Ödeme sistemleri sektörünü değerlendiren Papara CEO’su Ahmed Faruk Karslı, yeni adımlarını ve hedeflerini de anlattı...
Elçin Cirik
ecirik@capital.com.tr
Papara, ön ödemeli kartlar ve ihraç edilen elektronik para alanlarında yüzde 65’e yakın pazar payına sahip. Avrupa’ya açılmaya hazırlanan fintek, bugün 11 milyon kullanıcıya sahip. 2022 sonunda bu rakamı 20 milyona çıkarmak istediklerini söyleyen CEO AHMED FARUK KARSLI, “Türkiye’de 5 yılda 5 kat büyüyecek alanımız var” diyor. 2022’de Avrupa’ya yayılmaya başlayacaklarını söyleyen yönetici, özellikle Türklerin yoğun yaşadığı ülkelerde yurt dışına para transferi hizmetine odaklanacak.
Ön ödemeli kartlar pazarında ve ihraç edilen elektronik para alanında yüzde 65’e yakın pazar payına sahip olan Papara, her yıl ortalama 4 katın üzerinde büyüyor. Papara CEO’su Ahmed Faruk Karslı, faaliyet gösterdikleri ödeme sistemleri sektörünün Türkiye’de toplam ödeme hacminin yıllık bazda yüzde 50 büyümeyle bu yıl 200 milyar TL’nin üzerine çıktığını aktarıyor. Elektronik para kuruluşlarının doğrudan dokunduğu kullanıcı sayısıysa 20 milyonu geçiyor. Para transferi, fatura ödeme ve diğer finansal işlemlerin hızlı yapılmasını sağlayan Papara, 2022’de hisse alım-satımı, sigorta, kredi alanlarına girmeyi planlıyor. Bunun için dijital bankacılık lisansı alma ya da servis modeli bankacılıktan yararlanma gibi alternatifleri değerlendiriyor. “Türkiye’de 5 yılda 5 kat büyüyecek alanımız var” diyen Karslı, Avrupa’ya açılacaklarını da aktarıyor. Girişim, 2022’de Orta Avrupa’da Litvanya, Estonya ve Letonya’dan başlayarak özellikle Türk popülasyonun ağırlıklı olduğu Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, İsviçre ve Avusturya’da yurt dışına para transferi hizmetine odaklanacak. Ödeme sistemleri sektörünü değerlendiren Papara CEO’su Ahmed Faruk Karslı, yeni adımlarını ve hedeflerini de anlattı:
Türkiye’de ödeme sistemleri sektörünün hacmi ne kadar? Toplamda ne kadar kullanıcıya ulaşılıyor? Yıllık büyüme hızları nasıl gidiyor?
Sektör verilerini yakın zamanda meslek birliğimiz Ödeme ve Elektronik Para Derneği (ÖDED) yayınlamaya başlayacak. Hepsi resmi olmakla birlikte edindiğimiz bilgilere göre ödeme sistemleri sektörünün toplam ödeme hacmi büyüklüğü, bu yıl 200 milyar TL’nin üzerine çıktı. Bu rakam, geçen yıla göre yüzde 50 büyüme anlamına geliyor. Elektronik para kuruluşlarının doğrudan dokunduğu kullanıcı sayısıysa 20 milyonu geçti. Papara olarak bizim 11 milyon kullanıcımız var. Bu, muazzam bir rakam. Bir de dolaylı olarak yani ödeme kuruluşlarının iş birliği yaptığı kurumlarla dokundukları kullanıcılar var. Bunları da eklediğimizde 35-40 milyon insana hizmet veriyoruz diyebiliriz. Fintekler artık kullanıcı görse de görmese de her yerde var.
En son dijital banka lisansları ve servis modeli bankacılığa izin veren bir taslak açıklandı. Bu adım, ödeme sistemleri, e-para kuruluşlarını nasıl etkileyecek? Pazardan aldığınız pay azalır mı?
