Şubedeki Kâr Artıyor

Son dönemde büyüme trendine giren bankalar faiz dışı gelirlere odaklandı, şube yatırımlarını artırdı. Bu süreç verim ve kârlılığa da olumlu yansıdı. Özellikle son 5 yılda hemen her banka şubelerinin kârlılığını artırdı. Bazıları şube başına kârlılıkta yüzde 100?ün üzerinde artış sağladı. Yeni açılan şubelerde kâr, beklenilenden çok daha kısa sürede gelmeye başladı. Gerçek bankacılığa geçişin bir sonucu olarak banka şubeleri artık eskisinden çok daha kârlı çalışıyor.

McKinsey?in ?Achieving Excellence in Retail Banking? (Perakende Bankacılıkta Mükemmelliğe Ulaşmak) adlı araştırmasının bir bölümünde, Avrupalı bankaların şube başı verimlilik açısından son yıllarda sağladıkları ilerlemeler anlatılıyor. Müşteri sayısı 10 bin olan bir şubedeki personel başı verimliliğin 4 bin müşterili bir şubeye göre ortalama olarak yüzde 50 daha yüksek olduğu vurgulanarak, şubelerde ölçek ekonomisi yaratmanın gerekliliğine dikkat çekiliyor.

Şube başı verimlilik ve kârlılık kavramları son dönemde yaşanan şubeleşme atağıyla birlikte Türk bankalarının da tekrar gündemine girdi. Yeni şubeler açılırken bu kriterlere özel bir önem veriliyor. Şube yatırımının en az 24 ayda geri dönmesi isteniyor.

Son dönemde Türkiye?de bankaların gerçek bankacılık faaliyetlerine odaklanmasıyla birlikte faiz dışı gelirler önem kazanması da şubeler ve bireysel bankacılığın ön plana çıkmasında önemli rol oynadı.

Bankacılık sektöründe faiz dışı gelirlerin artması şube başına kârlılığı da olumlu etkiledi. Son 5 yılda şube kârlılıkları şubenin yaşı ile de doğru orantılı olarak arttı. Sektörde faaliyette olan şube sayısı Mart 2006 itibariyle 6 bin 308?e ulaşmış durumda. 2002?nin sonunda 472 bin YTL olan şube başına yıllık net kâr ortalaması ise, 2005 sonunda 915 bin YTL?ye çıktı. 2006?nın ilk 3 aylık döneminde ise bu rakam 426 bin YTL olarak gerçekleşti.

Geçmiş yıllara göre şube kârlarının tatmin edici düzeyde artması, bankaların şube odaklanmasını artırdı. Bunda şube kârlılıkları dışında kâr etme potansiyelinin eskiye nazaran daha az olması da etkili oldu.

Özellikle sektörün hızlı büyüme gösterdiği 2005 yılında bankalar çok sayıda yeni şube açtı. Mevcut şubeler yeniden tasarlandı. Yeni şubeler, beklenilenden daha az bir sürede kâra geçerken, yenilenen şubelerin kârlılıkları arttı.

Sektör genelinde şube sayısındaki yukarı doğru ivmenin önümüzdeki dönem de devam etmesi bekleniyor. Diğer yandan bankacılık sektöründe son dönemde yaşanan gelişmeler ve artan rekabet, bankaları faiz dışı gelirleri artırma yoluyla kârlılıklarını korumaya itti. Herkesin beklentisi ekonomik konjonktürdeki istikrarlı gelişim devam ettiği sürece sektörün şube açmak yoluyla büyümeye devam edeceği yönünde. Düşen kâr marjlarına karşılık şube ağını genişletmek için yarışan bankalar, şube başına kârlılıkta da lider olmaya çalışıyor.

?Şube başına verimlilikte lideriz?
Garanti Bankası 2005 yılı boyunca 50 yurtiçi, 1 yurtdışı olmak üzere toplam 51 şube açtı. Böylece yıl sonu toplam şube sayısı 437?ye ulaştı. 2006 yılında da 24 yurtiçi şube açarak yurtiçi şube sayısını 450?ye çıkaran bankanın toplam şube sayısı 460?ya ulaşmış durumda.
Garanti Bankası Müşteri İlişkileri Yönetimi ve Pazarlama Birim Müdürü Şebnem Dönbekçi, 2001 yılından bu yana şube kârlılığında önemli artışlar kaydettiklerini söylüyor.

