"Her alanda büyüyebiliriz"

Elçin Cirik

[email protected]

Finansman şirketleri, sektöre giren yeni oyuncularla dikkatleri üzerine topluyor. Turkcell Finansman, Hemenal ve Evkur gibi yeni oyuncularla sektör hızlı büyüme ivmesi yaşıyor. Böylece otomotiv ağırlıklı sektörde dengeler de değişiyor. Bugün otomotiv ağırlıklı finansman şirketlerinin toplam işlem hacminde payı yüzde 70. Bu alanın en büyüklerinden ALJ Finansman’ın genel müdürü Nilüfer Günhan, önümüzdeki 5 yılda bu oranın yüzde 60’lara kadar inebileceğini belirtiyor. 2018 için otomotivde yaşanan zamlarla “Zor bir yıl olacak” yorumunda bulunan Günhan, sektörde yüzde 12-13 gibi bir büyüme olacağı beklentisinde. “Bu ortamda tüketicinin alım kararı değişiyor, istediği aracın sıfırını değil de ikinci elini satın alıyor. 2018’de de sektör işlem hacminde yüzde 12-13 gibi bir büyüme bekliyorum. Reel olarak büyümeyebiliriz ama dövizin artışıyla verdiğimiz kredilerin hacmi de büyüyor” yorumunda bulunuyor. Günhan’a göre finansman şirketleri sektörü için gelecek dönem iş birlikleri zamanı olacak. “Son 5 yılda sektörün aktif büyümesi ve kârlılığı yüzde 20’nin üzerinde seyrediyor” diyen yönetici, önümüzdeki 5 yılda da büyümelerin yüzde 15’in üzerinde olacağını düşünüyor. Hatta bu amaçla sektördeki ana oyuncuların farklı perakende şirketleriyle iş birliğine gideceğini vurguluyor. “Artık gıda ya da tüketici elektroniği gibi her alanda perakende şirketleriyle mağazalara girebiliriz, bu şirketlerle iş birlikleri yapabiliriz. Marjlar daraldıkça işin büyümesi için böyle iş birlikleri gündeme gelecektir” diyor. ALJ Finansman Genel Müdürü Nilüfer Günhan ile yeni oyuncularla gündeme oturan finansman şirketleri sektörünün 2018 yılı tablosunu masaya yatırdık: 

•  Finansman şirketleri son 2-3 yıldır yakaladıkları büyümeyle dikkat çekiyor. 2018 için nasıl bir büyüme bekliyorsunuz? 

 2017, yılbaşında beklediğimizin üstünde bir büyümeyle geçti. Bizim sektör otomotiv ağırlıklı. Ancak 2014’te kredi kartlarında yeni regülasyon sonrası dayanıklı tüketim ürünlerinin finansmanının da bizim sektöre kaymasıyla denge değişiyor. 2017 yılında sektör yüzde 15 büyümüş olacak. 2017 başında otomotiv dünyasının ne olacağı belli olmadığı için olumsuz bir bakış açısıyla sektörde 5-10 gibi büyüme bekleniyordu. Ama tabii KGF’yi kimse tahmin edemedi. KGF ile 2017’de hem ticari amaçla alınan araçlarda artış oldu hem de tahsilatlarda rahatlama oldu. 2018 için herkes “Zor olacak” diyor. Otomotivde 2018 için beklentiler olumsuz. Döviz artışı yüzde 20’yi geçti ve bu otomotiv fiyatlarına yansıyor. Örneğin biz Toyota markasının finansmanını yaptığımız için şirketimiz yüzde 75 yerli otomobili finanse ediyor ama yine de bazı hammaddeler yurt dışından geldiği için döviz artışı yansıyor. Bu ortamda tüketicinin alım kararı değişiyor, istediği aracın sıfırını değil de ikinci elini satın alıyor. 2018’de de sektörün işlem hacminde yüzde 12-13 gibi bir büyüme bekliyorum. Reel olarak büyümeyebiliriz ama dövizin artışıyla verdiğimiz kredilerin hacmi de büyüyor. 

•  Otomotiv ağırlıklı çalışan finansman şirketlerinin sektörden aldığı pay bugün ne kadar oldu? Bu pay ileride nasıl olacak?

Yeni oyuncuların gelmesinden çok memnunuz. Son dönemde gelen ve otomotiv dışına odaklanan yeni oyuncuların sektörden aldıkları pay yüzde 30’u buluyor. Bu, çok olumlu bir gelişme… Sektörde eskiden beri konut finansman şirketleri de var ama o alanda bankalar çok rekabetçi olduğundan, çapraz satış da yapabildiklerinden finansman şirketleri büyümekte zorlanıyor. Sektörün geleceği için yurt dışındaki modellere bakarsak kredi kartına Türkiye’deki gibi taksit modeli olmadığından beyaz eşya, mobilya, teknoloji alımlarında uzman finansman şirketleri kullanılıyor. Bu nedenle otomotiv dışı alanların payı da yüksek, pazarın yüzde 75’ini alıyor. Önümüzdeki 5 yılda Türkiye’de otomotiv dışı finansman şirketlerinin pazardan yüzde 35-40 pay alacaklarını düşünüyorum. Yeni oyuncular hızlı büyüyor ve sektörün bugün bireysel ve ticari olarak 4 milyon müşteriye ulaşmasında payları büyük. Bireysel olarak çok sayıda müşteriye ulaşıyorlar. 