Azalmaz tam tersine artar. Çünkü biz oyunun bir parçasıyız. Dijital bankacılıkla ilgili düzenleme taslak aşamasında, yürürlüğe girmesi 1 Ocak 2022. Dolayısıyla gelecek yılbaşı dijital bankacılığa ilişkin düzenlemeler hazır olacak. Bu düzenlemede belirlenen dijital bankacılık ve servis modeli bankacılığının, ikisi de birbirinden kıymetli. Bugün dijital bankacılık alanıyla ilgili olan Papara ve benzeri birkaç kuruluş olduğunu biliyoruz. Bizim dijital bankacılıkla ilgilenmemizin nedeni, bugüne kadar mevzuat gereği ön ödemeli hizmetler yani vadesiz banka hesabına yakın hizmetler sunabildik. Fakat kullanıcılarımızın istekleri, beklentileri bunun ötesinde. Uzun vadede belli başlı ürün ve hizmetleri sunabilmemiz için ya bankalarla iş birliği yapmamız ya da bir banka lisansıyla bu ürünleri kendimiz çıkarmamız gerekiyor. Bu yeni düzenleme ikisine de imkan sağlıyor. Önce düzenlemenin yürürlüğe girmesi, son halini görmemiz lazım, sonra karar vereceğiz. Şu anda 16 bankayla iş birliği yapıyoruz. Türkiye’de bankalar mevzuat kapsamında zorunlu olmasa da teknoloji anlamında rekabet gereği kendilerini geliştiriyor, iş birliklerine açıklar. İki yöntem de uygulanabilir. Şöyle bir gerçek de var: Elektronik para kuruluşları faaliyetlerine başlarken de bankalar için tehdit oluşturabilecekleri konusunda çok fazla yorum yapıldı. Ama bunu fırsat olarak gördük, tehdit olarak değil. Bugün 11 milyon kullanıcımız var. Papara kadar kullanıcısı olmayan müşterilerimizin iş birliğimiz sayesinde ciddi gelirler elde ettiğini görüyoruz. O yüzden aslında fırsat sunuyor. Bu arada elektronik para kuruluşları için aranan sermaye 5 milyon TL iken dijital banka lisansı için asgari sermaye 1 milyar TL, 200 kat daha yüksek. Dolayısıyla 2022’de sadece birkaç kuruluşun bu lisansı alabileceğini düşünüyorum. Bir kısım kuruluş, ilk alacakların faaliyete başlamasını, neler yaşanacağını görmek isteyeceklerdir. Elinde kullanıcı tabanı bulunduran Papara ve benzeri kuruluşlar için dijital bankacılık çok mantıklı ama sıfırdan başlayan bir iş modeli için ciddi bir avantaj yarattığını söyleyemem.
Bugün 26 elektronik para kuruluşu mevcut. Oyuncu sayısını nasıl buluyorsunuz?
Elektronik para kuruluşlarına getirilen asgari sermaye yükümlülükleri var. Kuruluşunuz belli bir vadede yatırım alarak büyümenin yanında yatırımları gerçekten kârlı bir ürüne dönüştüremiyorsa sermaye yükümlülüklerini uzun vadede karşılamanız pek mümkün değil. Bugün elektronik para kuruluşları arasında birkaç grubun bu yükümlülükleri karşılayamadığını biliyoruz. Dolayısıyla faaliyetlerinin sonlanması söz konusu olabilir. Bunun yanında rekabetten kaçınmıyoruz. 50 elektronik para kuruluşu olsun ama hatırı sayılır rekabet ortamı oluşsun… 26 kuruluş içinde özellikle son dönemde faaliyet izni alanların ürünleriyle çok fazla farklılaşmadığını görüyoruz. Belli iş modelleri iyi gittiği için değil, yenilerini yapmak için pazara giren oyunculara ihtiyacımız var. Uzun vadede konsolidasyon, satın almalar ya da faaliyet izinlerinin sonlandırılmasına ilişkin başvurular bekliyorum. Şu anda 26 oyunculuk bir pazar var mı derseniz, yok. Mevcut oyuncuların yanında bir de ödeme kuruluşları benzer alanlarda faaliyet gösterebiliyor ve burada da 40’a yakın yeni başvuru var. Başvuruların olumlu karşılanmasıyla 100’e yakın kuruluşun olduğu bir pazardan bahsediyoruz. Nüfusu ve mevzuatı Türkiye’ye benzer olan ülkelerin birçoğunda bu kadar fazla sayıda oyuncu yok.
Elektronik para kuruluşlarının kripto varlık platformlarıyla iş birliklerine yasak getirildi. Burada nasıl bir düzenleme olması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Kripto paralara dair iki alanda yasak geldi. Kripto paraların ödeme aracı olarak kullanılması yasaklandı ki Merkez Bankası’nın yaptığı düzenlemeyi anlayabiliyorum. Benzer kararlara imza atan pek çok merkez bankası da var. Özellikle şu anda TL’nin kıymetini korumak için atılan her adımı destekleriz. Bunun yanında ödeme ve elektronik para kuruluşlarının, kripto varlıklara ilişkin alım satım hizmeti sunan platformlara aracılık edemeyeceği açıklandı. Merkez Bankası kararın gerekçesini kripto varlık platformlarının düzenlenmemesi olarak açıkladı. Bizim de yaptığımız görüşmelerde kripto varlık platformlarına dair düzenlemeler yapıldığında ve belirli olgunluğa ulaşıldığında tekrar bu alanda hizmet vermemizin değerlendirileceği konuşuluyor. Dolayısıyla ümitsiz değilim, platformlar yasal zemine oturarak faaliyet göstermeye başladıklarında düzenlemenin değişeceğine eminim. Türkiye nüfusa oranla yapılan kripto varlık yatırımlarında dünyada 4’üncü sırada. Burada regülasyonun nasıl yapılacağı çok önemli, yasaklamak en son Çin örneğinden de gördüğümüz gibi çözüm değil. Yapıcı düzenlemeler olması gerekiyor.