Sektör genelinde bireysel krediler ve kredi kartı rakamlarının, şube başına kârlılık rakamlarını etkileyen başlıca unsurlar olduğuna dikkat çeken Dönbekçi şöyle devam ediyor:

?Bugün şube başına kârlılıkta sektörün önde gelen bankalarından biriyiz. Özellikle konut kredilerindeki artışla bireysel krediler hacminin hızla büyümeye başladığı sektörde, yeni açtığımız şubelerimizde öngördüğümüz kârlılığı yakaladık?.

Kârlılıkla birlikte pek çok banka gibi Garanti Bankası?nın yeni dönemde en çok önem verdiği konuların başında verimlilik geliyor. Şebnem Dönbekçi, ?Sahip olduğumuz, yüksek nitelikli insan kaynakları ve teknolojik üstünlüğümüz sayesinde şube başına verimlilikte sektörde lideriz? diye konuşuyor.

Yeni konsept kârı yüzde 120 artırdı
Dışbank, Fortis tarafından satın alınmasından önce, 1999 yılında perakende bankacılıkta etkin olma kararı almış ve bu doğrultuda tüm yapılanmasını değiştirmişti. Bu değişim en çok da banka şubelerinde kendini hissettirdi. Şubeler hem iş süreçleri hem de tasarım anlamında yepyeni bir kimliğe kavuştu. Yeni şube konsepti hayata geçirildikten sonra, 2005 yılında banka şube kârlılığında ortalama yüzde 120 oranında artış kaydetti.

Fortis ile birlikte bu süreç daha da hız kazandı. Fortis Genel Müdür Yardımcısı Ziya Alpman, son 5 yılı şöyle değerlendiriyor:

?2000?li yıllarla birlikte perakende bankacılık alanında önemli bir hamle başlattık. Bunun sonucunda da, hem şube sayısında, hem de şube başına kârlılıkta önemli bir artış gerçekleştirdik. 2001 yılı başında şube sayımız 101 idi. Yani son 5 yılda şube sayımızı yüzde 190 artırdık. Bu artışa ve perakende bankacılıktaki pazar payımızı artırmamıza paralel olarak, şube başına kârlılığımız da güçlü bir yukarı eğilim gösteriyor?.

Fortis?in şube sayısı bugün 198?e ulaştı. Şube ağını genişletme süreci devam ediyor. 2009 yılı için koyulan hedef 300 şubeye ulaşmak yönünde.

Lokasyon da etkili oluyor
Vakıfbank?ın bugün yurtdışı şubeleriyle birlikte toplam şube sayısı 310?a ulaşmış durumda. 2006?nın ilk 3 aylık döneminde şube başı yıllık net kârı ise 689 bin TYL olarak gerçekleşti. Vakıfbank yetkilileri, sadece son dönemde değil, geçtiğimiz 4 yılda da sektör ortalamasının üzerinde bir kârlılık yakaladıklarını söylüyor. Yetkililer, bankanın 2002 sonunda 1 milyon 20 bin YTL olan şube başı net dönem kârının 2005 sonunda 1 milyon 755 bin YTL?ye ulaştığına, yani son 4 yılda yaklaşık yüzde 72 oranında bir artış kaydettiklerine dikkat çekiyor.

Vakıfbank?ın bugün toplam kârlılığına katkısı büyük olan yurtiçi şubeleri içerisinde Ankara, İzmit, Validesultan/İstanbul, Merkez/Ankara ve Amasya şubeleri ilk sıralarda yer alıyor.

Şubenin bulunduğu bölgenin bankacılık potansiyelinin, kârlılığına etki eden unsurların başında yer aldığını söyleyen Vakıfbank yetkilileri şu saptamaları yapıyor:

?* Bölgedeki sosyo-ekonomik yapıyı belirleyen nüfus, müşteri yapısı, gelir düzeyi, eğitim düzeyi, ekonomik faaliyetler ve bunların büyüme ve gelişme trendleri şubenin kârlılığını önemli ölçüde belirliyor.

