CEO'nun vazgeçme listesi

Ayçe Tarcan Aksakal

[email protected]

Migros CEO’su Özgür Tort’un vazgeçilecekler listesinde ilk sırada büyük mağaza açmak bulunuyor. Aksoy Holding Başkan Yardımcısı ve CEO’su Batu Aksoy, artık dolar kurunu tahmin etmekten vazgeçtiğini söylüyor. Aksoy’un vazgeçilecekler listesinde bütçe yapmak da var. Yapı Merkezi Holding CEO’su Aslan Uzun ise eski finansman kaynaklarından vazgeçtiğini söylüyor.

12 yıl önce 56 yaşında hayatını kaybeden Apple’ın efsane CEO’su Steve Jobs’ın sözleri iş dünyasına ışık tutmaya devam ediyor. Jobs, “Bazen inovasyon hata getirir. Bu durumda izlenecek en iyi yol, hataları çabucak kabul edip diğer inovasyonları geliştirmeye koyulmaktır” diyordu. Hata ve kötü giden uygulamalardan hızlıca vazgeçmek gerektiğine inanan Jobs’un, her yıl konjonktüre göre hedeflerinin bazılarından vazgeçtiği de biliniyor. GM CEO’su Mary Barbara, büyük değişim rüzgarı karşısında işe bakış, alışkanlıklar, çalışma modelleri, portföyler, pazarlar ve hatta finansman yöntemlerini değiştirmek gerektiğini belirtiyor. Her yıla bir önceki yıl yapılan işleri baz alarak değil 0’ı baz alarak ilerlediğini söyleyen Barbara, “Eski sorulardan vazgeçip yeni sorular soruyorum” diyor. Google CEO’su Sundar Pichai en iyi CEO’ların işlerini diğerlerinden neredeyse 3 kat daha sık budadığını söylüyor. Pichai, şöyle diyor: “Akıl hocam Bill Campbell, ‘Yarattığın kadar öldür’ der ve her pazartesi şu soruyu sorar, ‘Geçen hafta hangi bağları kopardın’.” Barnes & Noble CEO’su James Daunt da 4 yıl önce şirketin başına geçtiğinde yöneticilerine şimdiden başlamak üzere eskiden yaptığınız şeylerin yarısından fazlasını yapmayacaksınız mesajını verdi. Kendi de bir vazgeçilecekler listesi oluşturan Daunt, işe Barnes & Nobles’ın “pek iyi olmayan” bir kitapçı zinciri haline geldiğini kabul ettikten sonra başladığını söylüyor. Değişim sürecinde büyük mağazalardan vazgeçip küçük mağazalar açmaya odaklanan Daunt, başarı için standart KPI (performans göstergeleri) verilerini de terk etmiş. Sadece dünyada değil Türkiye’de de CEO’lar pek çok kriz ve hızlı dönüşüm karşısında eski alışkanlık ve yönetim modellerinden hızlıca vazgeçerek yeniye doğru yol alıyor. 

İLK SIRADA NE VAR?

Büyük mağaza açmaktan dolar kurunu tahmin etmeyi bırakmaya kadar iş dünyasının vazgeçilecekler listesi hayli kabarık… Migros CEO’su Özgür Tort’un vazgeçilecekler listesinde ilk sırada büyük mağaza açmak bulunuyor. Aksoy Holding Başkan Yardımcısı ve CEO’su Batu Aksoy, yüksek oynaklık nedeniyle dolar kurunu tahmin etmekten vazgeçtiğini söylüyor. Aksoy’un vazgeçilecekler listesinde bütçe yapmak da bulunuyor. Grup olarak artık bütçe yapmaktan vazgeçtiklerini söyleyen Aksoy, yatırım kararı alırken vazgeçtiği stratejininse tek alana odaklanmak olduğunu belirtiyor. “Faaliyet gösterdiğimiz sektörlerde çeşitliliği artırmaya odaklandık” diyen Aksoy, bu sayede daha sürdürülebilir büyüme sağladıklarını sözlerine ekliyor. İçinden geçtiğimiz belirsiz dönemlerde alınan kararlar hızla değişebiliyor. Bunun için planları sürekli gözden geçirmek ve yakından takip etmek gerektiğini söyleyen Yeşim Grup CEO’su Şenol Şankaya, değer yaratmayan tüm bilgi ve işlerden arınıp vazgeçtiğini belirtiyor. Organizasyonda işi yavaşlatacak her türlü konuyu vazgeçilecekler listesine aldıklarını söyleyen Şankaya, pandemi sonrası yaşanılan ekonomik istikrarsızlıklarla daha çok kısa ve orta vadeli aksiyonlara bütçe ayırmaya odaklandıklarını anlatıyor. “Üzerinde durduğumuz konu yıllardır yalın yönetim felsefesinin de bize kazandırdığı yetkinliklerle değere odaklanıp tüm israfları hayatımızdan çıkarmak oldu” diyen Şankaya, şöyle konuşuyor: “Belirsizlik dönemlerinde dünyayı ve müşterileri yakından takip ederek bilgi akışının kesintisiz sağlanması gerekiyor.” 