Papara bugün sektörde nasıl bir konumda? Mayıs ayında 50 milyar TL işlem hacmine ulaştığınızı açıklamıştınız. En son verilerle ne kadarlık işlem hacmine sahipsiniz?
Türkiye’nin en yüksek işlem hacmine sahip finansal teknoloji girişimiyiz, bu konumumuz sürüyor. Bu yılı 200 milyar TL işlem hacmiyle tamamlamayı planlıyoruz. Bugüne kadar her yıl ortalama 4 katın üzerinde büyüme kaydettik, aynı büyüme ivmesini bu yıl da koruyoruz. Aynı zamanda pazar lideri konumumuzu da devam ettiriyoruz. Bunu BKM verileri gibi birçok göstergeden görebiliyoruz. Ön ödemeli kartlar faaliyetimizin sadece bir parçası olmasına rağmen bu pazarda geçtiğimiz ay yüzde 65 pazar payına ulaştık. İhraç edilen elektronik para tarafında da pazar payımız bu rakama yakın. Rehavete kapılmadan her ay en az iki yeni ürün/hizmet geliştirerek liderliğimizi korumaya çalışıyoruz. Önümüzde belli başlı B2B projelerimiz var. Bu projelerle 2022’de edindiğimiz kullanıcı hızını artırmayı düşünüyoruz. Şu anda günlük 12 bin kullanıcı kazanımı bandının üzerine çıktık. Bu ivmeyi artırarak 2022’yi 20 milyon kullanıcıyla bitirmeyi hedefliyoruz. İşlem hacmimiz de yüzde 100 artar, ancak enflasyon ve diğer farklı değişkenler nedeniyle işlem hacmi artışı bizim için gösterge değil. Bizim için önemli olan yeni kazanılan kullanıcı sayısı, aktif kullanıcı ve kullandırabildiğimiz hizmet sayısı oluyor. Aktif kullanıcı sayımızı paylaşamıyoruz.
2021 yol haritasını açıklarken hisse alım-satımı, sigorta, kredi alanlarına gireceğinizi söylemiştiniz. Bu alanlara ne zaman ve nasıl bir stratejiyle gireceksiniz?
Bu alanlarda sadece bizim ürün geliştirmemiz yeterli değil. Hisse alım satımı için alıcı kurumlar, sigorta için acenteler, kredi vermek için de bankalarla iş birliği yapmamız gerekiyor. Üçüncü parti kuruluşların hızına bağlı olarak bu yıl hedeflediğimiz bu hizmetleri hayata geçiremedik. 2022 yılında bunlar, hayatımızda olacak. Bu ürünlerde stratejimiz belli. Papara’nın herhangi ürünü tek başına sadece fiyat, maliyet anlamında rekabet etmiyor, en iyi kullanıcı deneyimini korumamız lazım. Bu nedenle kendimizi finans kuruluşundan çok teknoloji kuruluşu olarak adlandırmaya ve teknolojiyle öne çıkmaya çalışıyoruz. Kredi skorlamasını üçüncü partilerden almanın yanında kendi skorlama algoritmalarımızı da geliştiriyoruz. Çünkü 11 milyon kullanıcımızın neredeyse yarısının banka hesabı bulunmuyor. Kimsenin skorlayamadığı 5 milyon kullanıcıya sahip olmak, rekabette önemli bir avantaj. Diğer taraftan kullanıcılarımızı hiç borçlandırmadık, bunu da istemiyoruz. Bu nedenle özellikle genç kitlede finansal okuryazarlık eğitimiyle başlayacağız. Krediyi, gerçekten ihtiyaç duyulduğunda verdiğimizden emin olacağız.
Önümüzdeki 5 yılda Türkiye ve yurt dışında nasıl bir büyüme planınız var?
