Süper Krediler Şirket Bekliyor

Halil Eroğlu / TSKB Genel Müdürü  
 
Belki biraz şaşırtıcı gelebilir. Ancak, tamamen doğru. TSKB’nin elinde kredi olanakları ve kaynak var. Üstelik Avrupa Yatırım Bankası, Alman Sanayileşme ve Savunma Fonu gibi kuruluşlardan 6 ayrı kredi… Dünya Bankası ve Avrupa Konseyi Yatırım Bankası kredileri ise yolda. Düşük faizli, uygun vadeli bu krediler, başta KOBİ’ler olmak üzere, neredeyse her sektöre, her alana yönelik. Şimdi banka bu kaynağı kullanacak şirketleri bekliyor.  
 
Türkiye, krizin etkilerini yavaş yavaş da olsa üzerinden atmaya başladı. 2002 yılını beklentinin altında enflasyon, tahminlerin üstünde büyüme rakamları ile kapattı. Ancak, ekonomide yaşanan bu büyüme, henüz kurumsal kredi cephesine yansımadı. Çünkü, sanayiciler artık yoğurdu adeta üfleyerek yiyor, adımlarını çok dikkatle atıyor.  
 
Bu nedenle de bir yandan yatırım eğilimi çok düşük düzeyde kalıyor, diğer yandan ise sanayici öz kaynaklarıyla büyümeyi tercih ediyor ve kredi kullanmaktan kaçınıyor. Bu da bankaların ellerinde krediye dönüştüremedikleri kaynakların artmasına neden oluyor.  
 
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), işte bu bankalardan biri... Özellikle yurt dışındaki kredi veren uluslararası kuruluşlarla sıkı bir bağı olan TSKB, kredi olanakları yaratmada başarılı adımlar atıyor. Bu nedenle de şu anda ciddi miktarda kaynağa sahip. Fakat şimdiki sıkıntı ise bunarlın krediye dönüştürülememesi…    
 
TSKB’nin elinde Avrupa Yatırım Bankası (AYB) ve Alman Sanayileşme ve Savunma Fonu’na (KfW) ait toplam 6 ayrı kredi kaynağı bulunuyor. Ayrıca, Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası ve Avrupa Konseyi Yatırım Bankası ile yeni kredi olanakları üzerinde de çalışmalar yapılıyor. Başta KOBİ’ler olmak üzere neredeyse her sektöre ve kuruluşun TSKB’nin elindeki kaynaklardan yararlanması mümkün.    
 
Öncelikli tercih KOBİ’ler  
 
TSKB aracılığıyla kullandırılan kredilerin ortak özelliği, ağırlıklı olarak KOBİ’lere yönelik olması. Hem AYB hem de KfW’nin kredilerinin önemli bir kısmı KOBİ’lerin sabit sermaye yatırımlarının desteklenmesi amacıyla veriliyor. Bunun yanı sıra, çevre ve deprem bölgesine yönelik krediler de, TSKB’nin kredi portföyünde yer alıyor.  
 
TSKB Genel Müdürü Halil Eroğlu, sağladıkları kredilerin yatırım alanlarını kapsadığını, orta ve uzun vadelerde yoğunlaştığını söylüyor. Bu kredilerle birlikte TSKB ile firmalar arasında uzun dönemli ilişkiler de oluşuyor.    
 
Halil Eroğlu, “TSKB, girişimcilerin yurtiçi ve yurtdışı yatırımlarına orta ve uzun vadeli kredileriyle destek sağlarken, işletme dönemlerindeki finansman ihtiyacını da karşılamak üzere kısa vadeli işletme kredisi de veriyor. Ayrıca, dış ticaretin finansmanı ile ilgili tüm bankacılık hizmetlerini de müşterilerine sunuyor” diyor.  
 
Krediler, proje esasına göre veriliyor. Kime, ne kadar ve ne şekilde kredi verileceği ise ekonomik, teknik, mali ve yönetimsel açıdan mühendis, iktisatçı ve mali analistlerden oluşan bir proje değerlendirme kadrosu tarafından değerlendiriliyor.  
 
KOBİ başına 25 milyon Euro  
 
TSKB’nin elindeki mevcut kaynak şu anda 426 milyon Euro düzeyinde. Ancak, anlaşma aşamasında olan kredilerle bankaya yaklaşık 500 milyon Euroluk daha yeni kaynak girişi olması bekleniyor.  
 
TSKB’nin şu anda kullandırdığı, 125 milyon Euro tutarındaki “AYB Sanayi Sektörü II Kredisi”, Türkiye’de faaliyet gösteren KOBİ’lerin sabit sermaye yatırımlarının desteklenmesi amacıyla tahsis edildi. Bu krediden sanayi, tarıma dayalı sanayi, turizm ve ilgili hizmetler sektörlerinde faaliyet gösteren KOBİ’ler yararlanabiliyor. AYB, KOBİ’leri, “Çalışan sayısı 500’ün altında, net sabit kıymetleri 75 milyon Euro’nun altında olan işletmeler” şeklinde tanımlıyor. Doğal olarak krediler de bu kapsamda kullandırılıyor.  
 
Bu arada, yatırımlar, kişi başına geliri Türkiye ortalamasının altında olan illerde gerçekleştirildiği taktirde, yatırımcının KOBİ niteliklerine haiz olması şartı aranmıyor. Projelerin yatırım tutarının 25 milyon Euro’yu geçmemesi gerekiyor.  
 
Deprem bölgesine özel kredi  
 
AYB’nin TSKB aracılığıyla kullandırdığı bir diğer kredi ise “Deprem Kredisi”. Doğal olarak krediden Kocaeli, Sakarya, Yalova, Düzce ve Bolu illerinde gerçekleştirilen  projeler yararlanabiliyor. Bu illerdeki işletmelerin yeni, yenileme, tevsi, modernizasyon türü yatırımlarının finansmanı söz konusu krediyle mümkün. TSKB’nin bu kredi için AYB’den tahsis ettiği miktar ise 150 milyon Euro.  
 
