Sıra dışı öneriler

Özlem Aydın Ayvacı

[email protected]

Son yıllarda global düzeyde üst düzey rollere gelen Türk yönetici sayısında müthiş bir artış var. Onur Genç, Hikmet Ersek, Tufan Erginbilgiç, Serpil Timuray, Galya Frayman Molinas, Ümran Beba globalde başarılı olmuş, ilk akla gelen isimler… Capital Dergisi’nin hazırladığı Global50 Türk listesi de bu isimleri ortaya koyuyor. İki yılda bir hazırlanan araştırmada yer alan isimlerin yeni nesil lider adaylarına ilham vereceğini düşünerek kariyer tavsiyelerini sorduk. İşte yanıtlar…

2008 global finansal kriziyle birlikte otomotiv sektörünün büyük krize girdiği dönemde Türkiye Valeo’ya genel müdür olarak atandım. Büyük krize rağmen ciro 4 yılda 4 kat arttı. Şirkette Türkiye dahil dünyaki 8 üretim tesisinden sorumlu direktör oldum. 2013’te en büyük müşterimiz Renault-Nissan Alliance’tan teklif aldım ve transfer oldum. İki yıl boyunca bir hafta Japonya’da, bir-iki hafta Fransa’da, bir hafta ABD’de olmak üzere yılda 200 günden fazla otelde kalarak inanılmaz yoğun bir dönemde, tüm dünya otomotiv endüstrisini yakından tanıma şansını buldum. Bu görevde de elde ettiğim sıra dışı başarılarla 2015’te tamamen başka bir görev olan global satış sonrası başkan yardımcılığına atandım.” Sıra dışı başarıların sıra dışı kahramanları oluyor. Hakan Doğu da Global50 Türk listesinin sıra dışı liderlerinden biri. Doğu, 2018’de “kıdemli” başkan yardımcılığına atanarak Groupe Renault Yönetim Komitesi’ne seçildi. Çeşitli pozisyonlarda uyguladığı “değişim ve kriz yönetimi” ile elde ettiği üstün başarılar, onu bugün otomotiv sektöründe bir Türk’ün geldiği en üst noktaya taşıdı. Öyle ki Hakan Doğu, hala Türkiye’de çok tanınan bir isim değil. Bugün dünyada dev şirketlerin üst kademesinde yer alan Doğu gibi pek çok Türk yönetici mevcut. Peki bu isimler kariyer basamaklarını nasıl tırmandı? Neleri farklı yaparak dikkat çekip ön plana çıktılar? Global 50 Türk listesinde yer alan isimlerden bu soruların yanıtlarını aldık. İşte Global 50 Türk Listesi ve bu listede yer alan sıra dışı liderlerden üst lige çıkma formülleri…

“FARKLILIKLARA YAKLAŞIN” 

Finans sektöründen liderler, son 2 yılda kariyerlerinde büyük başarılara imza attı. Pek çok isim global CEO’luğa yükselince listemizde de önemli değişimler oldu. Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı iken önce BBVA Compass Amerika CEO’su olan Onur Genç, kısa sürede elde ettiği inanılmaz büyüme sonrasında BBVA Group’un global CEO’su olarak İspanya’ya taşındı. Böylece Muhtar Kent’in emekli olmasıyla zirveye yerleşti. Onur Genç’i Western Union Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Hikmet Ersek izliyor. First Republic Bank Başkanı ve CEO’su Hafize Gaye Erkan ile ING Grubu Global İcra Kurulu Üyesi olarak zirveye doğru tırmanışa geçen Pınar Abay da listenin finansçı isimlerinden. Aralık 2018’den beri BBVA Group CEO’su olan Onur Genç, küresel bir kariyer yapmak isteyen yeni nesle şu tavsiyeleri veriyor: “Uluslararası deneyim, açık fikirli olmak ve yabancı dillerde ustalaşmak... İster uluslararası bir staj ister uzun vadeli bir görev olsun, yurt dışında tecrübe kazanmak size değerli bir rekabet avantajı sunacaktır. Uluslararası bir deneyim, farklı bir ortamda yaşayıp çalışarak başka kültür, fikir ve değerlere yaklaşmanızı sağlayacaktır. Bu da büyüme ve gelişme için fırsatlar sağlar. Ekip çal��şması ve güven de çok önemli. Hepimiz hayatta başarılı olmak için birbirimize güveniyoruz ve ben başarının, ona katkıda bulunan insanların sayısıyla doğru orantılı olarak arttığına inanıyorum.” ING Grubu Global Yönetim Kurulu Üyesi Pınar Abay, başarı için ekip ve kültüre inanıyor. “Bugün elde ettiğimiz başarının ardında ekip çalışması olduğunu düşünüyorum” diyor.

“ÇEVİK OLUN”