Türkiye’de elde ettiğimiz kullanıcıların büyük bölümünü organik olarak kazanıyoruz. Yüksek ve genç nüfusumuzla Türkiye’de 5 yılda 5 kat büyüyecek alanımız var. Avrupa ve Orta Doğu’daki rakiplerimizle karşılaştırıldığımızda ürün olarak tavsiye oranlarımızın daha iyi olduğunu görüyoruz. Avrupa’da bankacılık sektörünün teknolojisi sorunlu ve kötü teknolojinin olduğu yerlerde Papara gibi finteklerin büyük fırsatları olduğunun farkındayız. Avrupa’da Papara benzeri faaliyet gösteren kuruluşların toplam değeri 100 milyar dolara yaklaştı. Bu pazarda biz de olmak istiyoruz. Avrupa’da yaşayan Türk popülasyonun büyüklüğüne baktığımızda doğrudan hedefleyebileceğimiz büyük bir kullanıcı kitlesi var. Bu yıl yurt dışına açılmamız gerekiyordu ama maalesef bazı regülatif engellere takıldık. 2022’de Orta Avrupa’dan Litvanya, Estonya ve Letonya’dan başlayarak Avrupa’ya yayılacağız. Türklerin yoğun yaşadığı Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, İsviçre ve Avusturya ülkelerinde özellikle yurt dışına para transferi hizmetine odaklanacağız. Ayrıca Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da deneyimlerin Türkiye’ye yakın olduğu diğer pazarlarda, Suudi Arabistan, Azerbaycan, Tunus, Mısır gibi ülkelerle de ilgileniyoruz. Bankacılık sistemlerinde lokal para transferlerinin sıkıntılı olduğunu gördüğümüz ülkelerde değer yaratacağımızı düşünüyoruz.
“FİNANSAL OLARAK ARAYIŞIMIZ YOK” “GÖRÜŞÜYORUZ” Bir yatırımcının katkısı sadece finansal olarak sermaye koymaktan ibaret değil. O yüzden dönem dönem ilgi duyduğumuz bazı yatırımcılarla görüşüyoruz. Bunun da temel nedeni, bize stratejik olarak katabilecekleri olduğunu düşünmemiz. Papara’nın finansal bir ihtiyacı yok. Özkaynaklarımız dijital banka olmak için yeterli, finansal olarak arayışımız yok. Ama global büyümeyi hedeflediğimiz bu dönemde stratejik olarak bize katkısı olabilecek yatırımcılarla görüşüyoruz. “SATIN ALMA YAPACAĞIZ” Bu yıl toplam yatırım rakamımız 500 milyon TL’ye yakın olacak. 2022 yılı içinde birkaç satın alma yapmayı planlıyoruz. İnorganik büyüme fırsatlarını da değerlendiriyoruz. Belli başlı ilgilendiğimiz fintek alanlarında farklı hizmetler ve ürün tipleri var. Şunu söyleyebilirim ki B2B alanında faaliyet gösteren finteklerle ilgileniyoruz. |
“GELECEK MOBİL ÖDEMELERDE” BELİRSİZLİK NEREDE? Önümüzdeki 10 yılda nakit ve kartların hayatımızda artık olmadığı bir dünyaya gidiyoruz. Türkiye özelinde kart veya nakidin yerini hangi ödeme aracının alacağı konusunda çok emin değilim. Global trendlerde Doğu coğrafyasında Orta Asya ve Uzak Doğu’da QR ile temassız ödemeler revaçta. Çin’de ödemelerin yüzde 90’ından fazlasının QR ile gerçekleştiğini görüyoruz. Avrupa ve ABD’deyse ağırlıkla ödemelerin cep telefonu kullanılarak Google Pay, Apple Pay ile yapıldığını görüyoruz. Günün sonunda kart ve nakidin yerini cep telefonu alıyor. Geleceğimizin mobil ödemeler olacağına eminiz sadece mobil ödemedeki yönetimin ne olacağından emin değiliz. Biz de bu yüzden Papara’da iki yönteme de yatırım yapıyoruz. Her ay yüzbinlerce kullanıcımız QR ile ödemeyi tercih ediyor. MERKEZİYETÇİLİKTEN UZAK Ayrıca kurumsal ödemelerde ve ödemeler dışı finans dünyasının geleceğinde merkeziyetçi olmayan finans alanının her geçen gün daha da güçleneceğini düşünüyorum. Burada tabii merkez bankaları politikalarının ne kadar hızlı güncelleneceği önemli. Türkiye dahil merkez bankaları hızlı aksiyon alıp kendi ihraç ettikleri paraları blockchain teknolojisi üzerinde bir sabit değerli kripto varlık mantığında işletmede hızlı davranamazlarsa merkeziyetçilikten uzaklaşan ve blockchain teknolojisiyle desteklenen yeni yöntemler finansın her alanında yer alacak. Dünyada son dönemde blockchain’i ödemelerin yanında bireyler arası kredi işlemlerinde, neredeyse mevduat işlemlerinde görmeye başladık. Uzun vadede merkez bankalarının aksiyon ve yönlerine bağlı olarak merkeziyetçilikten uzaklaştığımız bir finans sistemine doğru gidiyoruz. |
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?