* Bunun yanı sıra, bölgede mevcut banka şubelerinin sayısı, lokasyonu da önem kazanıyor. Bankacılıkta yaşanan yoğun rekabet ortamında sunulan hizmetin kalitesi, hızı ve çeşitliliği müşterilerin tercihine yön veriyor.?

İş Bankası?nda son tablo
İş Bankası?nın şube sayısı 2006 yılının ilk 3 ayında 877?ye ulaştı. Şube başına düşen net kârı ise yıllık bin 862 YTL olarak gerçekleşti. İş Bankası yetkileri son 5 yılda şube sayısındaki artışla beraber şube kârlılıklarında da sözle görülür bir artış olduğuna dikkat çekiyor ve bu gelişmenin boyutunu şu rakamları vererek açıklıyorlar:

?* 2000 yılında 300 bin YTL olan şube başına kârlılık, 2005 yıl sonunda 1 milyon 92 bin YTL?ye yükseldi.?

* Sektör genelinde de benzer bir trendin olduğuna dikkat çeken İş Bankası yetkilileri bankaların büyüyen kârlarının yanında kamu bankalarının şube sayılarını azaltmasının da bankacılık sektörünün şube kârlılığının artmasında etkili olduğu görüşünde.

Meriç Kaytancı/Denizbank Crm Ve Şube Planlama Grup Müdürü
?Yeni Şubelerde Kârı Erken Yakaladık?

Kârın Zamanı Yeni açılan şubelerde genellikle 15?inci aydan sonra operasyonel kârlılığı yakalamayı amaçlarız. 24 aylık dönemde ise tüm şube yatırım maliyetlerini de karşılayarak kümülatif olarak kâra geçmeyi hedefleriz. Ancak sektörün genelinde olduğu gibi Denizbank?ın da beklenilenden daha erken sürede kâra geçen şubeleri var. 2005 yılında 36 yeni şube açtık ve 200 olan yurtiçi şube sayımızı 236?ya çıkardık. Bu yılın başından bu yana açtığımız 8 şubeyle birlikte şu anda 244 yurtiçi şube ile faaliyet gösteriyoruz.

Performans Hedefi Yeni açılan şubelerin kârlılık performanslarından memnunuz. Son dönemlerde bankacılık sektöründe faiz dışı gelirlerin artması ile şube başına kârlılıklar yükseldi. Şube kârlılıklarının şubenin yaşı ile de doğru orantılı bir şekilde arttığını gözlemliyoruz. Sektör genelini değerlendirdiğimizde yeni şubeler ve özellikli şubeler dışında şubelerin kârlı çalıştığını söylemek mümkün. Geçmiş yıllara göre şube kârlarının tatmin edici düzeyde artması ve şube kârlılıkları dışında kâr etme potansiyelinin düşmesi bankacılığın şube odaklanmasını artıyor.

Ziya Alpman/ Fortis Genel Müdür Yardımcısı
Şubenin Kârlılığını Etkileyen Unsurlar

Sayıdaki Artış Sektör genelinde, şube sayısında yukarı doğru bir ivme var. Son 10 yılda, sektördeki şube sayısının sürekli olarak arttı. Bu eğilimin tek istisnası, 2001 yılında gerçekleşen krizin ardından kapanan bankalarla birlikte yaşanan düşüş oldu. Şube sayısındaki artış gerçek bankacılığa yönelmenin bir sonucu. Faizlerin inmesiyle birlikte başlayan bu sürecin önümüzdeki yıllarda da güçlenerek devam edeceğini öngörüyoruz.

Yüksek Verim Şubeler, bankanın müşterileri ile en önemli tanışma ve ilişkilerini geliştirme noktaları olarak büyük önem taşıyor. Şube ağını genişletirken, yeni müşteri kazanma, bu müşteriyi kalıcı kılma ve çok yönlü çalışma yapmanın yanı sıra teknolojideki gelişmelere paralel olarak, alternatif dağıtım kanallarının da öneminin giderek arttığına şahit oluyoruz. Müşteri ilişkilerinin geliştirilmesi ve geniş bir ürün yelpazesi ile çalışılması şube verimliliğini yükseltecek. Alternatif dağıtım kanallarının kullanımının artması da verimlilik artışına katkıda bulunacak.

Hande D. Süzer
[email protected]