70 milyon Euroluk, “AYB Çevre Kredisi” ise sanayi tesislerinin yol açtıkları çevre kirliliğini önlemek amacıyla yaptıkları sabit sermaye yatırımlarını finanse etmek amacıyla kullandırılıyor. Krediden organize sanayi bölgeleri, organize sanayi bölgeleri içindeki ve dışındaki özel kuruluşlar yararlanıyor. Krediyle finanse edilecek projelerin azami yatırım tutarının 25 milyon Euro olması şartı aranıyor.  
 
KfW’den 81 milyon Euro  
 
Alman Sanayileşme ve Savunma Fonu’nun (KfW) Türkiye’ye tahsis ettiği kredi miktarı ise toplam 81 milyon Euro. 50 milyon Euroluk “KfW KOBİ kredisi”, söz konusu işletmelerin Türkiye çapında gerçekleştirdikleri sabit sermaye yatırımlarının finansmanında kullandırılıyor.  
 
“KfW Sınai Çevre Kirliliğini Kaldırma Kredisi”, AYB tarafından verilen çevre kredisi ile benzer amaçlarla kullandırılacak. Toplam tutarı 9,7 milyon Euro olan krediye ilişkin anlaşma 2002 yılı içinde imzalandı. Ancak, henüz kullandırılmaya başlanmadı. Halil Eroğlu, “Bu krediyi, 2003 yılının ilk yarısında kullanıma açacağız” diyor.  
 
Bu iki kredinin dışında KfW’nin küçük işletmelerin sabit yatırım ve işletme sermayesinin ihtiyaçlarının finansmanı için 21,3 milyon Euroluk kredisinde de TSKB “apex” banka olarak görev yapacak. Anlaşması 2002 yılında imzalanan kredinin şirketlere fiili kullandırımı yurt çapında şube ağı olan ticari bankalarca gerçekleştirilecek. Krediden yararlanacak işletmelerin çalışan sayısının 150’nin altında olması ana şart olarak karşımıza çıkıyor.  
 
Yeni krediler yolda  
 
TSKB elindeki mevcut altı kaynağa rağmen yeni başka kredi imkanları üzerindeki çalışmalarına da devam ediyor. TSKB Genel Müdürü Halil Eroğlu, “Avrupa Yatırım Bankası ile Sanayi Sektörü III” kredisinin temini için gerçekleştirdikleri görüşmelerde son aşamaya gelindiğini söylüyor. Toplam 200 milyon Euroluk kredinin 2003 yılının ilk yarısında kullanıma açılacağını ifade ediyor. Halil Eroğlu, AYB’nin ilk kez Türkiye’ye 200 milyon Euro vereceğine dikkat çekiyor ve şunları söylüyor:  
 
“Bu önemli bir rakam. Önce 50 milyon Euro, ardından 75 milyon Euro, sonrasında ise 125 milyon Euro verdiler. 200 milyon Euro çok önemli bir rakam. Biz 2004’ü geçip, 2005’e geldiğimizde AB kaynaklarından çok daha büyük oranlarda yararlanabiliriz diye düşünüyorum”.  
 
ENERJİ PROJELERİNE ÖZEL KREDİ  
 
TSKB su, rüzgar, jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak elektrik üretecek firmaların  sabit yatırımlarının finanse edilmesi için Dünya Bankası ile kredi müzakerelerini de hali hazırda sürdürüyor. Toplam tutarı 200 milyon dolar olan kredinin kullanımına da 2003 yılının ikinci yarısında başlanması bekleniyor. Halil Eroğlu, Dünya Bankası ile yeniden yapılandırma sürecindeki firmalara ne tür bir finansal destek sağlanabileceği konusunda da görüşmelerinin devam ettiğini söylüyor.  
 
Bu arada TSKB, Avrupa Konseyi Yatırım Bankası’ndan da KOBİ’lerin sabit yatırımlarının ve işletme sermayesi ihtiyaçlarının finansmanı için kredi temini yönünde girişimlerde bulunuyor. Eroğlu, bu kredinin de 100 milyon Euroluk bir kaynak yaratacağını söylüyor.  
 
“KAYNAK SIKINTISI YOK”  
 
Halil Eroğlu / Tskb Genel Müdürü  
 
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), 2002 yılında tarihinde ilk kez 210 milyon dolarlık kredi kullandırarak büyük bir başarıya imza attı. Genel Müdür Halil Eroğlu, “Bu rakam banka olarak bugüne kadar kullandırdığımız en yüksek rakam. Bunu her yıl biraz daha büyütmeyi planlıyoruz” diyor ve şunları söylüyor:  
 
“2003 yılında da 200-250 milyon dolar civarında kredi kullandırmayı planladık. Elimizdeki projeler bu oranda kredi kullandırabileceğimizi gösteriyor. Bu nedenle de yeni kaynak arayışlarımız sürüyor.  
 
Zaten şu anda da elimizde bol miktarda kaynak var. Yeter ki bunlara uygun projeler bulunup, paralar yatırıma kanalize olsun. Tabii bu da Türk ekonomisinin genel durumuna bağlı. Çünkü yatırım kararları birdenbire alınıyor, tüm planlar yapılıyor. Ancak en ufak bir güvensizlik ortamında bu kararlardan vazgeçiliyor. Şu anda da savaş olasılığı olması insanları rahatsız ediyor. Ancak IMF ile anlaşılır ve ABD ile de müttefik ilişkiler devam ederse, savaştan çok fazla etkilenmeyiz diye düşünüyorum.”