maliyetinin önemli bir kısmını biz ödüyoruz. İşletimini biz yapıyoruz. En önemlisi de lokasyonu biz seçiyoruz. Burada banka ATM’lerinin yoğun olduğu yerlere girmiyoruz. ATM olmayan şehir dışı lokasyonlara yöneliyoruz. Biraz daha orta direk mahallelere gidiyoruz. Örneğin ATM’lerimizi lokal market zincirlerine, mağazalara koyuyoruz.

Şu anda 100’e yakın ATM’miz var. Yıl sonunda 400’ü geçmiş olacağız. Gelecek yıl sonunda ise 1.000 ATM’yi hedefliyoruz. ATM’lerimiz şu anda altın nokta kullanıcılarına hizmet veriyor. Ancak önümüzdeki dönem bu portföy de genişleyecek. Şu anda 8-9  milyon civarında kart hamiline ulaşıyoruz. Yakında ortak ATM kullanımı gündeme gelecek. Bu hem bankalara hem bize fayda sağlayacak. Ulaştığımız kart hamili sayısı 2,5-3 misli artacak. Bu da yaklaşık 20 milyon kullanıcı demek.

Başka hangi alanlarda büyüme öngörüyorsunuz?
Hizmetlerimizi sadece Türkiye pazarında sunmuyoruz. Türkiye ile birlikte toplam 5 ülkede faaliyetteyiz. Örneğin bugün Romanya’nın en büyüğüyüz. Orada bir operasyon merkezimiz var ve çok büyük fark yaratıyoruz. Romanya’da, oranın en büyük bankası dahil olmak üzere 8 banka ile çalışıyoruz ve bu bankalara gerçekten know-how satıyoruz.

Şu anda toplam hacmimizin yüzde 25’i yurtdışından geliyor. Bu oran gelecek dönemde daha da artacak. Türkiye kart pazarında gelişmiş ve bankalar çok yetenekli olduğu için burada ölçek ekonomisinde çalışıyoruz. Daha ucuza yapabiliriz diyoruz. Yurtdışında ise bu gelişmişlik ve yetenek olmadığı için verdiğimiz hizmetin değeri daha yüksek oluyor. Dolayısıyla yurtdışında daha hızlı büyüyeceğiz.

Gelecekte pazarın hacmi ne kadar artabilir? Örneğin ne kadarlık bir yenileme potansiyeli var?
Türkiye’de yaklaşık 40 milyon kredi kartı var. Biz bunun 1 milyonuna hizmet veriyoruz. Kart basım işinde pazarın hacmi ayda 3-4 milyon adet. Biz bunun yüzde 25’ini gerçekleştiriyoruz. Şirketimizi başarılı yönetirsek pazar payımızı yüzde 30-40’lara taşıyabileceğimizi düşünüyorum. ATM tarafında bu orana yaklaştık. Kart ve ekstre basımında bu oranın üzerindeyiz. Diğer işlerimizde de bu oranları yakalayacağız. Bağımsız ATM işinde hem bizim hem pazarın çok büyüyeceğini düşünüyoruz. Pazara girecek yeni oyuncular olacak.

Gelecek Trendleri

Temassız Kartlar Gelişecek
Kart işinde önümüzdeki birkaç yıl temassız kartların hayatımıza çok değişik şekillerde girdiğiniz göreceğiz. Temassız teknolojiler hayatı hem kolaylaştıracak hem renklendirecek. Bankalarımız da zaten yeni teknolojiler konusunda öncüler. Türkiye, Avrupa’nın en büyük 3’üncü pazarı olmasına rağmen hala en hızlı pazar konumunda. Ayrıca Avrupa’nın en yenilikçi ürünlerini biz sunuyoruz.

Sadeleşme Olabilir
Önümüzdeki dönemde ATM’lerin sadeleştiğini görebiliriz. Bugün ATM’lerdeki bazı uygulamalar çok maliyetli. Örneğin fon alıp satmak ATM’lerden pek yapılacak bir iş değil aslında. ATM’den bu işi yapmak vakit alıyor. Siz işlem yaparken arkanızda kuyruk oluşuyor. Her gün yapmadığımız bir işlemse hata yapabiliyorsunuz. Dolayısıyla ATM’lerdeki bu tip fonksiyonların azalacağını düşünüyorum. ATM’nin yeniden bir nakit perakendecisi konumuna geleceğini düşünüyorum. Bir de belki ATM’lerin yanına fotoğraf basabileceğiniz, loto oynayabileceğiniz kiosklar konabilir.

Kartların Kâra Katkısı Azalıyor
Kart işi geçtiğimiz 15-20 yıl bankalar için çok stratejik oldu. Bankalar inovasyonla fark yaratabildiler. Bu yarattıkları fark ile kâr ettiler, iyi para kazandılar. Bugünse işin regulasyon tarafı var. Faizler aşağı iniyor. Bu bankaları zora sokuyor. Diğer yandan rekabet çok yüksek. Bu da baskı yaratıyor. Sonuç olarak kart işinin bankaların kârlılıklarına etkisi düşmeye başlıyor. Bu durumda gelecekte hala aynı kârı yapmak için bankaların bizim gibi bir şirketle çalışması avantajlı olabilir.

Hande D. Süzer
[email protected]