~

•  Taşıt kredilerinin ağırlığı bankacılıktan finansman şirketlerine geçti. Bu trend devam eder mi? Gelecekte ne olur? 

 Evet, trend devam eder. Bireysel taşıt alımlarının yüzde 60’ı finansman şirketleri tarafından veriliyor. Ticari taşıt alımlarında ise bu oran yüzde 50; ticaride bankalar KOBİ ve kurumsal bankacılık etkisiyle daha güçlüler. Yurt dışında da otomobil kredilerini otomotiv ve ticari araç ağırlıklı çalışan büyük kaptiv finansman şirketleri veriyor, çünkü burada bir uzmanlaşma söz konusu. Satış noktasında çok hızlı bir hizmet veriyoruz. Biz 1998 yılında finansman şirketleri kurulurken bugünün fintech’leri gibiydik. Bankalardan taşıt kredisi alınırken birkaç gün bekleniyor, kefil isteniyordu. Biz o zaman maaş yazısıyla hatta sonra sadece nüfus kağıdıyla finansman yapıyorduk. Sisteme otomasyon getirdik, otomatik karar vermeye başladık. Hep önden gittik, finansman şirketleri olarak tahsilat kanadımızı güçlendirdik. Bugün de finansman sektöründe yüzde 3,2 sorunlu alacak oranıyla çalışıyoruz. Biz müşterimizi çok iyi tanıyoruz, bir de red etmiyoruz “Şu modeli alamazsınız ama başka bir modelimizi verebiliriz” diyoruz. Bugün kredi kararının yüzde 30’u insan görmeden saniyeler içinden veriliyor, kalanı için de 20 dakikada karar çıkıyor. Bireysel taşıt alımlarında finansman şirketlerin payı her yıl yükseliyor. 5 yıl sonrasında bireysel alımların yüzde 70’ini sektörümüz yapar diye tahmin ediyorum. Bunu bankalar da kabullendi. İleride bankalarla bizim datamız ve onların hizmetini birleştirmek adına buralarda iş birlikleri yapacağız. Ticaride ise aldığımız pay yüzde 50 olarak korunur. 

• Bu yıl sektörünüzde büyüme hangi alanlardan gelecek?

 Son 10 yılda sektörün aktif büyümesi ve kârlılığı yüzde 20’nin üzerinde gidiyor. Önümüzdeki 5 yılda da sektör olarak büyümelerimiz yüzde 15’in üzerinde olur. Kârlılığı korumak adına büyümeyi sürdürmeliyiz. Bu amaçla belki sektör olarak iş modellerimizi değiştireceğiz, farklı işlere gireceğiz. Bu yıl büyüme yeni oyuncular da daha yüksek olacaktır. Bireylerin kredi kartları çok şişik. Yeni oyuncuların odaklandığı alanlarda tüketicilerin ihtiyaçları çok arttı. Aslında finansman şirketleri bugün pek çok perakende şirketiyle iş birliğine gidebilir. Geçmişte finansman verirken ikametgah belgesi istiyorduk ve bu işi zorlaştırıyordu. Bu alanda Finansal Kurumlar Birliği ile çalışmalar yaptık. Sonunda finansman şirketleri de müşterinin adres verisine ulaşma kabiliyetine erişti. Artık gıda ya da tüketici elektroniği gibi her alanda perakende şirketiyle mağazalara girebiliriz, bu şirketlerle iş birlikleri yapabiliriz. 

•  Yani otomotiv alanında çalışan finansman şirketleri de bu alana girmek ister mi? 

 Neden olmasın? Girebilirler tabii… Marjlar daraldıkça işin büyümesi için böyle iş birlikleri gündeme gelecektir. Sektör de bu iş birlikleriyle büyüyecek. Finansman şirketlerinin güçlü altyapıları var, kaliteli insan gücü ile çalışıyoruz, uzman olduğumuz işi yapıyoruz. Perakende şirketlerinin kendilerinin bu işe girmeleri için altyapı kurmaları, kredi riskine girmeleri lazım. Bu nedenle iş birlikleri artacaktır. Ayrıca ben sektöre yeni şirketler gireceğini de düşünüyorum. İş yapma anlamında iş süreçleri rahatladı, Turkcell Finansman çok başarılı oldu. Yeni düzenlemelerle mesafeli sözleşme için de kendimize bir yer bulduk, mobil uygulamalar üzerinden satış yapabiliyoruz. Bu yeni gelişmeler sonrası yeni oyuncular da bu alana gelebilir. 

• Peki sektör iyi bir kârlılıkla mı çalışıyor? Bu yıl kârlılığınız nasıl olacak?

 Aslında sektör kârlı büyüyor ama tabii bankalar kadar kârlı değiliz. Sektörün aktif kârlılığı yüzde 1,5. Yurt dışında sektörün ortalama aktif kârlılığı ise yüzde 2’lerde. Kârlı büyümemizin nedeni otomasyonu artırmamız; şubelerimiz olmadığı için de iş modelimiz maliyetler açısından daha avantajlı. Ama marjlar faizlerin artışıyla giderek düşüyor. 2018’de de bu nedenle kârlılıkta düşüş olabilir. Türkiye’de faiz oranında yüzde 1 psikolojik sınır. Faiz 0,99 olunca istek geri geliyor. Hep kampanyalarla sektör bu sınırı yönetmeye çalışıyor. Ama bugün aylık faiz oranları 1,5 civarında bunu yapmamız zorlaşıyor.

~