YENİ KARARLAR 

Belirsizlik dönemlerinde CEO’ların izledikleri stratejiler, aldıkları kararlar mevcut konjonktür ve yeni tüketici trendleriyle hızla değişebiliyor. Bunun için planları sürekli gözden geçirmek ve yakından takip etmek şart. Onur Market ve Özen Gross markalarını bünyesinde bulunduran Özen Grup’un yönetim kurulu başkanı Cemal Özen, son dönemde mağaza formatlarıyla tarım yatırımlarında vazgeçtikleri stratejilerin olduğunu söylüyor. Mağazalarda şarküteri hizmet tezgâhlarının yerine self servis hizmet dolaplarına geçiş yaptıklarını belirten Özen, “Şarküteri hizmet tezgâhları arkasında satış hizmet personelinin bulunduğu ve müşterilerin talep ettiği ürünleri hazırlayan, tartan ve etiketleyen bir sistemle çalışılıyordu. Yeni stratejimiz sayesinde hem mağaza içinde alan tasarrufu sağlayarak müşterilerimize daha ferah alışveriş imkanı sunuyor hem müşterilerimiz herhangi bir personele ihtiyaç duymadan ambalajlanmış hijyenik ürünleri diledikleri gibi seçme fırsatı buluyor” diyor. Mağazalardaki ek teşhir alanlarının fazla kullanımından da vazgeçtiklerini söyleyen Özen, bu sayede müşterilere daha sade, ferah ve kolay alışveriş imkânı sağladıklarını vurguluyor. Özen, 2008 yılından beri açık alan tarım yatırımları yaptıklarını son dönemdeyse bu kararlarından da vazgeçip topraksız tarım uygulamalarına yöneldiklerini anlatıyor. Son dönemde sadece perakendeciler değil üreticiler de yeni tüketici alışkanlıklarıyla ürün formatlarında değişikliğe gidiyor. Türkiye’nin 5 büyük süt ve süt ürünleri markası arasında yer alan Teksüt’ün yönetim kurulu üyesi ve başkan yardımcısı Arda Aksaray, yeni ürün çeşitlerine göre kullanımı daha kolay olan ambalaj seçimlerini tercih etmelerinin dışında tüketimi uzun süren büyük gramajlı ürünlerden vazgeçme kararı aldıklarını belirtiyor. Bunun yerine daha taze, tüketime açık, düşük gramajlı ürünlere geçiş yaptıklarını söyleyen Aksaray, daha önce üretmedikleri ve piyasada talebi artan ürünlere odaklanacaklarını belirtiyor. 

TERK EDİLECEK ALIŞKANLIKLAR 

Son birkaç yıllık süreçte hem dünyada hem Türkiye’de hayatımızı çok yakından etkileyen ve bakış açımızı değiştirmeye zorlayan birçok gelişme yaşandı. İş ve çalışma modelleriyle tüketici alışkanlıkları son birkaç yıl içinde hızla değişirken CEO’lar için bu yeni dönem, eski alışkanlıkların da terk edilmesi sonucunu doğurdu. Pandemi sürecinin sektör fark etmeksizin herkesi başarılı olmak için yeni tüketiciyi anlamak ve ona uyum sağlamak zorunda bıraktığını söyleyen Pegasus Hava Yolları CEO’su Güliz Öztürk, bu süreçte kendisinin de tüketicileri eski deneyim ve verilere göre değerlendirmekten vazgeçtiğini belirtiyor. Havacılıktan örnek veren Öztürk, şöyle konuşuyor: “Hava yolu yolcusu artık daha esnek planlama yapmak ve bilet alımlarını uçuş tarihine daha yakın tarihlerde yapabilmek istiyor. Ayrıca misafirlerin seyahatlerinde minimum temas ve kalabalık içinde vakit kaybetmeden hızlı akış aradığını gördük.” Yeni dönemde CEO ve iş insanlarının vazgeçecekleri konulardan biri de tek bir sektöre odaklanmak. Sektör ve faaliyet alanlarını çeşitlendirdiklerini söyleyen Artaş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, gayrimenkulün yanı sıra sanayi ve enerji alanlarına yatırım yaptıklarını belirtiyor. Halka arz çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Çetinsaya, “Çelik Halat’ın yüzde 70’ini satın alarak sanayi sektörüne adım attık. Enerji sektöründe de yatırımlara başladık” diyor. Kuruldukları günden beri e-ticaret üzerinden kozmetik ürün satışı yaptıklarını söyleyen Sinoz Kozmetik CEO’su Yasin Çörekci ise bir dönem mağaza açmak gibi bir fikrileri olduğunu ancak her geçen gün daha da dijitalleşen dünyada mağaza açma fikrinden vazgeçtiklerini belirtiyor. Yeni dönemde fiziki proje takibini bırakarak veri tabanı takibine geçtiklerini söyleyen Turner International Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü Mehmet Sami Kılıç da “Beton, demir ve kalıp takibi yerine topladığımız verilerle projeyi yönetmeye başladık” diyor. 