İş dünyamızda her geçen yıl kadın liderlerin arttığına tanık oluyoruz. Bu yükselişi, Global50 Türk 2020 sıralamasında da görüyoruz. Hem ilk 10’da 5 kadın liderin yer alması hem ilk 50’nin 21’inin kadın olması trendin en güzel işareti. Bu, yeni nesildeki kadın adaylar için de umut verici bir durum. İşte bu ilham veren liderlerden biri olan PepsiCo Global Çeşitlilik ve Dahil Etme Kıdemli Başkan Yardımcısı Ümran Beba, şunları söylüyor: “PepsiCo, şu an 200 ülkede operasyonlarını sürdürüyor ve 260 binden fazla çalışanı olan bir şirket. En önemli hedeflerimizden biri, 2025 yılına kadar yönetim kademelerinde yüzde 50 kadın çalışan oranı ve ücret eşitliği sağlamak” diyor. Vodafone Avrupa CEO’su ve Vodafone Grubu İcra Kurulu Üyesi Serpil Timuray, çok güçlü bir global lider. Timuray, “2019 HERoes 100 Kadın Yönetici” listesinde 21’inci sırada yer aldı ve yükselişini sürdürdü. Ocak 2019 tarihinden beri Coca-Cola Meksika Başkanı olan Galya Frayman Molinas, Muhtar Kent’ten sonra belki de Coca-Cola Dünya CEO’luğuna doğru yürüyen listenin en önemli isimlerinden biri. Meksika, şirketin Amerika’dan sonraki en büyük pazarı. Molinas, “Ezber bozan bir dönemde yaşıyoruz. Bildiklerimizi unutup yeni öğrenimler elde etmeyi ve çevik olmayı gerektiren bir çağdayız” diyor ve global kariyer hedefleyenlere şunları öneriyor: “Türk yöneticilerin, kriz yönetimi konusunda sahip oldukları tecrübe ve çeviklik büyük avantaj. Bu avantajı öteye taşıyacak eğitim, network ve deneyimleri edinmek çok önemli. Gençlere kariyerlerinin erken safhalarında yurt dışı deneyimi kazanmalarını da öneririm.” 

“FIRSATLARI TAKİP EDİN”

Global düzeyde yıllardır ilk 3 içinde yer alan Tufan Erginbilgiç, listenin de en deneyimli isimlerinden biri. BP Global Küresel Rafinaj ve Pazarlama Grubu (Downstream) CEO’su ve aynı zamanda BP Yönetim Kurulu Üyesi olan Erginbilgiç, Downstream CEO’su olarak BP’nin dünya çapında 100’ün üzerinde ülkede 45 bin çalışanıyla 250 milyar dolarlık bir ciroyu yönetiyor ve müşterilerle doğrudan temas kuruyor. Erginbilgiç, yılların deneyimiyle global lider olmak isteyenlere şunları öğütlüyor: “En önemli zorluk, uyumlu ve esnek olmak, kültürel farklılıklarımızı tanımak ve kapsayıcı olarak çeşitlilikten en iyi şekilde yararlanabilmek. Farklı bir dil ve kültürel arka planlarda çalışırken güvenle devam edebilmek ve liderlik edebilmek oldukça önemli.” Continental Global Stratejik İş Geliştirme ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Tansu Işık, 39 yaşında oldukça büyük bir ciroyu yöneten global bir lider. Tavsiyelerini şöyle özetliyor: “Yurt dışında yöneticilik yapmayı düşünenler konfor alanlarından çıkmalı. Ben de her zaman çıkan fırsatları değerlendirerek yurt dışında farklı pozisyonlarda görev aldım. Şu anda geçmişe oranla daha fazla fırsat var. Fırsatları takip edin.” Shell de Türk yöneticilere global anlamda pek çok rol ve fırsat veren çok uluslu bir şirket. Shell Global Yakıtlar Pazarlama ve Fiyatlandırma Genel Müdürü Pınar Mavituna, şirketinin bu özelliğine vurgu yapıyor ve gençlere tavsiyelerini şöyle iletiyor: “Genç profesyonellere ne yapıyorsa tutku ve hevesle yapmalarını tavsiye ederim. Sevmediğiniz işi yapmayın. Merak edin. Meraklı olmak günümüz dünyası için çok önemli. Hayal edin. Hayal etmekten hiçbir zaman vazgeçmeyin ve fikirler üretin. Değişimlere açık olun. Beraber çalışma kültürü önemli, paylaşım ekonomisinin yoğun olduğu bir dünyadayız. Belirsizlikleri yönetmeyi öğrenin.” 

“SINIRLARINI ZORLA” 

Türk liderlerin global kariyer yapmalarının önünü açan pek çok okul gibi şirket var. Pfizer, Merck, Coca- Cola, Shell, BP, Castrol, Prometeon, Bosch, BSH, Mastercard bu şirketlerden bazıları. Unilever, P&G, Henkel, Coca-Cola, Pepsico, Loreal, Kimberley Clark, Danone gibi özellikle hızlı tüketim ürünleri şirketlerinde yüzlerce global rolde yüzlerce çalışan var. Pfizer Afrika ve Orta Doğu Gelişen Pazarlar Bölge Başkani Sinan Atlığ, tam da bu konuya değiniyor ve şöyle anlatıyor: “Pfizer, global bir şirket olarak sadece Türkiye’de değil faaliyet gösterdiği 150 ülkede rotasyon ve terfi olanakları sunuyor. Pfizer Türkiye, uluslararası pozisyonlarda çalışan yetenekleriyle Global Pfizer de bir ‘Lider Okulu’ olarak konumlanıyor.” Global olarak Pfizer’de başarıyla görevlerini sürdüren 40’ı aşkın Pfizerli yönetici arasında ülke genel müdürlüğü ve bölge liderliği gibi oldukça önemli üst düzey görevlere gelen Türk yöneticiler olduğunu söyleyen Altığ, yeni nesle de küresel kariyeri tavsiye ediyor. Philips Orta Doğu ve Türkiye CEO’su Özlem Fidancı, sadece global kariyer değil, genel olarak kariyer konusunda açık fikirli olunması gerektiğini düşünüyor. Başka kültürlere ve yeni ortamlara karşı öğrenme arzusunun çok önemli olduğunu düşünen Fidancı, “Kariyerimdeki en büyük değişimi sınırlarımı zorlayarak elde ettiğimi düşünüyorum. Özgün ve gerçek bir kişi olmak da çok önemli. Güven veren, dürüst ama yanlışlar da yapabilen ve bunları kabul etmekten çekinmeyen, yanlışları düzeltebilme becerisine sahip aynı zamanda cesur kararlar alabilen liderler, etraflarındaki kişilere her zaman ilham kaynağı olurlar” diyor.