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ODAKTA

CEO’ların vazgeçilecekler listesindeki konular arasında ilk sırada kuşkusuz sürdürülebilirlik stratejisini olumsuz etkileyecek her türlü yatırım ve projeyi terk etmek bulunuyor. Sürdürülebilir olmayan tüm stratejilerden vazgeçtiklerini ve diğer liderlerin de böyle davranması gerektiğini söyleyen SAP Türkiye Genel Müdürü Uğur Candan, “Sürdürülebilirlik, gelecek nesiller için kalıcı, olumlu bir etki yaratmamız için eşsiz bir fırsat sunuyor” diyor. Büyüme ve sürdürülebilirlik konularına odaklandıklarını söyleyen Ulusoy Un CEO’su Zahit Çetin de eski stratejilere bakıp karar vermediklerini belirtiyor. Gündemlerinde sürdürülebilirlik ve büyümenin olduğunu söyleyen Çetin, “Bulunmadığımız coğrafyalarda, sinerji yaratacak ürün gamında olmak istiyoruz” diyor. Son dönemde geleneksel iş modeli yaklaşımı olan kâr odaklılık ve merkezi yönetim modelinden vazgeçtiklerini söyleyen ASF Otomotiv CEO’su Zeynep Fidan Soysal, yeni dönemdeki iş yaklaşımlarının temelini sürdürülebilirliğin oluşturduğunu ifade ediyor. Pandemi döneminde yaşanan küresel kapanmaların yeni iş modelleri geliştirmelerine neden olduğunu, sıkı sıkıya bağlı oldukları geleneksel iş modellerini terk ettiklerini söyleyen Fidan, “Kârlılık hedefimizi geleceği doğru okumak, nakit akışımızı güncelde kontrol altında tutarak uzun vadede büyüme hedeflerimize ve bunun için adımlar atmaya odakladık” diyor. Fidan, merkezi yönetimi bırakıp günümüzün değişen koşullarının hızına uyum sağlamak için yerinde yönetimi benimsediklerini anlatıyor. Karbon salımını olabildiğince azaltmanın en önemli öncelikleri arasında yer aldığını söyleyen Europcar Türkiye CEO’su Fırat Fidan, “Yapılacaklar listemizin başında, filomuza çevre dostu ürünleri daha fazla dahil etmek var” diyor. 

YENİ DÖNEM AJANDA 

Krizler, değişen tüketici alışkanlıkları, satın almalar ve dijitalleşme CEO’ları mağaza formatlarından finansal stratejilere, üründen çevre ve topluma kadar farklı alanlarda değişime zorluyor. Vazgeçecekleri stratejileri belirleyen CEO’lar, yeni dönemde inovasyon, sürdürülebilirlik ve yeniliğe odaklanmayı sürdüreceklerini söylüyor. Sürdürülebilirliğe odaklandıklarını söyleyen SAP Türkiye Genel Müdürü Uğur Candan’ın bu dönemde vazgeçemeyeceği konuların başında bulut bilişim bulunuyor. Candan, hemen her iş sürecinin dönüşümünün bulut bilişim teknolojilerinden geçtiğini ifade ediyor. Pandemi sonrası hız kazanan sürdürülebilirlik projelerinin vazgeçilmezleri arasında yer aldığını söyleyen Kutes İcra Kurulu Başkanı Ali Esat Kutmangil, sürdürülebilirlik ve iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında başlattıkları Yeni Demir Çağı’nda enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji yatırımlarına devam ettiklerini belirtiyor. Kutmangil, “Yeni dönemde, özel endüstri bölgemizde gerçekleştirmeyi hedeflediğimiz kapasite artırıcı yatırım projeleri de odağımızda” diyor. Satın alma sonrası dönemde kısa vadeli stratejilere odaklanmayı bırakarak daha uzun vadeli stratejileri benimsediklerini söyleyen Cushman & Wakefield - TR International Yönetim Kurulu Başkanı Tuğra Gönden, bunun şirketin sürdürülebilir büyümesi için daha sağlam bir temel oluşturacağı inancında. Eskiden risk yönetimi öncelikli adımlar atmalarının gerektiğini bugünse daha esnek ama temkinli bir risk yönetimi yaklaşımını benimsediklerini söyleyen Gönden, “Böylece büyüme odaklı ilerlerken aynı zamanda riskleri hızlıca analiz etmek, dikkatlice değerlendirmek ve yönetmek ana odağımızda kalıyor” diyor. Gönden bunun sonucunda karşılarına çıkan fırsatları ise çok daha iyi değerlendirebildiklerini ifade ediyor.